yeraltı suları

davacının tapula taşınmazından yeraltı suyu çıkmaktadır. yeraltı suları bilindiği gibi genel sulardan olup kamuya aittir. davacının taşınmazına müdahale edilerek, su deposu yapılıp köye içme suyu sağlama çalışmaları başlamıştır. davacı tarlasını ve yakınındaki tarlarındaki ürünleri bu suyla sulamaktadır. davacı taşınmazın bedelinin tahsilini, aksi durumda müdahalenin önlenmesini istemektedir. bu dava kime açılmalıdır? tarla bedelini isteyebilir mi?

.C.
YARGITAY
3. HUKUK DAİRESİ
E. 2004/7217
K. 2004/7458
T. 1.7.2004
• SUYA ELATMANIN ÖNLENMESİ ( Suyun Özel Mülkiyete Bağlı Sayılmasının Toplum İçin Genel Yarar Açısından Zararlı Olabileceği Hallerde Kaynağın Arzın Mütemim Cüz'ü Sayılmayıp Genel Su Olarak Kabulü Zorunluluğu )
• MÜTEMMİM CÜZ ( Kaynak Sularının Tapulu Taşınmazın Mütemim Cüz'ü Olup O Yerin Mülkiyeti İle İktisap Edilebileceği - Yeryüzüne Çıkar Çıkmaz Bir Dere Haline Gelmesi Halinde Genel Su Olarak Kabulü Zorunluluğu )
• GENEL SU ( Kaynak Sularının Tapulu Taşınmazın Mütemim Cüz'ü Olup O Yerin Mülkiyeti İle İktisap Edilebileceği - Yeryüzüne Çıkar Çıkmaz Bir Dere Haline Gelmesi Halinde Genel Su Olarak Kabulü Zorunluluğu )
• KAYNAK SULARI ( Toplum İçin Genel Yarar Açısından Zararlı Olabileceği Hallerde Arzın Mütemim Cüz'ü Sayılmayıp Genel Su Olarak Kabulü Zorunluluğu - Tapulu Taşınmaz İçindeki )
• TAPULU TAŞINMAZDAKİ İHTİYAÇ FAZLASI KAYNAK SUYU ( Suya Elatmanın Önlenmesi - İhtiyaçtan Fazlası İçin Davanın Reddi Gereği )
4721/m.756
ÖZET : Dava dilekçesinde suya vaki elatmanın önlenilmesi ve su borularının kalli istenilmiştir. Kaynak suları tapulu taşınmazın mütemim cüz'ü olup o yerin mülkiyeti ile iktisap edilirse de suyun kaynağı yer altı gölünün taşınmazın sınırları içinde kalmayacağı gibi büyük olması, yeryüzüne çıkar çıkmaz bir dere haline gelmesi ve suyun özel mülkiyete bağlı sayılmasının toplum için genel yarar açısından zararlı olabileceği hallerde kaynak arzın mütemim cüz'ü sayılmayıp genel su olarak kabulü zorunludur.

Davacı tarafın su ihtiyacı saptandıktan sonra ihtiyaçtan fazla su elde tutulamayacağından davalı tarafın içme suyu ihtiyacı gözönünde tutularak ihtiyaçtan fazlası için davanın reddi gerekmektedir.

DAVA : Dava dilekçesinde suya vaki elatmanın önlenilmesi ve su borularının kalli istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulü cihetine gidilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

KARAR : Davacı, maliki olduğu 1729 parselden çıkan suyun davalı ( Ladik Belediyesi ) tarafından boruya alınmak suretiyle elatıldığından ötürü su hakkına ve boru döşemek suretiyle tarlaya yapılan elatmanın önlenilmesine ve su borularının kal'ine karar verilmesini, yargılama sırasında da, suyun 1/2'sinin davalıya satıldığını suyun yarısına vaki elatmasının önlenilmesini istemiştir.

