sınav yönetmeliğinin iptali davası

merhaba,

bir konuda beni aydınlatabilirseniz sevinirim.

bir müvekkilim 1998 yılında üniversiteye giriyor. o yıl lisans yönetmeliğine göre 1. sınıftan almış olduğu dersler transkriptte hesaba katılmıyor. 2002 yılında ise yönetmelik değişiyor ve 1. sınıfta alınan derslerin de not ortalamasında hesaba katılacağı yönünde hüküm getiriliyor. müvekkil 2003 yılında mezun olmuş okuldan. şimdi yüksek lisans yapmak istiyor fakat ortalaması 2,4 olduğu için çoğu yer başvuruyu kabul etmiyor. 2,5 istiyorlar. halbuki 1. sınıf hesaba katılmamaış olsa 2,5'in üstü oluyor not ortalaması. 2 yıldır bu nedenle yüksek lisansa giremiyor. başvurduğu hemen her yer not engeli çıkartıyor karşısına. şimdi yönetmeliğin ilgili maddesinin iptali ile ilgili dava açmayı düşünüyorum. sizce hukuki olarak nasıl bir yorum yapılmalı? kazanılmış haktan hareket edilebilir mi?(bence zor ama belki karar vardır elinde olan) konuyla ilgili danıştay kararı elinde olan varsa ve benimle paylaşırsa çok sevinirim.

saygılarımla

T.C. Danistay
8.Dairesi

Esas: 2001/2179
Karar: 2002/2463
Karar Tarihi: 25.04.2002

ÖZET: Davacının, başvuru süresinin sona ermesine az bir süre kaldığı dönemde uygulamaya konulan şartların müktesep hakları ihlal edici nitelikte bulunduğu, bazı temel alanlarda farklı uygulamaya gidilerek bu koşulların aranmamasının eşitlik ilkesine aykırı olduğu ileri sürülmekte ise de, ortada kazanılmış bir hakkın varlığından söz edilemeyeceği, eşitlik ilkesinin aynı hukuki durumda bulunan kişilere yani davacının başvurduğu doçentlik temel alanına başvuran tüm adaylara aynı şekilde uygulama yapılması anlamını taşıdığından, eşitlik ilkesine aykırılığın da söz konusu olmadığı anlaşılmaktadır.


(2547 S. K. m. 11, 24, 65) (Doçentlik Sınav Yönetmeliği m. 3 )

İstemin Özeti: Doçentlik sınav başvurusuna ilişkin koşulların yeniden düzenlenmesine dair Üniversitelerarası Kurulun ve Kurula Bağlı Komisyonların Çalışma Esasları Yönetmeliğinin Temel Alan Tabloları, Anahtar Sözcük Tabloları ile belirlenen Tablo 11-Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Temel Alanlarının koşulu, Koşul No:111'in 2. Tanımlar başlığında gösterilen Ulusal Hakemli Dergi tanımının iptali istemidir.

Savunmanın Özeti: Dava konusu edilen koşulların, 2547 sayılı Yasa ve Doçentlik Sınav Yönetmeliği hükümleri uyarınca oluşturulan Temel Alan Danışma Komisyonlarınca belirlendiği, istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

Danıştay Tetkik Hakimi Leyla Aktaş'ın Düşüncesi: Davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.

Danıştay Savcısı Radiye Tiryaki'nin Düşüncesi: ... Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi olan davacı, Doçentlik Temel Alanları ve Doçentlik Başvuru Koşullarına ilişkin Üniversitelerarası Kurul Kararının iptalini istemektedir.

2547 Sayılı yükseköğretim Kanununun 11/b-6 maddesinde; doçentlik sınavlarını düzenlemek ve ilgili yönetmelik gereğince doçent adaylarının yayın ve araştırmalarının değerlendirilmesi ve doçentlik sınavı ile ilgili esasları tespit etmek ve jürileri seçmek Üniversitelerarası Kurul'un görevleri arasında sayılmış, 24 ncü maddesinde; doçentlik sınavının, Üniversitelererası Kurulca yılda bir kere açılacağı, bu maddenin (b) fıkrasındaki şartları haiz adayların, Üniversitelerarası Kurulun tespit edeceği tarihe kadar, Kurula gerekli belge ve yayınlarla birlikte başlıca bilim dalı ile uzmanlık ve araştırma konularını da bildirerek başvuracakları, Kurulun bilim konularını da dikkate alarak jüriyi tespit edeceği kuralı yer almıştır.

Anılan hükümlerle 65 inci maddenin verdiği yetkiye dayanılarak düzenlenen Doçentlik Sınav Yönetmeliğinin 3 üncü maddesi ile doçentlik sınavı temel alanları belirlenmiş, 27.3.2001 günlü, 24355 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan yönetmelikle değişik 4 üncü maddesinin 1 nci fıkrasında; Üniversitelerarası Kurul'un başka bir tarih belirtmedikçe, sınava başvuruların, her yılın en geç 31 Mart günü çalışma saati bitimine kadar yapılacağı hükme bağlanmış, 7 nci madde ile de her temel alanda yer alacak bilim/sanat alanlarını belirlemek, adayların başvurdukları her bilim/sanat alanında sağlamaları gereken akademik koşulları önermek üzere Temel Alan Danışma Komisyonu oluşturulmuştur.

