Kooperatiflerde eşitlik ilkesinin uygulanması

Müvekkilim bir yapı kooperatifine sonradan ortak olmuştur. Ana sözleşmede ve genel kurulda, sonradan üye olanlardan fark alınacağına dair alınmış bir karar bulunmadığı halde, yöneticiler 90.000.-TL lik bir yeri müvekkilime 160.000.-TL bedelle satmışlardır. Müvekkilimin ödediği fazla paranın iadesini talep edebilir miyiz? Ortaklığa alma 2006 yılında olmuş, yani para 2006 da verilmiş, alacağımız zamanaşımına uğrar mı? Teşekkür ederim, herkese başarılar dilerim.

Sayın Hukuka Saygı,
Aktarılıştaki içerik dikkate alındığında, sorunun eşitlik ilkesinin uygulanması ile doğrudan ilgisi yok sanki. "90.000.-TL lik yer" derken belli ki, ortaklığa bağlı taşınmazın piyasa değerini kast ediyorsunuz. Bu taşınmazın edinilmesini sağlayan kooperatife 160.000.-TL ödeyerek ortak olmak, hangi noktada eşitlik ilkesine aykırı düşüyor anlayamadım.
Müvekkilinizin, bedelde yanıltıldığını düşünüyorsanız, öncelikle genel hükümlere göre çare aramak gerekir (diye düşünüyorum).
Kolay gelsin.

Şöyle izah edeyim, yer 150 - 160 bin TL eden bir yer aslında ancak, müvekkilimin o yeri aldığı tarihe kadar ortakların yaptığı ödemelerin tutarı 90.000.-TL tutarında. Soruyu kısa tutmak için fazla ayrıntıya giremiyoruz. Eşitlik ilkesine göre 90.000 TL tutarında bir para ödemeliydi diye düşünüyoruz. Çünkü müvekkilim bu yeri bir ortaktan satın almadı, kendisi kooperatife ortak olarak girdi.

Alıntı: Yazan Hukuka Saygı Şöyle izah edeyim, yer 150 - 160 bin TL eden bir yer aslında ancak, müvekkilimin o yeri aldığı tarihe kadar ortakların yaptığı ödemelerin tutarı 90.000.-TL tutarında. Soruyu kısa tutmak için fazla ayrıntıya giremiyoruz. Eşitlik ilkesine göre 90.000 TL tutarında bir para ödemeliydi diye düşünüyoruz. Çünkü müvekkilim bu yeri bir ortaktan satın almadı, kendisi kooperatife ortak olarak girdi.

Sayın Meslektaşımız,
Kooperatifler Kanunu'nun 23.maddesinde düzenlenen eşitlik ilkesi, ortaklar arasında söz konusu olup, henüz ortak olmadan bu ilkeden yararlanmamış olmak bu maddeye aykırı davranıldığını göstermez ve ancak ortak statüsü kazanıldıktan sonra eşitlik ilkesinin koruması altına girilebilir.
İcap, eğer 160.000.-TL olarak açıklanmışsa, bu icabın kabulünden sonra bu ilkenin uygulanmadığını iddia etmek olası değildir (diye düşünüyorum).
Bu halde de, genel hükümlere göre çare aramanız gerektiği görüşümü tekrarlıyorum.
Kolay gelsin.

Alıntı: Yazan Kardan Adam Sayın Meslektaşımız, Kooperatifler Kanunu'nun 23.maddesinde düzenlenen eşitlik ilkesi, ortaklar arasında söz konusu olup, henüz ortak olmadan bu ilkeden yararlanmamış olmak bu maddeye aykırı davranıldığını göstermez ve ancak ortak statüsü kazanıldıktan sonra eşitlik ilkesinin koruması altına girilebilir. İcap, eğer 160.000.-TL olarak açıklanmışsa, bu icabın kabulünden sonra bu ilkenin uygulanmadığını iddia etmek olası değildir (diye düşünüyorum). Bu halde de, genel hükümlere göre çare aramanız gerektiği görüşümü tekrarlıyorum. Kolay gelsin.

