Uzman Görüşü Sözlü Yargilama Aşamasinda Sunulabilir Mi?

Değerli arkadaşlar, bilindiği gibi HMK'nın getirdiği yeniliklerden birisi de HMK.293'de düzenlenen uzman görüşüdür

Alıntı: YEDİNCİ BÖLÜM Uzman Görüşü Uzman görüşü MADDE 293- (1) Taraflar, dava konusu olayla ilgili olarak, uzmanından bilimsel mütalaa alabilirler. Sadece bu nedenle ayrıca süre istenemez. (2) Hâkim, talep üzerine veya resen, kendisinden rapor alınan uzman kişinin davet edilerek dinlenilmesine karar verebilir. Uzman kişinin çağrıldığı duruşmada hâkim ve taraflar gerekli soruları sorabilir. (3) Uzman kişi çağrıldığı duruşmaya geçerli bir özrü olmadan gelmezse, hazırlamış olduğu rapor mahkemece değerlendirmeye tabi tutulmaz.

Alıntı: Sözlü yargılama MADDE 186- (1) Mahkeme, tahkikatın bitiminden sonra, sözlü yargılama ve hüküm için tayin olacak gün ve saatte mahkemede hazır bulunmalarını sağlamak amacıyla iki tarafı davet eder. Taraflara çıkartılacak olan davetiyede, belirlenen gün ve saatte mahkemede hazır bulunmadıkları takdirde yokluklarında hüküm verileceği hususu bildirilir. (2) Sözlü yargılamada mahkeme, taraflara son sözlerini sorar ve hükmünü verir.

Tartışmak istediğim husus, uzman görüşünün tahkikat bittikten sonra, sözlü duruşma öncesinde veya sözlü duruşma sırasında dosyaya sunulup, sunulamayacağına dairdir?

Ben mahkemeden , tüm delillerin toplanmadığı, iki bilirkişi raporu çelişki olduğunu ileri sürerek,yeniden bilirkişi raporu alınmasının Yragıtay kararları gereğince zorunlu olduğunu ve bu nedenle sözlü yargılmaya geçilmesi ara kararından dönülmesi talep etmiştim mahkeme reddetti.. Sözlü yargılamya geçildikten sonra delillerin sunulması mümkün değildir.

Ancak,sözlü yargılmada tartışılmasa da; dosyadaki (mevcut bilirkişi raporundaki çelişkileri) çelişikleri göstermek bağlamında sadece dosyada bulunmasını sağlayarak dosyaya sunulabilir, kanaatindeyim. Ama duruşmda hiç bir delil tartışılmayacak taraflara son sözleri sorulup karar verilecektir.

Eski HMUK MADDELERİ aşağıda.

MADDE 377. (Değişik: 3156 - 26.02.1985) Asliye mahkemesinde 375 inci maddede yazılı işlemler bittikten sonra sözlü yargılama ve hüküm için tayin olunacak günde mahkemede hazır bulunmak üzere iki taraf davet olunur. Taraflara çıkarılacak davetiyede belli edilen günde mahkemede hazır bulunmadıkları takdirde yargılamaya yokluklarında devam edileceği ve hüküm verileceği belirtilir. Tayin edilecek gün, acele durumlar dışında yedi günden az olamaz.

Sözlü yargılama için tayin edilen günde herhangi bir tahkikat işlemi yapılmış ise 213 üncü maddenin son fıkrası hükmü burada da uygulanır.

Sözlü yargılama 376 ncı madde hükmüne uygun olarak yapılır.

MADDE 213. (DEĞİŞİK MADDE RGT: 05.03.1985 RG NO: 18685 KANUN NO: 3156/10)
Davanın her aşamasında tahkikat hakimi iki tarafı veya vekillerini çağırarak davanın maddi olguları hakkında beyanlarını dinleyebilir ve sonuç vereceği umulan hallerde bunları sulha da teşvik edebilir.

Tahkikat sırasında taraflara çıkartılacak çağırı kağıtlarında, tarafların belli edilen günde mahkemede hazır bulunmadıkları takdirde, tahkikata yokluklarında devam edileceği bildirilir.

