merci tayini -süreli

Sulh Hukuk Mahkemesi'nin verdiği görevsizlik kararı ile dosya Tüketici Mahkemesi'ne gönderilmiştir.Tüketici Mahkemesi'nin esas hakkında verdigi karar, karşı yanın temyiz talebi sonucunda Yargıtay'ca resen görev yönünden bozulmuş ve "... genel mahkemelerin görevli olduğu " bildirilmiştir. Tüketici mahkemesi bozma ilamına uyarak dosyanın görevli yargı yerine gönderilmesine karar vermiştir.

Sorum ise;Sulh hukuk mahkemesinin kesinleşen bir görevsizlik kararı var. Tüketici mahkemesinin kararına göre hareket ederek dosyanın görevli mahkemeye gönderilmesi için mi başvurulmalı yoksa kararın kesinleşmesine müteakip merci tayini yoluna mı başvurulmalıdır? Aslında tüketici tekrar sulh hukuka gönderceğinden sulh hukuk'un daha önce kesinleşen görevsizlik kararına dayanmasından tereddüt etmekteyim.

Alıntı: Yazan av.pınar Sulh Hukuk Mahkemesi'nin verdiği görevsizlik kararı ile dosya Tüketici Mahkemesi'ne gönderilmiştir.Tüketici Mahkemesi'nin esas hakkında verdigi karar, karşı yanın temyiz talebi sonucunda Yargıtay'ca resen görev yönünden bozulmuş ve "... genel mahkemelerin görevli olduğu " bildirilmiştir. Tüketici mahkemesi bozma ilamına uyarak dosyanın görevli yargı yerine gönderilmesine karar vermiştir. Sorum ise;Sulh hukuk mahkemesinin kesinleşen bir görevsizlik kararı var. Tüketici mahkemesinin kararına göre hareket ederek dosyanın görevli mahkemeye gönderilmesi için mi başvurulmalı yoksa kararın kesinleşmesine müteakip merci tayini yoluna mı başvurulmalıdır? Aslında tüketici tekrar sulh hukuka gönderceğinden sulh hukuk'un daha önce kesinleşen görevsizlik kararına dayanmasından tereddüt etmekteyim.

Kanımca ortada bir görev uyuşmazlığı bulunmamaktadır. İlk görevsizlik kararı üzerine, Tüketici Mahkemesi de görevsizlik kararı vermemiştir. Tam tersine görevli mahkeme gibi dosyayı karara bağlamıştır. Yargıtay ise, bir anlamda sulh hukuk mahkemesinin görevsizlik kararını da bozmuş ve "sen görevlisin" demiştir.

Ben Sayın Suat ERGİN'e katılmıyorum. Ortada bir görev uyuşmazlığı vardır diye düşünüyorum. Tüketici mahkemesi Yargıtay'ın görev yönünden bozmasına uymuştur.ve kendini görevsiz kabul etmiştir. Merci tayini yoluna gidilmesi gerekir diye düşünüyorum.Tabiki tüketici mahkemesinin kararı temyiz edilmemişse. Saygılar.

Alıntı: Yazan BALDIRAN Ben Sayın Suat ERGİN'e katılmıyorum. Ortada bir görev uyuşmazlığı vardır diye düşünüyorum. Tüketici mahkemesi Yargıtay'ın görev yönünden bozmasına uymuştur.ve kendini görevsiz kabul etmiştir. Merci tayini yoluna gidilmesi gerekir diye düşünüyorum.Tabiki tüketici mahkemesinin kararı temyiz edilmemişse. Saygılar.

İtiraf edeyim ki, ilk mesajımı ezbere yazmıştım. Yine itiraf edeyim ki, sizin mesajınızı okuyunca yazdıklarınız çok mantıklı gelmişti. Ama az önce yaptığım araştırmaya göre Yargıtayın bu konuda kökleşmiş içtihatları bulunmaktadır. Aşağıya iki karar aktarıyorum.

