kira bedeli karşılığı bono verilmesi halinde temerrüt

Kiralayan aylık kira bedeli karşılığında kiracıdan 12 adet bono almıştır. Kontrata da dercedilmişitir. Bonoları hiç işleme koymadan 13 örnek gönderip bu şekilde işlem yapmayı düşünüyorum. Ancak Yargıtay 6. HD. nin bazı kararları kafamı karıştırdı.Aşağıdaki gibi birçok karar mevcut.

Alıntı: T.C. YARGITAY 6.Hukuk Dairesi Esas: 1999/1629 Karar: 1999/1716 Karar Tarihi: 02.03.1999 ÖZET: Kira bedelleri için kiralayana bono verilmişse, tarafların anlaşmasıyla kira alacağının tahsili ticari senede bağlanmış demektir. Hal böyle olunca ticari senetlerin tahsiline ilişkin hükümlerin uygulanması gerekir. Ticari senetlerin ciro kabiliyeti olduğundan kiracının verdiği senedin kimin elinde olduğunu bilmesi icap eder. Bu senet bankaya tahsile verilmişse gönderilen ihbarla senedin ödeme yeri borçlu tarafından biliniyor demektir. İhbara rağmen ödenmemesi halinde iki haklı ihtar veya temerrüt konusu yapılıp buna ilişkin ihtarlar gönderilebilir. Senet tahsile verilmeyip alacaklının elinde tutuluyorsa, alacaklının borçlunun ayağına gidip senedi verip karşılığını alması gerektiğinden bu yola gitmeden doğrudan doğruya ihtar göndererek iki haklı ihtar veya temerrüt konusu yapması mümkün değildir. (6570 S. K. m. 7) (818 S. K. m. 260) Dava: Mahalli Mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı tahliye davasına dair karar davalı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Karar: Dava temerrüt nedeniyle kiralananın tahliyesi istemine ilişkindir. Mahkeme istem gibi karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz olunmuştur. Kira bedelleri için kiralayana bono verilmişse, tarafların anlaşmasıyla kira alacağının tahsili ticari senede bağlanmış demektir. Hal böyle olunca ticari senetlerin tahsiline ilişkin hükümlerin uygulanması gerekir. Ticari senetlerin ciro kabiliyeti olduğundan kiracının verdiği senedin kimin elinde olduğunu bilmesi icap eder. Bu senet bankaya tahsile verilmişse gönderilen ihbarla senedin ödeme yeri borçlu tarafından biliniyor demektir. İhbara rağmen ödenmemesi halinde iki haklı ihtar veya temerrüt konusu yapılıp buna ilişkin ihtarlar gönderilebilir. Senet tahsile verilmeyip alacaklının elinde tutuluyorsa, alacaklının borçlunun ayağına gidip senedi verip karşılığını alması gerektiğinden bu yola gitmeden doğrudan doğruya ihtar göndererek iki haklı ihtar veya temerrüt konusu yapması mümkün değildir. OLAYIMIZDA: Davacı Şubat, Mart, Nisan, Mayıs, Haziran, Temmuz 1998 kiralarının muaccel hale gelmiş olmasına rağmen ödenmediğinden bahisle 24.7.1998 tarihinde davalıya yasal süre içinde ödeme yapması için ihtar göndermiş, bu ihtar 5.8.1998 tarihinde tebliğ edilmiş tebliğ edildiği gün ayrıca icra takibine başlanmıştır. Davalı elden ödediğini savunmuş, mahkemece iddia doğrultusunda davanın kabulüne karar verilmiştir. Kira bedeli senede bağlanmış olmasına göre davacı tarafından yukarıdaki esaslara göre işlem yapılması gerekir. Bu şartlar yerine getirilmediğine göre temerrütten söz edilemez. Davanın reddine karar vermek gerekirken yazılı şekilde kabul kararı verilmesi hatalıdır. Hüküm bu nedenle bozulmalıdır. Sonuç: Yukarıda açıklanan sebeplerle temyiz itirazlarının kabulü ile HUMK.nun 428. maddesi uyarınca hükmün BOZULMASINA, istek halinde peşin alınan temyiz harcının temyiz edene iadesine, 2.3.1999 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

Alıntı: Yazan Aybüke Kağan Kiralayan aylık kira bedeli karşılığında kiracıdan 12 adet bono almıştır. Kontrata da dercedilmişitir. Bonoları hiç işleme koymadan 13 örnek gönderip bu şekilde işlem yapmayı düşünüyorum. Ancak Yargıtay 6. HD. nin bazı kararları kafamı karıştırdı.Aşağıdaki gibi birçok karar mevcut.

