trafik kazasına neden olan sürücüden feragat, sigorta şirketine sirayet eder mi?

müvekkilin annesi bir trafik kazasında vefat ediyor. olay sonucu gerek sigorta şirketine, gerek araç sürücüsüne, gerek de aracın ruhsat sahibine karşı destekten yoksun kalma tazminatı için tazminat davası açılıyor. daha sonra müvekkilenin dosyaya sadece araç sürücüsünden, ve ruhsat sahibinden her türlü maddi ve manevi zararının karşılandığına dair ve haklarında hiç bir hukuki yola başvurulmayacağına dair noter tasdikli ibraname verildiği görülüyor. ancak ibranamede sigorta şirketine karşı haklarım baki kalmak koşulu ile diye şerh konuluyor. ayrıca müvekkile kendisinin yaşlı, tükçe ve okuma yazma bilmemesinden ötürü notere gidilerek böyle bir ibra alındığı iddia ediliyor.
bu duruma karşı öncelikle; diğer davalılardan feragat sigorta şirketine sirayet eder mi, bir diğer konuda müvekkilenin durumundan yararlanarak noterden onaylı ibranamenin geçersizliği için ne gibi yollara gidilebilir?

Sigorta şirketi sigortalının halefi sıfatıyla hareket eder.
Sigortalının feragati-ibrası sigorta şirketini de bağlar,
Bu takdirde sigorta şirketi sigortalısına rücu eder ( Aşağıdaki 1.Nolu Yargıtay kararı)

İbra belgesinin ehliyetsizlik,gabin, hata ,hile ,ikrah gibi rızayı fesata uğratan nedenlere dayalı olarak iptali talep edilebilir.

Trafik kazaları ile ilgili olarak verilen ibra belgeleri ödenen miktarı ifade eden makbuz niteliğindedir. Sorumluluğu tamamen kaldırmaz ( Aşağıdaki 2. Nolu Yargıtay kararı )
Saygılarımla

1.Nolu karar
T.C.

YARGITAY

11. HUKUK DAİRESİ

E. 2000/2980

K. 2000/4071

T. 11.5.2000

• KASKO SİGORTASI ( Sigortacı İle Şirketin İbrası )

• HALEFİYET ( Rücu Hakkını İhlal Eden Sigortalısına Dava Açma Hakkı )

• RÜCU HAKKININ İHLALİ ( Sigortalı İle Şirketin Noterde Feragatname Düzenlemeleri )

6762/m.1301

ÖZET : Sigortalı ile sigortacı şirket arasında noterde düzenlenen feragatname ile birbirlerini ibra etmişlerse, sigorta şirketinin ödemeye dayanarak dava açma hakkı olmayıp ancak ticaret kanunu uyarınca, rücu hakkını ihlal eden sigortalısına dava açma hakkı vardır
DAVA : Taraflar arasındaki davanın Bakırköy Dördüncü Sulh Hukuk Mahkemesi`nce görülerek verilen 14.12.1999 tarih ve 1999/453-1999/1356 sayılı Kararın Yargıtayca incelenmesi davalı tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dava dosyası için tetkik hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
KARAR : Davacı vekili, davalının maliki ve sürücüsü olduğu aracın müvekkili şirkete kasko sigortalı araca çarpması sonucu oluşan 200.000.000 lira hasar bedelinin müvekkilince sigortalısına ödendiğini ileri sürerek % 50 kusura isabet eden 100.000.000 lira`nın faiziyle birlikte davalıdan tahsilini rücuan talep ve dava etmiştir.
Davalı, sigortalının kendisine noterden düzenlenmiş feragatname verdiğini savunarak, davacının rücu hakkı bulunmadığını savunarak reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma ve toplanan kanıtlar, benimsenen bilirkişi raporu doğrultusunda davalının % 50 kusurlu olduğu 200.000.000 lira hasar meydana geldiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, kusur oranına göre 100.000.000 lira`nın faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
Kararı, davalı temyiz etmiştir.
Dava, davacı kasko sigorta şirketinin TTK.nun 1301. maddesi uyarınca karşı araç maliki ve sürücüsü davalı aleyhine açtığı rücu davasıdır.
TTK.nun 1301. maddesi uyarınca sigorta şirketinin rücu davası açabilmesi için sigortalısı ile sigorta sözleşmesi yapması, rizikonun gerçekleşmesi üzerine sigortalısına ödemede bulunması, sigortalının zarar sorumlusuna karşı dava hakkına sahip olması gerekmektedir.
Somut olayda, davacı şirkete aracını sigorta ettiren T... M... Limited Şirket yetkilisi ile davalı arasında noterden düzenlenen 29.12.1997 tarihli "Feragatname" başlıklı işleme göre şirket, kaza nedeniyle her türlü hasar bedellerinden davalıyı ibra etmiştir. Davalı, bu hususu yargılama sırasında savunmasında ileri sürmüş ve belgeyi ibraz etmiştir.
Sigortalı, 28.11.1997 tarihinde davacı şirketin kasko sigorta tazminatını aldıktan sonra davalıyı ibra etmiş olup, artık dava tarihi itibariyle davacı sigortanın, ödemeye dayanarak dava açma hakkı bulunmamaktadır. Ödediği miktarı, TTK.nun 1301/2. maddesi uyarınca rücu hakkını ihlal eden sigortalısından, açacağı bir dava ile talep etmesi mümkündür.
Bu durumda, rücu davasının reddi gerekirken, savunma üzerinde durulmadan ve hiçbir tartışma ve gerekçe ortaya konmadan, davanın kabulü bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle davalının temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davalı yararına BOZULMASINA, 11.5.2000 tarihinde oybirliğiyle karar verildi. (kazancı)
2.Nolu karar

