Menfi tespit davası

Sn.meslektaşlarım
Çiftçi olan müvekkilim, 25.000-TL ye bir tarım makinesi satın alarak alacaklıya 25.000-TL lik vadesi olmayan bir senet veriyor. Senet defterine vade olarak 2011 Nisanda ödenmek üzere yazılıyor. Daha sonra alacaklı gelerek müvekkilin eski makinesini 15.000-TL kabul ederek alıyor. Normalde müvekkilin borcu 10.000-TL olmasına ve vadesinin 2011 Nisan olmasına karşın senet 25.000-Tl üzerinden takibe veriliyor.
Şimdi 15.000-TL lik menfi tespit davası açacağım ancak tanıktan başka delilim yok. Senette malen kaydı var ve vadesini de alacaklı taraf anlaşma hilafına erken bir tarihe atmış. Bu durumda nasıl bir yol izlemeliyim? Savclığa bedelsiz kalan senedi kötüye kullanmaktan suç duyurusunda bulunsam netice alabilirmiyim? Sabrınıza ve yardımlarınıza şimdiden teşekkür ederim. Saygılar

Müvekkilinizden alınan eski iş makinesine ilişkin herhangi bir belge düzenlenmiş mi?

hayır üstadım, alacaklıya itimat etmiş. Sadece tanıklar var.

Eski İş makinasının bulunduğu yeri ( depo-iş yeri v.s.) biliyorsanız niteliklerini belirterek tespit isteyebilirsiniz.Eliniz biraz daha güçlenir.

Sn.kapgan ilginize teşekkür ederim. Alacaklı tarım makinesi satan bir tüccar. Müvekkilden alıp bir başka çiftçiye sattığını öğrendik. Dolayısıyla tespit anında da bulamayacağız. Makinenin teslim edildiğine dair çok tanık var ama karşı tarafın açık muvafakati olmadığından dinletmekte mümkün görünmüyor. Savcılığa bedelsiz kalan senedi kötüye kullanmaktan suç duyurusunda bulunmayı düşündüm, yargıtay kararlarına baktım bu durumda da senede karşı senetle ispat zorunluluğu önümüze çıkıyor. Başka bir çözüm öneriside aklıma gelmiyor.

Bu iş makinesi, araçlara benze plakası olanlardan mı?

Şöyle bir plakaları oluyor bazılarının (biçer-döverlerde özellikle): normal araçlarda 34 ABF 22 yerine bunlarda 34 4523 2008 (il, sicil, yıl) plaka oluyor. O iş makinelerinin sicili de olduğu için, bulunduğu yerden en azından makineyi (plakası sökülmüş ise bile diğer ayırıcı numaralarından belirleyerek) tespit ettirebilir; devamında da alabilirsiniz.

Bono konusunda ise yapabileceğiniz birşey yok, makine faturalı ise ve teslim de edilmiş ise - ki plakalı ise zaten müvekkiliniz adına ruhsatı da vardır- malen kaydının ispatı bizzat o mal olacağından müvekkiliniz mal bedeli kadar borçlu olacaktır. Ancak, makineyi davalı alacaklıya ait bir yerde tespit ettirebilmiş iseniz, yani aynı işi yapan iki makineden yenisini satan alacaklının eskisini de yeddinde bulundurduğu sabit olursa, o zaman davalı alakcaklının bu makinenin hangi sebeple elinde olduğunu açıklamasını isteme hakkınız olabilir -ki bunda bile satış için bırakma, teminat vs. diye kurtulabilir gib geliyor... Bono bedelinden kısmi menfi tespit delili olarak saydırabilmeniz çok güç bence.

Tarım makinesi üstad, balyalama makinesi. İkinci el olduğundan seri numarasının yerinde olduğunu dahi sanmıyorum. Müvekkil bu malı yine alacaklıdan faturasız almış. Yani durumumuz zor

Satıcı senedi hangi nedenle elinde bulundurduğunu iddia ediyor?

Eğer satıcı senedi mal satışından dolayı elinde bulundurduğunu kabul ediyorsa bu durumda mal teslimini kanıtlamasını isteyebilirsiniz.

Sn Demirezen
Senette " malen " kaydı var karsılıgında makine satmıs, eskisini de alarak gitmis. Ancak iade almamıs gibi hareket ediyor.
Menfi tespit davası açacağım ancak elimizde senede karşılık hiçbir delilimiz yok, sadece tanıklr var.
İspat yükü ile alakalı son yazdıgınızı biraz daha açabilirmisiniz ?

