Asker kişinin tazminat talebinde görev.

Arkadaşlar kolay gelsin.

Askerlik görevinin ifası sırasında operasyondan dönmekte olan timde bulunan müvekkil adayı kayalık alanda buzlanmanın da etkisi ile yüksekten düşme sonucu yaralanmış ve üst üste birkaç defa rapor almıştır (Tahminen maluliyeti çıkacaktır). Anılan tarihte açılan idari soruşturmada timdekilerin ifadeleri alınmış, hastane kayıtları toplanmış ve müvekkil adayına komutanları tarafından şifahen bir miktar tazminat alacağı yönünde bilgi verilmişse de aradan geçen 6 ayı aşkın süre içinde bir ödeme yapılmamış, bilgi verilmemiştir (Kaza üzerinden yaklaşık 1 yıl geçmiştir). Müvekkil adayı 2 ay kadar önce askerliğini bitirmiş ve evine dönmüştür. Geçirdiği kaza nedeniyle halen çalışamamaktadır. Somut olayda izlenecek yol konusunda tereddütüm bulunmaktadır.

1 nci ihtimalde davacı adına Milli Savunma Bakanlığı'na 2330 sayılı yasa gereği talepte bulunup verilecek cevaba göre idare mahkemesi nezdinde (hizmet kusuru?) tazminat talebinde bulunmak,

2 nci ihtimalde direk olarak genel mahkemede (Adli yargı ?) belirsiz alacak davası türünde maddi (ya da maddi+manevi) tazminat talepli dava ikamesi.

Görüş belirtirseniz memnun olurum. Saygılar.

Bu konuda web sayfamızda "dursunkaraca.av.tr" yer alan makaleyi inceleyin. ihtiyaç hissederseniz istişare ederiz.

Alıntı: Yazan Av. İbrahim YİĞİT Arkadaşlar kolay gelsin. Askerlik görevinin ifası sırasında operasyondan dönmekte olan timde bulunan müvekkil adayı kayalık alanda buzlanmanın da etkisi ile yüksekten düşme sonucu yaralanmış ve üst üste birkaç defa rapor almıştır (Tahminen maluliyeti çıkacaktır). Anılan tarihte açılan idari soruşturmada timdekilerin ifadeleri alınmış, hastane kayıtları toplanmış ve müvekkil adayına komutanları tarafından şifahen bir miktar tazminat alacağı yönünde bilgi verilmişse de aradan geçen 6 ayı aşkın süre içinde bir ödeme yapılmamış, bilgi verilmemiştir (Kaza üzerinden yaklaşık 1 yıl geçmiştir). Müvekkil adayı 2 ay kadar önce askerliğini bitirmiş ve evine dönmüştür. Geçirdiği kaza nedeniyle halen çalışamamaktadır. Somut olayda izlenecek yol konusunda tereddütüm bulunmaktadır. 1 nci ihtimalde davacı adına Milli Savunma Bakanlığı'na 2330 sayılı yasa gereği talepte bulunup verilecek cevaba göre idare mahkemesi nezdinde (hizmet kusuru?) tazminat talebinde bulunmak, 2 nci ihtimalde direk olarak genel mahkemede (Adli yargı ?) belirsiz alacak davası türünde maddi (ya da maddi+manevi) tazminat talepli dava ikamesi. Görüş belirtirseniz memnun olurum. Saygılar.

1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanununun 20.Madde (Değişik: 25/12/1981 - 2568/1 md.)
Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Türk Milleti adına; askeri olmayan makamlarca tesis edilmiş olsa bile, asker kişileri
ilgilendiren ve askeri hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıkların ilk ve son derece mahkemesi olarak
yargı denetimini ve diğer kanunlarda gösterilen, görevleri yapar.
hükmüne amirdir.Asker kişilerin askerlik hizmetinin sebep ve tesiriyle meydana gelen zararları sebebiyle açılacak tazminat(tamyargı)davasında görevli mahkemenin Askeri Yüksek İdare Mahkemesi olduğunu değerlendiriyorum.

Alıntı: Yazan KURULAR 1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanununun 20.Madde (Değişik: 25/12/1981 - 2568/1 md.) Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Türk Milleti adına; askeri olmayan makamlarca tesis edilmiş olsa bile, asker kişileri ilgilendiren ve askeri hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıkların ilk ve son derece mahkemesi olarak yargı denetimini ve diğer kanunlarda gösterilen, görevleri yapar. hükmüne amirdir.Asker kişilerin askerlik hizmetinin sebep ve tesiriyle meydana gelen zararları sebebiyle açılacak tazminat(tamyargı)davasında görevli mahkemenin Askeri Yüksek İdare Mahkemesi olduğunu değerlendiriyorum.

