Karşılıksız çek olur mu? Karşılıksız çekte bankalar sorumlu olmalı

Basit bir bilgi her çek koçanı bir bankaya aittir. Çek almanın yolları bellidir.
Kefil, teminat vb şeyler karşılığında bankaca müşteriye verilir. Peki bankanın karşılıksız çek demesi veyahut yetersiz bakiye demesi doğrumudur. Banka bu aşamada bir kefil gibi olmalıdır. Karşılığı bulnmayan çeklerde bankanın sorumluluğu bence çek üzerindeki miktarın tamamı kadar olamlıdır. Çekin tamamını bankadan tahsil yolu varmıdır cevaplarınızı bekliyorum... tşk.

Sayın HASRET BAŞ,

Alıntı: Yazan HASRET BAŞ Banka bu aşamada bir kefil gibi olmalıdır. Karşılığı bulnmayan çeklerde bankanın sorumluluğu bence çek üzerindeki miktarın tamamı kadar olamlıdır.

Çekin üzerine yazılabilecek miktarın takdir edersiniz ki hiçbir sınırı yok. Bir kişi çek karnesi varsa 100 trilyon tutarında da çek keşide edebilir. Dolayısıyla "miktar ne olursa olsun, banka sorumludur" gibi bir hukuki düzenleme yaparsanız hiçbir banka kimseye çek karnesi vermez, konu da kapanır. Siz miktarın belli olmadığı bir borç ilişkisine kefil olur muydunuz?

O yüzdendir ki, bankaların hukuki sorumluluğu kanunda belirli bir oranla sınırlıdır. Ancak bu oran çok düşük artmalı derseniz bu konuda size kesinlikle katılırım.

Ayrıca burada bence eleştirecek bir başka nokta da, çekin karşılıksız çıkması durumunda bankanın sorumlu olduğu miktarı bankadan talep ederken, bankanın çekin aslını talep etmesi. Siz çekin aslını bankaya verdiğinizde geri kalan borcu tahsil için başvuracağınız yasal yolları zayıflattığınız için, hiçkimse küçük bir bedeli bankadan alma uğruna büyük bedelli çeki bankaya vermiyor ve bu da uygulamada bankaların hukuken sorumlu olduğu miktarı dahi ödemeden kaçınabilmelerini sağlıyor.

Dolayısıyla bankalara altından kalkamayacakları sınırsız sorumluluk getirmek yerine, en azından mevcut (ve rahatlıkla altında kalkabilecekleri) yasal sorumluluklarını yerine getirmeye zorlayacak metotlar getirirsek uygulamada daha yararlı olacaktır diye düşünüyorum.

Alıntı: Yazan HASRET BAŞ Çekin tamamını bankadan tahsil yolu varmıdır cevaplarınızı bekliyorum... tşk.

Şayet banka çek vermemesi gereken birine çek vermisse, yani karşılıksız çek keşide etme suçundan dolayı çek hesabı açtırmaktan yasaklanmış birine yasaklı olduğu dönemde çek defteri veren banka çek bedeli kadar sorumludur.

Bunun içinde öncelikle keşideciye karşı takip yapıp icra dosyasının aciz belgesi ile sonlandırılması gerekmektedir.

Alıntı: Yazan Admin Ayrıca burada bence eleştirecek bir başka nokta da, çekin karşılıksız çıkması durumunda bankanın sorumlu olduğu miktarı bankadan talep ederken, bankanın çekin aslını talep etmesi. Siz çekin aslını bankaya verdiğinizde geri kalan borcu tahsil için başvuracağınız yasal yolları zayıflattığınız için, hiçkimse küçük bir bedeli bankadan alma uğruna büyük bedelli çeki bankaya vermiyor ve bu da uygulamada bankaların hukuken sorumlu olduğu miktarı dahi ödemeden kaçınabilmelerini sağlıyor.

Sayın Admin, çekin aslını bankaya verdiğimizde karşılığında çekin aslı gibidir onaylı bir fotokopisini alıyoruz ve bununla Çek Kanuna istinaden çek şikayeti yapıyor ve kambiyo senetlerine özgü haciz yoluya takibe geçiyoruz. Acaba tahsil için zayıflayan yasal yollar nedir? Bilmediğim birşey mi var?

Saygılarımla....

Çek yaprakları üzerinde basılı meblağlar olmaması nedeni ile, bankanın ne yazılacağı belli olmayan gayrimuayyen bir meblağa (Borçlar Kanunu'nun kefalet hükümlerine aykırı) kefaleti gibi bir durum sözkonusu olacaktır ki, böyle bir gayrimuayyen kefalet ülkemizde büyük bir ihtimalle banka dolandırmak için kullanılacaktır. Mevcut sorumluluk miktarları için bile, çek müşterileri kendi adamlarına çekleri ciro ederek, bankalardan karşılıksız çek nedeni ile bankaların sorumlu oldukları talep ettikleri görülmektedir.

