NİŞan Hedİyelerİnİn İadesİ Davasi

Sevgİlİ MeslektaŞlarim....yapacaginiz Yardimlardan Dolayi Şİmdİden Çok Tesekkur Ederim...
NİŞan Hedİyelerİnİn İadesİ Davasi AÇarak Uygulamasini GÖrmÜŞ Olan MeslektaŞlarim GÖrev Yetkİ SÜre Ve Emsal Karar Gibi Konularda Yardimda Bulunurlarsa Sevİnİrİ.

T.C. YARGITAY
3.Hukuk Dairesi
Esas: 2005/6843
Karar: 2005/7705
Karar Tarihi: 11.07.2005
ÖZET : Kullanılmakla eskiyen ya da tüketilen eşyaların mutad hediye kabul edilerek iadesine karar verilemez ise de, altın ve ziynet eşyaları mutad dışı hediye kabul edilerek iadesine karar vermek gerekir. Aksinin kabulü davalı nişanlının haksız zenginleşmesinin kabulü anlamına gelir ki hukuken haksız iktisap korunamaz.
O nedenle, nişanlıya verildiği kabul edilen altın ve ziynet eşyaları yönünden davanın kabulü gerekir.

(743 S. K. m. 86) (4721 S. K. m. 122)
Dava: Dava dilekçesinde nişan hediyelerinin iadesi, olmazsa bedeli olan 4.790.000.000.Lira alacağın faiz ve masraflarla birlikte davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece davanın reddi cihetine gidilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Karar: Davada, nişanın haksız bozulması nedeniyle, 7 adet burma bilezik, 2 adet bileklik, 1 adet zincir, 5 yüzük, 2 küpe, 1 kol saati, 15 çeyrek altın, 8 tepsi baklava, 1 mont, 2 takım elbise, 100.000.000.- Lira orkestra ve 200.000.000.- Lira taksi ücreti, 600 Dolar para olmak üzere toplam 4.790.000.000.- Liralık hediyelerin aynen iadesi, olmazsa bedelin tahsili istenilmiş, mahkemece hediyeler mutad ( alışılmış ) kabul edilerek davanın reddine karar verilmiştir.
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, sair temyiz itirazları yerinde değildir.
Ancak, MK'nun 86. ( TMK'nun 122. ) maddesi ve yerleşik Yargıtay uygulamasına göre kullanılmakla eskiyen ya da tüketilen eşyaların mutad hediye kabul edilerek iadesine karar verilemez ise de, altın ve ziynet eşyaları mutad dışı hediye kabul edilerek iadesine karar vermek gerekir. Aksinin kabulü davalı nişanlının haksız zenginleşmesinin kabulü anlamına gelir ki hukuken haksız iktisap korunamaz.
O nedenle, nişanlıya verildiği kabul edilen altın ve ziynet eşyaları yönünden davanın kabulü gerekirken, yanılgılı değerlendirme sonucu bunlar yönünde de davanın reddi doğru görülmemiştir.
Sonuç: Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar göz önünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK'nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 11.07.2005 tarihinde oybirliği ile karar verildi.


Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programları
**************************************