Alıntı: Yazan Av.Serbay Sn.meslektaşlarım Çiftçi olan müvekkilim, 25.000-TL ye bir tarım makinesi satın alarak alacaklıya 25.000-TL lik vadesi olmayan bir senet veriyor. Senet defterine vade olarak 2011 Nisanda ödenmek üzere yazılıyor. Daha sonra alacaklı gelerek müvekkilin eski makinesini 15.000-TL kabul ederek alıyor. Normalde müvekkilin borcu 10.000-TL olmasına ve vadesinin 2011 Nisan olmasına karşın senet 25.000-Tl üzerinden takibe veriliyor. Şimdi 15.000-TL lik menfi tespit davası açacağım ancak tanıktan başka delilim yok. Senette malen kaydı var ve vadesini de alacaklı taraf anlaşma hilafına erken bir tarihe atmış. Bu durumda nasıl bir yol izlemeliyim? Savclığa bedelsiz kalan senedi kötüye kullanmaktan suç duyurusunda bulunsam netice alabilirmiyim? Sabrınıza ve yardımlarınıza şimdiden teşekkür ederim. Saygılar

Sayın Av.Serbay,

2918 S.K. m.22: "Yönetmelikte gösterilen esaslara göre:...
c) İş makinesi türünden araçların tescilleri;...
2. Özel veya tüzel kişilere ait olanlardan; tarım kesiminde kullanılanlar ziraat odalarınca, tarım kesiminde kullanılanların dışında kalan ve sanayi, bayındırlık ve diğer kesimlerde kullanılanların tescilleri, üyesi oldukları ticaret, sanayi veya ticaret ve sanayi odalarınca...yapılır, belge ve plakaları verilir..."

2918 S.K. m.20/d: "Tescil edilmiş araçların her çeşit satış ve devirleri, satış ve devri yapılacak araçtan dolayı motorlu taşıtlar vergisi, gecikme faizi, gecikme zammı, vergi cezası ve trafik idari para cezası borcu bulunmadığının tespit edilmesi ve taşıt üzerinde satış ve/veya devri kısıtlayıcı herhangi bir tedbir veya kayıt bulunmaması halinde, araç sahibi adına düzenlenmiş tescil belgesi veya trafik tescil kayıtları esas alınarak noterler tarafından yapılır. Noterler tarafından yapılmayan her çeşit satış ve devirler geçersizdir. "

Karayolları Trafik Yönetmeliği m.29: "Bu Yönetmelikte belirtilen esas ve usullere göre;
A) Tescile yetkili kuruluşlar,...
2) Özel ve tüzel kişilere ait olanlardan;
Tarım kesiminde kullanılanlar ziraat odalarınca, tarım kesiminde kullanılanların dışında kalan ve sanayi, bayındırlık ve diğer kesimlerde kullanılanların tescilleri üyesi oldukları ticaret, sanayi veya ticaret ve sanayi odalarınca,...yapılır..."

Karayolları Trafik Yönetmeliği m.36: "...İş makinelerinin satış ve devirleri ise araç üzerinde satış ve/veya devri kısıtlayıcı herhangi bir tedbir veya kayıt bulunmaması halinde, araç sahibi adına düzenlenmiş tescil belgesi esas alınarak noterler tarafından yapılır. Satışa veya devir işlemine ilişkin belgenin bir sureti üç iş günü içerisinde tescilini yapan ilgili kuruluşa gönderilir..."

Yukarıdaki düzenlemeler gereği noterler tarafından satışı yapılmayan tarım makinesinin satış ve devri geçersizdir. Taraflar arasındaki sözleşmenin geçersiz olması halinde sizin de bildiğiniz üzere; taraflar, sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca aldıklarını birbirlerine iade ile mükelleftir.

Saygılar...

Alıntı: Yazan Av.Nevra Öksüz Sayın Av.Serbay, 2918 S.K. m.22: "Yönetmelikte gösterilen esaslara göre:... c) İş makinesi türünden araçların tescilleri;... 2. Özel veya tüzel kişilere ait olanlardan; tarım kesiminde kullanılanlar ziraat odalarınca, tarım kesiminde kullanılanların dışında kalan ve sanayi, bayındırlık ve diğer kesimlerde kullanılanların tescilleri, üyesi oldukları ticaret, sanayi veya ticaret ve sanayi odalarınca...yapılır, belge ve plakaları verilir..." 2918 S.K. m.20/d: "Tescil edilmiş araçların her çeşit satış ve devirleri, satış ve devri yapılacak araçtan dolayı motorlu taşıtlar vergisi, gecikme faizi, gecikme zammı, vergi cezası ve trafik idari para cezası borcu bulunmadığının tespit edilmesi ve taşıt üzerinde satış ve/veya devri kısıtlayıcı herhangi bir tedbir veya kayıt bulunmaması halinde, araç sahibi adına düzenlenmiş tescil belgesi veya trafik tescil kayıtları esas alınarak noterler tarafından yapılır. Noterler tarafından yapılmayan her çeşit satış ve devirler geçersizdir. " Karayolları Trafik Yönetmeliği m.29: "Bu Yönetmelikte belirtilen esas ve usullere göre; A) Tescile yetkili kuruluşlar,... 2) Özel ve tüzel kişilere ait olanlardan; Tarım kesiminde kullanılanlar ziraat odalarınca, tarım kesiminde kullanılanların dışında kalan ve sanayi, bayındırlık ve diğer kesimlerde kullanılanların tescilleri üyesi oldukları ticaret, sanayi veya ticaret ve sanayi odalarınca,...yapılır..." Karayolları Trafik Yönetmeliği m.36: "...İş makinelerinin satış ve devirleri ise araç üzerinde satış ve/veya devri kısıtlayıcı herhangi bir tedbir veya kayıt bulunmaması halinde, araç sahibi adına düzenlenmiş tescil belgesi esas alınarak noterler tarafından yapılır. Satışa veya devir işlemine ilişkin belgenin bir sureti üç iş günü içerisinde tescilini yapan ilgili kuruluşa gönderilir..." Yukarıdaki düzenlemeler gereği noterler tarafından satışı yapılmayan tarım makinesinin satış ve devri geçersizdir. Taraflar arasındaki sözleşmenin geçersiz olması halinde sizin de bildiğiniz üzere; taraflar, sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca aldıklarını birbirlerine iade ile mükelleftir. Saygılar...