Aşağıdaki karar somut olaya benzer nitelikte olup yargılamayı İdare Mahkemesi yapmış ve Danıştay görev noktasında bozmaya gitmemiştir.


T.C.

DANIŞTAY

11. DAİRE

E. 2005/4954

K. 2007/7791

T. 5.11.2007

• ER VE ERBAŞLAR İÇİN GETİRİLEN SINIRLAMALAR ( Getirilen Sınırlamalar Gözetilmeksizin Bunların Adı Geçen Yasanın Tanıdığı Aylık ve Diğer Mali Haklardan Yararlandırılması Sonucunu Doğuracak Şekilde Hüküm Kurulmasında Hukuka Uyarlık Bulunmadığı )

• AYLIK VE DİĞER MALİ HAKLARDAN YARARLANMA ( Er ve Erbaşlar İçin Getirilen Sınırlamalar Gözetilmeksizin Bunların Adı Geçen Yasanın Tanıdığı Aylık ve Diğer Mali Haklardan Yararlandırılması Sonucunu Doğuracak Şekilde Hüküm Kurulmasında Hukuka Uyarlık Bulunmadığı )

3713/m.21/h

ÖZET : 3713 sayılı Yasa'nın 21/h maddesinde er ve erbaşlar için getirilen sınırlamalar gözetilmeksizin, bunların adı geçen yasanın tanıdığı aylık ve diğer mali haklardan yararlandırılması sonucunu doğuracak şekilde hüküm kurulmasında, hukuka uyarlık bulunmadığı hakkında.

İstemin Özeti : Hakkari İl Jandarma Komutanlığı emrinde er olarak görev yapmakta iken içinde bulunduğu askeri aracın şarampole yuvarlanması sonucu yaralanan davacının, hakkında 3713 sayılı Yasa'nın aylık ve diğer mali haklarının uygulanmaması işleminin iptali ve parasal kaybının yasal faiziyle birlikte tazmini istemiyle açtığı davada; davacının terörle mücadele kapsamında yapılmakta olan görev sırasında meydana gelen kaza nedeniyle sakatlandığı, olayın terörle mücadelenin sebep ve tesiriyle meydana geldiği, bu durumda davacının emekli ikramiyesi ve aylıklarının 3713 sayılı Kanun hükümlerine göre bağlanması gerekirken aksi yönde tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptali ve parasal kayıpların idareye başvuru tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte tazminine karar veren Ankara 6. İdare Mahkemesi kararını onayan Danıştay Onbirinci Dairesinin 13.5.2005 gün ve E: 2003/647, K:2005/2484 sayılı kararının; davalı idare vekili tarafından, hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek düzeltilmesi istenilmektedir.

Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.

Danıştay Tetkik Hakimi: Selma Göktaş

Düşüncesi : Kararın düzeltilmesi istemine ait dilekçede ileri sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 54. maddesinde yazılı nedenlerden hiçbirisine uymadığından istemin reddi gerektiği düşünülmektedir.

Danıştay Savcısı : Mehmet Ali Samur

Düşüncesi : Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 54 üncü maddesinde yazılı nedenlerden hiçbirisine uymadığından, istemin reddi gerekeceği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Onbirinci Dairesince karar düzeltme dilekçesinde ileri sürülen iddialar 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 54/1-c maddesi uyarınca yerinde görülerek Dairemizin 13.5.2005 gün ve E: 2003/647, K:2005/2484 sayılı kararı kaldırıldıktan sonra işin gereği görüşüldü:

KARAR : 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu'nun 21. maddesinde, "Kamu görevlilerinden yurtiçinde ve yurtdışında görevlerini ifa ederlerken veya sıfatları kalkmış olsa bile bu görevlerini yapmalarından dolayı terör eylemlerine muhatap olarak yaralanan, sakatlanan, ölen veya öldürülenler hakkında 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun hükümleri uygulanır.

