hem karşılıksız hem de 711 talimatı olan çek

merhaba arkadaşlar. elimde 2008 yılına ait bir çek var. bu çekin banka sorumluluk bedelini almak için bankaya müracaat ettim yalnız banka talebimi reddetti. işin tuhaf tarafı çek arkasına basılan kaşede hem karşılığı yoktur hem de keşideci tarafından ödemeden men talimatı verildiğinden ödenememiştir şeklinde kaşe var. çek sorumluluk bedelini almak için icra takibi yapmak istiyorum. bu bedeli alma ihtimali var mıdır sizce. varsa elinizde buna ilişkin yargıtay kararı bulunuyorsa paylaşırsanız sevinirim.

Sayın boran79;
bknz:
http://www.turkhukuksitesi.com/showthread.php?t=32550

ve

http://www.turkhukuksitesi.com/showthread.php?t=4271

Alıntı: Yazan boran79 merhaba arkadaşlar. elimde 2008 yılına ait bir çek var. bu çekin banka sorumluluk bedelini almak için bankaya müracaat ettim yalnız banka talebimi reddetti. işin tuhaf tarafı çek arkasına basılan kaşede hem karşılığı yoktur hem de keşideci tarafından ödemeden men talimatı verildiğinden ödenememiştir şeklinde kaşe var. çek sorumluluk bedelini almak için icra takibi yapmak istiyorum. bu bedeli alma ihtimali var mıdır sizce. varsa elinizde buna ilişkin yargıtay kararı bulunuyorsa paylaşırsanız sevinirim.

Sayın boran79,
Aşağıdaki tebliğin geçici 2. maddesine göre, eski tarihli çeklerde banka sorumluluk miktarı 500 TL.'ye sabitlenmiştir. Bahsettiğiniz olayda bankanın sorumluluğunun dayanağı bu maddedir. Çek süresinde ibraz edildiğine ve karşılıksız olduğuna göre bankanın ödeme yükümlülüğü bulunmaktadır.
Saygılar.

