MEB YLSY - Yurtdışında Resmi-Burslu Öğrenim Görülmesi

Merhaba herkese,

Bir tanıdığım YSLY ile 1416 sayılı kanun uyarınca; yurtdışında burslu olarak yüksek lisans eğitimine gönderiliyor ve gönderildiği ülkedeki eğitim ve diğer tüm masraflar MEB tarafından karşılanıyor. Aralarında da sözleşme imzalanıyor MEB ile ve sözleşmede deniyor ki başarısız olursa; ödenen tüm burslar, başarısız olduğu yılın kuruyla geri ödenecektir. Yani yaklaşık 2.5 milyon TL'ye yakın bir borç gündeme gelebilir.

Tanıdığım ilk yılları yurtdışında normal ve başarılı geçerirken psikolojik rahatsızlık geçiriyor ve son yılında hem Liverpool'dan hem de İstanbuldaki bir eğitim araştırma hastanesinden "karışık anksiyete ve depresif bozukluk" tanısı alıyor ve her iki hastane de "okulunun 6 ay dondurulması gerektiği" görüşünü içerir heyet raporu veriyor. Arkadaşım da 6 ay donduruyor okulunu, tedavi görmeye devam ediyor ancak 6 ay dondurma süresi bittikten sonra derslere ve sosyal yaşantısına devam etmeyi deniyor ancak bu psikolojik rahatsızlıktan ötürü yine ne bir sosyal hayatı ne de bir çalışma/ ders hayatı yerine gelebiliyor.

MEB ile aralarındaki sözleşmede de: "MEB tarafından kabul edilen sıhhi sebeplerden ötürü okulu yarım bırakırsa, bursu geri ödemez ve borcu bulunmaz." şeklinde bir ifade var. Öncelikle MEB tarafından kabul edilen sıhhi sebeplerin ne olduğunu bilmiyoruz ama araştırdığımızda, MEB'de çalışan tanıdıklarımız "okula devam etmemesi uygundur" vb. ibareleri içerir heyet raporu alması gerekir diyorlar. İşbu görüşlerinin dayanağı da 1416 sayılı kanunun 19/2. maddesi: "Yurt dışına gönderilenlerden ruh veya beden sağlığının öğrenimini sürdürmesine imkân tanımaması durumu, eğitim ve araştırma hastaneleri veya üniversite hastanelerinden alınacak sağlık kurulu raporu ve bu hususla ilgili olarak Millî Eğitim Bakanlığınca istenen diğer destekleyici belgeler ile tespit edilenlerin öğrencilikle ilişiği kesilir. Bu kişilerden tahsil masrafı istenmez ve bu kişiler mecburi hizmetle yükümlü tutulmaz." Bu sebeple de arkadaşımın borçtan sorumlu tutulamaması için "öğrenemini sürdüremez" veya "okula devam edemez" kanaatlerini içerir kurul/heyet raporu alması gerekiyor zannımca. Ancak psikiyatri mezunu bazı arkadaşlarımla konuştuğumda "öğrenimini sürdüremez" ibaresini içerir rapor vermenin çok mümkün olmadığını, kolay kolay verilmeyeceğini ve çok büyük bir psikolojik sorun olması gerektiği dile getirildi.

Benzer bir Yargıtay kararı buldum emsal, Yargıtay 13. HD., E. 2018/2343 K. 2018/5907 T. 16.5.2018: "Davacı MEB, davalı ...’in, gönderildiği yurtdışı eğitimini tamamlamaması nedeniyle, yapılmış olan masrafları istemiş; davalı ... ise ciddi psikolojik sıkıntılar yaşaması nedeniyle eğitimini tamamlayamadığını, bu durumun yüklenme senedine, yasal mevzuata aykırılık oluşturmadığını savunarak, davanın reddini dilemiştir. Mahkemece ise, dosyaya kazandırılan 13.10.2014 tarihli bilirkişi raporuna göre hüküm tesis edilmiştir. Anılan bilirkişi raporu incelendiğinde, “davalının sağlık durumuna bağlı savunmada bulunduğu, yüklenme senedinin A.8 maddesi hükmü uyarınca okumakta olduğu okulda MEB'ce kabul edilmeyen sıhhi sebeplerle veya başka sebeplerle ayrıldığı takdirde harcamaları geri ödeyeceğine ilişkin taahhüt bulunduğu, sunulu belge içeriklerine nazaran MEB tarafından sağlık sebebinin kabul edildiğinin delillerinin dosyada bulunmadığı” değerlendirilmesinin yapılarak borçlu olunan miktarın hesap edildiği görülmüştür. Dosyaya kazandırılan anılan bilirkişi raporunun eksik incelemeye dayandığı açıktır. O halde, mahkemece, oluşturulacak, konusunda uzman üç kişilik bilirkişi heyetinden, başta 1416 sayılı Kanun ve yönetmelikler olmak üzere, ilgili mevzuatın incelenmesi ve davalı ...’in belirttiği rahatsızlığın, MEB tarafından kabul edilip edilmediğinin, kapsamlı değerlendirmeden sonra tespiti ile varılacak sonuca göre hüküm tesisi gerekirken, eksik incelemeye dayalı, yazılı şekilde karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir." şeklinde bir karar vermiş ancak bu bozma kararının gerekçesi ise MEB'in dosyaya neyi kabul edip/ etmediğine ilişkin beyan sunmamış olması. Bozma sonrası "öğrenimine devam edemez" şeklinde rapor alması gerektiği ancak bunun kabul edildiği şeklinde MEB vekili beyanı muhakkak vardır diye tahmin ediyorum. Ayrıca kararda 1416 sayılı yasanın 19/2 maddesindeki koşulların mahkemece araştırılması gerektiğinden de bahsedilmiş. Bu sebeple, MEB kabul etmese bile 1416 sayılı kanunun 19/2 maddesi şartları varsa hasta öğrenci borçtan sorumlu tutulamayacak çünkü bu hüküm emredici ve muhakkak dikkate alınması gerekiyor.

Kanunun hükmü açık, MEB'in hangi sağlık problemlerini kabul ettiği ise açık değil (şifahen duyumlarımıza göre kanunla benzer ibareyi içeren kurul raporu isteniyor ama). Bu sebeple işin kesin çözümü; bu ibarelere benzer bir rapor almak. Arkadaşımın psikolojik sorunu ağır, liverpooldan geçen hafta bir devlet hastanesinden rapor aldı ve o raporda da: "2 yıldır hiçbir sosyal ve iş hayatının olmadığını, çok zor durumda olduğunu, ingilterede de tutunamadığını" belirten bir rapor da mevcut. Ancak yine de eğitim araştırma hastanesinden rapor alması gerekmekte gibi gözüküyor. Daha önce 6 ay dondurulması yönünde rapor alsa da psikolojisi düzelmedi ve daha da kötüye gitmiş vaziyette. Durumla karşılasan, yönlendirebilecek ve bilgilendirebilecek meslektaşlar var mı? Saygılarımla...