Ayrıca;

a ) ( Değişik: 28/2/1995 - 4082/6. md. ) Malul olanlarla, ölenlerin aylığa müstehak dul ve yetimlerine bağlanacak aylığın toplam tutarı, bunların görevde olan emsallerinin almakta oldukları aylıklardan; emekli olanların öldürülmeleri halinde ise, dul ve yetimlerine bağlanacak aylığın toplam tutarı ve Kanuna göre kendisine bağlanabilecek emekli aylığından az olamaz. Yaşamak için gereken hareketleri yapamayacak ve başkasının yardım ve desteğine muhtaç olacak derecede malul olanlar ile ölenlerin dul ve yetimlerine en yüksek devlet memuru aylığı üzerinden, diğerlerine mevcut aylıkları üzerinden, 30 yıl hizmet yapmış gibi emekli ikramiyesi ödenir. Bu bent hükümlerine göre ilgililere fazla olarak yapılan ödemeler, faturası karşılığı ilgili sosyal güvenlik kuruluşlarınca Hazineden tahsil edilir.

b ) Yurtiçinde ve yurtdışında kamu konutlarından yararlanmakta iken malul olanların kendileri, ölenlerin aylığa müstehak dul ve yetimleri, Kamu Konutları Kanunu'nda gösterilen özel tahsisli konutlarda oturanlar hariç olmak üzere, bir yıl süreyle kamu konutlarından yararlanmaya devam ederler. Bu süre sonunda kamu konutundan çıkacaklar ile kamu konutundan yararlanmayanlar ve özel tahsisli konutlarda oturanların istekleri halinde ikametgah olarak kullanacakları yurtiçindeki taşınmazın kira bedeli on yıl süre ile Devletçe karşılanır. Yurtdışındaki özel tahsisli konutlarda oturanların yurtdışı kira bedelleri' de istekleri halinde bir yıı süre ile Devletçe karşılanır.

c ) Konut kredisinden istifade bakımından 2559 sayılı Polis Vazife ve Selahiyet Kanunu'nun Ek 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrasındaki hüküm; malul olanlar ile bunların dul kalan eşi, eşi hayatta değilse veya evlenmiş ise çocukları hakkında da uygulanır.

d ) ( Değişik: 8/7/1999 - 4404/1. md. ) Malul olanlar, ölenlerin dul kalan eşleri, T.C. Emekli Sandığı dışındaki sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi olarak çalışmayan ve bu kuruluşlardan aylık almayan kız çocukları, çalışarak hayatını kazanamayacak derecede malul ve muhtaç olan erkek çocukları, reşit olmayan çocukları ile anne ve babaları, yurtiçinde Devlet Demiryollarında, Denizyolları Şehir Hatlarında ve belediye toplu taşım araçları ile belediye tarafından kurulan şirketler veya özel firmalar aracılığıyla yaptırılan toplu taşım işinde kullanılan araçlarda ücretsiz seyahat ederler.

e ) ( Ek: 28/2/1995 - 4082/6. md.; Değişik: 29/6/2006 - 5532/15. md. ) ( ) Malul olanların eksilen vücut organları, yurtiçi veya yurtdışında en son teknik usullere göre yapılması mümkün sunileriyle tamamlattırılır ve gerekirse tamir ettirilir veya yenisi yaptırılır. f ) ( Ek: 28/2/1995 - 4082/6. md. ) Yurtiçinde tedavileri mümkün olmayanlar, yetkili sağlık kuruluşlarının raporlarına istinaden yurtdışında tedavi ettirilirler.

g ) ( Ek: 28/2/1995 - 4082/6. md. ) Yaşamak için gerekli hareketleri yapmaktan aciz olanlar ile kimsesizler, kamu kurum ve kuruluşlarına ait, bunlar bulunmadığı takdirde özel rehabilitasyon ve bakım merkezleri, yurtlar ve huzurevlerinde parasız olarak veya masrafları devlet tarafından karşılanmak üzere barındırılır, baktırılır ve tedavileri yaptırılır.

h ) ( Değişik: 8/7/1999 - 4404/1. md. ) Terörle mücadele görevi ifa ederken yaralanarak veya sakatlanarak haklarında 3.11.1980 tarihli ve 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun hükümleri uygulanmış olan erbaş ve erler, yukarıdaki ( d ), ( e ), ( f ) ve ( g ) bentlerindeki haklardan; ölen erbaş ve erlerin dul kalan eşleri ve T.C. Emekli Sandığı dışındaki sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi olarak çalışmayan ve bu kuruluşlardan aylık almayan kız çocukları, çalışarak hayatını kazanamayacak derecede malul ve muhtaç olan erkek çocukları, reşit olmayan çocukları ile anne ve babaları ise, yukarıdaki ( d ) bendindeki haklardan aynen yararlanırlar ... hükmü yer almıştır.