3167 Sayılı Kanun:

SORUMLULUK:
MADDE 2.- Bankalar, çek hesabı açmak maksadıyla bu Kanunla kendilerine verilen görev ve yükümlülükleri yerine getirirken, çek hesabı açtırmak isteyenin yasaklılık ve engel durumu bulunup bulunmadığını Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca 9 uncu maddeye göre bankalara yapılan duyurular çerçevesinde her birinin kendi nezdinde oluşturduğu kayıtlardan araştırırlar; ayrıca bu kişinin ekonomik ve sosyal durumu gibi hususların belirlenmesinde gerekli basiret ve özeni gösterirler.

MADDE 4/2.- Çekin karşılığının tamamen veya kısmen bulunmaması halinde bankanın ödeme yükümlülüğü, 10 uncu maddede belirlenen sorumluluk miktarı saklı kalmak üzere, çek hesabında bulunan miktarla sınırlıdır. 10 uncu maddede belirlenen miktar dahil olmak üzere kısmi ödeme halinde, çekin ön ve arka yüzünün onaylı fotokopisi ücretsiz olarak hamile verilir. Çek hamili, bu fotokopiyle müracaat borçlularına veya kambiyo senetleri hakkındaki takip usullerine başvurabileceği gibi; Cumhuriyet savcılığına şikayette bulunurken dilekçesine bu fotokopiyi ekleyebilir ve bunu icra daireleri ile mahkemelerde ispat aracı olarak kullanabilir. Mahkeme veya icra dairesinin istemi halinde çekin aslı bu mercilere gönderilir.

MADDE 13/2.- 16 ncı madde gereğince hükmolunan yasaklama süresi içinde çek hesabı açtıranlara bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası verilir. Hakkında yasaklama kararı verilmiş kişilere yasaklama süresi içinde çek hesabı açan bankalara birmilyar liradan beşmilyar liraya kadar ağır para cezası verilir.

Karşılıksız bir çekte sorumluluk sadece bankada değildir. Banka 3167 sayılı Kanun'un 2. maddesindeki yükümlülüklere taban tabana zıt hareket etmiş olsa bile, bir karşılıksız çekte daima çek hamilinin de kısmen dahi olsa sorumluluğu söz konusudur. Zira çek hamili de gerekli basiret ve özeni göstermeden yerine göre parasız pulsuz, yerine göre hiç tanımadığı, vs. kişilerden çek almayı, yani ödemenin çekle yapılmasını kabul etmiştir. Bu açıdan çek hamilinin de kusuru bulunmaktadır. Bir de tabi şöyle bir durum da olabilir: Banka 3167 sayılı Kanun çerçevesinde yükümlülüklerine harfiyen uymuştur, çek hesabı sahibi her yönden yeterlilik taşımaktadır, ancak çek hesabı sahibi çek karnesi/karneleri aldıktan bir süre sonra ekonomik sebeplerle sıkıntıya düşebilir ve çekleri karşılıksız kalabilir. Bankaların başlangıçtaki yeterlilik durumunu her zaman araştırma gibi bir mükellefiyetleri bulunmamaktadır. Bankalar sadece yeni çek karnesi verirken 3167 sayılı Kanun hükümlerini gözetirler; çek karnesi verildikten sonra koçandaki çekler tükeninceye dek bankaların tek sorumluluğu, karşılıksız çeklerde düzeltme hakkını kullanmayan çek hesabı sahibine ihtar göndererek elindeki çek karnelerini bankalara iade etmesini istemekten ve on günlük süre içinde çek karnelerini iade etmeyen çek hesabı sahipleri hakkında da 3167 sayılı Kanun m.13/1 gereğince savcılığa suç duyurusunda bulunmaktan ibarettir. Bu açıdan, çekle ödeme teklifi aldığımızda keşidecinin ve cirantaların kim olduğuna, bu kişilerin ödeme güçlerinin bulunup bulunmadığına dikkat etmemiz gerekmektedir. Bu yönde herhangi bir araştırma yapmadan çek yaprağını almışsak, çek bedelinin hiç değilse bir kısmının tahsil edilebilmesi için bankanın da kanuni mükellefiyetlerini yerine getirmemiş olmasını ummaktan ve bu anlamda keşideci ve cirantalara karşı yürütülen takipte aciz belgesi aldıktan sonra bankaya karşı dava açarak bir bakıma şansını bu yolla denemekten başka bir çıkar yol kalmamış olur

