İcra memurunun el koyma yetkisinin sınırı

sayın meslektaşlarım
Borçlu vekili olduğum bir dosyada, alacaklı tarafından ihtiyati haciz kararı alarak borçlu şirkete gelip 3. kişiye ait olan bilgisayarın haciz ve muhafazası yapıldı. Bilgisayarın içindeki bilgiler şirket işleyişi için gerekli olduğundan ( muhasebe kayıtları), ertesi gün şirket çalışanlarından biri ile beraber dosyaya talep açarak icra memuru eşliğinde yediemin deposuna gittik. Şirket yetkilisi bilgisayar içindeki bilgileri harici harddiske kopyaladı. Fakat icra memuru ( alacaklı vekilinin talebi olmaksızın) şirket çalışanının kopyalama işlemi sırasında, muhafazası yapılmış bilgisayar içindeki bilgileri sildiği gerekçesi ile harici harddiske el koydu. Harddisk emanete alındı. Memur muamelesini şikayet ettimse de; şikayet reddolundu. Böyle bir durumda icra memurunun elkoyma yetkisi bulunmakta mıdır? Bu konuya ilişkin bilgisi olan arkadaşlar yardımcı olursa çok sevinirim. iyi çalışmalar dilerim.

Alıntı: Yazan pendor sayın meslektaşlarım Borçlu vekili olduğum bir dosyada, alacaklı tarafından ihtiyati haciz kararı alarak borçlu şirkete gelip 3. kişiye ait olan bilgisayarın haciz ve muhafazası yapıldı. Bilgisayarın içindeki bilgiler şirket işleyişi için gerekli olduğundan ( muhasebe kayıtları), ertesi gün şirket çalışanlarından biri ile beraber dosyaya talep açarak icra memuru eşliğinde yediemin deposuna gittik. Şirket yetkilisi bilgisayar içindeki bilgileri harici harddiske kopyaladı. Fakat icra memuru ( alacaklı vekilinin talebi olmaksızın) şirket çalışanının kopyalama işlemi sırasında, muhafazası yapılmış bilgisayar içindeki bilgileri sildiği gerekçesi ile harici harddiske el koydu. Harddisk emanete alındı. Memur muamelesini şikayet ettimse de; şikayet reddolundu. Böyle bir durumda icra memurunun elkoyma yetkisi bulunmakta mıdır? Bu konuya ilişkin bilgisi olan arkadaşlar yardımcı olursa çok sevinirim. iyi çalışmalar dilerim.

Merhabalar;

Bence ilginç bir olay olmuş.

Yetkilerini bilmem ama işin farklı bir yönü var. Haczedilen mal, bilgisayar ise içindeki bilgilerin silinmesi yahut silinmemesi haciz açısından bir sonuç doğurmayacağı için böyle bir davranışa gerek olmadığı söylenebilir. Aksine içindeki bilgiler ticarethaneyi ilgilendiren ve işin devamlılığı için lüzumlu bilgiler niteliği taşıyorsa silinmeli veya sahibi tarafından kopyalandıktan sonra haczedilmelidir bence.

Saygılarımla...

Teşekkür ederim cevabınıza.Bende şikayet dilekçemi aynen dediğiniz şekilde yazmıştım; fakat reddedildi. Ve hakimin sözlü ifade ettiği gerekçe ( henüz karar yazılmadı) bilgisayarın içerisinde ne olduğunu bilmediği için silinen bilgilerin ekonomik değer taşıyıp taşımadığını da bilemezmiş.

Alıntı: Yazan pendor Teşekkür ederim cevabınıza.Bende şikayet dilekçemi aynen dediğiniz şekilde yazmıştım; fakat reddedildi. Ve hakimin sözlü ifade ettiği gerekçe ( henüz karar yazılmadı) bilgisayarın içerisinde ne olduğunu bilmediği için silinen bilgilerin ekonomik değer taşıyıp taşımadığını da bilemezmiş.

Ama olur mu hiç .

İçindeki bilgiler ekonomik değer taşıyınca bilgisayara takdir edilen kıymet artacak mıymış? Ya da bilgisayarın kıymetini içindeki bilgilere göre mi takdir etmişler?

Sorun içindeki bilgilerin ekonomik değer taşıyıp taşımadığı değil ki zaten. Bilgisayarla birlikte içindeki bilgileri de mi haczediyoruz? Bir bilgisayar içinde hiç bir bilgi yokken de varken de (haciz bakımından) aynı değeri taşır, eğer yalnızca tekik anlamda bilgisayar haczi yapıyorsak...

Saygılarımla...

İçindeki bilgi nasıl bir değer taşıyacak acaba çok merak ettim.Mahkemenin gerekçesini bir de.

Çok enterasan bir olay meydana gelmiş.Olayı kademeli olarak değerlendirmek gereklidir.Üçüncü kişiye ait olan bir eşya(bilgisayar) haczedildiğinde İİK 97 ye göre istihak iddiasına bulunulmalıdır.İsithkak iddiasında bulunulmadığı varsayımında,ikinci kademe olarak haczedilen mahcuz mal açısından borçlunun tasarruf yetkisi kısıtlandığı için mahcuz üzerinde tasarruf edemeyecektir.Ancak somut olayda bilgisayar içerisindeki hardisk yani ticaret bilgileri,bilgisyarın satışı için luzumlu ve gerekli olan bir unsurmudur?Kesinlikle hayır.Olaya etik olarak yaklaşıldığı zaman satılacak olan bilgisayar içerisinde vekili olduğunuz şirketin bilgileri var şeklinde satışa çıkarılmaz,kıymet takdiri açısından içindeki bilgilerin bir maddi etkisi de olmayacaktır.Değerli meslektaşlarım ne düşünür bilemem ama bence burada İİK.82/2 de yer alan mesleği için luzumlu olan eşya kategorisine sokulamaz mı?Bu konuda görüş bildirilirse;somut olay hakkında daha sağlıklı düşünceler ortaya çıkacağını düşünüyorum.SAYGILARIMLA.

