Bu olayda kime dava açılmalıdır?

Değerli arkadaşlar önümde bir olay var.. Müvekkilimizin oğlu B, A isimli arkadaşının kullandığı motorsikletin arkasında yolcu olarak seyir halinde iken meydana gelen bir kaza sonucu hayatını kaybetmiştir. Bu kazanın oluşumunda Karşı yönden gelen Kamyonetin bir kusuru yok, bütün kusur motorsiklet sürücsü A isimli kişinin olup müvekkilimiz sadece bu olayda A isimli arkadaşının kullandığı motorsiklette yolcu olarak bulunmuş ve hayatını kaybetmiştir.. Motorsikletin herhangi bir sigortası da yok.. bu olayda dava kimlere karşı açılmalıdır?

Burada bir hatır taşıması var gibi görünüyor. Bu durumda, motosikletin sürücüsüne dava açılmalıdır.Hatır taşıması nedeniyle tazminatta bir indirim yapılması gündeme gelecektir. Aşağıda hatır taşıması ve sigorta konusunda tartışma yapılan faydalı bir karar var, ilginizi çekebilir.
Saygılar.

T.C.
YARGITAY
11. HUKUK DAİRESİ
E. 1992/3522
K. 1993/3873
T. 24.5.1993
• ÖLEN KİŞİNİN HATIR İÇİN TAŞINMASI ( Sigortalının Sorumluluğunun Genel Hükümlere Dayanması-Mali Sorumluluk Sigortasının Bu Durumu Kapsamaması )
• MALİ SORUMLULUK SİGORTASI ( Hatır Taşımalarından Kaynaklanan Zararları Kapsamaması )
• SİGORTALININ SORUMLULUĞU ( Hatır Taşımalarında )
• HATIR TAŞIMALARINDAN DOĞAN ZARAR ( Mali Sorumluluk Sigortası Kapsamı Dışında Olması )
2918/m.85,87,92
ÖZET : Karayolları Trafik Kanununun 87. maddesine göre; yaralanan ve ölen kişi hatır için taşınmış ise, sigortalının sorumluluğu genel kurallara tabidir. Bu nedenle; hatır taşımalarından doğan zarar, zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamı dışında kalır.

DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı, ( İstanbul Beşinci Asliye Ticaret Mahkemesi )nce verilen 29.1.1992 tarih ve 718-17 sayılı hükmün temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla; dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Davacılar vekili, 13.11.1988 tarihinde meydana gelen trafik kazası sonucu davalıya sigortalı otomobilde bulunan ve müvekkillerinin murisi olan Hüseyin'in 23.11.1988 tarihinde vefat ettiğini, davalının zorunlu trafik sigortası gereğince 2.500.000 lira ile sorumlu olduğunu ileri sürerek bu meblağın 5.4.1989 tarihinden itibaren faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep etmiştir.

Davalı vekili, davacıların murisinin içinde bulunduğu aracın müvekkiline mecburi mali mesuliyet sigortası ile sigortalı bulunduğunu, ancak poliçe genel şartları 3/9. maddesi ve KTK.nun 92/c maddesi gereğince hatır için taşımalarda meydana gelen zararların teminat kapsamı dışında kaldığını savunarak davanın reddini istemiştir.

Mahkemece; iddia, savunma, dosyadaki yazılı kanıtlar ve bilirkişi raporuna nazaran, zorunlu trafik sigortası motorlu aracın işletilmesine bağlı tehlike sorumluluğunu kapsadığı, hatır taşımasında da aracın işletilmesine bağlı bir zarar söz konusu ise zararın poliçe güvencesinden karşılanması gerektiği, çünkü tehlike sorumluluğunun aracın işletilmesine bağlı olduğu, KTK.nun 92. maddesinde zorunlu mali sorumluluk sigortası dışında kalan durumlar tek tek sıralandığı halde, burada hatır taşımasına yer verilmediği çünkü, hatır taşımasının tehlike sorumluluğuna bağlı olarak zorunlu trafik sigortası kapsamında bulunduğu, bu nedenle de poliçe genel şartlarının 3. maddesinin 9. fıkrasında yer alan ve hatır taşımasını poliçe kapsamı dışında tutan kuralın sistem olarak KTK.nun içeriğine ters düştüğünden geçersiz olduğu, bu duruma göre KTK.nun 85/1 ve 91. maddeleri gereğince davacıların uğramış oldukları zararın zorunlu trafik sigorta poliçesi kapsamında kaldığı gerekçesiyle 2.500.000 liranın 5.4.1989 tarihinden itibaren % 30 faizi ile birlikte davalıdan alınıp davacıya verilmesine karar verilmiştir.

Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.

Davacılar murisleri Hüseyin'in sigortalı ( H.Ç. )'ye ait mecburi mali mesuliyet sigortası ile sigortalı olan özel vasıta ile seyahat ederken, 13.11.1988 günü meydana gelen kazada hayatını kaybetmiştir. Davacılar, murislerinin ölümü nedeniyle seyahat etmekte olduğu sigortalı aracın sigortasına mecburi mali mesuliyet sigortasında şahıs başına olan 2.500.000 lira tazminatın ödenmesi için dava açmışlardır.

Davacıların murisinin sigortalı araçta hatır için karşılıksız taşınan bir kişi olduğu, davalı sigortaca ileri sürülmüş, davacılar da bu savunmaya karşı çıkmamışlardır. Kısacası, müteveffanın sigortalı araçta hatır için karşılıksız taşınan bir yolcu olduğu konusunda taraflar arasında bir uyuşmazlık yoktur.

Karayolları trafik mecburi mesuliyet sigortası genel şartlarında teminat dışında kalan halleri belirleyen 3. maddenin ( g ) bendinde hatır için karşılıksız taşınan kimselerin yaralanmaları veya ölmeleri nedeniyle araç malikine ve işletenine karşı ileri sürecekleri taleplerin karşılanmayacağı açıklanmıştır.

Karayolları Trafik Kanununun 87. maddesinde yaralanan veya ölen kişi hatır için karşılıksız taşınmakta ise sigortalının sorumluluğunun genel hükümlere tabi olduğu belirtilmiştir. Kanunun bu açık hükmü karşısında hatır için taşınan kişilere karşı işletenin sorumluluğunun Trafik Kanununun 85. maddesinde düzenlenen özel sorumluluk ( tehlike sorumluluğu ) şeklinde olmayacağının kabulü gerekir. Keza, aynı Kanunun 91. maddesinde işletenin 85. maddesinin birinci fıkrasında belirlenen sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere mali sorumluluk sigortası yaptırmalarını zorunlu kıldığına göre, mecburi mali mesuliyet sigortasının konusunun Trafik Kanununun 85. maddesinde düzenlenen sorumluluk olduğu konusunda kuşku duymamak gerekir. Kanunun 87. maddesi mali mesuliyet sigortasının temin ettiği sorumluluğun istisnasını göstermiş olması karşısında, aynı Kanunun 92. maddesinde ayrıca ve açıkça belirtilmemiş olması, hatır taşımalarının zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamında kaldığı sonucuna varılamaz.

Değinilen nedenlerle davanın reddi gerekirken kabulü yolunda karar verilmesi yasaya aykırı olduğundan hükmün bozulması gerekmiştir.

SONUÇ : Açıklanan nedenlerden dolayı davalı vekilinin temyiz itirazlarının yerinde olduğundan kabulü ile hükmün ( BOZULMASINA ), ödediği temyiz harcının isteği halinde temyiz edene iadesine, 24.5.1993 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY YAZISI

Bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına neden olursa, motorlu aracın işleteni, bu eyleminden sorumlu olur. İşleten, bu sorumluluğun karşılanmasını sağlamak üzere "mali sorumluluk sigortası" yaptırmak zorunluluğundadır. Bu sigortaya zorunlu mali sorumluluk sigortası, yaygın deyimle "trafik sigortası" adı verilir.

