Deneme süresi ve işçinin yapmış olduğu (iyiniyetli) masraflar

Merhabalar. İş kanununa göre; iki aylık deneme süresinin sonunda beğenilmeyen ve kendisiyle asıl iş akdi yapılmayan işçi, işverene karşı sırf o işte çalışması için gerekli olan giderleri(örneğin tuttuğu evin iki aylık kirasını) talep edebilir mi? Yoksa bu talebi MK ve BK' nun ilgili maddelerine göre mi talep etmeliyiz? Şimdiden teşekkür ederim. İyi çalışmalar.

Sorunuz sayenizde anlıyorum ki bu hususta İş Kanunu'nda, MK'da ve BK'da büyük bir eksiklik var. Neyse ki kanunlardaki eksiklik sözleşme çerçevesinde tamamlanabilir:

İşçi, deneme süreli işe başlarken, deneme süresi sonunda sözleşmenin feshi halinde, kendisine ödenmesi gerekenlerin listesini işverene imzalatabilir:
- Kiraladığı evin kiralarını,
- Taşınma yüzünden eşinin işinden istifası nedeniyle eşinin alamadığı ihbar ve kıdem tazminatını,
-Berber değişimi nedeniyle manevi zararlarını sözleşmeyle hükme bağlayabilir.

Saygılarımla

Alıntı: Yazan cihanguvenc Merhabalar. İş kanununa göre; iki aylık deneme süresinin sonunda beğenilmeyen ve kendisiyle asıl iş akdi yapılmayan işçi, işverene karşı sırf o işte çalışması için gerekli olan giderleri(örneğin tuttuğu evin iki aylık kirasını) talep edebilir mi? Yoksa bu talebi MK ve BK' nun ilgili maddelerine göre mi talep etmeliyiz? Şimdiden teşekkür ederim. İyi çalışmalar.

Sayın cihanguvenc,
'iki aylık deneme süresinin sonunda beğenilmeyen ve kendisiyle asıl iş akdi yapılmayan işçi,' ifadenizden işçi ile işveren arasında iki aylık bir deneme süreli iş akdi yapılmş sonucu çıkıyor. Eğer durum böyle ise, yani iki aylık deneme süreli iş akdi imzalanmışsa ve bu deneme süresinden sonra 'asıl iş akdi' imzalanacaksa, iş akdi zaten sürelidir, belirsiz süreliye çevrilmedğinde (belirsiz süreli bir iş akdi imzalanmadığında) kendiliğinden sona erer.

Genelde bu türden bir akdin imzalanması fazla rastlanılmayan bir durumdur; Asıl olan işçi ile işveren arasında 'belirsiz süreli' bir iş akdinin imzalanmasıdır ve taraflarca bir deneme süresinin kararlaştırılmasıdır. Bu durumda ortada deneme süreli tek bir iş akdi söz konusu olur. Bu durumda taraflardan her ikisinin de akdi deneme süresi içinde fesh etme hakkı vardır. Taraflardan birisi deneme süresi sonunda 'ben bu akdi fesh ediyorum' dediğinde, diğer tarafın ne iş kanununa göre ne de borçlar kanununa göre(iş kanununda belirtilenin dışında) bir hakkı vardır benim görüşüme göre.

İşçiye gerekli olan giderlerin tazmini yolunu açarsak, işverene de aynı hakkı vermek zorundayız; Diyebilir ki ,ben sırf senin için solakların kullanabileceği bir makina aldım, zararımı öde, eğer deneme süresi sonunda işi bırakacaksan.

Geriye Sayın Av.Armağan Konyalı'nın belirttiği sözleşme hükmü kalıyor:
Berber değişimi nedeniyle manevi zararlarını sözleşmeyle hükme bağlayabilir,veya
Lokanta değişimi nedeniyle maddi ve manevi zararlarını sözleşmeyle hükme bağlayabilir.

Saygılarımla

Öncelikle cevaplar için çok teşekkür ederim. Aslında Sayın Konyalı'nın belirttiği bir sözleşme yapılmasını ben de düşünmüştüm; ancak işverenlerin çok büyük bir kısmı böyle bir sözleşme yapmaktan kaçınıyorlar. Hatta lafını bile ettirmiyorlar. Kendilerine göre haklı sebepleri var. Diğer bir husus da Sayın Gemicinin belirttiği husus. İşe başlaması kesin olmayan bir işçisi için bir işverenin masrafa girmesi ender durumlardan biri olmakla beraber asla olmaması sözkonusu değildir. İşverenin işçisi için yaptığı masrafları asıl iş akdi kurulamadığında istemesi pek doğal hakkıdır. dolayısıyla söylediğinize göre aynı sebeplerle işçi de işverenden alacaklarını talep edebilir. Bu cevaplar için tekrar teşekkür ederim. İyi çalışmalar.