Tapu iptal davası köy yolu

Müvekkilime ait olan arsanın bir bölümü kadastro çalışmaları sırasında köy yolu olarak tapuya tescil edilmiştir.Şimdi tapu iptali ve tescil davası açmak istiyoruz. Ancak davalı olarak husumeti köy tüzel kişiliğine mi yoksa il özel idaresine mi yöneltmemiz gerektiği hususunda çelişkiye düştüm. Zira benzer bir olayda bir meslektaşımın köy tüzelkişiliğine karşı açtığı dava husumet yokluğundan reddedildi. Hakimin gerekçesi köy yollarına karşı açılacak davalarda husumetin il özel idaresine yöneltilmesi gerektiği yönünde idi. Ancak bu hükmün dayanağı olan kanun maddesine veya yargıtay kararına vs. ulaşamamaktayım. Bilgisi olan arkadaşlara şimdiden teşekkür eder iyi çalışmalar dilerim.

Bana göre Köye ulaşımı sağlayan ana yolsa İl Özel İdaresi, ana yol dışındaki yollarsa köy tüzel kişili davalı olur.
Ayrıca, Köy tüzel kişiliği aleyhine açılan davanın reddedilmesi de bence yanlış. Hasımda yanılma düzeltilebilir.

Köy tüzel kişiliği ve Hazine aleyhine açılmalı diye düşünüyorum.

T.C.

YARGITAY

8. HUKUK DAİRESİ

E. 2002/4484

K. 2002/4751

T. 11.6.2002

DAVA : Yasin Üren ile Hazine,Belediye Başkanlığı ve Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü aralarındaki tescil davasının kısmen kabulüne dair Uludere Asliye Hukuk HÖkimliğinden verilen ll.3.2002 gün ve 19/15 sayılı hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı ile Hazine temsilcisi ve Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü vekili taraflarından süresinde istenilmiş olmakla,dosya incelendi gereği,düşünüldü:
KARAR : DDavacı,dava dilekçesinde mevkii ve sınırları yazılı taşınmazın adına tapuya tesciline karar verilmesini istemiştir.
Davalı Hazine Temsilcisi,Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü vekili davanın reddine karar verilmesini savunmuşlardır.
Mahkemece,davanın kısmen kabulüne ve kısmen reddine karar verilmesi üzerine; hükmün, kabule ilişkin bölümü davalı Hazine Temsilcisi ile Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü vekili,davanın reddine ilişkin bölümü de davacı Yasin Üren taraflarından temyiz edilmiştir.
Davacı,kazanmayı sağlayan zilyetliğe dayanarak tescil isteğinde bulunmuştur.Mahkemece, teknik bilirkişi tarafından düzenlenen 25.6.2001 günlü kroki ve 30.10.2001 günlü ek krokide A harfi ile gösterilen 1710 m2 yere ait davanın kabulüne,B ve C harfleriyle gösterilen bölümlere ait davanın reddine karar verilmiştir.Ziraatçı bilirkişi taşınmazın içerisinden geçen yolun güneyinde kalan bölümlerin %30 ile %45 meyilli, otsu bitkilerle kaplı kültür arazisi niteliğinde olmayan yerler olduğunu bildirmiştir.Toplanan deliller ve teknik bilirkişilerin raporlarına göre B ve C harfleriyle gösterilen bölümler niteliği itibariyle kazanılmaya elverişli yerlerden olmadığı belirlenmiş bulunduğuna göre, bu bölümler hakkındaki davanın reddine karar verilmesinde usul ve kanuna aykırı bir yön bulunmamaktadır.Davacının bu yöne ilişen temyiz itirazlarının reddi ile hükmün redde ilişkin bölümünün ONANMASINA,
Hükmün kabulüne ilişkin bölüme karşı ileri sürülen temyiz itirazlarına gelince:Dava,Hazine ve Köy Tüzel Kişiliği yanında Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğüne yöneltilmiştir.Taşınmazın sınırında köy yolu mevcut olup,yoldan yararlanma köye ait olup, Köy Hizmetleri İl Müdürlüğü sadece yolların bakım ve onarım işini üstlenen bir kuruluş olup,bu tür davalarda ayrıca Köy Hizmetleri İl Müdürlüğüne davanın yöneltilmesine gerek bulunmamaktadır.Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü hakkındaki davanın husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesi gerekirken, bu konuda olumlu veya olumsuz bir karar verilmemiş olması doğru görülmemiştir.
SONUÇ : DKrokide A harfi ile gösterilen 1710 m2 yerin kısmen tarıma uygun olduğu ziraatçı bilirkişi tarafından açıklanmış ise de, 21.6.2001 tarihinde yapılan keşifte, tutanağa geçen hakimin gözlemi ve toplanan delillere göre, dava konusu taşınmazın kültür arazisi niteliğinde bulunmayan Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşlık ve kayalık bir yer olduğu belirlenmiştir.Böyle bir yer üzerinde kendiliğinden yetişen ceviz ağaçlarının ürünlerini toplamak iktisap bakımından herhangi bir hak bahşetmez.Davanın tümünün bu nedenle reddine karar verilmesi gerekirken, kısmen kabulüne karar verilmiş olması doğru görülmemiştir. Davalı Hazine Temsilcisi ve Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü vekilinin temyiz itirazlarının bu bakımlardan kabulü ile hükmün açıklanan nedenlerle BOZULMASINA ve aşağıda dökümü yazılı davacıya ait 4.960.000 lira peşin harcın onama harcına mahsubuna, 4.960.000 lira peşin harcın da istek halinde Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğüne iadesine, 11.6.2002 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Belirtilen davanın hazine değil Köy Tüzel Kişiliği aleyhine açılması gerekir. Çünkü 2644 Sayılı Yasanın 21. maddesi kapanan yollarla ilgili hüküm düzenlemiş ve kapanan yollar belediye sınırları içerisinde ise Belediye adına Köy sınırları içerisinde ise Köy tüzel Kişiliği adına tescil edilir. denilmektedir. Bu durumda yolun açılması yada kapanması durumunda Köy Tüzel Kişiliğinin malvarlığında azalma yada artma yaşanmaktadır. Mevcut uygulamalar da dikkate alınarak davanın Köy Tüzel Kişiliği aleyhine açılması gerekir. Köy ile birlikte hazine ve Özel İdare Müdürlüğü aleyhine açılması halinde bu kurumlar bakımından davanın husumet nedeni ile reddine ve yargılama giderlerine hükmedilmesi tehlikesinin sözkonusu olduğunu düşünmekteyim.