Alıntı: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasından: ÇEK DEFTERLERİNİN BASKI ŞEKLİNE, BANKALARIN HAMİLE ÖDEMEKLE YÜKÜMLÜ OLDUĞU MİKTAR İLE ÇEK DÜZENLEME VE ÇEK HESABI AÇMA YASAĞI KARARLARININ BİLDİRİLMESİNE VE DUYURULMASINA İLİŞKİN TEBLİĞ (1) (Sayı: 2010/2) (20 Ocak 2010 tarihli ve 27468 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.) Amaç ve kapsam MADDE 1- (1) Bu Tebliğin amacı; a) Çek defterlerinin baskı şekline ilişkin esasları, b) Çekin karşılığının tamamen veya kısmen bulunmaması halinde muhatap bankanın hamile ödemekle yükümlü olduğu miktarı, c) Çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararları ile bu kararların ortadan kaldırılmasına dair kararlara ilişkin bilgilerin Adalet Bakanlığınca Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına bildirilmesine ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca bankalara duyurulmasına ilişkin esas ve usulleri, düzenlemektir. Dayanak MADDE 2- (1) Bu Tebliğ, 14/12/2009 tarihli ve 5941 sayılı Çek Kanununun 2, 3, 5, 6 ve geçici 1 inci maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır. Çek defterlerinin baskı şekli MADDE 3- (1) Çek defterleri bankalarca tacir olan ve tacir olmayan kişilere verilecek çekler ile hamiline düzenlenecek çekler açıkça ayırt edilebilecek şekilde aşağıda belirtilen esaslara göre bastırılır. a) Çek defterleri, yapraklarının boyutları koçan hariç eni 76 mm., boyu 166 mm. olmak üzere ve çek tutar alanı sağ üst köşeye gelecek şekilde bastırılır. b) Çek yapraklarının basımında CBS-1 standardında manyetik kodlamaya imkan veren kağıtlar kullanılmalı ve kullanılacak kağıtlar organik asitler, anorganik asitler, alkaliler, klor bileşikleri ve organik çözücüler ile tahrifata karşı duyarlı olmalıdır. c) Çek defterlerinin her yaprağına, çek numarası, çek hesap numarası, çek hesabının bulunduğu banka şubesinin adı, çek hesabı sahibi gerçek kişinin adı ve soyadı, çek hesabı sahibi tüzel kişinin adı, çek hesabı sahibi gerçek veya tüzel kişinin Vergi Kimlik Numarası ile tüzel kişi adına çek düzenleyen kişinin adı ve soyadının yazılmasına ve imzaya imkan verecek ibareler konulur. d) Tacir olan ve tacir olmayan kişilere verilecek çekler ile hamiline düzenlenecek çekleri açıkça ayırt edebilmek amacıyla aşağıda yer alan esaslar uygulanır. 1) Tacir çeklerinde zemini lacivert (renk kodu: PANTONE 314 U) olan çerçeve içerisinde beyaz renkte (negatif görüntü) ve büyük harflerle “TACİR” ibaresi yer alır. 2) Hamiline düzenlenen tacir çeklerinde zemini kırmızı (renk kodu: PANTONE Warm Red U) olan çerçeve içerisinde beyaz renkte (negatif görüntü) ve büyük harflerle, Hamiline ifadesi ikinci satırda olmak üzere, “TACİR HAMİLİNE” ibaresi yer alır. Ayrıca bu tür çekler, lehtar ismi için ayrılan kısımda “HAMİLİNE” ibaresi yer alacak şekilde bastırılır. 3) Tacir olmayan kişi çeklerinde zemini yeşil (renk kodu: PANTONE 384 U) olan çerçeve içerisinde beyaz renkte (negatif görüntü) ve büyük harflerle “TACİR OLMAYAN” ibaresi yer alır. 4) Hamiline düzenlenen tacir olmayan kişi çeklerinde zemini kahverengi (renk kodu: PANTONE 168 U) olan çerçeve içerisinde beyaz renkte (negatif görüntü) ve büyük harflerle, Hamiline ifadesi ikinci satırda olmak üzere, “TACİR OLMAYAN HAMİLİNE” ibaresi yer alır. Ayrıca bu tür çekler, lehtar ismi için ayrılan kısımda “HAMİLİNE” ibaresi yer alacak şekilde bastırılır. Bu bentte belirtilen çerçeve, çek yaprağının üst kısmında yer alır. Eni 6 mm., boyu 22 mm. olması gereken çerçevenin içerisinde yer alan ibarelerin yazı karakteri Helvetica Bold, ölçüsü 7 punto olacak şekilde bastırılır. e) Çek yaprakları MICR-Manyetik Mürekkepli Karakter Okuma (Magnetic Ink Character Recognition) yöntemi ile ve E-13B kodlama standardı kullanılarak manyetik mürekkep ile kodlanır. Çek yapraklarının alt kısmında kodlama alanı için 16 mm.’lik boşluk bırakılır. Kodlama alanının sağ ve sol köşelerinden yatay olarak 7,937 mm., alt ve üst kısmından da dikey olarak 6,35 mm.’lik boşluklar bırakılmak suretiyle bulunan kodlama satırı üzerine soldan itibaren çek numarası, banka ve şube isimlerini tanımlayan banka ve şube kodu, hesap numarası ve çek tutarına ilişkin bilgiler aşağıda gösterilen karakter ve sembol sayıları dikkate alınarak kodlanır. Karakter Sembol Kodlanacak Bilgi Sayısı Sayısı Çek numarası 7 2 Banka kodu 3 1 Şube Kodu 4 1 Hesap Numarası 16 1 Tutar 11 1 Semboller, çekin sağ kenarından başlayarak