Alıntı: Ayrıca burada bence eleştirecek bir başka nokta da, çekin karşılıksız çıkması durumunda bankanın sorumlu olduğu miktarı bankadan talep ederken, bankanın çekin aslını talep etmesi. Siz çekin aslını bankaya verdiğinizde geri kalan borcu tahsil için başvuracağınız yasal yolları zayıflattığınız için, hiçkimse küçük bir bedeli bankadan alma uğruna büyük bedelli çeki bankaya vermiyor ve bu da uygulamada bankaların hukuken sorumlu olduğu miktarı dahi ödemeden kaçınabilmelerini sağlıyor.

3167 Sayılı Kanun m.4/2 hükmü gereğince bankadan yasal sorumluluk tutarının tahsil edlmesinden sonra çek aslının bankaya verilip onaylı suretin alınması çek hamilinin yasal haklarını hiçbir şekilde kısıtlamaz. Sadece çek hamili belki psikolojik açıdan onaylı çek suretininin görünüşteki farklılık sebebiyle çek aslının yerini doldurmayacağını düşünebilir

Kesinlikle her önüne gelene çek karnesi verilmemeli. Geçenlerde katipliğini yaptığım bir duruşmada 89 doğumlu ve sabıkası olan bir şahıs karşılıksız çek keşide etmekten ceza aldı.

Zaten karşılıksız çeklerde nedense muhatap banka, sürekli düşük sermayeli bankalardan biri oluyor. Banka ismi vermedim, zaten tahmin etmişsinizdir.

İki yakınım da tacir olduklarından dolayı, sattığı mallara karşılık biri 300, diğeri 65 milyarlık iki çek aldıllar. İbraza sıra geldiğinde ise çekler karşılıksız çıktı. Bankalar, önüne gelene çek defteri veriyorlar. Kanunen araştırma yapıyorlar, fakat dolanırıcılar bir iki büyük mebağlı hesap hareketi ile bankayı da kandırabiliyorlar. Karşılıksız çıkınca da, 435 TL ile gönderiyorlar. Bu miktarı almak için uğraşmayan var mı?????yoktur, çünkü görevliler bu iadelerden dolayı eksi puan alıyorlar. Hal böyle olunca vermemek için kılı kırk yarıyorlar.

Mal beyanında bulunmamadan sonra, karşılıksız çekten de hapis cezası kalkarsa, mağdur olan alacaklılar ne olacak!!!!

Hakimlerden hiç çek alacaklısı değil ne de olsa, o yüzden "adli para cezasına"...Devlete ver, alacaklı mağdur avucunu yalasın.

Yeni tasarı mecliste. Tasarının bankaların sorumluluğunu arttırması ve de hapis cezasını kaldırmaması gerekir kanaatim.

Karşılıksız çek yüzünden, işleri durma noktasına gelen, kriz ortamında 20 işçi çıkarmak zorunda kalan kişiler var. Diğer taraftan borçu yan gelip yatıyor. ADALET BU MUDUR????????

İşin başı Bankalar, ama onlar da güçlü oldukları için sadece 435 TL ile sorumlular. Müşteri memnuniyeti önemli çünkü. Gidersiniz, karşılık çıkmaz, karşılıksız yazmak için borçluyu ararlar, yazalım mı yazmayalım mı!!!!Haberiniz olsun yazıyoruz,mallarınızı kaçırmaya başlayın. Yoksa bu alacaklılar gelir sizin haksız olarak elinizde bulunan o paraları alırlar.

Bankaları çek bedeli ile sorumlu tutamayız. Denildiği gibi keşidecinin ne kadar yazacağı belli olmaz.

En caydırıcı yol, yine uzun bir hapis cezası gibi. Hapis cezası da olmazsa çekin bir hükmü kalmaz artık.

Yeni tasarıya göre 1500 güne kadar adli para cezası verilebilecekmiş. Takdir hakkı var yani. 10 gün de ceza verilebilir.

Alıntı: Karşılıksız çıkınca da, 435 TL ile gönderiyorlar.

Karşılıksız kalan çek yaprağı için ödenen meblağ (26.01.2009 tarihinden itibaren) 470,00.-TL idi.
Banka ödeyeceği paradan komisyon/masraf gibi bir şey mi kesiyor acaba?

Tacirler, basiretli olmak zorundadır!