Görülüyor ki, zorunlu mali sorumluluk sigortası, yani trafik sigortası, motorlu aracın işletilmesinde bir tehlike sorumluluğunu kapsamaktadır. Hatır taşımalarında, işletenin sorumluluğu için genel kuralların öngörülmesi, hatır taşımalarında taşınan kişiler yönünden ölüm veya yaralanmalardan doğan zararın anılan sigortanın kapsamı dışında kalmasını gerektirmez. Çünkü, tehlike sorumluluğu aracın işletilmesine bağlı olup, taşımanın türüne bağlı değildir. Aksi halin düşünülmesi, bir motorlu aracın işletilmesini tehlike kabul eden ve bu durumu zorunlu sigortaya bağlayan sisteme de aykırı olur.

Öte yandan, KTK.nun 92. maddesinde zorunlu mali sorumluluk sigortası dışında kalan haller tek tek sıralandığı halde burada hatır taşımasına yer verilmemiş bulunmaktadır. Bunun sonucu, hatır taşımasının tehlike sorumluluğuna bağlı olarak zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamı içinde kaldığının kabulü gerekir. Ayrıca, bu kabul biçimi hak ve adalete uygundur.

Karayolları Trafik Kanununda, hatır taşımasına ilişkin zararların zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamına alınması yasaklanmadığına göre, sigorta genel şartları ile hatır taşımasından doğan zararların sigorta teminatı dışında bırakılması buyurucu kurala bir aykırılık oluşturur ve bu nedenle de genel şartların 3/g maddesi geçersiz olur. Yasaya aykırı genel şartın uygulanamayacağı da açık ve seçiktir.

Yukarıdan beri açıklanan nedenlerle hatır taşımalarından doğan bedensel zararlar zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamına girdiği anlaşıldığından, yerel mahkeme kararının ONANMASI gerektiği düşüncesiyle, sayın çoğunluğun kararına katılmıyorum.

Gönen ERİŞ

Üye

Sayın Brusk,

Kamyonet şoförünün kusuru olmadığından dolayı husumetin ona yöneltilmesi sonuçsuz kalacaktır.

Somut olayınızda hatır taşıması mevcuttur. Bu durumda kusurlu olan motorsiklet şoförüne karşı dava açmanız gerekmektedir. İyi çalışmalar


T.C.