tutar, hesap numarası, şube ve banka kodunun başlangıcında, çek numarası kodunun başlangıç ve bitiminde kullanılır. Kodlama alanındaki her karakterin uzunluğu 3,175 mm.dir. Bankalar bu Tebliğ esaslarına ve kodlamayı gösteren Ek-1’de yer alan örneğe göre bastırdıkları çek defterlerini, tutar kodu dışındaki kodlarını tamamladıktan sonra hesap sahiplerine verirler. f) (d) bendi hükümleri saklı kalmak kaydıyla bankalarca çek yaprakları istenilen renk ve desende bastırılabilir. Üzerine amblem, resim konulabilir. g) Çek yaprakları üzerine lehtar imzasının alınmasına imkan verecek şekilde bir ibare konulabileceği gibi, “yukarıda imzası bulunan” ibaresi de eklenebilir. h) Çek defterlerinin ihtiva edeceği çek yapraklarının adedi, Kanunun 2 nci maddesi çerçevesinde yapacakları değerlendirme sonucu üstlenecekleri riskler de dikkate alınarak bankalarca tespit edilir. i) Çeklerin basımında, Çek Kanunu ile bu Tebliğde belirtilen hususlarla birlikte, çekin keşide yeri ve keşide tarihi dahil, Türk Ticaret Kanununda yer alan çekin şekline ilişkin diğer unsurlar da göz önünde bulundurulur. Bankanın sorumlu olduğu miktar (1) MADDE 4- (1) Muhatap banka, ibraz eden düzenleyici dışındaki hamile, süresinde ibraz edilen her çek yaprağı için; a) Karşılığının hiç bulunmaması halinde, 1) Çek bedeli altıyüzellibeş Türk Lirası veya üzerinde ise altıyüzellibeş Türk Lirası, 2) Çek bedeli altıyüzellibeş Türk Lirasının altında ise çek bedelini, b) Karşılığının kısmen bulunması halinde, 1) Çek bedeli altıyüzellibeş Türk Lirası veya altında ise çek bedelini aşmamak koşuluyla, kısmi karşılığı altıyüzellibeş Türk Lirasına tamamlayacak bir miktarı, 2) Çek bedeli altıyüzellibeş Türk Lirasının üzerinde ise çek bedelini aşmamak koşuluyla, kısmi karşılığa ilave olarak altıyüzellibeş Türk Lirasını ödemekle yükümlüdür. Çek düzenleme ve çek hesabı açmaya ilişkin yasaklama ve ortadan kaldırma kararlarının bildirimi MADDE 5- (1) Çek Kanununun 5 ve 6 ncı maddeleri kapsamında verilen çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı ile bu yasağın kaldırılmasına ilişkin kararlara ait bilgiler, güvenli elektronik imza ile imzalandıktan sonra Adalet Bakanlığı Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) aracılığıyla Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası İdare Merkezine elektronik ortamda haftalık olarak bildirilir. (2) Birinci fıkrada yer alan mahkeme kararlarına ilişkin bildirimlerde; a) Kararın türü (çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararı/çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağının kaldırılması kararı), b) Mahkeme adı, c) Karar tarihi, d) Karar numarası, e) Kararın kesinleşme tarihi, f) Dosya numarası, g) Yasaklılık süresi, h) Çek yasaklısı; - gerçek kişi ise Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarası, adı ve soyadı, baba adı, anne adı, doğum yeri, doğum tarihi, nüfusa kayıtlı olduğu il/ilçe/mah./köy bilgileri, - tüzel kişi ise Vergi Kimlik Numarası ve unvanı yer alır. (3) Birinci ve ikinci fıkraya göre yapılacak bildirimlere ilişkin esas ve usuller Adalet Bakanlığı ile Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası arasında yapılacak protokolle belirlenir. (4) Birinci ve ikinci fıkraya göre yapılacak bildirimlerde yer alan bilgiler, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca bir hafta içinde ilgili bankaların genel müdürlüklerine elektronik ortamda duyurulur. Döviz çekleri MADDE 6- (1) Bu Tebliğ hükümleri döviz çekleri için de uygulanır. GEÇİCİ MADDE 1- (1) Mahkemelerce verilmiş çek düzenleme ve çek hesabı açmaya ilişkin yasaklama ve ortadan kaldırma kararlarından kesinleşme tarihi 31/05/2010 tarihine kadar olanlara ilişkin bilgiler mülga 3167 sayılı Kanun uyarınca çıkarılan 2003/1 sayılı Tebliğ esasları çerçevesinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına bildirilmeye devam olunur. GEÇİCİ MADDE 2 (1)- (1) Bu Tebliğden önce yayımlanan Tebliğlere göre bastırılan çeklerden ötürü muhatap banka, süresinde ibraz edilen çekin karşılığının bulunmaması halinde her çek yaprağı için beşyüzkırkbeş Türk Lirasına kadar ve kısmen karşılığının bulunması halinde ise bu miktarı her çek yaprağı için beşyüzkırkbeş Türk Lirasına tamamlayacak biçimde ödeme yapmakla yükümlüdür. Yürürlük MADDE 7- (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme MADDE 8- (1) Bu Tebliğ hükümlerini Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı yürütür.

