Gaiplik kararının,gaip tarafından kaldırılması

Sayın arkadaşlarım,
Müvekkilimiz 1969 yılında ailesiyle ilgisini keserek yurt dışına gitmiştir, 2006 yılında emeklilik için müracatında, nüfustan gelen cevapta kendisi hakkında kardeşleri tarafından 1982 yılında gaiplik kararı alındığını öğrenmiştir. Bunun üzerine tarafıma konsolosluktan pasaportuna istinaden verdiği vekaletnameye istinaden asliye hukuk Mahkemesine, nüfus Md.nü hasım göstererek kapalı olan nüfus kaydının düzeltilerek açık hale getirilmesi,gaiplik kararının kaldırılması için dava açtım. Mahkemece gaiplik kararını alan kardeşlerin davaya dahil edilmesine karar verdi, oysaki müvekkilimiz yaklaşık 37 senedir kardeşlerini görmediği gibi adreslerinide bilmiyor, Gaiplik kararının verildiği karardada davacıların sadece isimleri var, ilama adresleri yazılmamış, dosyada Seka'ya gönderildiği için bulamıyoruz. Benim öğrenmek istediğim konu, mademki şahıs vekaletname vermiş,o halde sağdır ve kardeşlerini aramaksızın mahkemece kaldırılması gerekir. Bu konu daha önce uygulama yapmış arkadaşlarım bana yol gösterirlerse çok memnun olacağım. Saygılarımla.
Av.Coşkun Kurtbek

T.C.
YARGITAY
HUKUK GENEL KURULU
E. 1987/2-315
K. 1987/758
T. 23.10.1987
• GAİPLİK KARARININ İPTALİ DAVASI ( İptalini İsteyen Şahsın Kimliğine Yönelik İtiraz Halinde Bu Şahsın İsticvabının Gerekmesi )
• KİMLİĞE YÖNELİK İTİRAZ ( Gaiplik Kararının İptalini İsteyen Şahsın Kimliğine Yönelik İtiraz Halinde Bu Şahsın İsticvabının Gerekmesi )
• İSTİCVAP ( Gaiplik Kararının İptalini İsteyen Şahsın Kimliğine Yönelik İtiraz Halinde Bu Şahsın İsticvabının Gerekmesi )
743/m.31,43
1086/m.230,234
ÖZET : Gaiplik kararının iptalini isteyen şahsın kimliğine yönelik itiraz halinde bu şahsın isticvabı ile durumun açıklığa kavuşturulmasından sonra bir karar tesisi gerekir.

DAVA : Taraflar arasındaki "gaiplik kararının iptali" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; İstanbul Asliye 9. Hukuk Mahkemesi'nce davanın kabulüne dair verilen 13.12.1984 gün ve 1983/743 E., 1984/612 K. sayılı kararın incelenmesi davalılar vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 2. Hukuk Dairesi'nin 28.11.1985 gün ve 1985/8972-9968 sayılı ilamı : ( ... Taraflar davacı Afrotiti'nin kişiliği hususunda uyuşmazlık içindedirler. Diğer bir anlatımla gaiplik kararının iptalini isteyen kişinin işbu davada vekille temsil olunan kişi olup olmadığı hususunda ihtilafa düşmüşlerdir. Davalı taraf Atina da oturduğu beyan olunan kimsenin gerçekte gaipliğine karar verilmesi bulunan afrotiti olmadığını savunmaktadır.

Hakim gerek davanın niteliği gerekse tarafların sıfatı konusunda aydınlanmak üzere davanın her safhasında tarafları istek üzerine veya resen doğrudan doğruya ) çağırıp bilgilerine başvurabilir ( HUMK. 230 ). Hakimin davanın her safhasında tarafları davet ederek, davacı ve davalının savunmasının açığa çıkmasına çalışmak yetkisi vardır. ( Prof. Baki Kuru, Hukuk Muhakemeleri Usulu, 1974, 3. baskı sh. 354, dipnot 42 ). Yargıtay 6. Ceza Dairesi'nin 25.1.1971 günlü ve 2989 - 3050 sayılı kararında cezai sorumluluk konusu açıklanırken ifade edildiği gibi "... Hakim huzuruna gelen tarafın hüviyetini titizlikle tespit etmelidir..." ( Kuru a.g.e, sh.354, dipnot 43 ).

