İş Akdi Devam Eden İşçinin Fazla Çalışma Ücreti Talebi

Merhaba sayın üyeler, sorum şu ki;

İş akdi devam eden işçi, fazla çalışmaya dayalı ücretini dava açarak isteyebilir mi?

Sn. Avmavi,

Bilindiği üzere işçinin fazla çalışma ücreti, ücret ile ilgili hükümlere tabidir. Yerleşik Yargıtay kararları da fazla çalışma ücretlerinin ödenmemesi durumda ücrete dair hükümlerin genel olarak uygulanacağını öngörüyor.

4857 sayılı iş kanunun ücret ile ilgili hükümleri göz önüne alındığında; fazla çalışma ücreti ödenemeyen işçi, madde 34'e göre iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabilecek ya da 24-II e fıkrasına göre "İşveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse" iş akdini haklı nedenle feshedebilecektir. Anlaşıldığı üzere fazla çalışma ücreti ödenmeyen işçi, iş akdini haklı nedenle feshederek kıdem tazminatı ile birlikte fazla çalışma ücretlerini talep edebilecektir.

Ancak çalışırken işverene karşı fazla çalışma ücreti talebi ile dava açmak uygulamada görülmeyen bir durumdur. Çünkü böyle bir durumun işverence iş akdinin feshine yol açacağı aşikardır. Ancak, işçinin elinde zaten haklı nedenle fesih hakkı bulunmakta iken, bu yola başvurması pek de olası değil.

Yine de basit hukuk mantığı içerisinde düşünülüğünde;
İş kanuna göre ücretin 20 gün içerisinde ödenmesi gerekmektedir. Eğer işveren mücbir bir neden dışında, bu yirmi günlük sürede ödemeyi yapmamışsa, ortada muaccel hale gelmiş bir borç bulunmaktadır ki, alacaklı işbu talebini ileri sürebilecektir. Ancak dikkat edilmesi gereken diğer bit nokta, işveren aleyhine dava ya da takip açmanın bir fesih nedeni sayılması durumudur. Böyle bir durum iş kanunu 25. maddede yazılı işverenin haklı nedenle fesih hakkını oluşturabilecek bir neden olmamakla birlikte, yine de ilgili Yargıtay kararlarının incelenmesi gerektiği kanaatindeyim.

Ayrıca davada fazla çalışma yaptığının ispatının davacı işçiye, fazla çalışma ücretinin ödendiğine dair ispat yükünün de davalı işveren de bulundğunu da hatırlatalım. Ki bu sorun açılan davada, çalışmaya devam ediyor olduğuna göre ücretlerini almaktadır yönünde bir karineye de yol açabilir.

Saygılarımla...[/i][/i]

İşçi fazla çalışma yaptıktan sonra fazla çalışma ücretine hak kazanır. Bu ücretini alabilmesinin iş akdinin devam edip etmemesiyle bir ilgisi yoktur. İş akdi devam ederken fazla çalışmanın talep edilemeyeceğine dair bir düzenleme de mevzuatımızda yoktur. Genel Hükümlere göre de fazla mesai ücretinin iş akdi devam ederken de dava yoluyla istenebilmesi gerekir. Şöyle ki: ortada bir sözleşme var(iş sözleşmesi yazılı veya yazısız). Bundan kaynaklanan çeşitli alacaklar veya tarafların ifa etmesi gereken edimler var. Bir taraf karşılıklı edimlerinden birini ifa ediyor, diğer taraf etmiyor. Edimini ifa eden taraf sözleşmeyi sonlandırmak istemeyebilir. Sözleşmeyi sonlandırmadan karşı tarafın edimini ifa etmesini talep edebilir. Bunu herhangi bir hukuki yolla, (ihtarname çekmek, icra takibi yapmak veya dava açmak gibi) yapabilir. Yani sözleşme devam ediyor ve fakat edimin ifası talep ediliyor.

İşçiler, 2008'den itibaren fazla mesailerini almadıklarını söylüyor. Bu halde, 5 yıllık zamanaşımı süresinin başlangıcı konusundaki değerlendirme nasıl olacak ?

Fazla çalışma alacaklarında zamanaşımı, dava tarihinden geriye doğru 5 yıldır. Dava tarihinizden itibaren 5 yıllık fazla çalışma ücretleriniz için hüküm kurulacaktır.

Sn. avalpakman'a kısmen katılıyorum. İşçi genellikle işine devam ederken işverene fazla mesai için dava açmaz. Ama bu açamaz demek değildir. Teorik olarak işçi hem işine devam etmek hem de fazla mesai ücretlerini almak istiyor olabilir. Haklı nedenle de olsa iş akdini feshetmesi sonucunda işsiz kalma durumu olacağından bunu tercih etmemiş olabilir. İşveren, işçi kanuni hakkını talep etti diye iş akdini sonlandıramaz, eğer sonlandırırsa ve şartları varsa işe iade davası (otuz veya daha fazla kişi çalıştırılması vs. md.18 ve md21) açılabilir. Bu durumda da işçi yine işine devam eder. Tabiiki işveren işe iade davasını kaybettiği halde işçiyi çalıştırmayabilir. Bu durumda ihbar, kıdem tazminatlarından sorumlu olduğu gibi işe iade davasından kaynaklanan tazminattan da sorumlu olur.