Ticari İş / Ticari Faiz

internet bankacılığı kapsamında hesabından kaybolan paranın iadesi için asliye hukuk mahkemesi nde görülmekte olan bir davada; mahkeme bilirkişi raporu doğrultusunda bankayı %100 kusurlu bularak hesaptan kaybolan paranın iadesine karar verdi, fakat dava 4 yıl sürdü ve davayı yasal faiz üzerinden kabul etti. bilirkişi raporunda hem ticari faiz olarak hem yasal faizi ile hesap edilmişti. biz ticari faiz ile birlikte hükmedilmesi gerektiğini belirttik. mahkeme yasal faiz üzerinden hüküm kurdu. şimdi; davacı, şahıs (tacir değil); karşı taraf ise banka (tacir) bence; bir taraf için ticari olan bir iş diğer taraf için de ticari sayılır. bu durumda ticari faiz üzerinden hüküm kurulmalı idi. bu konudaki görüşlerinizi sormak istedim. saygılar.

TTK m.21 gayet açıktır:
1. Ticaret karinesi:
Madde 21 - "Bir tacirin borçlarının ticari olması asıldır. Şu kadar ki; hakiki şahıs olan bir tacir, muameleyi yaptığı anda bunun ticari işletmesiyle ilgili olmadığını diğer tarafa açıkça bildirdiği veya muamele, fiil veya işin ticari sayılmasına halin icabı müsait bulunmadığı takdirde borç adi sayılır.
Taraflardan yalnız biri için ticari iş mahiyetinde olan mukaveleler, kanunda aksine hüküm olmadıkça, diğeri için de ticari iş sayılır".

Bu düzenleme uyarınca, bir tacirin tüm borçlarının ticari nitelikte olması asıl (kural)dır Gerçek kişi tacirler için bu kuralın aksi pekâlâ ispat edilebilir. Fakat tüzel kişi tacirlerin tüm borçlarının ticari olması ilkesi mutlaktır, aksi düşünülemez. Gerçek kişi tacirler ise, ticari ilişkide bulunurken bunun ticari işletmesi ile ilgili olmadığını karşı tarafa bildirir veya halin gereği böyle bir ilginin olmadığı anlaşılırsa borç “adi” sayılabilir.

Kanunda aksine hüküm olmadıkça, bir sözleşme, bir taraf için ticari bir iş niteliğinde ise o sözleşmeden diğer taraf için doğan edimlere de ticari hükümler uygulanır (TK.m.21/II). Eğer bu sözleşme Ticaret Kanununda düzenlenmiş ise zaten bir ticari iş söz konusudur. Ticaret Kanununda düzenlenmemiş, fakat tacirin ticari işletmesi ile ilgili ise yine ticari iş niteliği kazanır ve tacir olmayan karşı tarafın edimlerine de ticari hükümler uygulanır.

Örnek olarak sebze üreticisi ile komisyoncu tacir arasındaki sözleşme her iki taraf için de ticari nitelikte sayılır.

Aynı şekilde bir memur ile tacir arasında yapılan bir satış sözleşmesi de bu hüküm (TK.m.21/II) gereği ticari nitelikte sayıldığından, borcu ifada temerrüde düşen memur ticari faiz ödemek zorunda kalacaktır.

Belirtmek gerekir ki, bir taraf için ticari nitelikte sayılan bir işin diğer taraf için de ticari nitelikte sayılabilmesi bakımından, taraflar arasında sözleşme ilişkisi bulunması zorunluluğu vardır.

Sonuç olarak banka ile mevduat sahibi arasında bir sözleşme ilişkisi vardır. Banka tüzel kişi tacirdir ve mevduat borcu ticari işletmesi ve ticari faaliyeti ile ilgili bir borçtur. Dolayısıyla ticari faize hükmedilmesi gerekir, diye düşünüyorum.

Sayın Hukukdoktoru'na katılıyorum.Bankanın adi işi olamayacağından sözleşme ticari niteliktedir.TTK.21/II gereğince sözleşmeden kaynaklanan borç karşı yan için de ticari sayılır.Tersi düşünülse idi, yani, banka tacir olmayan müvekkilinize karşı sözleşmeye aykırılık (temerrüt vb) nedeniyle dava açmış olsa idi, sözleşmede düzenlenmiş ticari faizi aşan faiz oranı dahil, en kötü ihtimalle ticari faiz talep edebilecekti.