Alıntı: Yazan wellan Çok enterasan bir olay meydana gelmiş.Olayı kademeli olarak değerlendirmek gereklidir.Üçüncü kişiye ait olan bir eşya(bilgisayar) haczedildiğinde İİK 97 ye göre istihak iddiasına bulunulmalıdır.İsithkak iddiasında bulunulmadığı varsayımında,ikinci kademe olarak haczedilen mahcuz mal açısından borçlunun tasarruf yetkisi kısıtlandığı için mahcuz üzerinde tasarruf edemeyecektir.Ancak somut olayda bilgisayar içerisindeki hardisk yani ticaret bilgileri,bilgisyarın satışı için luzumlu ve gerekli olan bir unsurmudur?Kesinlikle hayır.Olaya etik olarak yaklaşıldığı zaman satılacak olan bilgisayar içerisinde vekili olduğunuz şirketin bilgileri var şeklinde satışa çıkarılmaz,kıymet takdiri açısından içindeki bilgilerin bir maddi etkisi de olmayacaktır.Değerli meslektaşlarım ne düşünür bilemem ama bence burada İİK.82/2 de yer alan mesleği için luzumlu olan eşya kategorisine sokulamaz mı?Bu konuda görüş bildirilirse;somut olay hakkında daha sağlıklı düşünceler ortaya çıkacağını düşünüyorum.SAYGILARIMLA.

Sayın Wellan;

İİK 82/2'den çok 82/4 açısından düşünülebilirse de bence yapılan iş bilgisayar programcılığı gibi doğrudan bilgisayar ile bağlantılı bir iş değilse bilgisyaraın haczi caizdir. Ayrıca, ekleyeceğim Yargıtay kararında Yüksek Mahkeme "meslek kavramının teşebbüsten ayrılmasından" söz etmiş:

Alıntı: T.C. YARGITAY 12.Hukuk Dairesi Esas: 2003/16696 Karar: 2003/20386 Karar Tarihi: 20.10.2003 Dava: Yukarıda tarih ve numarası yazılı mercii kararının müddeti içinde temyizen tetkikinin borçlular vekilince istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü : Karar: Sair temyiz itirazları yerinde değil ise de; Dairemizce oluşturulan son içtihatlar doğrultusunda haczedilemeyecek malların kapsamını tayin edebilmek için sanat sözcüğüyle eş anlamda kullanılmış olan meslek kavramının teşebbüsten ayıracak kıstasların açıklanması gerekir. Zira borçlu bir meslek sahibi sayıldığı takdirde bu mesleğiyle ilgili alet-edavat ve kitapları gibi mallar haczedilemeyecek aksine bir teşebbüs sahibi sayıldığı zaman teşebbüsün malları sermaye ağırlıklı olup haczedilebilecektir. Şikayet konusu incelenirken Merciice gözönünde bulundurulması gereken husus borçlunun yaptığı işte sermaye ile emeğin karşılıklı oranları tespite çalışılır ve emeğin değerinin sermayenin değerinden fazla olduğu görülürse bir mesleğin varlığına aksi taktirde bir teşebbüsün sözkonusu olduğuna hükmedilir ( HGK. 2.12.1972 tarih 72-572-974 sayılı karar ). Bu kurallar ışığında somut olayın incelenmesinde bilgisayar ve eklentileri ( beyin, klavye, printer ) borçlunun mesleğini devam ettirmesi zorunlu aletlerden olduğunun kabulü gerekir. Ayrıca hemen belirtelim ki, kıymeti fazla olsa dahi mesleki eşyanın haczedilmeyeceğine karar verilerek borçluda bırakılması zorunludur. Bir başka anlatımla İ.İ.K.'nun 82/12.maddesine benzer bir kıyaslama bu gibi halde uygulanmaz. Mercice aksine düşüncelerle yukarıda açıklanan mahcuzla ilgili istemin reddi isabetsizdir. Sonuç: Borçlu vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile mercii kararının yukarıda yazılı nedenlerle İ.İ.K. 366 ve H.U.M.K.'nun 428.maddeleri uyarınca BOZULMASINA, 20.10.2003 gününde oybirliği ile karar verildi.

Cevaplarınız için çok teşekkür ederim. Yukarıdaki kararı bende okumuştum konuyla ilgili araştırma yaparken. Ancak benim asıl merak ettiğim, bilgisayarın haczedilemezliğinden daha çok icra memurunun harici harddiske el koyabilmesinin nasıl mümkün olduğu? Yasaya göre, bilgiyarlar her ne kadar sizin eklediğiniz kararda da açıkça anlatıldığı gibi ekonomik değeri ve borçlunun işini yürütebilmesi için gerekliliği açısından haczedilemez gibi görünsede, uygulamada (en azından Bursa' da) sürekli karşılaştığımız bir durum. Buna alıştık sanırım. Fakat harici harddiske el konulabilmesini bir türlü hukuk mantığına bağdaştıramıyorum. Karar yazıldıktan sonra, bilgisayar içindeki bilgilerin ekonomik değerleri olup olmadığının bilirkşi marifetiyle tespit edilmeden yeterli araştırma yapılmadan karar verildiği gerekçesi ile temyiz etmeyi düşünüyorum. Bunun yanında, tabi ki anayasal hakların korunmadığından da bahsedeceğim. Bu konuyla ilgili bir karar biliyorsanız paylaşırsanız çok sevinirim.