T.C.
YARGITAY
15. HUKUK DAİRESİ
E. 2008/197
K. 2009/693
T. 10.2.2009
• GÖREVSİZLİK KARARI ( İki Mahkemenin Aynı Dava Hakkında Görevsizlik Kararı Vermiş Olmaları ve Bu İki Görevsizlik Kararının da Temyiz Edilmeksizin Kesinleşmesi Halinde Görevli Mahkemenin Tayini İçin Merci Tayini Yoluna Gidilebileceği )
• MERCİ TAYİNİ ( İki Mahkemenin Aynı Dava Hakkında Görevsizlik Kararı Vermiş Olmaları ve Bu İki Görevsizlik Kararının da Temyiz Edilmeksizin Kesinleşmesi Halinde Görevli Mahkemenin Tayini İçin Merci Tayini Yoluna Gidilebileceği )
• TEMYİZ EDİLMEKSİZİN KESİNLEŞEN GÖREVSİZLİK KARARI ( Bir Mahkemenin Verdiği Görevsizlik Kararı Temyiz Edilmeksizin Kesinleşmiş İse Bu Görevsizlik Kararı Dosya Kendisine Gönderilen Mahkemeyi Bağlamadığı )
1086/m. 25, 193
ÖZET : Bir mahkemenin verdiği görevsizlik kararı temyiz edilmeksizin kesinleşmiş ise bu görevsizlik kararı dosya kendisine gönderilen mahkemeyi bağlamaz.

O mahkeme de görevsizlik kararı verebilir. İkinci görevsizlik kararı da temyiz edilmeksizin kesinleşir ise görevli mahkeme merci tayini yoluyla Yargıtay 20. Hukuk Dairesi tarafından belirlenir. İki mahkemenin aynı dava hakkında görevsizlik kararı vermiş olmaları ve bu iki görevsizlik kararının da temyiz edilmeksizin kesinleşmesi halinde görevli mahkemenin tayini için merci tayini yoluna gidilebilir. Dosyanın görevli mahkemeye gönderilebilmesi için kesinleşme tarihinden itibaren 10 gün içinde dilekçe verilmeli veya yeniden çağrı kağıdı tebliğ ettirilmelidir. Aksi halde dava açılmamış sayılır.

DAVA : Hükmün temyizen tetkiki müdahil davacılar Afife vekili ve Ahmet vekili ( kendisine asaleten, Bilge ve Defne'ye velayeten ) ile davalı A. ... İnş. Ltd. Şti. vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Dava ve birleşen davanın davacıları ile asli müdahiller, davalı yüklenici tarafından ayıplı inşa olunan binada oluşan hasar bedelinin tazminini istemişlerdir. Mahkemece davaların kısmen kabulüne dair verilen karar asli müdahiller Ahmet ( kendi adına asaleten, Bilge ve Defne'ye velayeten ), Afife ve davalı yüklenici vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.

1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre asli müdahil Ahmet'in ( kendi adına asaleten, Bilge ve Defne'ye velayeten ) temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.

2- Davalı yüklenicinin temyiz itirazlarına gelince;

Bir mahkemenin verdiği görevsizlik kararı temyiz edilmeksizin kesinleşmiş ise bu görevsizlik kararı dosya kendisine gönderilen mahkemeyi bağlamaz. O mahkeme de görevsizlik kararı verebilir. İkinci görevsizlik kararı temyiz edilmeksizin kesinleşirse görevli mahkeme merci tayini yolu ile Yargıtay 20. Hukuk Dairesi tarafından belirlenir. Başka bir anlatımla, iki mahkemenin aynı dava hakkında görevsizlik kararı vermiş olmaları ve bu görevsizlik kararlarının ( ikisinin de ) temyiz edilmeksizin kesinleşmiş bulunması halinde görevli mahkemenin belirlenmesi için merci tayini yoluna başvurulur ( HUMK m. 25/II ). Yargıtay'ca verilen merci tayini kararları ile temyiz incelemesi sonucu kesinleşen göreve ilişkin kararlar, davaya ondan sonra bakacak mahkemeyi bağlar ( HUMK m. 25/111 ). Mahkemenin verdiği görevsizlik kararı temyiz edilmiş ve bu görevsizlik kararı onanmış ise dava dosyası görevsizlik kararında bildirilen mahkemeye gönderilir. Dava dosyasının görevli mahkemeye gönderilmesi için de Yargıtay'ın onama kararının tebliğ edildiği tarihten başlayarak on gün içinde yeniden dilekçe verilmesi veya yeniden çağrı kağıdı tebliğ ettirilmesi zorunludur. Aksi takdirde dava açılmamış sayılır ( HUMK m.193/III ve LV ). Görüldüğü gibi temyiz incelemesi sonucu kesinleşen görevsizlik kararında merci tayiini yoluna gidilmesine gerek kalmamaktadır.