Her ne kadar anılan yönetmelikte son başvuru tarihi 31 Mart günü çalışma saati bitimi olarak gösterilmiş ise de, Üniversitelerarası Kurul'a başvuru için başka bir tarihi belirleme yetkisi de tanınmış olduğundan, Kurul'un son başvuru tarihini önce 30 Nisan ve daha sonra 30 Haziran 2001 olarak belirlemiş olmasında yönetmelik hükmüne aykırılık görülmemiştir.

Öte yandan; 2547 sayılı Yasa doçentlik sınavına katılabilmek için lisans diploması aldıktan sonra, doktora, tıpta uzmanlık veya sanatta yeterliği kazanmış ve yabancı dil sınavını başarmış olma yanında orijinal bilimsel araştırma ve yayınlar yapmış olmak koşulunu da aramaktadır. Doçentlik Sınav Yönetmeliği de bu kapsam içerisinde düzenlenmiş ve adayların başvurduğu alanda sağlamaları gereken akademik koşulları Üniversitelerarası Kurula önermek üzere Komisyon oluşturulmasını öngörmüştür.

Olayda; 2001 yılı doçentlik sınavı için teşkil edilen Temel Alan Danışma Komisyonlarınca yapılan öneriler doğrultusunda temel alanlar ve başvuru koşulları belirlenmiş ve kimi koşullar arasında SCI-Expanded, SSCI, AHCI, IM, DI, EI ve CMCI gibi dergilerde yayınlanmış makale, not, bildiri, yorum vs. bulunması gerektiği kuralı getirilmiştir.

Üniversitede doçent unvanı ile görev yapacak akademik personelin bilimsel yayın ve eserlerinin belli düzeyde olmasını sağlamak, eğitimin kalitesini yükseltmek ve başvurularda yapılacak olan değerlendirmenin objektif kriterlere göre gerçekleştirilmesini sağlamak amacıyla, yönetmeliğe uygun nitelikte koşullar getirilmesinde hukuka aykırılık görülmemiştir.

Diğer taraftan davacının, başvuru süresinin sona ermesine az bir süre kaldığı dönemde uygulamaya konulan şartların müktesep hakları ihlal edici nitelikte bulunduğu gibi bir kısım temel alanlarda farklı uygulamaya gidilerek 2001 yılı başvurularında bazı koşulların aranmamasının eşitlik ilkesine aykırı olduğunu iddia etmekte iseler de, genel objektif hukuki durumun özel hukuki duruma dönüşmemesi yani kişiselleşmemesi sebebiyle ortada kazanılmış bir hakkın varlığından söz edilemeyeceği, eşitlik ilkesinin aynı hukuki durumda bulunan kişilere yani davacının başvurduğu doçentlik temel alanına başvuran tüm adaylara aynı şekilde davranılması ve uygulama yapılması anlamını taşıdığından, eşitlik ilkesine aykırılığın da söz konusu olmadığı anlaşılmaktadır.

Açıklanan nedenlerle, hukuki dayanaktan yoksun bulunan davanın reddi gerekeceği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:

Dava, ... Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi olan davacının, doçentlik sınav başvurusuna ilişkin koşulların yeniden düzenlenmesine dair Üniversitelerarası Kurulun ve Kurula Bağlı Komisyonların Çalışma Esasları Yönetmeliğinin Temel Alan Tabloları, Anahtar Sözcük Tabloları ile belirlenen Tablo 11-Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Temel Alanlarının koşulu, Koşul No:111'in 2. Tanımlar başlığında gösterilen Ulusal Hakemli Dergi tanımının iptali istemiyle açılmıştır.

2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun <Doçentlik Sınavı> başlıklı 24. maddesinde; Doçentlik sınavına katılabilmenin şartlardan biri de orijinal bilimsel araştırma ve yayınlar yapmış olmak şeklinde belirtilmiştir.

Aynı maddede belirtilen şartları haiz adayların Üniversitelerarası Kurulun tespit edeceği tarihe kadar Üniversitelerarası Kurula gerekli belge ve yayınlar ile birlikte başlıca bilim dalı ile uzmanlık ve araştırma konularını da bildirerek başvurabilecekleri, Üniversitelerarası Kurulun, bilim konularını da dikkate alarak Öğretim Üyeliğine Yükseltilme ve Atama Yönetmeliğine göre üç veya beş kişilik bir jüri tespit edeceği, bu jürinin eserleri inceleyip, adayı sözlü veya gerektiğinde ayrıca pratik ve uygulamalı sınava tabi tutacağı ve bir raporla, başarılı olanlara ilgili konuyu ve bilim dalını kapsayan bilim alanının doçentlik yetkisini vereceği düzenlenmiştir.