Aynen katılıyorum.

Alıntı: Yazan Hukuka Saygı Müvekkilim bir yapı kooperatifine sonradan ortak olmuştur. Ana sözleşmede ve genel kurulda, sonradan üye olanlardan fark alınacağına dair alınmış bir karar bulunmadığı halde, yöneticiler 90.000.-TL lik bir yeri müvekkilime 160.000.-TL bedelle satmışlardır. Müvekkilimin ödediği fazla paranın iadesini talep edebilir miyiz? Ortaklığa alma 2006 yılında olmuş, yani para 2006 da verilmiş, alacağımız zamanaşımına uğrar mı? Teşekkür ederim, herkese başarılar dilerim.

Sayın Hukuka Saygı; Ana Sözleşme 11.m gereği "...istekli ortaklığa alındığı taktirde...sermaye taahhüdünün diğer ortaklarca ödenmiş taksidi ile diğer ortakların her birinin o tarihe kadar ödemiş oldukları paralara eşit meblağı bir defada öder.
17.madde uyarınca devir yoluyla ortaklığa alınanlar hariç olmak üzere daha sonra ortaklığa kabul edileceklerden yukarıdaki fıkrada belirtilen meblağın üzerinde para talep edilmesi, genel kurulun bu hususta karar alması halinde mümkündür."

Ancak genel kurul kararıyla alınabilecek farkın bile makul bir miktar olması gerekir ki, sizin sorunuzda 2006 yılında koop.e yapılan ödeme 160 binTL iken şimdiki değeri 150 bin- 160 bin TL tutarında hisse için bence makul olmayan bir fark alınmış, genel kurul kararı bile olmaksızın.

Sebebsiz zenginleşme davası açabilirsiniz diye düşünüyorum.10 yıllık zamanaşımı süresince.SAYGILARIMLA.

Alıntı: Yazan wellan Sebebsiz zenginleşme davası açabilirsiniz diye düşünüyorum.10 yıllık zamanaşımı süresince.SAYGILARIMLA.

Sebepsiz Zenginleşme - zaman aşımı süresi için Türkiye de 1-10 yıl kuralı caridir. BK:66.

Evvela sebepsiz zenginleşme uygulanabilir mi onu belirlemek lazım. Bedelini ödeyip taşınmaz alındığına göre , demek ki sebepsiz ödenen bir şey yoktur! Ödeme sebeplidir. Taşınmaz alım -satımıdır sebep!

İkinci olarak sebepsiz zenginleşme olduğunu varsaydığımızda da bu süre öğrenmeden itibaren 1 yıl, olayın vukubulduğu tarihten itibaren 10 yıldır.

Bu olayda en iyimser "Gabin" koşulları düşünülebilir.

Alıntı: Yazan av. mücevher özkan Sayın Hukuka Saygı; Ana Sözleşme 11.m gereği "...istekli ortaklığa alındığı taktirde...sermaye taahhüdünün diğer ortaklarca ödenmiş taksidi ile diğer ortakların her birinin o tarihe kadar ödemiş oldukları paralara eşit meblağı bir defada öder. 17.madde uyarınca devir yoluyla ortaklığa alınanlar hariç olmak üzere daha sonra ortaklığa kabul edileceklerden yukarıdaki fıkrada belirtilen meblağın üzerinde para talep edilmesi, genel kurulun bu hususta karar alması halinde mümkündür." Ancak genel kurul kararıyla alınabilecek farkın bile makul bir miktar olması gerekir ki, sizin sorunuzda 2006 yılında koop.e yapılan ödeme 160 binTL iken şimdiki değeri 150 bin- 160 bin TL tutarında hisse için bence makul olmayan bir fark alınmış, genel kurul kararı bile olmaksızın.