YARGITAY

4. HUKUK DAİRESİ

E. 2004/7730

K. 2005/1297

T. 15.2.2005

DAVA : Davacı Yusuf Çakır ve Nurgül Çakır vekili Avukat Tuncer Çingir tarafından, davalı Sezai Akın ile Evren Akın aleyhine 9.9.2003 gününde verilen dilekçe ile ölümlü trafik kazasından doğan maddi tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın zamanaşımı nedeni ile reddine dair verilen 8.4.2004 günlü kararın Yargıtay'ca incelenmesi davacılar vekili Avukat Tuncer Çingir tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
Dava, trafik kazası sonucu davacıların desteğinin ölümü nedeniyle destekten yoksun kalma tazminatı istemine ilişkindir. Mahkemece olayda hatır taşıması olup, hatır taşıması halinde 2918 sayılı Yasanın 87. maddesine göre genel hükümlerin uygulanacağı, aynı yasanın 109. maddesindeki 2 ve 5 yıllık zamanaşımı sürelerinin uygulanamayacağı, BK.nun 60. maddesi uyarınca bir yıllık zamanaşımı süresi dolduğundan bahisle davanın reddine karar verilmiştir.
Davacıların oğlu Serhat Çakır ile davalı Evren Akın arkadaş olup, olay günü davalı Evren Akın'ın kullandığı motorsiklet ile davalının babası Sezai Akın'a ait işyerine giderken meydana gelen trafik kazasında davacıların desteği Serhat Çakır ölmüştür. Olay 12.9.1998 günü meydana gelmiş olup dava 9.9.2003 günü açılmıştır. Davalılardan motorsiklet sürücüsü olan Evren Akın hakkında ceza davası açılmış ve TCY'nın 455/1 maddesi gereğince cezalandırılmıştır. Davacılar daha öncede davalı Sezai Akın hakkında manevi tazminat davası açmışlar ve bu davada davacıların oğlu Serhat Çakır'ı hatır için taşıyan 18 yaşından küçük Evren Akın'ın velisi davalı Sezai Akın aile başkanı olarak tazminat ile sorumlu tutulmuş, karar temyiz edilmeden kesinleşmiştir. Davalı Sezai Akın, hem kazaya neden olan motorsikletin işleteni, hem de kazayı yapan Evren Akın'ın velisidir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Yasası'nın 109. maddesi uyarınca motorlu araç kazalarından doğan zararların tazminine ilişkin talepler zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak iki yıl içinde zamanaşımına uğramaktadır. Ayrıca 2. fıkra ve BK 60 maddelerine göre Ceza Kanunu bu fiil için daha uzun bir zamanaşımı süresi öngörmüş ise bu süre göz önünde tutulacaktır.
Zararlandırıcı eylem neticesinde bir kişi ölmüştür. Bu haliyle davalının eylemi TCY'nın 102/4 maddesi gereğince 5 yıllık zamanaşımı süresine tabidir. Gerek BK'nun 60. maddesi gerekse 2918 sayılı Trafik Yasasının 109. maddesinde bu tür davalarda ceza zamanaşımının uygulanacağı öngörülmüştür. Bu nedenle yerel mahkemece motorlu araç sürücüsü ve işleteni olan davalılar hakkında ceza zamanaşımı süresi 5 yıl dolmadan açıldığına göre davanın esasının incelenmesi gerekirken, somut olaya uygun düşmeyecek gerekçelerle davanın reddi doğru değildir. Karar bu nedenle bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz olunan kararın yukarıda açıklanan nedenle BOZULMASINA ve peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine 15.2.2005 gününde oyçokluğuyla karar verildi.
KARŞI OY YAZISI
Davacılar, trafik kazası sonucu Evren Akın'ın kullandığı motorsikletin üzerinde bulunan çocuklarının ölümü nedeniyle Sezai Akın ile oğlu Evren Akın'ı dava ederek maddi tazminat isteminde bulunmuşlardır.
Mahkeme açılan davanın zamanaşımı nedeniyle reddine karar vermiş, kararı davacılar vekili temyiz etmiştir.
Davalılardan Evren Akın yönünden haksız fiil faili olduğundan ceza zamanaşımı süresinin dolmadığı bu bakımdan bu davalı yönünden kararın bozulması gerektiği konusunda çoğunluk görüşüne katılmaktaysamda Sezai Akın yönünden araştırmaya yönelik bozma yapılması gerektiği görüşündeyim.
Davacı, ölenin Sezai Akın'ın yanında çalışmaktayken, iş sırasında kaza geçirdiğini dilekçesinde belirtmiştir. Mahkemece bu yönde tarafların delilleri toplanıp araştırılmamıştır ve ayrıca davalı Sezai Akın'ın hangi nedenle dava edildiği de sorulmamıştır. Olayda hatır taşımacılığı olduğu kesinleşen Eskişehir 1. Hukuk Mahkemesinin 2003/647 kararıyla anlaşılmıştır. Hatır taşımacılığında KTK.nun 87/1 maddesi uyarınca KTK hükümleri uygulanmaz ve genel nitelikteki kanun hükümlerinin uygulanması gerekir. Bu bakımdan haksız fiil faili olmayan davalı Sezai hakkında KTK 109 hükmünün uygulanması mümkün değildir. Belirlenen durum karşısında davacıya, davalı Sezai hakkında hangi nedenle dava açtığı sorularak tarafların bu yöndeki delilleri toplanmalı, belirtilen ilkeler çerçevesinde Sezai bakımından zamanaşımı süresinin genel hükümler çerçevesinde geçip geçmediğinin araştırılması gerekirken, taraf delilleri toplanmadan Sezai hakkındaki davanın eksik soruşturma ile zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmesi doğru değildir. Hükmün bu nedenle de bozulması gerektiği görüşündeyim. 15.2.2005

Yargıtayın bu görüşü hala geçerlimidir? konu hakkında yardım talep edıyorum.