Gözaltında Ölüm ve insan hakları

THS de siyasi haberlerin yasak olduğunu dikkate alarak, bir konuyu yalnız hukuki yönüyle irdelemeye davet ediyorum Sayın Meslekdaşlarımı:

Gündemde fiilen de karşılığını bulan/yaşanan, bir kişinin 13 ay kadar önce gözaltına alınarak daha sonra tutuklandığını, F tipi cezaevinde hücrede tutulurken majör depresyon tanısıyla hastaneye götürüldüğünü, kanser olduğunun anlaşıldığını, öleceği tespit olununca da TAHLİYE edildiğini ve sonuç olarak da ÖLDÜĞÜ haberini hemen hepimiz okumuşuzdur.

Tartışmaya açmak istediğim kısmı:

Suçu ne olursa olsun, bir insanın Türk Hukuk Sisteminde (onlarca örneği geçmişte yaşanmış iken) bu yöntemle ölümünü sorgulayacak bir yasa var mıdır?


Adil yargılanma ve yaşama hakkı boyutlarında düşüncelerinizi paylaşmak isterim.



Saygılarımla.

Malesef hukuk düzeni içinde yer alan boşluklardan birisi.

Kişi ancak yargılama sonucunda beraat etmişse veya cmk 141 vd maddelerinde yer alan koşullar var ise maddi-manevi tazminat isteyebiliyor.Ve bu tazminat miktarları ne yazık ki "zenginleşme unsuru içermemesi kaydı ile" yani düşük miktarlarda kalıyor.

İşin idari boyutuda ise eğer bu ölüm olayı idari bir hatadan yani hizmet kusurundan kaynaklanıyor ise(cezaevi kuşulları,işkence,kötü muamele vs) ancak ilgililer hakkında cezai soruşturma açılabiliyor ama bu tür olaylarda ne yazık ki hiçbir zaman sorumlu bulunamıyor.

Sayın Av.Ömer Kavilli'nin müdahil olarak girdiği böyle bir dosya yakın zamanda zamanaşımı nedeniyle düşmüştü.

Adil yargılanma hakkı bakımından ise cmk 153/son uyarınca verilen gizlilik kararlarının ve özellikle de sizin belirtmiş olduğunuz olayda kişinin yaklaşık 13 ay boyunca tutuklu kaldığı olayda hakkında isnat edilen suçlamaları bilmemesi,Müdafiisinin gerekli bilgi ve belgelere ulaşamaması vs hususlar malesef hukuk sistemimizin yanlışlarından birisidir.
AİHS 2,5,6 maddeleri irdelendiği zaman ülkemizin bu tür olaylardan ötürü yüklü miktarlarda tazminat cezalarına maruz kalacağı kesindir

Sayın meslektaşım, usulüne göre kabul edilmiş ve onaylanmış uluslararası sözleşmelerin iç hukukumuzun bir parçası olduğu gerçeğinden yola çıkarak, somut vakanın ve benzerlerinin, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin birçok içtihadında üzerinde durulan adil yargılanma hakkı ve bu hak kapsamında kabul edilen ' makul sürede yargılanma hakkı' na aykırılık teşkil edebileceğini düşünüyorum.

Sayin meslektaslarim,
Olayin (veya olum olayi ile ilgili davanin) su anda bulundugu asama bakimindan AIHS'nin 2. maddesi baglaminda hakkin ozu bakimindan bir ihlal olabiecegini soylemek icin henuz erken diye dusunuyorum. Ayni sey ilgililerin asamalardaki tutumu ve olasi ihmalleri bakimindan usul eksikligi anlaminda bir degerlendirme icin de soz konusu. Tabiri caizse, once "dosyayi bir gormek" lazim. Her ne kadar basindan izledigim kadariyla ilk intiba bir ihmalin oldugu yonunde olsa da. Adil yargilanma bakimindan ise, kendisine karsi bir suclama yoneltilmis kisi hayatta olmadigindan, bu konunun olayin disinda oldugunu dusunuyorum. Ancak olay Sozlesmenin 5. meddesi 3. paragrafi anlaminda tutuklulugun uzunlugu bakimindan ele alinabilir. Burada ise usul bakimindan bir sorun var : olu sahsin ailesinin boyle bir iddia ileri surup suremeyecegi konusu. Son olarak Anayasa'nin 90. maddesinde 2004 yilinda yapilan COK ONEMLI bir degisiklige dikkatinizi cekmek istiyorum :"Usulüne göre yürürlüğe konulmuş milletlerarası andlaşmalar kanun hükmündedir. Bunlar hakkında Anayasaya aykırılık iddiası ile Anayasa Mahkemesine başvurulamaz. (Ek cümle: 7.5.2004-5170/7 md.)Usulüne göre yürürlüğe konulmuş temel hak ve özgürlüklere ilişkin milletlerarası andlaşmalarla kanunların aynı konuda farklı hükümler içermesi nedeniyle çıkabilecek uyuşmazlıklarda milletlerarası andlaşma hükümleri esas alınır".
Saygilarimla.

Maalesef ki türk hukuk sisteminde yargılama aynı hızla yapılmamaktadır. Bazı dosyalarda tutuklama hakkında çok kısa bir süre içerisinde karra verilir iken bazı dosyalarda bu yöndeki işlemler ayları hatta yılları almaktadır. Bu da ülekmizde adil yargılanma hakkının sürekli olarak ihlal edildiğini göstermektedir. Gündem de olan Ergenekon davasında tutuklular çok kısa bir süre içerisinde tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakılır iken diğer bazı olaylar açısından halen de devam eden bazı dosyalar bakımından tutukluluk süreleri yılları bulmaktadır. Bu ayrım neye göre yapılmaktadır artık bilemiyorum. Ama şu bir gerçek ki hakkında daha suçluluğu hükmen sabit olmamaış sadece bir suç isnadı altında olan bir kişinin 13 ay gibi bir süre tutuklu kalması adil yargılanma hakkının ihlalinden başka bir şey değildir. Hele hele dediğim gibi henüz suç isnadı altında olan bir kişinin bir de tutuklanmasından dolayı hastalanması ve bu süreçte ölmesi işin en acı tarafı.
Evet, eğer aile isterse tazminat isteyebilir devletten. Peki bu tazminat ne için? gideni geri getirebilecek midir? Elbette ki hayır.
O yüzden öncelikle ülkemizde tutukluluk sürelerinin kısaltılması, bu yönde karar verilirken adil davranılması gerekmektedir diye düşünüyorum. Sayın meslektaşıma da böyle bir konuyu açtığı için tüm içtenliğimle teşekkür ediyorum.HERKESE İYİ ÇALIŞMALAR.