Somut olayda; Ankara 2. Tüketici Mahkemesi'nin 12.09.2006 gün, 2006/311 E. - 2006/1019 K. sayılı kararı ile davaya bakmaya Asliye Hukuk Mahkemesi görevli olduğundan Tüketici Mahkemesinin görevsizliğine, kararın temyiz edilmeksizin kesinleşmesi halinde, Asliye Hukuk Mahkemesi de görevsizlik kararı verdiğinden görev uyuşmazlığının halli için dosyanın Yargıtay 20. Hukuk Dairesi Başkanlığı'na gönderilmesine karar verilmiştir. Yargıtay 20. Hukuk Dairesi; Tüketici Mahkemesi'nin kararının kesinleştiğine ilişkin dosyada bir kayıt ve belgeye rastlanmadığından ve kararın süresinde davalı yüklenici tarafından temyiz edildiğinin anlaşılması üzerine yargı yeri ( merci tayini ) belirleme olanağı bulunmadığından dosyayı özel daireye göndermiştir. Dairemizin 13.03.2007 gün ve 2007/662 E. 2007/1576 K. sayılı ilamı ile Tüketici Mahkemesi'nin görevsizlik kararı vekalet ücreti yönünden düzeltilerek onanmıştır. Dairemizin kararının taraflara tebliği üzerine sadece asli müdahil Ahmet vekili Avukat C.Ç., 03.05.2007 günlü dilekçeyle dosyanın görevli mahkemeye gönderilmesi talebinde bulunduğundan ve diğer davacıların böyle bir talebi olmadığından Ahmet dışındaki davacılar ve asli müdahiller tarafından 10 günlük süre içerisinde dosyanın görevli mahkemeye gönderilmesine ilişkin dilekçe verilmediğinden davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi gerekirken bu davacılar ile asli müdahiller yönünden de hüküm kurulmuş olması doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir.

SONUÇ : Yukarıda 1. bentte yazılı nedenlerle asli müdahil Ahmet'in ( kendi adına asaleten, Bilge ve Defne'ye velayeten ) temyiz itirazlarının reddine, 2. bent uyarınca yerel mahkeme kararının davalı yüklenici yararına BOZULMASINA, bozma nedenine göre asli müdahil Afife'nin temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, aşağıda yazılı bakiye 2,50.- TL temyiz ilam harcının temyiz eden müdahil davacı Ahmet'ten alınmasına, ödedikleri temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalı A. ... İnş. Ltd. Şti. ile müdahil davacı Afife'ye geri verilmesine, 10.02.2009 gününde oybirliğiyle karar verildi.

T.C.
YARGITAY
HUKUK GENEL KURULU
E. 2008/9-667
K. 2008/679
T. 5.11.2008
• MENFİ TESPİT DAVASI ( Görevsizlik Kararı Temyiz Edilmiş ve Yargıtay Bu Görevsizlik Kararını Onamış İse Dava Dosyası Görevsizlik Kararında Görevli Olduğu Bildirilen Mahkemeye Gönderileceği ve Gönderilen Bu Mahkemenin Bu Kararla Bağlı Olduğu )
• GÖREVSİZLİK KARARI ( Menfi Tespit Davası - Görevsizlik Kararı Temyiz Edilmiş ve Yargıtay Bu Görevsizlik Kararını Onamış İse Dava Dosyası Görevsizlik Kararında Görevli Olduğu Bildirilen Mahkemeye Gönderileceği ve Gönderilen Bu Mahkemenin Bu Kararla Bağlı Olduğu )
• MERCİ TAYİNİ ( Görevsizlik Kararı Temyiz Edilmiş ve Yargıtay Bu Görevsizlik Kararını Onamış İse Dava Dosyası Görevsizlik Kararında Görevli Olduğu Bildirilen Mahkemeye Gönderileceği ve Gönderilen Bu Mahkemenin Bu Kararla Bağlı Olduğu )
2004/m.72
1086/m./25,193
ÖZET : Dava, menfi tespit istemidir. Bir mahkemenin verdiği görevsizlik kararı temyiz edilmiş ve Yargıtay bu görevsizlik kararını onamış ( ve böylece görevsizlik kararı kesinleşmiş ) ise, dava dosyası görevsizlik kararında görevli olduğu bildirilen mahkemeye gönderilir. Bu mahkeme, temyiz incelemesi sonucu kesinleşmiş olan bu görevsizlik kararı ile bağlıdır. Görevsiz olduğu kanısına varsa bile, davayı görmeye devam eder. Yani artık görevsizlik kararı veremez.