T.C.

YARGITAY

4. HUKUK DAİRESİ

E. 2002/14131

K. 2003/4629

T. 14.4.2003

• TAZMİNAT DAVASI ( Trafik Kazası Sonucu Ölüm Nedeniyle )

• TRAFİK KAZASI NEDENİYLE TAZMİNAT ( Davalı Tarafından Sunulan İbra Belgesinin Davalının Hukuki Sorumluluğunu Ortadan Kaldırmaması )

• İBRA BELGESİ ( Trafik Kazası Sonucu Ölüm Nedeniyle Açılan Tazminat Davasında Davalı Tarafından Sunulan İbra Belgesinin Davalının Hukuki Sorumluluğunu Ortadan Kaldırmaması )

2918/m.111

ÖZET : Karayolları Trafik Kanununda öngörülen hukuki sorumluluğu kaldıran veya daraltan anlaşmalar geçersizdir. Somut olayın ölümlü trafik kazası olup, bu kaza nedeniyle işletenin ve sürücünün hukuki sorumluluklarının anılan yasa gereği varolduğu açıktır. Belirtilen düzenleme gereğince davalı tarafından sunulan ibra belgesinin davalının hukuki sorumluluğunu tamamen ortadan kaldırmıyacağı ancak bu belge ile bir ödeme yapılmış ise, makbuz niteliğinde sayılacağı kabul edilmeli ve böylece varılacak uygun sonuç çevresinde karar verilmesi gerekir
DAVA : Davacı Ahmet M. vekili Avukat C. Cahit Pişkin vd. tarafından, davalı Kemal M. aleyhine 30.10.2000 gününde verilen dilekçe ile trafik kazasından kaynaklanan tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın reddine dair verilen 9.5.2002 günlü kararın Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü:
KARAR : Dava, trafik kazası nedeniyle maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece, davacıların davalıya ibra ettikleri gerekçesiyle dava reddedilmiştir. Kararı davacı temyiz etmiştir.
2918 Sayılı Karayolları Trafik Yasa'sının 111. maddesine göre, bu yasada öngörülen hukuki sorumluluğu kaldıran veya daraltan anlaşmalar geçersizdir. Somut olayın ölümlü trafik kazası olup, bu kaza nedeniyle işletenin ve sürücünün hukuki sorumluluklarının anılan yasa gereği varolduğu açıktır. Belirtilen düzenleme gereğince davalı tarafından sunulan ibra belgesinin davalının hukuki sorumluluğunu tamamen ortadan kaldırmıyacağı ancak bu belge ile bir ödeme yapılmış ise, makbuz niteliğinde sayılacağı kabul edilmeli ve böylece varılacak uygun sonuç çevresinde karar verilmesi gerekirken mahkemece davanın reddedilmesi bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ : Temyiz olunan kararın yukarıda gösterilen nedenle BOZULMASINA ve peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine 14.4.2003 gününde oybirliğiyle karar verildi
(kazancı).

Sayın KOCABAŞ, işleten ve sürücüye karşı açılan maddi manevi tazminat davasından davacı vekili (yetki verilince) davadan vazgeçiyor..aradan kısa bir süre geçtikten sonra davacı işletenin sigorta şirketine karşı maddi tazminat talebinde bulunuyor.sigorta şirketinin vekili ise kesin hüküm itirazında bulunuyor..Sizce işletenden feragat etmesi diğer davada sigorta şirketinin bu itirazını yerinde kılar mı?Böyle bir yargıtay kararı arıyorum ama bulamadım, eğer elinizde varsa gönderebilirseniz çok sevinirim..İyi çalışmalar

Mücerret işleten hakkındaki feragatin sigorta şirketi yönünden etkisinin olmayacağını ancak işletenin yaptığı bir ödeme veya ibranamenin varlığının iddia edilip kanıtlanması halinde BK.nun 166 maddesine göre sigorta şirketinin ödeme veya ibra oranında borçtan kurtulabileceğini düşünüyorum.