Mahkemece, davacının kendi taşınmazından çıkan kaynak niteliğindeki suya vaki müdahalenin önlenilmesini herzaman isteyebilme hakkı bulunduğundan davalının suyun 1/2'sine yönelik elatmasının önlenilmesine karar verilmiş olup hükmü davalı taraf temyiz etmektedir.

MK'nun 756. maddesine göre kaynak suları tapulu taşınmazın mütemim cüz'ü olup o yerin mülkiyeti ile iktisap edilirse de suyun kaynağı yer altı gölünün taşınmazın sınırları içinde kalmayacağı gibi büyük olması, yeryüzüne çıkar çıkmaz bir dere haline gelmesi ve suyun özel mülkiyete bağlı sayılmasının toplum için genel yarar açısından zararlı olabileceği hallerde kaynak arzın mütemim cüz'ü sayılmayıp genel su olarak kabulü zorunludur.

Davaya konu somut olayda; 1950 yıllarında davalı ile gayrimenkulün o günkü sahipleri arasında kaynağın kullanımı amacıyla anlaşma yapıldığı ve kaynağın küçük olup o günkü debisinin bilinmediği anlaşılmaktadır. Ancak daha sonraki yıllarda davalı Belediye tarafından yapılan drenajlarla artırıldığı suyun iki gözeden çıkarıldığı ve toplam debisinin 7 lt/sn olduğu anlaşılmaktadır. Suyun miktarı itibariyle genel sulardan olduğu anlaşılmaktadır.

Davacının kaç dönüm arazisi ve ihtiyaç fazlası su miktarının ne olduğu ve de bu sudan davacının ne suretle ne miktar yer suladığı araştırılmamıştır. İçme ve kullanma suyuna olan ihtiyaç, asgari düzeyde de olsa, tarım için olan su ihtiyacına her zaman tercih edilmelidir.

Davacı tarafın su ihtiyacı saptandıktan sonra ihtiyaçtan fazla su elde tutulamayacağından davalı tarafın içme suyu ihtiyacı gözönünde tutularak ihtiyaçtan fazlası için davanın reddi gerekmektedir.

Mahkemece, yukarıda anlatılanlar ışığında bir inceleme yapılarak alınacak bilirkişi raporuna göre davacının faydalı ihtiyacı, fazla miktar su olup olmadığı davalının içme suyu olarak kullanıp kullanamayacağı hususları usulünce saptandıktan sonra hasıl olacak sonuç dairesinde bir karar vermek gerekirken, eksik incelemeye ve yazılı gerekçeyle suyun 1/2 sine elatmanın önlenmesine karar verilmesi doğru görülmemiştir.

SONUÇ : Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK'nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 1.7.2004 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

teşekkürler Suat bey. peki malik tarla bedelini isteybilir mi? istimlak yapımamış. tarlaya su deposu kurulmuş boru döşenmiş vs.

Alıntı: Yazan avslh teşekkürler Suat bey. peki malik tarla bedelini isteybilir mi? istimlak yapımamış. tarlaya su deposu kurulmuş boru döşenmiş vs.

Boru döşeyip, depo yapan Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü mü? Çıkan suyun yeraltı suyu olduğuna kim karar vermiştir?

Saygılarımla

istimlak yapmaya yetkili kurum dsi yasaya göre. köy tüzel kişiliği yapamaz zannedersem.

Sayın avslh
müdahalenin engellenmesini istiyorsanız eylemleri yapan kişi veya tüzel kişiliğe açmalısınız.dsi nin kamulaştırması sözkonusu değil.Zira dsi sacede yeraltı sularının kullanılmasına ilişkin izin ve ruhsatları verir.Eğer içme suyu kullanma eylemi belediyelik bir bölgede gerçekşeşiyorsa belediyeden talep edilebilir.

Sayın avslh,

İlgili kanun maddelerini alıntıladım. İşinize yarayacaktır.Sorularıma net yanıt vermediğiniz sürece başka yardımım olamayacaktır.