DAVA : Taraflar arasındaki “menfi tespit” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; İstanbul 4.İş Mahkemesince davanın reddine dair verilen 11.07.2007 gün ve 2006/472 E.-2007/506 K. sayılı kararın incelenmesi davacı tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 03.12.2007 gün ve 2007/39155 E.-2007/36439K. sayılı ilamı ile;

( ... Davacı, dava konusu emre muharrer senedin hizmet akdi ile ilişkili olarak verildiğini somut delillerle kanıtlayamamıştır. Bu nedenle davanın iş mahkemesinde değil genel yetkili mahkemede görülmesi gerekir. Mahkemece görevsizlik kararı verilmesi gerekirken yazılı şekilde işin esasına girilerek hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir... ),

Gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda, mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

KARAR : Dava, İİK.nun 72 ve devamı maddeleri uyarınca, borçlu olmadığının tespitine karar verilmesi istemine ilişkindir.

Davacı Taşkın Topal 06.11.2003 harç tarihli dava dilekçesinde; Davacının, davalıya ait iş yerinde satış mümessili olarak 30.06.2003 tarihine kadar çalıştığını, hizmet sözleşmesine dayalı eğitim ve konaklama masraflarının teminatı olarak davalıya imzalı boş senet verdiğini, davalının senedi 19.06.2003 tanzim, 25.09.2003 vade tarihli 2000 USD bedelli olarak doldurduktan sonra davacı aleyhine icra takibi başlattığını, oysa davalı iş sahibi tarafından davacı işçiye anılan eğitim ve konaklama hizmeti verilmediğini, bedelsiz kalan senet nedeniyle davacının borçlu olmadığının tespitine, senedin iptaline, %40 inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Davalı Koçak İlaç Pazarlama AŞ. vekili 17.12.2003 tarihli cevap dilekçesinde; senedin teminat senedi olmadığını, bu hususun davacı tarafından aynı kuvvetle yazılı bir belge ile ispat edilmesi gerektiğini, borcun kambiyo ilişkisinden doğduğunu, davanın reddine karar verilmesini cevaben bildirmiştir.

İstanbul 10. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin davanın iş mahkemesi görevine girdiği gerekçesiyle, mahkemenin görevsizliğine, dava dilekçesinin görev yönünden reddine, dosyanın yetkili ve görevli İstanbul İş Mahkemesine gönderilmesine dair verdiği ilk karar, Özel Dairece onanmış ve görev yönünden kesinleşmiştir.

İstanbul 4. İş Mahkemesince "taraflar arasında hizmet akdinin varlığı ve davaya konu senedin tanzim tarihine göre hizmet akdinin devamı sırasında verilen senet dolaysıyla borçlu bulunmadığının tespiti talep edildiğinden mahkememizin görevli bulunduğu anlaşılmakla yargılamaya devam olunmuştur. Medeni Kanun Hükümleri gereğince iddiasını yani olayımızda olduğu gibi senede bağlanmış olsa bile alacaklı olduğunu ispat yükü davalıya ait olduğundan ve davalı tarafça senedin ne suretle verildiği ve ne sebeple davacıdan alacaklı olduğu hususu ispatlanamadığından davanın kabulü ile takibe konu senet dolayısıyla davacının borçlu olmadığının tespitine ve %40 oranında kötü niyet tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine..." dair verilen ikinci karar Özel Dairece ; dava konusu senette, nakden ibaresinin yazılı olduğundan senedin teminat senedi olduğunu ispat külfetinin davacıya ait olduğu, davacının bu konudaki delilleri toplanmadan ve davacı iddiasını kanıtlamadan yazılı gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmesinin hatalı olduğu gerekçesiyle karar bozulmuştur.

Yerel Mahkemece, bozma ilamına uyulmasına karar verilerek davacının teminat senedi olduğu yolundaki iddiasıyla ilgili olarak tanık dışında başkaca delil göstermemiş olması nedeniyle senede karşı senetle ispat zorunluluğu olduğu, davacının iddiasını ispatlayamadığı gerekçesiyle davanın reddine dair verilen karar, Özel Dairece; yukarıda belirtilen gerekçe ile görev yönünden bozulmuştur.