Sayın ÖZKAN,
Kooperatifin önceki ortakların - belki 5 yılda - ödedikleri aidat toplamı 90.000.-TL ise, boşalan ya da boş bulunan - bağımsız bölüme bağlı - bir ortaklığa biçilen değerin (160.000.-TL nin) makul olmadığını söylemek için yeterli veri olmadığını düşünüyorum. Ama, toplam aidatın üzerinde bir bedelle ortak alınmasının doğrudan bir genel kurul kararına ya da genel kurulca onanmış bir yönetim kurulu kararına bağlı olması gerektiği yolundaki görüşünüzü kabul etmemek için bir neden göremedim.
Kazandırılan farklı bakış için teşekkürler.

Alıntı: Yazan Kardan Adam Sayın ÖZKAN, Kooperatifin önceki ortakların - belki 5 yılda - ödedikleri aidat toplamı 90.000.-TL ise, boşalan ya da boş bulunan - bağımsız bölüme bağlı - bir ortaklığa biçilen değerin (160.000.-TL nin) makul olmadığını söylemek için yeterli veri olmadığını düşünüyorum. Ama, toplam aidatın üzerinde bir bedelle ortak alınmasının doğrudan bir genel kurul kararına ya da genel kurulca onanmış bir yönetim kurulu kararına bağlı olması gerektiği yolundaki görüşünüzü kabul etmemek için bir neden göremedim. Kazandırılan farklı bakış için teşekkürler.

Sayın Kardan Adam; Evet, haklı olabilirsiniz 70 bin TL tutarında farkın makul olabileceği konusunda, fakat hangi veri ile?
Toplam aidat üzerinde bir bedelin genel kurul kararı olmadan talep ve tahsil edilmesinin yasak olması kanunun emredici hükmü gereğidir. Benim bakış veya görüşüm değildir. Saygı ile.

Eksik olarak belirtmiş olduğum cevabın için düzeltmede bulunuyorum.BK.66 ya göre 1 yıılık ve her halde 10 yıllık süreler özgörülmüş.Mehmet Saim Beye katılıyorum .SAYGILARIMLA.

Alıntı: Yazan av. mücevher özkan Sayın Kardan Adam; Evet, haklı olabilirsiniz 70 bin TL tutarında farkın makul olabileceği konusunda, fakat hangi veri ile?

Alıntı: Yazan av. mücevher özkan Toplam aidat üzerinde bir bedelin genel kurul kararı olmadan talep ve tahsil edilmesinin yasak olması kanunun emredici hükmü gereğidir. Benim bakış veya görüşüm değildir. Saygı ile.

Sayın Meslektaşım,
Öncelikle, soru temelinden ayrılmamak uğruna şu hususu belirtmekte yarar olduğunu düşünüyorum. Ortaklığa sonradan kabul edilenden, önceki ortaklardan alınan meblağın üzerinde para talep edilmesi "eşitlik ilkesinin ihlâli midir"e verdiğimiz cevap; Hayır idi.
Çünkü, önceden“ortakların yaptıkları ödeme kooperatife değer katmış ve önceleri ortaklar bu paraların semerelerinden mahrum kalmışlardır” .

Fark alınmasının genel kurul kararına dayanması gerektiğini bunun kanunun emredici hükmü olduğunu söylediniz ve -devamla - alınan farkın da makul olmadığını belirttiniz. Ben de, fark alınmasının genel kurul kararına dayanması hususundaki görüşünüze katılmamak için bir neden olmadığını, bu görüşe katıldığımı belirterek kazandırılan bakış açısı için teşekkür ettim.Ancak, alınan farkın makul olmadığını söyleyebilmek için elde veri olmadığını, dolayısıyla eşitlik ilkesine aykırılığa değil, genel hükümlere dayanılarak soruna çare aranması konusundaki görüşümde sebat ettiğimi de ekledim. Cevaben, “bu benim görüşüm veya bakış açım değil, bu husus kanunun emredici hükmü ile düzenlemiş “ dediniz. Tereddüde düştüğüm için soruya dönüp yazdıklarıma baktım. Ben, ödenen farkın makul olmadığı iddiası ile iade, ancak genel hükümlere dayanılarak istenebilir derken, Üstad DİKİCİ, bu hususta bence de çok isabetli olarak en yakın halin “Gabin” olabileceğini ekledi.

