Eser Sözleşmesinden Doğan Cezai Şart Alacağı Ve Fesih.

Sayın meslektaşlarım;
Yüklenici müvekkil uhdesindeki spor salonu inşaatı yapım işinin belirli bir kısmı sözleşme ile taşere ediliyor.

Taraflar arasında akdedilen sözleşme'de ; Yüklenici'nin taşeron'un hak edişlerini ödemesine rağmen işi 12/05/2012 tarihine kadar bitirmemesi halinde taşeron'un gecikilen her gün için 250 TL ceza ödemeye kabul ettiği ve taşeron'un sözleşme maddelerinden herhangi birine ihlal etmesi halinde işveren'in sözleşmeyi tek taraflı olarak feshedebileceği ve bu durumda taşeron'a yaptığı işler için herhangi bir ödeme yapılmayacağı imza altına alınıyor.

Yüklenici müvekkil;sözleşme'de belirtilmiş olan hak edişi taşeron'a ödüyor ve bu vesile ile kendi ön edimini yerine getiriyor.Ancak iş'in bitmesi gereken tarihten itibaren 9 ay sonra yapılan tespit'te iş'in sadece %10'luk kısmının tamamlandığı ve iş'in bitmesi gereken tarihten tespit tarihine kadar sözleşme gereği hesaplanmış olan cezai şart bedeli tespit ediliyor.

Şu aşama'da;Yargıtay'ın yerleşik kararlarına göre ve Borçlar kanunu'nun genel hükümlerinden hareketle;Sözleşme'nin geriye etkili olarak yüklenici müvekkil tarafından feshedilmesi halinde; (Herkes'in aldığını iade etme yükümlülüğünden yola çıkarak) akla gelen husus cezai şart'ın taşeron'dan talep edilemeyeceğidir.

Ancak;Yukarıda ifade edildiği üzere taraflar arasındaki sözleşme'de borçlar kanunu'nun genel hükümlerinin aksinin kararlaştırılmış olduğundan yola çıkılarak hem fesih,hem de gecikme sebebiyle cezai şart'ın talep edilebileceğini düşünmekteyim.

Bu husus'ta görüşlerinizi paylaşırsanız sevinirim.

Saygılar.

Sayın meslektaşım,
Sizinde bildiğiniz gibi cezai şartın ana amacından birincisi borçlunun sözleşmede borçlandığı edimi aynen ve gereği gibi yerine getirmesini sağlamak,diğer amacı ise belirli zamanda veya yerde yerine getirmesini sağlamaktır.Birinci durumda alacaklı ya aynen ifayı veya ceza tazminatını talep edebilecek,diğerinde ise hem aynen ifayı hem de ceza tazminatını talep edebilecektir.Her iki durumda da taraflar arasındaki sözleşme ilişkisi ayakta kalmakta ve devam etmektedir.Bu hukuksal ilkeyi sizin olayınıza uygulayacak olursak yüklenici,alt taşerondan hem edimini yerine getirmesini hem de geciktiği günler için ceza tazminatının ödenmesini talep edebilecek olup bunları zaten talep etmiştir.Taraflar arasında yapılan sözleşme de alt taşeronun sözleşmeye aykırı davranması halinde yüklenicinin sözleşmeyi feshi edebileceği,alt taşeronun akdin feshi nedeniyle herhangi bir ücret isteyemeyeceği gibi yapmış olduğu işleri de yükleniciye bırakacağına ilişkin tarafların müşterek iradelerinin yorumlanması gerektiği kanaatındayım.
Bazı durumlarda sözleşmenin tarafları,akdin feshi halinde akdi haklı olarak fesheden tarafın olumsuz zararlarını karşılamak amacıyla maktuen belirli veya belirlenebilir bir tazminat belirlerler.Bu tazminatın sözleşmenin başında maktuen belirlenmesindeki amaç akdi haklı olarak fesheden tarafın-alacaklının, ispatlamakla yükümlü olduğu olumsuz zararlarının varlığını ve miktarını yargı önünde ispat etmekten kurtarmasıdır.Yani alacaklı akdin feshi nedeniyle oluşan
Olumsuz zararını sözleşmedeki maktuen belirlenen veya belirlenebilir olan miktarı sadece dava da talep etmek suretiyle ispat yönünden kendisine büyük bir avantaj sağlamaktadır.
Yüklenici,alt taşeronun borca aykırı davranması halinde öncelikle akdi fesih etmeyi ,alt taşerona herhangi bir ücret ödememeyi (ödemişse geri almayı) ve taşeronun akdin feshi tarihine kadar ifa etmiş olduğu kısmi edimlerin de kendisine kalmasını sözleşme ile istediğine göre yüklenici, akdi fesih ederse,peşinen ödemiş olduğu parayı geri isteyebileceği gibi alt taşeronun yerine getirmiş olduğu kısmi edimlerin de bedel ödemeksizin kendisine bırakılmasını isteyebilir.Burada alt taşeronun yapmış olduğu kısmi edimlerin yükleniciye bırakılması ceza tazminatı değil,yüklenicinin olumsuz zararlarını maktuen gidermeye yönelik bir tazminattır.Eğer yüklenicinin olumsuz zararları alt taşeronun yerine getirdiği ve kendisine bedelsiz terk ettiği edimlerin değerinden daha fazla ise fazlalığı ispat etmek şartıyla fark olumsuz zararını da talep edebilir.Bu nedenle akdin feshi halinde,taraflar arasındaki sözleşme ilişkisi çözüldüğünden,sözleşme ilişkisinin devamını sağlayan ifaya eklenen günlük 250 tl cezai şartın,akdin feshi halinde talep edilemeyeceği düşüncesindeyim.Şahsi düşüncem bu doğrultuda olup diğer meslektaşlarımızın olayınıza ilişkin farklı düşünceleri de bulunabilir.Saygılarımla Av. Şükrü Söğüt