Yukarıda yer verilen yasa hükmünün incelenmesinden, kamu görevlilerinin, bu görevlerini yapmalarından dolayı terör eylemlerine muhatap olarak malul duruma düşmeleri halinde kendileri, ölmeleri halinde ise dul ve yetimlerinin, bu yasa hükmü ile tanınan bütün haklardan yararlanabileceği, buna karşın anılan madde hükmünün ( h ) bendinde, haklarında 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun hükümleri uygulanmış olan erbaş ve erlerin ise sadece aynı maddenin ( d ), ( e ), ( f ) ve ( g ) bentlerinde düzenlenen haklardan yararlanabilecekleri anlaşılmaktadır.

Dosyanın incelenmesinden; Hakkari İl Jandarma Komutanlığı emrinde er olarak görev yapmakta iken Hakkari'den geçecek· askeri konvoyun güvenliğini sağlamakla görevlendirilen, bu amaçla içinde bulunduğu askeri aracın şarampole yuvarlanması sonucu yaralanan davacı tarafından, olayın 3713 sayılı Yasa kapsamında değerlendirilmemesi ve bu Kanunla tanınan aylık ve diğer mali haklardan yararlandırılmaması işleminin iptali ve parasal haklarının yasal faiziyle birlikte tazmini istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

Olayda; İdare Mahkemesince yukarıda açık hükmü bulunan 3713 sayılı Yasa'nın 21. maddesinin ( h ) bendinde er ve erbaşlar için getirilen sınırlama gözetilerek bir karar verilmesi gerekirken, davacının bu yasanın tanıdığı aylık ve diğer mali haklardan yararlandırılması sonucunu doğuracak şekilde hüküm kurulmasında yasaya uyarlık görülmemiştir.

SONUÇ : Açıklanan nedenlerle; temyiz isteminin kabulüyle, Ankara 6. İdare Mahkemesinin 20.3.2001 gün ve E:2000/1081, K:2001/337 sayılı kararının bozulmasına, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine, 05.11.2007 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY :

Dava dosyasından, Hakkari il Jandarma Komutanlığ1. emrinde er olarak görev yapmakta iken Hakkari'den geçecek askeri konvoyun güvenliğini sağlamakla görevlendirilen, bu amaçla içinde bulunduğu askeri aracın şarampole yuvarlanması sonucu yaralanan davacı tarafından, olayın 3713 sayılı Yasa kapsamında değerlendirilmemesi ve bu Kanunla tanınan aylık ve diğer mali haklardan yararlandırılmaması yolundaki işlemin iptali ve parasal haklarının yasal faiziyle birlikte tazmini istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

Uyuşmazlığın çözümü, askerlik görevini yaparken vefat eden er ve erbaşların 3713 sayılı Kanun'un 21. maddesinde düzenlenen bütün haklardan, bilhassa 21. maddenin ( a ) bendinden yararlanıp yararlanmayacaklarının tespitine ilişkindir.

Anayasamızın 72. maddesinde "Vatan hizmeti her Türkün hakkı ve ödevidir" denilmekte olup, belli yaşa gelen, sıhhi engeli bulunmayan erkek Türk vatandaşlarının bu ödevi yapması zorunluluğuna değinilmiştir. Bu zorunluluğa uyan vatandaşların görev. nedeniyle sakatlanması veya vefat etmeleri halinde kendilerinin ve geride bıraktıklarının, özellikle erbaş ve erlerin desteğine muhtaç kişilerin korunup kollanması ise devletin görevidir. "Vatan hizmeti ödevinin" karşılığı devlete düşen ödev de budur. Nitekim 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu'nun 12. maddesinin Kanundan yararlanacakları düzenleyen II-k bendinde erlerin ( vazife malullükleri ile vazifeden doğma ölümleri halinde ) iştirakçi olmamalarına rağmen bu Kanundan yararlanacakları hükme bağlanmıştır.

Anayasamızın 10. maddesinde ise kanun önünde eşitlik ilkesi düzenlenmiş, herkesin ayrım gözetilmeksizin kanun önünde eşit olduğu belirtilmiştir. Bu hüküm dikkate alındığında askerliği ücret karşılığında meslek olarak yapanla, bunu ödev olarak yapan arasında fark bulunmaması gerekir.

Bu durumda; 3713 sayılı Kanun'un uygulanması bakımından erler yönünden sınırlama getirilmesinde Anayasanın 10. maddesine, hak ve nesafet ilkelerine ve genel olarak hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

Açıklanan nedenlerle; karar düzeltme isteğinin reddi ile İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği oyu ile çoğunluk kararına karşıyım.