T.C. YARGITAY
11.Hukuk Dairesi
Esas: 1999/9379
Karar: 2000/2707
Karar Tarihi: 06.04.2000
ÇEK BEDELİNİN FAİZİ İLE TAHSİLİ TALEBİ - DAVALI BANKAYA HİTABEN YAZILAN ÖDEMEDEN MEN TALİMATININ YASAL KOŞULLARI TAŞIMASI - BANKANIN ÖDEMEMEDEN DOĞAN SORUMLULUĞUNUN DOĞMAMIŞ OLMASI - HÜKMÜN ONANMASI GEREĞİ
ÖZET: Dava dosyası içerisindeki keşideci tarafından davalı bankaya hitaben yazılan ödemeden men talimatı, yasanın öngördüğü koşullara göre yapılmış olmakla açılan davanın niteliği itibariyle davalı bankanın ödememeden doğan sorumluluğu bu dava bakımından doğmadığının anlaşılmasına, blokenin gerçeğe uygun olmadığı konusundaki savunmanın bu davanın konusu olmayıp, ileride açılabilecek tahsil veya menfi tespit davasının konusu oluşturmasına göre, taraf vekillerinin temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanması gerekmiştir.
(6762 S. K. m. 711)
Dava: Taraflar arasındaki davanın İstanbul Asliye 7. Ticaret Mahkemesinde görülerek verilen 11.6.1999 tarih ve 1997/891-1999/606 sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi duruşmalı olarak taraf vekilleri tarafından istenmiş olmakla duruşma için belirlenen 6.4.2000 günde davacı avukatı Birsen ile davalı avukatı Ayla temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış ve duruşmada hazır bulunan taraflar avukatı dinlendikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karar bağlanması ileriye bırakılmıştı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi Harun K. tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Karar: Davacı vekili, dava dışı V... A.Ş tarafından keşide edilmiş, 8.7.1997 tarih ve (978.988) USD meblağlı çek üzerine bedelinin bloke olduğuna dair muhatap davalı banka tarafından şerh verildiğini, ancak çek süresinde ibraz edildiğinde davalının, keşideci tarafından TTK. nun 711/son maddesi gereğince ödemeden men talimatı verildiği gerekçesi ile çek bedelini ödemeye yanaşmadığını, keşideci böyle bir talimat varsa bile davalının sorumlu olduğunu ileri sürerek, çek bedelinin faizi ile tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevabında, davacının çekin meşru hamili olmadığını, keşidecinin imzayı da kabul etmeyip ödememe talimatı verdiğini, asıl borcun sakat olması karşısında feri borç yüklenen müvekkilinin sorumlu tutulamayacağını, çek karşılığının bulunmadığını, davacı ile bloke şerhi veren banka görevlisinin el ve işbirliği içinde olduğunu, davacının çek bedelinin olmadığını bildiğini, kaldı ki, bloke şerhi verilmesinin borcun tamamen üstlenildiği anlamına gelmeyeceğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia ve savunmaya, toplanan delilleri nazaran, muhatap banka olan davalının çek arkasına bloke kaydını koyduğu, ancak, bilahare keşidecinin çekin elinden rızası hilafına çıktığını bildirmesi üzerine TTK. nun 711/son maddesi gereğince ödemeden kaçındığı, gerek öğreti ve gerekse Yargıtay uygulamasına göre çeke bloke veya teyitli kaydının konulmasının, çek bedelinin hesapta bulunduğunun garanti edilmesinden başkaca fonksiyonu olmayıp, keşidecinin, çekin rızası dışında elinden çıktığını bildirmesi ve ödeme yasağı koyması halinde bankanın ödeme yapmamakta haklı olduğu, davalı bankanın çek bedeli için ayrıca bir sorumluluk da üstlenmediği, davacının çek keşidecilerine yönelik bir talepte bulunmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı, taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına ve dava dosyası içerisindeki 15.6.1997 tarihli keşideci tarafından davalı bankaya hitaben yazılan TTK. nun 711/son fıkrasına dayalı ödemeden men talimatı, yasanın öngördüğü koşullara göre yapılmış olmakla açılan davanın niteliği itibariyle davalı bankanın ödememeden doğan sorumluluğu bu dava bakımından doğmadığının anlaşılmasına, blokenin gerçeğe uygun olmadığı konusundaki savunmanın bu davanın konusu olmayıp, ileride açılabilecek tahsil veya menfi tesbit davasının konusu oluşturmasına göre, taraf vekillerinin temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanması gerekmiştir.
Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerden dolayı taraflar vekillerinin bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun bulunan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı bakiye 710.000 lira temyiz ilam harcının temyiz edenden alınmasına, 65.000.000 lira duruşma vekillik ücretinin taraflardan alınarak yekdiğerine ödenmesine, 06.04.2000 tarihinde oybirliği ile karar verildi.

