Meslek hastalığı tazminat davası ve iş verenin sorumluluk süresi

İyi günler

Gün içinde karşıma gelen meslek hastalığına ilişkin bir dava ile ilgili olarak değerli görüşlerinize acil ihtiyacım var;

Şahıs 2001 yılında çalıştığı bir firmada akciğerleri ile ilgili bir meslek hastalığına yakalanıyor. Bu husus çok sonra 2009 yılında da ilgili meslek hastalıkları hastanesi tarafından tespit ediliyor ancak hastalığın türü nedeniyle maluliyet olmadığı saptanıyor. Hastalığın 2001 yılında çalışılan firmadan kaynaklandığı SGK tarafından tespit ediliyor.

1- Maluliyet olmamasına rağmen iş verene maddi-manevi tazminat açılabilir mi?
2- Hastalığın tespit 2009 yılında yapılmış olmakla zamanaşımına girmekte miyiz? ( zamanaşımın bu davalarda 10 yıl olduğunu düşünüyorum ama emin değilim)
3- En önemlisi de; iş verenin söz konusu meslek hastalığı türüne göre yükümlülük süresi ilgili cetvele göre 10 yıl. Yani çalışanın işten ayrıldığı tarihten sonra hastalığın 10 yıl içinde tespitinin halinde işverenin sorumluluğu bulunduğu anlıyorum. Bu noktada 2013 yılında açılacak davada süre bakımından bu bakımndan bir hak kaybı söz konusu mudur?
Saygılarımla

İyi çalışmalar,

İşverenin işçiyi gözetme borcunun sınırı dürüstlük ve iyiniyet kuralları ile belirlenir, bununla birlikte işveren, işçinin yaşam, sağlık ve beden bütünlüğünü işyeri tehlikelerine karşı korumakla yükümlüdür.

BK.417: IV. İşçinin kişiliğinin korunması
1. Genel olarak
MADDE 417- İşveren, hizmet ilişkisinde işçinin kişiliğini korumak ve saygı göstermek ve işyerinde dürüstlük ilkelerine uygun bir düzeni sağlamakla, özellikle işçilerin psikolojik ve cinsel tacize uğramamaları ve bu tür tacizlere uğramış olanların daha fazla zarar görmemeleri için gerekli önlemleri almakla yükümlüdür.
İşveren, işyerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak; işçiler de iş sağlığı ve güvenliği konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdür.
İşverenin yukarıdaki hükümler dâhil, kanuna ve sözleşmeye aykırı davranışı nedeniyle işçinin ölümü, vücut bütünlüğünün zedelenmesi veya kişilik haklarının ihlaline bağlı zararların tazmini, sözleşmeye aykırılıktan doğan sorumluluk hükümlerine tabidir.

Olayınıza dönersek meslek hastalığına uğrayan kişinin sigortalı olması halinde SGK tarafından gerekli sağlık yardımları yapılmalıdır.(SSGSSK m.63)

Burada önemli olan meslek hastalığına yakalanan kişinin gerçek zararları ve manevi tazminat hususu. Tabi ki maddi tazminat konusunda tüm zararlar SGK tarafından karşılanmışsa işçi, maddi tazminat hususunda işverene başvuramaz.

YARGITAY 21. HUKUK DAİRESİ E. 2006/2714 K. 2006/4872 sayılı kararında: Öte yandan Sosyal Sigortalar Kurumu tarafından karşılanmayan zararın ödetilmesine ilişkin davalarda ( tazminat davaları ) öncelikle zararlandırıcı sigorta olayının iş kazası niteliğinde olup olmadığı, haksız zenginleşmeyi ve mükerrer ödemeyi önlemek için Kurum tarafından hak sahiplerine bağlanan gelirin peşin sermaye değerinin belirlenen tazminattan düşülmesi gerektiği Yargıtay'ın oturmuş ve yerleşmiş görüşlerindendir. denilmektedir.