Doçentlik Sınav Yönetmeliğinin 7. maddesinde; Üniversitelerarası Kurulun, bu yönetmeliğin 3. maddesinde belirtilen doçentlik sınavı temel alanlarıyla ilgili her temel alan için ulusal ve/veya uluslararası düzeyde çalışmaları ile tanınmış, halen görev yapmakta olan profesörler arasından en az 5 kişilik Temel Alan Danışma Komisyonu üyelerini belirleyeceği, bu komisyonun görevlerinden birinin de <b> fıkrasında <her bir bilim/sanat alanı için doçentliğe yükselmede aranan bilimsel araştırma ve yayınlar, sanat eserleri ve uygulamalı sanat dalları etkinliklerinden hangilerinin orijinal bilimsel/sanatsal nitelikte olduğuna ilişkin esasları belirlemek> olduğu kurala bağlanmıştır.

Doçentlik Sınav Yönetmeliğinin 3 üncü maddesi ile doçentlik sınavı temel alanları belirlenmiş, 27.3.2001 günlü, 24355 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan yönetmelikle değişik 4 üncü maddesinin 1 nci fıkrasında; Üniversitelerarası Kurul'un başka bir tarih belirtmedikçe, sınava başvuruların, her yılın en geç 31 Mart günü çalışma saati bitimine kadar yapılacağı hükme bağlanmış, 7 nci madde ile de her temel alanda yer alacak bilim/sanat alanlarını belirlemek, adayların başvurdukları her bilim/sanat alanında sağlamaları gereken akademik koşulları önermek üzere Temel Alan Danışma Komisyonu oluşturulmuştur.

Her ne kadar anılan yönetmelikte son başvuru tarihi 31 Mart günü çalışma saati bitimi olarak gösterilmiş ise de, Üniversitelerarası Kurul'a başvuru için başka bir tarihi belirleme yetkisi de tanınmış olduğundan, Kurul'un son başvuru tarihini önce 30 Nisan ve daha sonra 30 Haziran 2001 olarak belirlemiş olmasında yönetmelik hükmüne aykırılık görülmemiştir.

Dava konusu edilen <ulusal hakemli dergi> başlıklı düzenlemede; <Editörü ve en az beş değişik üniversitenin öğretim üyelerinden oluşmuş danışmanlar grubu olan, bilimsel/sanatsal özgün araştırma makaleleri yayımlayan, yılda en az iki kez yayımlanan ve son beş yılda düzenli olarak basılıp dağıtımı yapılmış, üniversite kütüphanelerinde erişilebilir olan dergi> olarak tanımı yapılmıştır.

Dava konusu edilen ulusal hakemli dergi tanımına ilişkin bu şartların sadece davacının başvuruda bulunduğu Muhasebe ve Finans temel alanı için düzenlenmiş olmadığı, birçok temel alanı içine aldığı görülmektedir.

2547 sayılı Yasa uyarınca doçentlik sınavına katılabilmek için lisans diploması aldıktan sonra, doktora, tıpta uzmanlık veya sanatta yeterliği kazanmış ve yabancı dil sınavını başarmış olma yanında orijinal bilimsel araştırma ve yayınlar yapmış olma koşulu da aranmaktadır. Doçentlik Sınav Yönetmeliği de bu kapsam içerisinde düzenlenmiş ve adayların başvurduğu alanlarda sağlamaları gereken akademik koşulları Üniversitelerarası Kurula önermek üzere komisyon oluşturulması öngörülmüş olup bu yönetmeliğin 7. maddesine uygun olarak oluşturulan Temel Alan Danışma Komisyonunca usulüne uygun olarak dava konusu koşullar belirlenmiştir.

Üniversitede doçent unvanı ile görev yapacak akademik personelin bilimsel yayın ve eserlerinin belli düzeyde olmasını sağlamak, eğitimin kalitesini yükseltmek ve başvurularda yapılacak olan değerlendirmenin objektif kriterlere göre gerçekleştirilmesini sağlamak amacıyla, yönetmeliğe uygun nitelikte koşullar getirilmesinde hukuka aykırılık görülmemiştir.

Diğer taraftan davacının, başvuru süresinin sona ermesine az bir süre kaldığı dönemde uygulamaya konulan şartların müktesep hakları ihlal edici nitelikte bulunduğu, bazı temel alanlarda farklı uygulamaya gidilerek bu koşulların aranmamasının eşitlik ilkesine aykırı olduğu ileri sürülmekte ise de, ortada kazanılmış bir hakkın varlığından sözedilemeyeceği, eşitlik ilkesinin aynı hukuki durumda bulunan kişilere yani davacının başvurduğu doçentlik temel alanına başvuran tüm adaylara aynı şekilde uygulama yapılması anlamını taşıdığından, eşitlik ilkesine aykırılığın da söz konusu olmadığı anlaşılmaktadır.

Sonuç: Açıklanan nedenlerle, yasal dayanaktan yoksun olan davanın reddine, 25.04.2002 gününde oybirliği ile karar verildi. (¤¤)

Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programları
**************************************
www.sinerjias.com.tr