T.C. YARGITAY
3.Hukuk Dairesi
Esas: 2004/13785
Karar: 2004/13931
Karar Tarihi: 16.12.2004
ÖZET: Nişanın bozulması durumunda, niteliği itibariyle mutat olmayan yani alışılmışın dışındaki nişan hediyelerinin, verenler tarafından iadesi istenebilir. Hediyeler aynen mevcut olmadığı takdirde karşılığı olan bedel geri verilir ki bu durumda sebepsiz zenginleşme hükümleri uygulanır. Hediyelerin mutat sayılıp sayılmayacağını tespit ederken, o yörede yerleşmiş örf ve adet kurallar, tarafların mali durumları ve hediyelerin maddi değerinin o günün koşullarına göre fahişliği birlikte değerlendirilmeli, sonuca göre karar verilmelidir. Uygulamada nişan yüzüğü dışındaki altın ve ziynet eşyası alışılmışın dışında hediyeler niteliğinde sayılıp iadesi gerektiği içtihat edilmiştir.
(4721 s. MK m. 122)
Dava dilekçesinde, davalıya nişanda takılan kolye, bilezik, künyeden oluşan altın set ile 1 alyans ve 1 çeyrek cumhuriyet altının aynen iadesi, olmadığı takdirde 2.340.000.000 lira bedelinin tahsili istenilmiştir.
Mahkemece, bilirkişi raporuna, yöredeki örf ve adete göre dava konusu ziynetlerin alışılmış hediyelerden olduğundan bahisle iadesi istenemeyeceğinden davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir.
TMK'nun 122. maddesine (743 Sayılı MK'nun md.86/2) göre, nişanın bozulması halinde, alışılmışın dışındaki hediyelerin aynen, mevcut değil ise, karşılığı olan bedel sebepsiz zenginleşme kurallarına göre geri verilir.
Nişan hediyelerinin mutat sayılabilmesi, yöresel örf ve adete göre verilen hediyelerden olması yanında maddi değerinin de günün koşullarına göre fahiş olmayan hediyelerden bulunmasına bağlı olup bu fahişlik olgusu da daha çok tarafların mali ve sosyal durumları ile ölçülmelidir. Nişanlının mali gücünü aşarak verdiği hediyenin onun yönünden mutat sayılması ve fahiş olmayacağının kabulü düşünülemez. Aksi halde, hediye verilen nişanlının haksız zenginleşmesine yol açılmış olur.
Yerleşik Yargıtay uygulamasına göre de nişan yüzüğü dışındaki altın ve ziynet eşyası mutat hediye kapsamında olmayıp iadesi gereken hediyeler olarak değerlendirilmektedir.
Belirtilen nedenlerle nişan yüzüğü dışındaki, niteliği itibariyle mutat olmayan davacı istemlerinin kabulü gerekirken reddi doğru görülmemiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 16.12.2004 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programları
**************************************

T.C. YARGITAY
3.Hukuk Dairesi
Esas: 2002/2522
Karar: 2002/2896
Karar Tarihi: 26.03.2002
ÖZET: Nişanlanmaktan kaynaklanan davalar, nişanın bozulduğu tarihten itibaren bir sene sonra sakıt olur.
(4721 S. K. m. 123) (743 S. K. m. 87)
Dava dilekçesinde 1.592.000.000 lira değerindeki eşyaların aynen olmadığında bedelinin faiz ve masraflarla birlikte davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulü ile 1.416.890.000 liranın tahsili cihetine gidilmiş, hüküm davalı tarafından temyiz edilmiştir.
YARGITAY KARARI
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.
Davada, nişan hediyelerinin aynen iadesi, olmadığı takdirde 1.592.000.000 liranın tahsili talep edilmektedir.
Davalı vekili, cevap dilekçesinde, nişanın bozulmasından 1 yıl geçtikten sonra davanın açıldığını belirterek zamanaşımı def'inde bulunmuştur.
Mahkemece, (zamanaşımı def'i üzerinde durulmadan) davanın kısmen kabulü ile 1.416.890.000 liranın tahsiline karar verilmiştir.
743 sayılı Medeni Kanunun 87.maddesinde; "Nişanlanmaktan kaynaklanan davalar, nişanın bozulduğu tarihten itibaren bir sene sonra sakıt olur" denilmektedir.
Duruşmada dinlenen tanıklar ise; nişanın ne zaman bozulduğuna ilişkin kesin ve net bir şekilde ifade vermemişler, tahmine dayalı beyanda bulunmuşlardır.
Bu durumda, mahkemece yapılacak iş; taraflardan delillerini sormak suretiyle nişanın ne zaman bozulduğunu kesin olarak saptadıktan sonra, Medeni kanunun 87.maddesi de dikkate alınmak suretiyle bir karar verilmesi gerekirken, davalının zaman aşımı def'i üzerinde durulmadan yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.
Ayrıca, asıl mesleği Yazı İşleri Müdürü olan bilirkişinin uzmanlığından söz edilemeyeceğinden yetersiz bilirkişi raporuna dayanılarak karar verilmesi doğru değildir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 26.03.2002 gününde oybirliği ile karar verildi.
Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programları
**************************************