Geçerli bir özürü olmadan gelmeyen taraf yokluğunda cereyan eden işlemlere itiraz edemez.
------------------------------------------------
Ben de eski maddeleri kıyasladığımda raporun dosya içine sunulabileceğini ve hakimin gerekli görürse sözlü duruşma olarak tayin ettiği günde tahkikatla ilgili işlem yapabileceğini düşünüyorum.

HMK. maddelerinden Uzman görüşünün bağlayıcılığı olmadığı, hakimin gerekli görmesi halinde gerekçeye esas alınabileceği vs..anlamı çıkıyor. Ek süre talebinde bulunulmadan dosyaya sunulan rapor üzerine hakim serbestçe hareket edebilir görüşündeyim.

HMK. 186/2 hakimin yargılamayı sonlandırmasının şeklini göstermekte..Öze ilişkin aşırı daraltıcı yorum yapılmaması gerektiğini düşünüyorum. Uzman görüşü veya raporu hakimin gerekli görmesi/ önemsemesi/ tahkikatı eksik görmesi halinde sözlü yargılma öncesi de sunulsa dikkate almalıdır inancındayım. Ancak hakimin dosya üzerinde müphem gördüğü bir husus yoksa bilirkişi incelemesini yeterli görmüşse vs..hükme esas almayacaktır.

Saygılarımla..

Katkı için açık alanda da teşekkür ediyorum.

Devamla:

Alıntı: Dördüncü kısım (m.187-293), “ispat ve deliller” üst başlığını taşımaktadır. Birinci bölüm (m.187-198), “genel hükümler”; ikinci bölüm (m.199-224), “belge ve senet”; üçüncü bölüm (m.225-239), “yemin”; dördüncü bölüm (m.240-265), “tanık”; beşinci bölüm (m.266-287), “bilirkişi incelemesi”; altıncı bölüm (m.288-292), “keşif”; yedinci bölüm (m.293), “uzman görüşü”nü düzenlemektedir.

Alıntı: İspat hakkı MADDE 189. (1) Taraflar, kanunda belirtilen süre ve usule uygun olarak ispat hakkına sahiptir.

İspat hakkı var ama hala hukukumuzda teksif ilkesi de var.
Bunun istisnası HMK'nın tahkikat bölümden düzenlenmiş.HMK.m.145 der ki; Sonradan delil gösterilmesi
"Taraflar, Kanunda belirtilen süreden sonra delil gösteremezler. Ancak bir delilin sonradan ileri sürülmesi yargılamayı geciktirme amacı taşımıyorsa veya süresinde ileri sürülememesi ilgili tarafın kusurundan kaynaklanmıyorsa, mahkeme o delilin sonradan gösterilmesine izin verebilir" eğer öninceleme bitmiş tahkikata geçilmiş ise yukarıda maddeki belirtilen şartlarda delil ileri sürülebilir.

Ufuk Hanım HUMK'A atıf yapmış ancak bildiğiniz üzere HUMK'un o maddelerinin uygulancağına dair bir hüküm yok.

Bu nedenle sözlü aşamada tahkikattaki eksik kalan şeyler tamamlanmaz, DİYE DÜŞÜNÜYORUM. Bununla birlikte, Uzman Raporunun Temyize gidserken bile, mevcut delillerin tamamlayıcısı ya da çelişkisini ortaya konmak için dosyaya sunulabileceği kanaatindeyim.