Taraflardan birinin kimliğinin uyuşmazlık konusu olması halinde gerçek hüviyetinin tesbiti için taraf isticvap olunabilir. Olayda davacının sıfatı hususunda uyuşmazlık çıktığına göre mahkemece bu anlaşmazlığın çözümü amacıyla isticvap edilmek üzere davacının çağrılması ve gönderilecek davetiyede duruşmada hazır bulunmazsa davalı tarafın iddiasını kabul etmiş sayılacağına dair şerh verilmesi ( HUMK 234 ), davacı davete uyarsa kimse taraflardan delil istenmesi ve gösterdikleri takdirde araştırılıp incelenmesi bütün deliller birlikte tartışılıp neticesine göre hüküm olunması şayet davacı davete uymazsa, davalı tarafın savunması gerçekleşmiş sayılarak davanın red edilmesi gerekir. Bu yönün gözetilmemiş olması Usul ve Kanuna aykırıdır... ) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

KARAR : Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına dosyadaki tutanak ve kanıtlara bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere göre Hukuk Genel Kurulu'nca da benimsenen özel daire bozma kararına uyulmak gerekirken önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.

SONUÇ : Davalılar vekilinin temyiz itirazlarını kabulü ile direnme kararın özel daire bozma karaarında gösterilen nedenlerden dolayı 23.10.1987 gününde BOZULMASINA, oyçokluğuyla karar verildi.

T.C.
YARGITAY
2. HUKUK DAİRESİ
E. 2004/1797
K. 2004/2616
T. 3.3.2004
• GAİPLİK KARARININ KALDIRILMASI VE NÜFUS KAYITLARININ DÜZELTİLMESİ TALEBİ ( Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü'nün Pasif Husumet Ehliyetinin Bulunmaması )
• HUSUMET ( Gaiplik Kararının Kaldırılması ve Nüfus Kayıtlarının Düzeltilmesi Davasında Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü'nün Pasif Husumet Ehliyetinin Bulunmaması )
• NÜFUS KAYDININ DÜZELTİLMESİ DAVASI ( Gaiplik Kararının Kaldırılması İçin Açılan Davada Pasif Husumet Ehliyeti - Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü'ne Pasif Husumet Yöneltilemeyeceği )
1587/m.46
ÖZET : Dava, gaiplik kararının kaldırılması ve nüfus kayıtlarının düzeltilmesi davasıdır. Nüfus Kanununun 46. maddesi gereğince dava nüfus kayıt düzeltilmesi yönünden Cumhuriyet Savcısı ve nüfus memuru huzuru ile görülmüştür. Dava, İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünü ilgilendirmediğinden, bu davalı yönünden davanın husumet yönünden reddi gerekirken kabulü bozmayı gerektirmiştir.,

DAVA : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : Dava, sonucu itibariyle gaiplik kararının kaldırılması ve nüfus kayıtlarının düzeltilmesi davasıdır. Nüfus Kanununun 46. maddesi gereğince dava nüfus kayıt düzeltilmesi yönünden Cumhuriyet Savcısı ve nüfus memuru huzuru ile görülmüştür. Dava, İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünü ilgilendirmediğinden bu davalı yönünden davanın husumet yönünden reddi gerekirken kabulü ve yazılı şekilde hüküm kurulması bozmayı gerektirmiştir.

SONUÇ : Temyiz olunan hükmün temyiz eden davalı yönünden açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, bozma nedenlerine göre sair temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına, 03.03.2004 gününde oybirliğiyle karar verildi.