Anlaşmalı boşanma davası için hazırlanan ve mal paylaşımını içeren protokol ekinin mahkemeye sunulmaması

Kıymetli meslektaşlarım, müvekkilim ile eski eşi bir yıl önce boşanma hususunda anlaşmaya varıyorlar. Eski eş, kendisinin avukatı olduğunu ve ikinci bir avukata gerek olmadığından bahisle müvekkili kendi avukatına getiriyor. Anlaşma boşanma için avukat tarafından protokol hazırlanıyor. Esasen tarafların şöyle bir durumu var, müvekkilin bir arazisi ve eski eşin bir adet evi var. Boşanmadan sonra bu taşınmazlar satılacak ve yarı bedelleri karşı tarafa ödenecek şekilde anlaşmaya varıyorlar. Ancak bahse konu avukat, boşanma protokolüne, tarafların sahip oldukları gayrimenkullerin kendilerinden kalacakları ve birbirlerinden herhangi bir talepleri olmadığı yönünde ibare koyuyor. Müvekkil anlaşmalarının böyle olmadığını, düzeltilmesini istediğinde ise avukat tarafından kendisine protokole tarafların anlaştıkları üzere malların istediği şekilde paylaşılacağı yönünde ibare koyarlarsa dosyanın uzayacağı ve boşanmanın gecikeceği yönünde dayanaksız bir beyanda bulunuyor. Müvekkilde en azından aramızda bir sözleşme olsun lütfen diyerek karşı taraftan, protokol ekidir başlıklı ıslak imzalı bir belgeli alıyor.
Belgede açıkça tarafların sahip oldukları taşınmazların bilgileri ve boşanmadan sonra satılacağı, satış sonucu gelen paranın yarısının karşı tarafa ödeneceği ibaresi bulunmaktadır. Ancak söz konusu evraka tarih atılmamış. Müvekkil ile eski eşinin boşanma sonrası gerçekleşen whatsapp konuşmalarında eşin protokole göre evi satacağını ve yarı bedeli kendisine ödeyeceğini açıkça ifade ediyor.
Sorun şurada başlıyor;
Boşanma kararında tarafların birbirlerinden mal rejiminin tasfiyesinden kaynaklı bir talepleri olmaması sebebiyle karar verilmesine yer olmadığına ilişkin ibareyle birlikte protokolde tasdik edilerek onaylanıyor.
Bu durumda mal rejiminin tasfiyesi davası açılamayacağı görüşündeyim. Alacak davası açılabilir mi bu konuda kararsız kalmış durumdayım. Görüşlerinizi merak ediyorum.

Meslektaşım,

Mal rejiminin tasfiyesi için dava açılabilir. Zira HMK m.114/i'den söz etmek mümkün değil. Davada karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş. Demek ki mal rejiminin tasfiyesine ilişkin bir dava ve dolayısıyla kesin hüküm yok.

Sorun, protokolün tasdikinde ortaya çıkacak malum. Karşı yan, tasdik edilen protokolün hükmün bir parçası olduğunu ileri sürecektir. Ama hükmün sonuç kısmından anlaşılacağı üzere mal rejiminin tasfiyesine ilişkin bir karar yok. Dolayısıyla protokolde yazılanlar ancak dava dilekçesinin eki olarak görülüp talep olarak değerlendirilebilir belki. O zaman da talep var ama hüküm yok denmelidir. Kaldı ki bu da hatalı olur. Talep açık olmalı ve protokolde yazılanları talep olarak değerlendirmek zorlama olur.

Eğer hükümde mal rejimine ilişkin ibare olmasa, o zaman protokol ek olarak kabul edilmeliydi.


Mal rejiminin tasfiyesi gerçekleşmiş kabul edilirse, alacak davası açılamaz. Konu mallar mal rejiminin tasfiyesine ilişkin ve belge protokolün eki niteliğinde. Tarafların aralarında yaptıkları boşanmaya ilişkin protokolün ve eklerinin, hüküm altına alınmadıkça bir değeri yok.

Üstad esasen kararın içeriğinde tek tek mutabakata varılan hususlar açıklanmış. Bunların arasında mal rejimi tasfiyesine ilişkin herhangi bir ibare bulunmamakta.
Duruşmada protokolün içeriği kısaca özet geçilmiş ve orada da tarafların mal rejimi tasfiyesinden kaynaklı bir talebi yoktur denilmiş.
Özünde düşüncem şuydu, mal rejimi tasfiyesi boşanmanın ferilerinden olmadığı için boşanma davası sırasında tarafların bu konuda bir karara varmaları şart değil. Mutabakta varılan konuların içeriğinde bu hususta mutabakata varıldığına dair bir ibare bulunmaması ve hükümde açıkça tarafların mal rejimi tasfiyesinden kaynaklı alacak talebi bulunmadığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına ilişkin ibareler dava açılabileceğine ilişkin kanaat uyandırdı bende. Bu ibareler mal rejimine ilişkin bir anlaşmaya varıldığını yönünde yeterli değil kanımca. Ancak protokolün tasdik edilerek onaylanmış olması davaya engel olur mu bir yandan onu düşünüyorum.
Mal rejimi tasfiye davası açılamayacağını düşünme sebebim de buydu.