Çeklerde Bankaların Ödeme Yükümlülüğü

Sayın Meslektaşlarım

Müvekkilin iki çekinin karşılıksız çıkması ve bankanın ödemekle yükümlü olduğu miktarı ödemesinden sonra müvekkile gönderilen ihtarname ile, müvekkilin uhdesinde bulunan çeklerden dolayı bankanın ödemekle yükümlü olduğu miktarın depo edilmesi isteniyor.Depo edilmeyince icra takibi başlatılıyor, müvekkilin itirazı üzerine takip duruyor.Akabinde banka tarafından itirazın iptali davası açılıyor.Fakat itirazın iptali davası açıldığı tarih itibariyle müvekkilin uhdesinde bulunan çeklerden hiçbiri bankaya ibraz edilmemiş ve söz konusu çekler zamanaşımına uğramış.Bu nedenle bence bankanın talebi yerinde değil.Yine de konu hakkında Sayın Meslaktaşlarımın görüşünü almak isterim.

Saygılarımla

Çek karnesi veren banka ile muhatap arasındaki sözleşme bankaca keşideci dışındaki hamile ödemekle yapmakla yükümlü olduğu tutarlar bakımından garanti sözleşmesi niteliğinde olup bankanın sorumluluğu fer’i olmayıp asıl borçtan bağımsız ve asıldır. Çek yaprakları için belli bir riziko garanti edilmekte ve çek hesabında nakit bulunmadığı takdirde banka hamile belli bir miktarı ödemeyi taahhüt etmektedir. Hamile ödeme yapma yükümlülüğü altına giren banka, çek hesabı sahibine bir kontrgaranti imzalatmaktadır. Uygulamadaki adı kontrgaranti olan bu belge bankanın açtığı gayri nakdi kredi nedeniyle müşterisinden aldığı bir taahhütnamedir. Sadece çek hesabı sahibi tarafından imzalı teminatsız bir kredi niteliğindedir. Banka ödediği çek yaprağı bedelini rücu etmesinin güvencesi olarak bu işlemi yaptırdığı gibi, dilediği zaman çek hesabı sahibinden nakit vermesini de isteyebilir. Ayrıca, belirtelim ki paranın nereye depo edileceği hususu da Yargıtay'ın "davacı banka nezdindeki faizsiz bir hesaba" şeklindeki uygulama ile ilgili mahkeme kararlarının onanması ile de paranın nereye depo edileceği hususu da açıklığa kavuşmuştur.

Depo talebi, çek hesabı sahibinin banka lehine oluşan gerçek borçları için değil, sadece boş çek yaprak bedellerinin güvencesi olarak yatırılması istenen para teminatı olmaktadır. Bu nevi talepler, henüz gerçek borç doğmamış bulunduğundan temerrüt faizine konu teşkil etmeyeceği gibi icra inkar tazminatına da esas teşkil etmezler.
Banka bu şekilde takip yapabilir, dava da açabilir, ancak belirttiğim gibi icra inkar tazminatı ile faiz söz konusu olmaz.
İYİ ÇALIŞMALAR

Madde 10. – Muhatap banka, süresinde ibraz edilen çekin karşılığının bulunmaması halinde her çek yaprağı için ..........liraya kadar ve kısmen karşılığının bulunması halinde ise bu miktarı her çek yaprağı için....... liraya tamamlayacak biçimde ödeme yapmakla yükümlüdür. Bu husus, hesap sahibi ile muhatap banka arasında çek defterinin teslimi sırasında yapılmış olan dönülemeyecek bir gayri nakdî kredi sözleşmesi hükmündedir.

Eski Çek Kanununun 10.maddesine göre çek yaprak bedelinin muhatap banka tarafından hamile ödenmesinin hukuki niteliği, çek defterinin muhatap bankadan talep edilmesi ile akdedilen ve dönülmeyecek olan bir sözleşme niteliğinde olduğu için;banka ödemiş olduğu çek yaprak bedeli için hesap sahibine rucu hakkını bu sözleşme ile saklı tutmaktadır.Bu nedenle takip yapmasının yerinde olduğunu düşünüyorum.Takiple ilgili olarak faiz vb hususlar içinde Şenel Bey’in sölediklerine aynen katılıyorum.SAYGILARIMLA.

Gerek 3167 sayılı mülga kanunda gerekse yürürlüğe yeni giren çek kanununda bankaya ibraz edilen çekler dolayısıyla bankanın ödeme yükümlülüğü bulunmakta.Fakat bankanın depo talebine konu çeklerden hiçbiri bankaya ibraz edilmemiş.Bu durumda da depo talebinin yerinde olduğunu söyleyebilir miyiz?

Saygılarımla

Sayın meslektaşlarım merhaba,
Konuyla ilgili olaralk bugün bir ödeme emri almış bulunuyorum. Banka alacak sebebi olarak '' çek kanunu gereğince banka kaynağından ödenmiş olan 1 adet çek yaprak bedelinden kaynaklanan asıl alacak ...-TL'' göstermiş. İlamsız takip yapmış söz konusu çekle ilgilide baska bir ayırt edici özellik belirtmemiştir.
Ödeme emrine itiraz edeceğiz, ancak dikkat edilmesi gereken bir husus var mıdır?
Takibe konu çek yaprak bedelinin hangisinin olduğunun belirtilmemesi, ödeme emrine eklenmemesinin hüküm ve sonuçları nelerdir?