götürü bedelli eser sözleşmesinde kararlaştırılandan daha yüksek bir bedel ödenmesi

bir eser sözleşmesinin 3 farklı ana müteahhidi vardır. bu ana müteahhitlerin de alt müteahhitleri vardır. esas sözleşme götürü bedelli düzenlenmiş olup buna bağlı yapılan ana müteahhitlerle taşeronlar arasındaki sözleşmelerde götürü bedellidir. ancak 2 ana müteahhid sözleşmede kararlaştırılan bedelin çeşitli sebeplerle arttığını kabul edip taşeronlarına fazla ödeme yapmıştır. ancak bir tanesi bu durumu kabul etmemektedir. bu durumda diğer ana müteahhitlerin bu ödemelerini esas sözleşmedeki götürü ücret iradesini değiştirdiğini, ve artık esas sözleşmeye göre ücretin götürü olmadığı söylenebilir mi? ödeme yapmayan ana müteahhidlerden birine bu durum iddia edilebilir mi? ilgili Yargıtay kararı bulabilir miyiz?

Not: Olayda taraflar arasında öngörülemeyen durumlar mevcut ancak ana müteahhit bunu kabul etmiyor.

2 ana müteahhidin, sözleşmede kararlaştırılan bedelin çeşitli sebeplerle arttığını kabul edip kendi taşeronlarına fazla ödeme yapması, 3. ana müteahhidinde bu nedenle kendi taşeronuna fazla ödeme yapmasını gerektirmez.(Ana müteahhitlerle taşeronlar arasındaki sözleşmeler de götürü bedellidir, demişsiniz.) Fakat 3. taşeron, her nekadar kendi işsahibi konumunda olan 3. müteahhit ile aralarındaki sözleşmede ücret götürü usulde belirlenmiş ise de BK 365/II çerçevesinde ücretin arttırılmasını -belli şartların mevcut olması durumunda- isteyebilir.
Bu şartları sıralayacak olursak;

A-) Önceden tahmin edilemeyen veya öngörülüp de tarafların vukua gelmeyeceğini kabul ettikleri olağanüstü hallerin ortaya çıkması
B-) Ortaya çıkan olağanüstü hal eserin tesbit edilen götürü ücretle tamamlanmasına engel olmalı veya bunu aşırı derecede güçleştirmiş olmalıdır.Burada müteahhit bakımından olağan bir rizikonun değil, olağanüstü bir rizikonun ortaya çıkması sözkonusudur.
C-) Elverişli olmayan hallerin ortaya çıkması müteahhite isnat edilememelidir.
D-) Taraflar aralarında yaptıkları sözleşmede fesih veya bedelin artırılması yönüne gidilemeyeceğini kararlaştırmamış olmalıdırlar.

Bu hüküm sözleşmenin temelini teşkil eden koşullarda önceden öngörülemeyen önemli değişikliklerin ortaya çıkması yüzünden edimler arasında dengenin aşırı ölçüde bozulması halinde iyiniyet kurallarına dayanılarak Hakim tarafından sözleşmenin değiştirilmesine olanak sağlayan “clausula rebus sic stantibus” kuralının , öngörememe (umulmazlık-imprevision) kuramının eser sözleşmelerindeki bir uygulamasını oluşturmaktadır.

İyi çalışmalar..