Alıntı: Yazan Av.şükrü söğüt Sayın meslektaşım, Sizinde bildiğiniz gibi cezai şartın ana amacından birincisi borçlunun sözleşmede borçlandığı edimi aynen ve gereği gibi yerine getirmesini sağlamak,diğer amacı ise belirli zamanda veya yerde yerine getirmesini sağlamaktır.Birinci durumda alacaklı ya aynen ifayı veya ceza tazminatını talep edebilecek,diğerinde ise hem aynen ifayı hem de ceza tazminatını talep edebilecektir.Her iki durumda da taraflar arasındaki sözleşme ilişkisi ayakta kalmakta ve devam etmektedir.Bu hukuksal ilkeyi sizin olayınıza uygulayacak olursak yüklenici,alt taşerondan hem edimini yerine getirmesini hem de geciktiği günler için ceza tazminatının ödenmesini talep edebilecek olup bunları zaten talep etmiştir.Taraflar arasında yapılan sözleşme de alt taşeronun sözleşmeye aykırı davranması halinde yüklenicinin sözleşmeyi feshi edebileceği,alt taşeronun akdin feshi nedeniyle herhangi bir ücret isteyemeyeceği gibi yapmış olduğu işleri de yükleniciye bırakacağına ilişkin tarafların müşterek iradelerinin yorumlanması gerektiği kanaatındayım. Bazı durumlarda sözleşmenin tarafları,akdin feshi halinde akdi haklı olarak fesheden tarafın olumsuz zararlarını karşılamak amacıyla maktuen belirli veya belirlenebilir bir tazminat belirlerler.Bu tazminatın sözleşmenin başında maktuen belirlenmesindeki amaç akdi haklı olarak fesheden tarafın-alacaklının, ispatlamakla yükümlü olduğu olumsuz zararlarının varlığını ve miktarını yargı önünde ispat etmekten kurtarmasıdır.Yani alacaklı akdin feshi nedeniyle oluşan Olumsuz zararını sözleşmedeki maktuen belirlenen veya belirlenebilir olan miktarı sadece dava da talep etmek suretiyle ispat yönünden kendisine büyük bir avantaj sağlamaktadır. Yüklenici,alt taşeronun borca aykırı davranması halinde öncelikle akdi fesih etmeyi ,alt taşerona herhangi bir ücret ödememeyi (ödemişse geri almayı) ve taşeronun akdin feshi tarihine kadar ifa etmiş olduğu kısmi edimlerin de kendisine kalmasını sözleşme ile istediğine göre yüklenici, akdi fesih ederse,peşinen ödemiş olduğu parayı geri isteyebileceği gibi alt taşeronun yerine getirmiş olduğu kısmi edimlerin de bedel ödemeksizin kendisine bırakılmasını isteyebilir.Burada alt taşeronun yapmış olduğu kısmi edimlerin yükleniciye bırakılması ceza tazminatı değil,yüklenicinin olumsuz zararlarını maktuen gidermeye yönelik bir tazminattır.Eğer yüklenicinin olumsuz zararları alt taşeronun yerine getirdiği ve kendisine bedelsiz terk ettiği edimlerin değerinden daha fazla ise fazlalığı ispat etmek şartıyla fark olumsuz zararını da talep edebilir.Bu nedenle akdin feshi halinde,taraflar arasındaki sözleşme ilişkisi çözüldüğünden,sözleşme ilişkisinin devamını sağlayan ifaya eklenen günlük 250 tl cezai şartın,akdin feshi halinde talep edilemeyeceği düşüncesindeyim.Şahsi düşüncem bu doğrultuda olup diğer meslektaşlarımızın olayınıza ilişkin farklı düşünceleri de bulunabilir.Saygılarımla Av. Şükrü Söğüt