Yani öncelikle (maddi tazminat) konusunda SGK'ya başvurma zorunluluğu vardır.

İşverenin sorumluluğuna gelince, Yargıtay 21.HD.nin 2007 tarihli bir kararında; İş kazası sonucu meydana gelen zarar nedeniyle işverenin hukuki sorumluluğu, kanun ve içtihatlarla belirlenmiş olan istisnai haller dışında, kural olarak iş akdinden doğan işçiyi gözetme ( koruma ) borcuna aykırılıktan kaynaklanan, kusura dayalı sorumluluktur. denilmiştir.

Örneğinize geri dönersek burada işçinin tazminat talebinde akdi sorumluluk ile haksız fiil sorumluluğundan doğan dava hakları yarışır, işçinin akdi sorumluluğa ilişkin hükümlere başvurması daha yararına olduğu gibi,sizin olayınızda 1 yıllık süre de geçtiğinden haksız fiil sorumluluğuna dayanmak zaten mümkün değildir, kaldı ki akdi sorumluluğa dayanarak, kusursuz olduğunu ispat yükünü de işverene yüklüyoruz. Dolayısıyla zamanaşımı süresi 10 yıldır.

İşverene bir kusur yüklenemiyorsa, işçinin zararının tümünün karşılanamaması, SGK tarafından yapılan ödemeler ile yetinilmesi söz konusu olacaktır. Bu da zaten işçinin, iş hukukunun halledilmesi gereken önemli sorunlarından biridir.

Bununla birlikte meslek hastalığı sonucunda işçi bedensel veya ruhsal bir zarara uğrarsa koşulları varsa manevi tazminat da isteyebilir. Burada da gene işverenin kusuru gereklidir.Kusurun tamamı işçiye aitse, veya kusurun (işverene oranla) çok büyük bir kısmı işçiye aitse manevi tazminata hükmedilmez.

YARGITAY HUKUK GENEL KURULU E. 2008/21-245 K. 2008/249

Dava, meslek hastalığı sonucu sürekli iş göremezliğe uğrayan davacı isçinin maddi ve manevi zararının giderilmesi istemine ilişkindir. Uyuşmazlık, rapora göre belirlenen %71 sürekli iş göremezlik oranı bakımından davalının zamanaşımı definin yerinde olup olmadığı noktasında toplanmaktadır. Meslek hastalığı ya da iş kazası nedeniyle belirlenen maluliyet oranında bir artma olduğu taktirde, bu durum yeni bir olgu olup artan miktar için ayrı bir dava açılabilmesi mümkündür. Meslek hastalığından kaynaklanan tazminat davalarında zaman aşımı süresi Borçlar Kanununun 125. maddesi gereğince 10 yıldır.

İyi günler.

Teşekkür ederim. Yanıtlarınızdan maluliyet tespit edilememiş olmasına rağmen sırf hastalıktan dolayı manevi tazminat davası noktasında sıkıntı yaşamayacağımızı, 10 yıllık zamanaşımı süresini de hastalığın tespiti tarihi olan 2009 dan işleterek bu sorunun da bertaraf olacağını çıkarıyorum.

İyi günler

Haklısınız, hatta konuya uygun düşen bir karar daha;

YARGITAY 21. HUKUK DAİRESİ E. 2011/5482 K. 2011/6365

Davacı, meslek hastalığı sonucu maluliyetinden doğan maddi ve manevi tazminatın ödetilmesine karar verilmesini istemiştir. Bu tür Meslek hastalığından doğan maddi ve manevi tazminat davalarında; zamanaşımı süresi Borçlar Kanununun 125. maddesi gereğince haksız fiilin meydana geldiği tarihten itibaren 10 yıldır....

Somut olayda, davacının %13 sürekli iş göremezlik derecesinin 9.11.1993 tarihinde tesbit edildiği, bu oran için zamanaşımının 9.11.2003 tarihinde dolduğu,

teşekkür ederim.