Saygılarımla

Alıntı: MADDE 3 - (Değişik: 3612 - 7.2.1990) Sınırları ve yapısal özellikleri belirlendikçe yeraltısuyu sahaları, Devlet su İşleri Genel Müdürlüğünün teklifi üzerine, ilgli bakanlıkça "Yeraltısuyu işletme Alanları" kabul ve ilân edilir. İLAN EDİLMİŞ YERALTI SUYU İŞLETME SAHALARI İÇİNDE KUYU AÇILMASI MADDE 4 - Yeraltı suyu işletme sahaları içinde 8 inci madde hükmüne göre belge alınarak açılması gereken kuyuların adedi, yerleri, derinlikleri ve diğer vasıflariyle çekilecek su miktarı Devlet Su İşleri umum Müdürlüğü tarafından tâyin ve tesbit edilir. Yeraltı suyu işletme sahalarında 8 inci madde şümûlüne giren her türlü yeraltı suyu tesisleri, Bayındırlık Bakanlığınca tanzim edilecek teknik talimatname hükümlerine göre meydana getirilir. Kuyu açan kimse, bulunan suyun ancak kendi faydalı ihtiyaçlarına yetecek miktarını kullanmaya yetkilidir. (Ek cümleler: 4916 - 3.7.2003 / m.22) Bu miktarı aşan sular ile sulama, kullanma ve işlenerek veya doğal haliyle içme suyu olarak satılmak üzere çıkarılan yeraltı suları, Hazinenin özel mülkiyetinde veya (Değişik ibare: 5335 - 21.4.2005 / m.28/a) "Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerdeki kaynak suları (mazbut vakıflara ait sular hariç)," 2886 sayılı Kanun hükümlerine uyularak il özel idarelerince kiraya verilir. Tahsil edilen kira gelirinden; yer altı veya kaynak suyunun çıktığı yer, köy sınırları içinde ise o yerdeki köy tüzel kişiliğine %15, belediye sınırları içinde ise ilgili belediyeye %25 oranında pay verilir. Faydalı ihtiyaç miktarı, tahsis edilecek maksada göre ilgili bakanlıkların mütalâası alınmak suretiyle, Devlet Su İşleri Umum Müdürlüğü tarafından tâyin ve tesbit edilir. İLAN EDİLMİŞ YERALTI SUYU İŞLETMA SAHALARI DIŞINDA YERALTI SUYU ARANMASI VE KULLANILMASI MADDE 5 - İlân edilmiş yeraltı suyu işletme sahaları dışında her arazi sahibi; arazisinde yeraltı suyu aramak, suyu bulduktan sonra, bunun kendi faydalı ihtiyaçlarına yetecek miktarını kullanmak hakkına maliktir. Ancak bu işler 8 inci maddenin şümûlüne girdiği takdirde belge alınması mecburidir. Faydalı ihtiyaç miktarı dördüncü madde hükümlerine göre tâyin olunur. KOMŞU HAKKI MADDE 6 - Arazisinde faydalı ihtiyaçları için yeter miktarda su bulunmıyan veya bu suyu elde etmesi fahiş masrafı icabettiren bir kimsenin, komşu arazideki yer altı suyundan istifade şartları 20 nci maddede sözü geçen tüzükte belirtilir. DEVLET SU İŞLERİ UMUM MÜDÜRLÜĞÜNÜN YETKİLERİ MADDE 7 - Yeraltı suyu etüd ve araştırmaları için Devlet su İşleri, herhangi bir yerde kuyular açmak veya açtırmak hakkına maliktir. Bu kuyular için istimlâk yapılmaz.Araştırma kuyularından işletme kuyusu haline ifrağ edilenlerle, doğrudan doğruya işletme kuyusu olarak açılan kuyular için, kuyu yeri ile geliş gidişe lüzumlu arazi Devlet Su İşleri Umum Müdürlüğü tarafından istimlâk olunur. İstimlâk bedeli, kuyunun maliyet hesabına ithal edilir. İşletme kuyularının intifa hakkı Devlet Su İşleri Umum Müdürlüğü tarafından hakiki veya hükmî şahıslara devredilebilir veya kiralanabilir. Devir veya kira bedeli Devlet suİşleri Umum Müdürlüğü tarafından takdir olunur. Kuyunun intifa hakkının devrinde veya kiralanmasında arazi sahibine tercih hakkı tanınır.

