İşçi Alacağı, Haksız Fesih, Tazminat, Dava Açma Süresi, İspat

Merhaba Değerli Meslektaşlarım,
Meslekte yeni bir meslektaşınız olarak aşağıdaki sorularıma sizlerden mesleki görüş beklemekteyim. Şimdiden hepinize teşekkür ederim.

Olayımız şu şekilde; Müvekkil işçi çalışmış olduğu firma bünyesine işverenin engelli çalıştırma yükümlülüğünden kaynaklı olarak engelli kontenjanından 26.06.2018 tarihinde işe girmiştir.
Ekim 2021 tarihinde kendisine çalıştığı birim amiri tarafından müvekkil işçi gibi aynı süreçte önceden tazminatı ödenerek işçilerin çıkarıldığı belirtilerek hafta başında artık işe gelmemesi, kendisine işten çıkarılmadan kaynaklı tüm tazminatları ödeneceği ve iş çıkışı yapacağı belirtilmiştir.
İşçi bu görüşmeden sonra işe gitmemiş ancak kendisine de herhangi bir tazminat ödenmemiştir. Tarafıma başvurduktan sonra işten çıkış koduna(48) baktığımda ise İş Kanunu 25/2-g maddesine göre işveren tarafından haklı nedenle fesih yapıldığını tarafımca tespit edilmiş ve müvekkile sorduğumda kendisine bu fesih ile alakalı herhangi bir ihtar vb. bildirim yapılmadığını öğrenilmiştir.
Ardından ise işten çıkarma yapılmış ve işçi 15.10.2021 tarihinde işten çıkışı SGK kayıtlarında da tespit edilmiştir.

Sormak İstediğim Sorular İse,

1-Söz konusu vakada müvekkil işe iade talep etmemektedir ve bu süreçte yeni bir işe de girmiştir. Tarafımca açılacak dava işe iade istemli haksız fesih davası olmayıp, Haksız fesihten kaynaklı tazminat davası mı olacaktır? Bununla birlikte 1 aylık HDS bizleri etkiler mi?

2-Müvekkil ile görüşmemde amiri ile iletişimi sırasında yalnızca tek bir tanık bulunduğunu öğrenmem dolayısıyla yalnızca tek bir tanık beyanıyla ilgili süreci ilerletebilir miyim? Yoksa (zor olsa da) kendisi gibi işten çıkarılan ancak tazminatları verilen işçilere de ulaşıp beyanlarını almak daha mı sağlıklı olur? Ayrıca bunların dışında hangi delillerle ilerleyebilirim.

Teşekkür ederim. Hepiniz iyi çalışmalar dilerim.

Meslektaşım merhaba,

*Önce ilk sorunuza yanıt vereyim. İşe iade davası olarak bilinen davada aslında işverenin fesih işleminin haksızlığı nedeniyle değil geçersizliği nedeniyle dava açılmaktadır. Bu davada istenilen şey yapılan fesih işleminin geçersizliğinin tespiti ile işçinin işe iadesidir. İşe iade talebiyle birlikte yasada öngörüldüğü şartlar dahilinde boşta geçen süre için ücret ve işe başlatmama tazminatı gibi talepler ile birlikte dava açılır.

*Bir de fesih işleminin haksız olduğu iddiası ile 'işçilik alacakları' diye bilinen davayı açabilirsiniz. Bu davada kıdem ihbar gibi tazminat talebinde bulunabileceğiniz gibi ücrete yönelik talepte de bulunmanız mümkündür.

*İşe iade davası için hak düşürücü süre söz konusu iken işçilik alacakları için zamanaşımından bahsedilir.

*İşçi işveren davalarında işveren ile işçi tarafın ispat yükleri birbirinden farklıdır. İşçinin iddia ettiği konuda her tür (hukuka aykırı olmamak kaydıyla) delile dayanması mümkündür. Bu delillerin takdiri mahkemeye aittir. Kimi durumlarda kendisi de aynı işverene dava açan işçinin tanıklığı kabul görmezken kimi durumda görüyor. Bunları hakim takdir edecek. İki yönde de Yargıtay kararları mevcut.

Merhaba meslektaşım,

Kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, varsa fazla mesai, UBGT, hafta tatili, yıllık izin ücreti alacakları için dava açabilirsiniz.

Açacağınız davada kıdem tazminatı yönünde ispat yükü işverende olacak. Diğer bir ifade ile, iş akdinin haklı nedenle feshedildiğini (iş akdinin kıdem tazminatını hak etmeyecek şekilde sona erdiğini) ispatlamak işveren üzerinde. Bu hususu ispatlayamadığında, müvekkiliniz ihbar tazminatına da hak kazanacaktır. İşveren, muhtemelen, müvekkilinizin özürsüz işe gelmediğini iddia edecek ve buna ilişkin tuttuğu tutanakları gösterecektir. Bu noktada, olayın, sizin anlattığınız şekilde cereyan ettiğini ispatlama yükü size geçecektir. Bunun için tanık deliline dayanabilirsiniz.

Yıllık izin ücreti yönünden de, işçinin bu izinleri kullandığını ispat yükü işverende. İzinleri kullandığını yazılı olarak ispatlayamazsa bu alacağa da mahkeme hükmeder. İşveren yemin deliline başvurabilir.

Diğer alacaklar yönünden ise ispat yükü işçide. Bunu da, işten çıkarılan diğer işçilerin tanıklıkları ile ispatlayabilrsiniz.

1 aylık süre sadece işe iade davasına ilişkin. Alacak davasında zamanaşımı 5 yıl. Yani 5 yıl içinde bu davayı açabilirsiniz. Kolay gelsin.

Mesajı gönderdikten sonra aklıma geldi ... İşverenin, işçinin özürsüz işe gelmediği iddiasını çürütemezseniz, "Müvekkilin, eylemli fesih yaptığını" söyleyerek hiç olmazsa kıdem tazminatı almasını sağlayabilirsiniz. Eylemli fesih konusunu araştırabilirsiniz.