Ek olarak :

Alıntı: T.C. YARGITAY 13. HUKUK DAİRESİ E. 2009/6980 K. 2009/13332 T. 16.11.2009 DAVA : Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmü n, süresi içinde davacı ve müdahil Rıza avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü: KARAR : Davacı, Ziraat Odasına 590 ... 247 plaka ile kayıtlı Loverda marka biçerdöveri, 2005 yılı Kasım ayında davalıdan satın aldığını, karşılığında her biri 12.000 Euro bedelli dört adet bono verdiğini, sözleşmenin yasanın öngördüğü şekil şartına uygun olmadığı için geçersiz olduğunu, biçerdöveri iadeye hazır olduğunu belirterek, bonolardan dolayı borçlu olmadığının tespiti ile haksız icra takibinde bulunan davalıdan %40 tazminatın tahsiline karar verilmesini istemiştir. Davacı yanında müdahil olan ve dava konusu senetlerde kefil sıfatı bulunan Rıza da, sözleşmenin geçersizliği nedeniyle iptal talebinde bulunmuştur. Davalı, davacının biçerdöveri iki buçuk yıl kullandığını, tarım makinasının devrini vermeye hazır olduğunu, davacının iyiniyetli olmadığını savunarak davanın reddini dilemiştir. Mahkemece, senetlerin satış sözleşmesinin avans olarak verildiği, yapılan icra takibine davacının itirazının olmadığı, bononun illetten mücerret olduğu gerekçesiyle davanın reddine dair verdiği karar, davacı ve müdahil davacı tarafından temyiz edilmiştir. M ... Ziraat Odası'na 110 ... A seri no ile Kamil ve Rıfat adına tescilli Loverda marka biçerdöverin Kasım 2005 tarihinde davalı tarafça davacıya resmi olmayan şekilde satılıp zilyetliğin davacıya teslim edildiği, karşılığında keşidecisi M.Kemal, müteselsil kefilleri Rıza ve Nazmi, lehdarı Tolga olan her biri 12.000 Euro bedelli 30.11.2006, 30.11.2007, 30.11.2008 ve 30.11.2009 vadeli 4 adet bono verildiği, biçerdöverin 19.02.2008 tarihinde noterde yapılan satış sözleşmesi ile Kamil ve Rıfat tarafından davalı Tolga'ya satılıp, K ... Ziraat Odası Başkanlığı tarafından tescilinin yapıldığı dosya içeriği ile sabit olduğu gibi, bu hususlar tarafların ve mahkemenin de kabulündedir. 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 22/c-2 maddesine göre iş makinası tarzında olan araçlardan, özel ve tüzel kişilere ait olanların tarım kesiminde kullanılanların Ziraat Odası'nca tescillerinin yapılarak belge ve plakaların verileceği kabul edilmiştir. Karayolları Trafik Yönetmeliği'nin 29/ A2 maddesinde de aynı doğrultuda düzenleme yapılmıştır. Karayolları Trafik Yönetmeliği'nin satış ve devirler bölümünün 36. maddesinde Karayolları Trafik Kanunu'nun 20/d maddesindeki düzenleme doğrultusunda tescil edilen araçların satış ve devir işlemlerinin noterlerce yapılması zorunludur hükmü getirilmiştir. Yukarıda açıklandığı üzere, davaya konu biçerdöverin yasa ve yönetmelik hükümlerine uygun noterde satış işlemi yapılmamıştır. Sözleşme geçersiz olduğundan herkes aldığını iade ile yükümlüdür. Davalı satıcının geçersiz sözleşmeye dayalı olarak aldığı bonolara dayanarak talepte bulunması mümkün olmadığı gözetilmeksizin, yazılı gerekçe ile davanın reddi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir. SONUÇ : Davacı ve davacı yanında müdahilin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün ( BOZULMASINA ), peşin alınan harcın istek halinde iadesine, 16.11.2009 gününde oybirliğiyle karar verildi.