Kadastro K.nın 16 maddesine göre yollar kamu mallarındandır. Tescile tabi değildir. Devletin hüküm ve tasarrufu altındadır. Devlete ait kamu mallarının temsilcisi de hazinedir. Yararlanan köy halkını temsilen köy tüzel kişiliği de hasım durumundadır.

(AV.ELVAN BAŞPINAR)'ın görüşü ; kapanan ve kapandığı için özel mülk olarak köy tüzel kişiliği adına tescil edilen yollar için doğrudur. Böyle bir durum varsa kuşkusuz husumet tapu malikine yöneltilecektir.Soruda köy yolunun bu özelliği taşıdığına dair bir işaret değildir. Kural olarak köy yolları ile ilgili davalarda hazine ve köy tüzel kişiliği yasal hasım durumundadır.

İlk cevabımdaki Yargıtay kararında yerel mahkeme kararı davalı hazinenin temyizi üzerine bozulmuştur. Aşağıdaki kararda da hazinenin yasal hasım olduğu açıkca ifade edilmektedir.

T.C.

YARGITAY

8. HUKUK DAİRESİ

E. 2002/1308

K. 2002/1731

T. 5.3.2002

DAVA : Mevlüt Dağdeviren ve Abdullah Dağdeviren ile Kavak Köyü Muhtarlığı ve Hazine aralarındaki tapu iptali ve tescil davasının kabulüne dair Yeşilhisar Sulh Hukuk Hakimliğinden verilen 10.12.2001 gün ve 176/294 sayılı hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı Hazine Temsilcisi tarafından süresinde istenilmiş olmakla dosya incelendi gereği düşünüldü:
KARAR : Davacılar, kendilerine ait l14 ada,55 parsel ile 58 parsel arasında yol olarak bırakılan taşınmazın 55 parsele ilavesi suretiyle adlarına tapuya tesciline karar verilmesini istemişlerdir.
Davalı Köy Muhtarı,dava konusu yerin köy yolu olmadığını,bu yerde oturan kimselerin birbirlerine gidip gelmek için taşınmazlarının bir kısmını yol olarak bıraktıklarını,dava konusu yerin davacılara ait olduğunu bildirmiştir.
Mahkemece davanın kabulüne karar verilmesi üzerine;hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermeye yeterli değildir.Dava konusu taşınmazın bulunduğu yöreye ait birleşik pafta getirtilip dava konusu taşınmazın diğer taşınmazlar ve yollarla ilişkisi gözönünde tutulmamıştır.Bundan ayrı,dava konusu yerin davacılar dışında köy halkının eskiden beri kullandığı bir yer olup olmadığı yönü üzerinde de durulmamıştır.Bu yöreye ait kadastroca düzenlenen birleşik paftanın getirtilip yerel bilirkişi ve tanık sözleriyle birlikte değerlendirilip, sonucuna göre bir karar verilmesi gerekmektedir.
SONUÇ : Dava,kadastro çalışmaları sırasında paftasında yol olarak bırakılan taşınmazın tescili isteğine ilişkindir.Bu tür uyuşmazlıklarda yasal hasım durumunda bulunan Hazine ve Köy Tüzel Kişiliği yargılama giderleri ve harçtan sorumlu tutulamazlar.Yargılama giderleri ve harcın davalılara yükletilmiş olması doğru değildir.Davalı Hazine vekilinin temyiz itirazları bu bakımlardan yerinde olduğundan kabulü ile hükmün açıklanan nedenlerle BOZULMASINA 5.3.2002 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.