Sayın Meslektaşım öncelikle zaman ayırıp cevap verdiğiniz için teşekkür ederim.

Sizin belirtmiş olduğunuz gibi;Sözleşmenin feshi halinde gecikilen günler için cezai şart talep edilemeyeceğini düşündüğümüz zaman,(belirli zamanda veya yerde yerine getirmesini sağlamak). peki o halde taşerondan geciken günler için cezai şart talep ederek , işi'de aynen bitirmesini talep etmemiz ancak taşeron'un işi bitirmeye yanaşmaması halinde nasıl bir yol izlenmelidir?

Yani bir başka deyişle;Sözleşme'yi feshetmeyerek cezai şart talep edildikten sonra ve taşeron işi bitirmediği vakit söz konusu iş'in üçüncü bir firmaya verilerek tamamlatılması halinde ne gibi bir hukuki durumla karşı karşıya kalınabilir?

Değerli meslektaşlarım;
Uyuşmazlığın aciliyetine binaen,bu hususta görüş bildirebilirseniz sevinirim.

Teşekkürler.

Sayın blackripe,

1. kısımda ifaya ekli cezai şart (TBK m.179/2-ifayla beraber talep olunabilir, aksi kararlaştırılmadıkça fesih halinde talep edilemez) ve 2. kısımda seçimlik cezai şarta (TBK m.179/1) dair kararlaştırma var görünüyor.

2. kısımda kararlaştırılan cezai şart (taşeronun yaptığı işler için ödeme yapılmayacağı/imalatın iş sahibine bırakılacağı) Yargıtay'ca geçersiz kabul edilmektedir.
Yargıtay 15 HD, 21.11.2005 T., E: 2005/985, K: 2005/6174: "...sözleşmenin feshi halinde yapılan tüm imalatın iş sahibine kalacağı, yüklenicinin bedel talep edemeyeceği şeklinde düzenlenen sözleşmelerin cezai şarta ilişkin bu bölümü ahlak ve adaba aykırı sayıldığından Yargıtay'ca geçersiz sayılmaktadır..."

(işin seviyesi %10 olmakla geçersiz sayılmaması gerektiğine dair zorlayabilirsiniz belki ama bence geçersiz sayılma ihtimali yüksek)

Alıntı: Yazan blackripe ...Yüklenici'nin taşeron'un hak edişlerini ödemesine rağmen işi 12/05/2012 tarihine kadar bitirmemesi halinde taşeron'un gecikilen her gün için 250 TL ceza ödemeye kabul ettiği ve taşeron'un sözleşme maddelerinden herhangi birine ihlal etmesi halinde işveren'in sözleşmeyi tek taraflı olarak feshedebileceği ve bu durumda taşeron'a yaptığı işler için herhangi bir ödeme yapılmayacağı...

2. kısma münhasırlık var ve ifaya ekli cezai şartın fesih halinde dahi talep olunabileceği anlamı çıkmıyor bence...

Saygılar...