“Alınan farkın makul olduğu konusunda veri var mı ki” diye sorduğunuz için devam etmek durumundayım: Soru metninde sadece “yöneticiler 90.000.-TL lik bir yeri müvekkilime 160.000.-TL bedelle satmışlardır.” denilmektedir. Siz “bu 70.000.-TL lik fark makul değil” diyorsunuz.
Yineliyorum; makul olmadığını söylemek için yeterli veri yoktur.
Varsa, doğrusu farkında olmak istiyorum.
Teşekkürler.
Selam ve saygı ile.

"Eşitlik ilkesi, mutlak ve nispi olmak üzere ikiye ayrılır.

Mutlak eşitlik, ortaklar arasındaki farklılıkları gözönüne almadan ve değerlendirmeden tanınan eşitliktir. Ortakların kooperatife katkıları ne olursa olsun, her ortağa genel kurulda bir oy hakkı vermek veya genel kurul kararlarının iptalini istemek hakkı gibi,(KK 48,53)

Nispi eşitlik ise, ortakların çeşitli nedenlerleden doğan farklı durumlarını gözönüne alarak değerlendirmek ve sonuçta eşit olacak biçimde bir ölçü uygulamaktır. Gelir gider farkının(risturn) bölüşülmesinin, ortakların işlemleri oranında yapılması gibi(KK 38),

KK nun mutlak eşitliği öngördüğü hükümlerde, istisnasız buyurucu nitelik bulunduğu halde, nispi eşitlik buyurucu veya yorumlayıcı hükümlerle düzenlenmiştir." 11.HD.03.03.1981-E.287/K.910
***
"Ortak yapılacak kişilerden, diğer ortakların ödedikleri miktarlardan ayrı olarak bir fark ücret alınacağına dair genel kurul kararı mevcut olduğu takdirde, yeni alınacak ortağın farkı ödemesi gerekir ve ortak olduktan sonra bu fark miktar geri istenemez.

Genel kurul kararı var ise yeni ortaktan eski ortaklara göre farklı ve fazla bir bedel alınabilir." 11.HD.09.03.1992-E.5649/K.3330

****
"Ortak hakkında, genel kurulca arsa için özel arsa parası belirlenmiş, bu kararın KK 23 maddesine aykırı olduğu iddia edilerek iptali istenmiştir.

Ortaklar arasında eşitlik kuralı benimsenmiştir. Bu kurala aykırı davranış batıl bir işlem olmayıp ancak iptali kabil bir işlemdir. Bu kural buyurucu olmayıp düzenleyecidir."11.HD.23.06.1994-E.873/K.5416)