T.C. YARGITAY
6.Hukuk Dairesi
Esas: 1980/4840
Karar: 1980/9264
Karar Tarihi: 31.10.1980
ÖZET:Anılan dava nişanın bozulması sebebiyle hediyelerin aynen iadesi,aynen iadenin mümkün olmaması halinde bedelinin tahsiline ilişkindir.Hediyelerin aynen iade edilmesi halinde BK.nun 61 ve ardından gelen sebepsiz iktisaba ilişkin hükümler uygulanır. Sebepsiz iktisap davalarında ise yetkili mahkeme, HUMK.nun 9. maddesi gereğince davalının ikametgahı mahkemesidir.Davalının ikametgahının neresi bulunduğu gereği gibi incelenmeden yazılı şekilde yetkisizlik kararı verilmesi usul ve kanuna aykırıdır.
(1086 S.K m. 9)

Dava: Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan nişan davasına dair karar davacı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

Karar: Dava, neticeten nişanın bozulması nedeniyle nişan hediyelerinin aynen ve olmadığı takdirde bedeli 27.l115. liranın tahsili isteminden ibarettir. Mahkemece, davanın yetkisizlik nedeniyle reddine ve istek halinde dosyanın yetkili (Kırıkkale Asliye Hukuk Mahkemesi)ne gönderilmesine karar verilmiş ve hüküm davacı vekili tarafından temyiz olunmuştur.

Davalı Mehmet vekili, müvekkilinin Kırıkkale Maden Ocağında dozerci ve işçi olup bir şantiyede çalıştığını ve ikametgahının Kırıkkale'de bulunduğunu ileri sürerek süresinde yetkisizlik itirazında bulunmuştur.

MK.nun 86. maddesinin 2. fıkrası gereğince, nişan hediyeleri mevcutsa aynen, değilse bigayri hakkın mal edinmeye dair olan hükümlere tevfiken tanzim olunur. Hediyelerin aynen iade edilmesi halinde BK.nun 61 ve ardından gelen sebepsiz iktisaba ilişkin hükümler uygulanır. Sebepsiz iktisap davalarında ise yetkili mahkeme, HUMK.nun 9. maddesi gereğince davalının ikametgahı mahkemesidir.

BK.nun 73/1 maddesi delaletiyle HUMK.nun 10. maddesi ile HUMK.nunu 21. maddesinin olayda uygulama yeri yoktur.

Ancak davalı vekili müvekkilinin Kırıkkale'de işçi olduğunu HUMK.nun 20. maddesi gereğince davanın Kırıkkale Asliye Mahkemesi'nde görüleceğini savunmuştur. Bu husus mahkemece gereği gibi incelenmemiş ve davalının ikametgahının neresi bulunduğu hakkında herhangi bir delil toplanmamıştır. Aksine Mehmet'in tebligata sarih adresinin bildirilmesi için yazılan müzekkereye verilen cevaba eklenen Osmanbeyli Köy Muhtarılığının ilmuhaberinde Denizli'de amele olarak çalıştığı bildirilmiştir. Davalı vekili temyiz dilekçesine verdiği cevap dilekçesinde, müvekkilinin itirazı olamadığı ileri sürmüştür.

Bu durumda nişan hediyelerinin verilmemesi sebebiyle açılacak davalarda yetkili mahkemenin davalının ikametgahı mahkemesi olduğu görüşü yerinde ise de, davalının ikametgahının neresi bulunduğu gereği gibi incelenmeden yazılı şekilde yetkisizlik kararı verilmesi usul ve kanuna aykırıdır.

Sonuç: Hükmün açıklanan nedenle BOZULMASINA 31.10.1980 tarihinde oybirliği ile karar verildi.(¤¤)
Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programları
**************************************