aile konutunun mahkeme kararı ile satılabilmesi

merhaba arkadaşlar. müvekkilimin eşi, mülkiyeti müvekkilime ait olan konut üzerine aile konutu şerhi bırakmış. bu şerhten 1 yıl sonra açılan ayrılık davasında mahkeme, tarafların 2 yıl süre ile ayrılmalarına karar vermiş. şimdi müvekkilim bu şerhli konutu satmak istiyor fakat diğer eş buna rıza göstermiyor. biz de mahkeme kanalıyla satışını yapmak istiyoruz. ilk sorum, bu davayı hangi mahkemeden ve hangi yasal dayanakla isteyeceğiz.(Aile Mahkemesi diye hatırlıyorum) dava prosedürü nasıl olacak. diğer sorum, evin satışından elde edilen gelirin yarısı, asıl malik olmayan diğer eşe verilmek zorunda mıdır. yanıtlarınız için teşekkür ederim şimdiden.

Sayın meslektaşım, MK 194 e göre satış için diğer eşin de rıza göstermesi gerekir. Ancak 2.fıkrada rızayı sağlayaman.............hakimin müdahalesini isteyebilir hükmü amir.
Mahkemeden hakimin müdahalesini isteseniz bile sizin olayda önceden bir ayrılık davası söz konusu olduğundan, karşı taraf müvekkilinizin kendisinden mal kaçırma amacıyla kötüniyetli olduğunu iddia edebilir.
Şayet ev, müvekkilinize miras yolu ile geçmişse ya da evlenmeden önce de kendisine aitse ozaman zaten kişisel malı olarak kabul edilecektir.
Ancak elinizde evi satmak için haklı bir sebep varsa ozaman hakimin müdahalesini isteyebilirsiniz.

sayın meslektaşım cavabınız için teşekkür ederim. bahsettiğim konut müvekkilimin evlenmesinden önceki bir tarihte maliki olduğu bir konuttur. evlilikten çok sonra diğer eş tarafından üzerine şerh konulmuştur. o zaman açacağım davada konutun satışı yerine, şahsi mal gerekçesi ile diğer eşin koyduğu şerhin terkinini mi isteyeceğiz. böyle bir hakka hukuken sahip miyiz acaba?

Aile konutu o evde ailenin yaşadığını belirtir.Ailenin yaşayacağı bir yuvadır aile konutu.Evlilik birliğine karinedir bir konutun olması,o konutta ailenin yaşaması. Bu nedenle aile konutu hukukça korunur.Bu nedenle malikin tasarruf hakkını kısıtlayıcı bir hükümdür MK.194.md. Kanun malike der ki:Ev senin olsa da,malik sen olsan da kendi ailenin yaşadığı evi satarak aileni mağdur edemezsin, ondan izinsiz evi satamazsın, ipotek veremezsin, ayni hak tesis edemezsin. Mutlaka rızasını almalısın. Şayet ayrılık kararı verilmiş ise ve o yerde malikin eşi ve çocukları oturmuyorsa, bu durumda hakimin müdahalesi ile bu şerhin kaldırılması talep edilebilir diye düşünmekteyim. Aile konutu şerhi diğer eşin o evde hakkı olduğunu ifade etmemekte, sadece aile birliğinin konut olmadan anlam ifade etmeyeceği mantığından hareket etmektedir.
Diyorsunuz ki ev eşin evlenmeden önce almış olduğu bir evdir. Kısaca diğer eşin bu evin alınmasında katkısı yoktur. Bu halde konutun aile konutu olmadığı gerekçesi ile şerhin terkini talep edilebilir kanaatindeyim.Şayet evlilik birliği içinde alınmış ola idi mal kaçırma saiki ön plana çıkacak ve hakim şerhin kaldırılmasına imkan vermeyecekti. Fakat bu durumda talebiniz kabul görebilir diye düşünmekteyim.Talebinizin reddedilme ihtimali de bulunmaktadır fakat gerekçesi mal kaçırma değil ayrılığın hukuki manasından kaynaklanacaktır. Ayrılık demek boşanma demek değildir. Evlilik birliğinin yeniden kurulma ihtimali vardır. Evlilik birliği yeniden kurulursa şerhin konulduğu ev de aile konutu olmaya devam edecektir. Bu halde de ayrılık süresinin bitip bu ev aile konutu olmaktan çıkmadıkça sanki şerhin kaldırılması da mümkün olmayabilir gibi geliyor.
Tecrübeli meslekdaşlarım,hatalıysam lütfen düzeltiniz...