Bu kararda kira bedeli için verilen bonoları sanki "İfa uğruna edim" olarak değerlendiriyor Yargıtay. Bu itibarla, bononun ödenmesini talep etmeniz (ve bunu belgelemeniz-protesto etmek gibi) ve ödenmediği takdirde temerrütten işlem yapmanız gerekiyor.

Aslında Yargıtay'ın bu yaklaşımı kanaatimce çok da doğru değil.

Merhabalar;

Yargıtay'ın yerleşik uygulaması çeklerin bir ödeme vasıtası olarak kabul edilip kira sözleşmesinin ödenmesi amacıyla verilmiş çekleri "bir borcun tasfiyesi amacıyla" verilmiş (dolayısı ile de kirayı ödenmiş) olarak kabul edip çeklerin ödenmemesi durumunda bu hususlara ilişkin takip yollarına başvurmak gerekecektir.

Sözkonusu bono olunca aynı şekilde uygulamak konusunda aşağıdaki karar da benim kafamı karıştırdı:

Alıntı: T.C. YARGITAY 3.Hukuk Dairesi Esas: 1999/10393 Karar: 1999/10381 Karar Tarihi: 11.10.1999 ÖZET: Çek belli miktar paranın ödenmesi için verilmiş bir havale emridir. Zamanaşımına uğraması halinde kambiyo niteliğini yitirip alacak için yazılı delil başlangıcı teşkil eder. Bu gibi hallerde alacağın varlığı her türlü delille kanıtlanabilir. (6762 S. K. m. 692, 697) (1086 S. K. m. 292) Dava: Dava dilekçesinde 125.000.000 lira için takibi yapılan itirazın iptali ile takibin devamına karar verilmesi icra inkar tazminatına hükmedilmesi ve masrafların davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulü cihetine gidilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Davacı, davada dayanımlan çekin karşılığı olmadığının tespit edildiğini, oysa bu çekin kendisine mevcut bir borcun itfası için ciro edildiğinden davalıdan 125.000.000 lira alacaklı olduğunu iddia etmiş ve asıl ilişkiya dayanayarak davalıya (cirantaya) karşı alacağının tahsili için yaptığı ilamsız icra takibine borçlu davalının haksız itirazının iptalini istemiştir. Mahkemece, davanın kabulü cihetine gidilmiş, hüküm davalı vekil tarafından süresinde temyiz edilmiştir. Olayda çekin süresinde ibraz edildiği, karşılığı olmadığından ödenmediği, takas odasınca çek üzerine iptal şerhi verildiği, davacının ciranta olan davalıya kambiyo hukukna dayanan başvurma hakkının da zamanaşıına uğradığı uyuşmazlık konusu değildir. Çek borç ikrarını kapsayan bir senet değil, bir ödeme vasıtasıdır ve bir miktar paranın ödenmesi için verilmiş havale emrini ihtiva eder. Ödeme, bir borcu itfa amacı ile olabileceği gibi ödünç verme amacı ile de yapılabilir. Bu itibarla dayanılan çek, davacının davalıdan yazılı miktar kadar alacağı oduğunu kesin bir delil teşkil etmez. Ne var ki; olayda çekteki imza inkar edilmediğine göre çek, davacının alacak iddası hakkında yazılı delil başlangıcı teşkil edebilir ve bu suretle alacağın varlığı her türlü delille kanıtlanabilir. O halde, mahkemece çekin verilmesine ndeen olan asıl hukuki ilişkinin mahiyetinin açıklattırılması ve davacının alacaklı olduğunu kanıtlaması için tüm delillerinin toplanması, dava dilekçesinde (vs.) deliller denilerek yemin daliline de dayanıldığına göre gerekirse yemine de başvurulması ve hasıl olacak sonuca göre karar erilmesi gerekir. Mahkemece, bir ödeme vasıtası olan bir çekin adi senet niteliğindeyazılıbelge olark değerlendirilerek davanın kabulüne karar verilmiş olması doğru görülmemiştir. Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğunan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince (BOZULMASINA), peşin alınan temyiz harcının itsek hainde temyiz edene iadesine 11.10.1999 gününde oybirliği ile karar verildi. (¤¤) Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programları