Alıntı: Yazan Av.Adnan Koray İspat hakkı var ama hala hukukumuzda teksif ilkesi de var. Bunun istisnası HMK'nın tahkikat bölümden düzenlenmiş.HMK.m.145 der ki; Sonradan delil gösterilmesi "Taraflar, Kanunda belirtilen süreden sonra delil gösteremezler. Ancak bir delilin sonradan ileri sürülmesi yargılamayı geciktirme amacı taşımıyorsa veya süresinde ileri sürülememesi ilgili tarafın kusurundan kaynaklanmıyorsa, mahkeme o delilin sonradan gösterilmesine izin verebilir" eğer öninceleme bitmiş tahkikata geçilmiş ise yukarıda maddeki belirtilen şartlarda delil ileri sürülebilir. Ufuk Hanım HUMK'A atıf yapmış ancak bildiğiniz üzere HUMK'un o maddelerinin uygulancağına dair bir hüküm yok. Bu nedenle sözlü aşamada tahkikattaki eksik kalan şeyler tamamlanmaz, DİYE DÜŞÜNÜYORUM. Bununla birlikte, Uzman Raporunun Temyize gidserken bile, mevcut delillerin tamamlayıcısı ya da çelişkisini ortaya konmak için dosyaya sunulabileceği kanaatindeyim.

Adnan bey sizinle bu konuda aynı fikirdeyim. Her ne kadar sözlü duruşmada karşı yanca dosyaya sunulan özel görüşe katılmasam da... dosyaya fıstık yeşili kabilinden bir renk kattığını söyleyebilirim.

Alıntı: Yazan Av.Mehmet Saim Dikici Değerli arkadaşlar, bilindiği gibi HMK'nın getirdiği yeniliklerden birisi de HMK.293'de düzenlenen uzman görüşüdür Tartışmak istediğim husus, uzman görüşünün tahkikat bittikten sonra, sözlü duruşma öncesinde veya sözlü duruşma sırasında dosyaya sunulup, sunulamayacağına dairdir?

Bu konuda bir tecrübem oldu, paylaşmak isterim; Tüketici mahkemesinde görülen davamızda bilirkişi raporu alındıktan sonra itirazlarımız üzerine ek rapor alındı o raporda da eksiklikler olunca ikinci ek rapor alındı. İkinci ek raporda da çelişki ve eksiklikler olunca ilk duruşmada hakimden HMK 293/2 (Hâkim, talep üzerine veya resen, kendisinden rapor alınan uzman kişinin davet edilerek dinlenilmesine karar verebilir. Uzman kişinin çağrıldığı duruşmada hâkim ve taraflar gerekli soruları sorabilir.) uyarınca rapordaki çelişkilerin açıklığa kavuşturulması için sorulmak üzere bilirkişinin mahkemeye davet edilmesini talep ettik.

Talebimiz o celse kabul gördü bir sonraki celse bilirkişi dinlendi.

Sayın sirya,

Alıntı: Yazan sirya ... bilirkişi raporu ... ek rapor ... ikinci ek rapor alındı... HMK 293/2 (Hâkim, talep üzerine veya resen, kendisinden rapor alınan uzman kişinin davet edilerek dinlenilmesine karar verebilir. Uzman kişinin çağrıldığı duruşmada hâkim ve taraflar gerekli soruları sorabilir.) uyarınca rapordaki çelişkilerin açıklığa kavuşturulması için sorulmak üzere bilirkişinin mahkemeye davet edilmesini talep ettik. ...bir sonraki celse bilirkişi dinlendi.

Anlatımınızdaki hususta "bilirkişinin dinlenmesi" HMK m.293/2'ye değil HMK m.281/2'ye mesnetledir .

Saygılar...

Yürürlükteki HMK.'da Sözlü Yargılamada beyan ve iddialarınıza dayanak olarak UZMAN GÖRÜŞÜ sunmanızı engelleyen herhangi bir düzenleme yoktur.Sözlü yargılamaya geçilmesi HMK.31/1. maddesindeki Hakimin Davayı aydınlatma ödevini ortadan kaldırmayacağından davaya bakan Hakim davaya aydınlatmaya yarayacak gerekli gördüğü imkanlardan yararlanabilecektir.Bu konuda uygulamada örneklere rastladım hatta baktığımız bir davada sözlü yargılamada sunulan UZMAN GÖRÜŞÜ esas alınarak yeniden keşif ve bilirkişi incelemesi yapılmasına karar verilmişti.

Tahkikat aşaması bitip sözlü yargılamaya geçildiğinde hem uzman raporu sunduğumuz hemde bizzat kendisini dinlettiğimiz bir dosya olmuştu Ankara'da Ticaret Mahkemesinde.