Sayın meslektaşım Kardan Adam;
Sorunun tamamını tekrar tekrar okudum. Soru temeline verdiğiniz yanıt için dikkat ederseniz her hangi farklı bir görüş ileri sürmemiştim. Kaldı ki - önceden“ortakların yaptıkları ödeme kooperatife değer katmış ve önceleri ortaklar bu paraların semerelerinden mahrum kalmışlardır” - cümleniz tamamen doğru bir tespit olup aksini savunmak, yani sonradan ortak olanlardan herhangi bir fark talep edilmemesi, aksine eşitlik ilkesini zedeler. Zaten bu yüzden genel kurulda bu yönde kararlar alınır ve hatta alınacak farkın miktarı bile belirlenir-belirlenebilir.
Soru metni ve diğer mesajlardan da faydalanarak; Hisse karşılığı olarak 2006 yılında 160 bin lira ödendiği ve içinde bulunduğumuz yıl ya da 2009 yılında aynı hissenin hala 150 bin- 160 bin değerinde olduğu belirtildiğinden hareketle alınan farkın makul olmadığı görüşümü iletmiştim. Aynı görüşü yineliyorum ( Soru ve devamındaki 3 nolu bilgi mesajını yanlış yorumlamadıysam eğer.)
Soruya yanıt verirken sorunun nihai amacını belirleyip, kendisini mağdur hisseden koop.ortağının istemine nasıl çözüm üretilebilir noktasından hareket ettim. 2006 yılında üye olup da o tarihte yaptığı 160 bin liralık ödemenin - buna yatırım diyelim- üyeye sağladığı kazanç ise yine şimdiki tarihte 150- 160 bin lira tutarındaki bir hissedir.Üyenin herhangi bir kazancı olmamış ve hatta diğer üyelere nazaran oldukça zarar da etmiştir Bu noktada akla bazı sorular takılıyor sn. Hukuka Saygı'nın müvekkili gibi.
Şimdiki değeri 160 bin lira olan bir hissenin konumu ve özellikleri hususunda, akılda ortalama yeterliliğe sahip bir yer (konut ya da işyeri) canlanıyor.Ortalama özelliklere sahip bir konumdaki hisse için ise 2006 yılında 70 bin liralık fark istenmesi bence fazladır. Sanırım o tarihte o fark tutarında bir ev daha alınabilirdi ve ayrıca aynı koop'den neredeyse bir hisse daha alınacak kadara yakın da bir tutardır alınan fark.
Emlak fiyatlarının son yıllarda yeterince ya da beklenen -belki koop' de bu noktada yanıldı - düzeyde artış göstermemesi benim 'alınan fark makul değildir' görüşümü çürütebilir elbette.
Soru metninde de belirtildiği üzere, yönetim kurulu herhangi bir genel kurul kararına dayanmadan fark almış, yani kanuna aykırı da davranmış. Bu tespitten sonra ' Müvekkilin ödediği fazla paranın idesini talep edebilir miyiz' sorusuna karşı yanıtım da basit bir şekilde 'evet edebilirsiniz ve şu nedenle edebilirsiniz' oldu. Ardından da üst satırlarda açıkladığım düşüncelerimle, alınan farkın makul olmadığını belirttim. Üstad Sn .dikici ve siz de zaten 'gabin ' oluştuğunu düşünmüyor musunuz ?
Benim bu konudaki görüşüm ise; Alınan farkın kooperatif inşaatlarında kullanılıp kullanılmadığı bilinmediğinden ve fark bir genel kurul kararına istinaden alınmadığından 'sebepsiz zenginleşmenin' de düşünülebilecek olduğudur. İşte asıl bu noktada veri yetersizdir. Ve eğer gabin'e dayanılacaksa koop. kanununa göre düzenlenen 5 yıllık zamanaşımı süresinin de incelenmesi gerekir. (Not: mesajınızdan, ana sözleşme 11. madde sanki benim görüşüm imiş de onu aktamışım gibi anlaşılıyor.- ya da ben öyle anladım- )
Selam ve saygı ile

Sayın ÖZKAN,
Eşitlik ilkesine yoğunlaşıp, sorunun ikinci kısmındaki "sonradan üye olanlardan fark alınacağına dair alınmış bir karar bulunmadığı halde" ibaresini bir an gözden ırak tutunca açıklamamızın bir kısmı fuzuli hale gelmiş. Son açıklamanızla bunu fark ettim. Teşekkür ederim.
Farkın makul olup olmadığı konusunda görüşüm -inadım - baki kalmak üzere , emeğiniz ve dayanaklı açıklamanız için teşekkür ederim; aydınlandım ve çok yararlandım..
Selam ve saygı ile.

Öncelikle cevap veren tüm meslektaşlarıma teşekkür ederim. Yazılan her mesajdan yararlandım. Bilhassa av. mücevher özkan'ın yazdıkları beni dava açma konusunda cesaretlendirdi. Yalnız benim tereddütte kaldığım husus fazla ödenen paranın iadesi için acacağımız davanın yasal dayanağında. Ben davanın dayanağının eşitlik ilkesinin ihlali olduğunu düşünüyorum. Ama cevap yazan meslektaşlarım pek bu hukuki sebebe itibar etmiyorlar. Davayı gabine veya sebepsiz zenginleştirmeye dayandırma halinde alacak hakkınmın zamanaşımına uğramış olubileceğini düşünüyorum.