Kimse kimseye mal satmak, yahut malı çek ile satmak mecburiyetinde değildir. Çek ve/veya senetle mal satan satıcı (tacir) basiretli (tedbirli) davranıp, kime niçin çek veya senetle mal sattığını iyi hesap etmelidir. Bu hesabı yapmayan/yapamayan bir tacirin, ben tacirim demeye hakkı olamayacağı gibi, görevi sadece muhatap sıfatıyla ve eğer varsa (keşideciye ait) hesaptaki mevcut parayı hamile ödemek olan bankayı suçlamaya hakkı da olmamalıdır!

Olması gereken yasa açısından bakarsak bence en iyi çözüm, çeklerin banka tarafından tutarları yazılı biçimde verilmesi ve bankanın bu tutardan sorumlu olması.

Alıntı: Yazan Av.Cengiz Aladağ Olması gereken yasa açısından bakarsak bence en iyi çözüm, çeklerin banka tarafından tutarları yazılı biçimde verilmesi ve bankanın bu tutardan sorumlu olması.

Ama böyle bir durumda çek, ödeme aracı olmaktan çıkar, bir tür garanti mektubu hüviyetine bürünür!

Alıntı: Yazan Saim Ama böyle bir durumda çek, ödeme aracı olmaktan çıkar, bir tür garanti mektubu hüviyetine bürünür!

Şimdiki haliyle de ödeme aracı değil zaten; olsa olsa, "canım isterse öderim" aracı haline geldi.

Alıntı: Yazan Av.Cengiz Aladağ Şimdiki haliyle de ödeme aracı değil zaten; olsa olsa, "canım isterse öderim" aracı haline geldi.

O zaman satıcılar çek ile satış yapmamalıdır.

Alıntı: Yazan Saim O zaman satıcılar çek ile satış yapmamalıdır.

Bu öneriniz ticari hayatı sekteye uğratır, benim önerim rahatlatır. Çek borçlanma aracı değil, ödeme aracı olduğuna göre, itirazınız niye? Şu anda da bankaların herkese çek vermemesi gerekiyor. Benim önerdiğim usulde banka müşterisine güvendiği (teminatını alabildiği) tutarda çek verir, karşılıksız çek diye bir şey kalmaz, çek gerçekten ödeme aracı olur.

Alıntı: Yazan Av.Cengiz Aladağ Bu öneriniz ticari hayatı sekteye uğratır, benim önerim rahatlatır. Çek borçlanma aracı değil, ödeme aracı olduğuna göre, itirazınız niye? Şu anda da bankaların herkese çek vermemesi gerekiyor. Benim önerdiğim usulde banka müşterisine güvendiği (teminatını alabildiği) tutarda çek verir, karşılıksız çek diye bir şey kalmaz, çek gerçekten ödeme aracı olur.

Tam aksine bankaların garanti çeki (bir bakıma bloke çek) vermesi ticareti sekteye uğratır. Zira malumunuz bankalar bir borcu garanti ederken bire bir karşılık talep etmezler. En az bire iki karşılık yatırılmasını isterler. Böyle bir durum mümkün değildir.

Fakat satıcılar çek ile satışta titiz, başka bir ifade ile tedbirli olurlarsa en azından dürüst alıcı tacirler de ticaret yapabilir hale gelirler. Dürüst olmayanlar ise varsın ticaret yapmasınlar! Sizin önerinizde tacirin dürüstü de düzenbazı da bankanın istediği teminatı yatıramayacağı için ticaret hepten biter.

Saim bey, bankanın sorumluluğu çek tutarı kadar iken daha fazla teminat isteneceğini de nereden çıkarıyorsunuz?

Alıntı: Yazan Av.Cengiz Aladağ Saim bey, bankanın sorumluluğu çek tutarı kadar iken daha fazla teminat isteneceğini de nereden çıkarıyorsunuz?

Bir bankaya gidip, çeke yazacağınız her hangi bir tutarı sizin adınıza garanti etmesini isteyin, o zaman nereden çıkardığımı anlayacaksınız! Bahsettiğiniz olay banka çeki tabir edilen "bloke çek" tir!

Saim bey, biraz geniş düşünün. Bankalar kredi vermiyor mu? Tutara göre teminatsız, yine tutara göre taşınmaz teminatı ile kredi vermek için can atıyor bankalar. Bu usuldeki çeki de aynı ticari mantıkla düşünün.

Alıntı: Yazan Av.Cengiz Aladağ Saim bey, biraz geniş düşünün. Bankalar kredi vermiyor mu? Tutara göre teminatsız, yine tutara göre taşınmaz teminatı ile kredi vermek için can atıyor bankalar. Bu usuldeki çeki de aynı ticari mantıkla düşünün.

Böyle bir banka varsa, haber verin! Taşınmaz teminatı ile verir ama koyduğu ipotek tutarına bir göz atın!