Sözkonusu olan yeraltı suyu ise, sizin de belirttiğiniz gibi bu su genel su olarak kabul görecek ve mütemmim cüz olarak kabul görüp arzın sahibinin tasarruf yetkisinde olduğu değil, devletin hüküm ve tasarrufunda olduğu kabul edilecektir.

Yeraltı suları özel düzenlemeye tabi tutulmuştur. Yeraltı suyu sözkonusu ise TMK veya Sular Hakkında Kanun değil, özel düzenleme olan Yeraltı Suları Hakkında Kanun ve Yeraltı Suları Hakkındaki Tüzük uygulama alanı bulacaktır.

Bu anlamda suyun müvekkilinizce ne şekilde temin edildiği de önemlidir. Kuyu el ile açılamadığı takdirde, ulaşılması için kazı,sondaj vb. işlemler gerekmiş veya gerekecekse, kaynak her ne kadar müvekkilinizin mülkünde yer alıyor da olsa , yeraltı suyunun kullanıma tahsis edilebilmesi için kazı yapılarak derin su kuyusunun açılmasında yetki müvekkilinize değil, teklif yetkisi DSİ'ye, onay yetkisi ise Bakanlığa aittir.

İstimlak konusuna gelince:

Yeraltı Suları hakkında Kanun m.7:

Alıntı: Madde 7 - Yeraltı suyu etüd ve araştırmaları için Devlet Su İşleri, herhangi bir yerde kuyular açmak veya açtırmak hakkına maliktir. Bu kuyular için istimlak yapılmaz. Araştırma kuyularından işletme kuyusu haline ifrağ edilenlerle, doğrudan doğruya işletme kuyusu olarak açılan kuyular için, kuyu yeri ile geliş gidişe lüzumlu arazi Devlet Su İşleri Umum Müdürlüğü tarafından istimlak olunur. İstimlak bedeli, kuyunun maliyet hesabına ithal edilir. İşletme kuyularının intifa hakkı Devlet Su İşleri Umum Müdürlüğü tarafından hakiki veya hükmi şahıslara devredilebilir veya kiralanabilir. Devir veya kira bedeli Devlet Su İşleri Umum Müdürlüğü tarafından takdir olunur. Kuyunun intifa hakkının devrinde veya kiralanmasında arazi sahibine tercih hakkı tanınır.

Tüm bu açıklamalar, "yeraltı suyu" sözkonusu ise geçerlidir.

Saygılarımla...

Ben olayı biraz daha detaylı anlatayım. taşınmaz köyde bulunuyor. Davacının taşınmazına su deposu kuruluyor, benim anlayamadığım davacı tarla bedelinin tahsilini talep edebilir mi edemez mi? Bildiğim kadarıyla suyun ordan alınması kesinleşti. Davacı artık tarlasının işgal edilmesinden dolayı tarlanın istimlak edilerek bedelinin ödenmesini istiyor. Böyle bir durumda ne yapılabilir. tarla bedelini alabilir mi alamaz mı? ayrıca yardımlarınız için teşekkür ederim.

Su deposunu köy tüzel kişiliği mi kurdu?

Öyleyse bir tespit yaptırıp, tespit kararının bir örneğini DSİ 'ye gönderip, yanı sıra köy tüzel kişiliğine yetkisi olmadığı halde tasarrufta bulunduğu hatırlatılarak (TCK.m.154 anlamında köy tüzelkişiliğini temsil edenlerin sorumluluğu düşünülebilir mi acaba?) müdahalelerinin sona erdirilmesi istenip, sonra da DSİ den gelecek yanıtı beklemek gerekir diye düşünüyorum.