Saygılarımla

yanıtlarınız için teşekkür ederim. ben yine de terkin davasını açmayı düşünüyorum. umarım yanlış yapmış olmam.

Bence davanızı açmalısınız. Zira, aile konutu kurumu, aile birliği var olduğu sürece anlam ifade edecektir. Ayrılık sırasında aile konutuna ihtiyaç bulunup bulunmadığı tartışmaya açıktır. Ancak ben hakim olsa idim, ayrılık süreci içine girmiş bir evlilik birliğinin mülkiyet hakkını engellemeye devam etmesini hukuka aykırı bulur ve tapu sicilinden terkinine karar verirdim. Kaldı ki; hakimin müdahelesi ile satış imkanı sağlamak istediğimiz durumda, vicdani kanaat gerekiyorsa; avukat olarak yapmamız gereken o kanaati oluşturacak mantıklı ve hukuken geçerli gerekçeleri ortaya koymak.
Ayrıca diğer meslektaşlarıma bir de aile konutu ve mal rejimi bağlantıları yönünden katılmıyorum. Zira aile konutu ile mal rejimleri farklı hukuki zeminlerde yürürler. Mal rejimi boşanma anında hüküm ifade ederken; aile konutu kurumu evlilik birliğinin devamı süresince hüküm ifade eder. Bu nedenle aile konutu ve mal rejimi kurumlarını ilişkilendirmek pek de kanuna uygun görünmemekte. Tabi ki uygulamada ilişkisi olan yönleri de yok değil; ancak sayın avukat selçuk bey'in aktarmış olduğu somut olayda taşınmaza malik eşin mülkiyet hakkının gözetilmesi gerekir. Çünkü esas olan mülkiyet hakkının mutlaklığıdır.Anılan maddenin gerekçesinde ise "Bu madde ile İsviçre Medenî Kanununun 169 uncu maddesine uygun olarak eşlerin hukukî işlemlerinde 193 üncü maddeyle kabul edilen genel kuralın bir istisnasına yer verilmiştir. Madde eşlerin aile konutlarıyla ilgili hukukî işlemlerde eşlerin serbestliği ilkesine istisna getirmiş ve böylece aile konutu ile ilgili bazı hukukî işlemlerin diğer eşin rızasına bağlı olduğu kabul edilmiştir. Aile konutu eşlerin bütün yaşam faaliyetlerini gerçekleştirdiği, yaşantısına buna göre yön verdiği, acı ve tatlı günleri içinde yaşadığı, anılarla dolu bir alandır. Bu nedenle bu denli önemli bir malvarlığıyla ilgili olarak eşlerin tek başlarına hukukî işlemleri yapması diğer eşin önemli yararlarını etkileyebilir. Bunun sonucu olarak madde, konutla ilgili kira sözleşmesinin feshini, bu konutun başkalarına devrini ya da konut üzerindeki hakları ve buna benzer diğer hukukî işlemlerle tamamen ya da kısmen sınırlanmasını diğer eşin rızasına bağlamıştır.
Somut olayda ayrılık kararı verildiğine göre artık madde gerekçesinde, malik eşin tasarruf yetkisini kısıtlama amacı da ortadan kalkmıştır. Zira, sözkonusu taşınmaz artık eşlerin ortak hayat geçirdikleri, acı tatlı anları yaşadıkları bir yer olmaktan çıkmıştır. Ayrıca diğer eşin evlilik birliği nedeniyle korunması gereken bir yararı da kalmamıştır. Olabilir ki; bu taşınmazın varlığı malik eş için mutlu bir yuva olmaktan çıkmış, eski acı hatıraları bünyesinde barındıran bir yer halini de almış olabilir. Yani bir taşınmazın devrinde etkili olan saik her zaman maddi nedenler de olmayabilir.