Yerel Mahkemece, HUMK.’un 25/II maddesi uyarınca, görevsizlik konusunda Yargıtay’ca verilen kararların mahkemeleri bağlayacağı ve dosyada Asliye Hukuk Mahkemesince verilen görevsizlik kararının Yargıtay 13. Hukuk Dairesinin ilamı ile onanarak kesinleştiğinden yeniden görevsizlik kararı verilmesinin mümkün olmadığı gerekçesiyle ısrar edilmesine karar verilmiştir.

Mahkemenin direnmeye ilişkin kararı davacı tarafından temyiz edilmiştir.

Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 25/III.maddesinde aynen; “Yargıtay’ca verilen merci tayini kararları ile temyiz incelemesi sonucu kesinleşen göreve veya yetkiye ilişkin kararlar, davaya ondan sonra bakacak mahkemeyi bağlar.”denilmektedir. Anılan yasa maddesinin hükümet gerekçesinde ise; “25 inci maddede yapılan değişiklikle "...,kesinleşen göreve ve yetkiye ilişkin kararların yeniden temyiz incelemesine sunularak yargı merciinin tayininde uygulamada müşahade edilen gecikmeleri bertaraf etmek için yeni bir düzenlemeye gidilmiştir. Bu düzenlemeye göre, göreve ve yetkiye ilişkin mahkeme kararları temyiz incelemesinden geçmeksizin kesinleştiği takdirde, görevli veya yetkili mahkemeyi Yargıtay belirleyecektir. Diğer bir deyişle Yargıtay iki mahkeme arasında çıkan görev ve yetki uyuşmazlığını halledecektir. Yargıtay’ca verilen merci tayini kararları ile temyiz incelemesinden geçerek kesinleşen göreve ve yetkiye ilişkin kararlar daha sonra bakacak mahkemeyi bağlayacağı cihetle bu konuda görev veya yetki uyuşmazlığının söz konusu olmayacağı açıktır.” ifadelerine yer verilmiştir.

Bu durumda; bir mahkemenin verdiği görevsizlik kararı temyiz edilmiş ve Yargıtay bu görevsizlik kararını onamış ( ve böylece görevsizlik kararı kesinleşmiş ) ise, dava dosyası görevsizlik kararında görevli olduğu bildirilen mahkemeye gönderilir ( md.193 ); bu mahkeme, temyiz incelemesi sonucu kesinleşmiş olan bu görevsizlik kararı ile bağlıdır ( md.25/III ); görevsiz olduğu kanısına varsa bile, davayı görmeye devam eder. Yani artık görevsizlik kararı veremez. ( Prof.Dr.Baki Kuru; Hukuk Muhakemeleri Usulü 6.Baskı; 2001; cilt.1; s.659,665, vd. )

Yukarıda açıklandığı üzere HUMK.’nun 25/III.maddesi uyarınca temyiz incelemesi sonucu kesinleşen göreve ilişkin kararlar davaya ondan sonra bakacak mahkemeleri olduğu gibi Yargıtay Dairelerini de bağlar. Bu görüşümüzü Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 22.11.2006 gün ve 2006/13-742 E-743 K., 28.03.2007 gün ve 2007/13-191 E.-167 K. sayılı Kararları da doğrulamaktadır. Açıklanan nedenlerle; Yerel Mahkemenin artık Yargıtay’ın göreve ilişkin bozma yapamayacağı yönündeki direnme kararı doğrudur. Ancak, işin esasına yönelik davacı vekilinin temyiz itirazları Özel Dairece incelenmediğinden, dosyanın Dairesine gönderilmesi gerekir.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle, mahkemenin göreve ilişkin direnme kararı doğru olmakla birlikte, işin esasına yönelik davacının temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın Yargıtay 9. Hukuk Dairesine gönderilmesine, 05.11.2008 gününde oybirliği ile karar verildi.

Sayın Suat ERGİN. Ben 2. mahkemenin kararının temyiz edildiğini ve görevli mahkemenin yargıtay ca belirlendiğini atlamışım. Sizin açıklamalarınız doğru. Teşekkürler, saygılar.

bu halde Yargıtay'ın görev yönünden bozma ilamına göre dosyayı sulh hukuk'a göndermek (süresinde) gerekmektedir.Her ne kadar merci tayini kararı olmasa da , yargıtay incelemesinden geçmiş bir görev kararı bulunmakta