Aşağıdaki kararda, davacı işleten ve sürücü hakkındaki davasından feragat etmiş sigorta şirketi hakkındaki davasını sürdürmüş ve Yargıtay sigorta aleyhindeki hükmü sadece kazanç kaybı istenemeyeceği ve faiz başlangıcı yönünden bozmuştur.

T.C.

YARGITAY

17. HUKUK DAİRESİ

E. 2010/12436

K. 2011/5234

T. 24.5.2011

• TRAFİK KAZASINA DAYALI MADDİ TAZMİNAT ( Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Sartlarına Göre Sigorta Şirketi Kazanç Kaybından Sorumlu Olmayacağı - Sigorta Şirketi Yönünden Dava Açılmadan Önce Başvuru Yapılmış ise Bu Tarihte Yapılmamış ise Dava Tarihinden İtibaren Temerrüt Faizine Hükmedilmesi Gereği )

• KAZANÇ KAYBINDAN SORUMLULUK ( Trafik Kazası Nedeniyle Zorunlu Mali Sorumluluk Sigorta Poliçesine Dayalı Olarak Sigorta Şirketinin Kazanç Kaybından Sorumlu Olmayacağı - Sigorta Şirketi Yönünden Temerrüt Faizi )

2918/m. 99

ÖZET : Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası genel şartlarına göre davalı sigorta şirketi kazanç kaybından sorumlu olmadığından kazanç kaybı yönünden davanın reddi gerekir.

DAVA : Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalı sigorta şirketi vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:

KARAR : Davacı vekili, davalıların işleteni, sürücüsü ve Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortacısı olduğu aracın müvekkiline ait araca çarptığını, araçta meydana gelen 7.855 TL hasar bedeli ve değer kaybı ile 1.500 TL kazanç kaybının olay tarihinden işleyecek reeskont faizi ile davalılardan tahsilini talep etmiştir.

Davacı vekili, davalılar İ. B. ve K. D. hakkında açtıkları davadan feragat ettiğini beyan etmiştir. Davalı sigorta şirketi davanın reddini savunmuştur.

Mahkemece, toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre; davalılar İ. B. ve K. D. hakkında açılan davanın feragat sebebiyle reddine, 4.718,89 TL hasar bedeli. 1.000 TL değer kaybı ve 1.500 TL kazanç kaybı bedelinin olay tarihinden işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı Güven Sigorta A.Ş. 'den tahsiline karar verilmiş; hüküm, davalı sigorta şirketi vekili tarafından temyiz edilmiştir.

1- ) Dava, trafik kazasından kaynaklanan maddi tazminat istemine ilişkindir.

Davalı Sigorta şirketi davacıya ait araca çarparak hasarlanmasına sebep olan aracın Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortacısıdır. Davacı vekili dava dilekçesi ile aracın ticari olduğu belirtilerek kazanç kaybı talep edilmiş ise de Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası genel şartlarına göre davalı sigorta şirketi kazanç kaybından sorumlu olmadığından kazanç kaybı yönünden davanın reddi gerekirken yazılı şekilde kabulü doğru görülmemiştir.

2- ) 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 99/1. maddesinde "sigortacının, kendisine tazminat ödenmesi için gerekli ihbar yapılıp, belgenin ibrazından itibaren 8 iş günü içinde ödeme yapacağı" hükme bağlanmıştır. Davalı sigortacı yönünden sigorta bedelini ödeme yükümlülüğü ancak bu tarihte, böyle bir başvuru olmadığı takdirde ise dava tarihinde doğmaktadır. Mahkemece dava açılmadan önce davalı sigorta şirketine başvuru yapılmış ise başvuru tarihinden, başvuru yapılmamış ise dava tarihinden itibaren temerrüt faizine hükmedilmesi gerekirken, yazılı şekilde olay tarihinden itibaren faize hükmedilmesi isabetli değildir.

SONUÇ : Yukarıda 1 ve 2 numaralı bentte açıklanan sebeplerle davalı sigorta şirketi vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istenmesi halinde temyiz eden davalı sigorta şirketine iadesine, 24.05.2011 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Konuyu müteselsil sorumluluk ilkeleri kapsamında incelemek gerekir. Ortada tek borç, birden fazla borçlu vardır. Müteselsil borçlulardan biri ibra edildiğinde, diğerlerinin durumu ağırlaştırılmış ise, alacaklı bunun sonucuna katlanır ve diğer borçluları da ibra etmiş olur. Sigorta şirketlerinden alınan bedel makbuz niteliğinde olup, diğer borçluların dava yoluyla ödeyeceği miktardan indirilecek ise de, maluliyet, kusur oranı ve sair hususlarda borçlular lehine usuli kazanılmış hakkın doğmamasına dikkat edilmelidir.