T.C. YARGITAY
19.Hukuk Dairesi
Esas: 2004/9172
Karar: 2005/2222
Karar Tarihi: 03.03.2005
İTİRAZIN İPTALİ DAVASI - KARŞILIKSIZ ÇEK - BANKANIN ÇEK YAPRAĞINDAN SORUMLULUĞU - KISMİ ÖDEME
ÖZET : Karşılıksız çıkan her çek yaprağından dolayı muhatap banka 300.000.000.TL ile sorumludur. Bu miktarın ibraz sırasında istenmemiş olması daha sonradan istenmesine engel teşkil etmez.
(3167 S. K. m. 10)
Dava: Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Karar: Davacı vekili, 3167 Sayılı Yasanın 10. maddesi uyarınca karşılıksız çıkan çeklerden dolayı, bankaların çek başına 300.000.000.- TL sorumlu olduklarını, davalı finans kurumuna ibraz edilen çekin karşılıksız çıkması üzerine davalı aleyhine sorumlu oldukları bu miktarın tahsili için takibe geçtiklerini, davalının haksız itirazı sonucu takibin durduğunu belirterek İtirazın iptaline ve % 40 tazminata karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, öncelikle davaya asliye ticaret mahkemesinde bakılması gerektiğini, ayrıca davacının çekin ibrazı anında kendisine önerilen kısmi ödemeyi kabul etmeyerek çek aslını istediği, çek arkasında "kısmi ödeme kabul edilmemiştir" kaşesi bulunduğunu, bunun müvekkilini ibra anlamına geldiğini bildirerek davanın reddi ile kötü niyet tazminatına hükmedilmesini istemiştir.
Mahkemece, toplanan delillere göre, 3167 Sayılı Yasanın 10. maddesi uyarınca süresinde ibraz edilip de karşılıksız çıkan her çek yaprağından dolayı muhatap bankaların 300.000.000.-TL ile sorumlu olduğu, bu miktarın ibraz sırasında istenmemiş olmasının daha sonra istenemeyeceği anlamına gelmediği, kısmi ödemenin kabul edilmediğine dair davacı tarafça imzalanmış bir belge de olmadığı gerekçeleriyle davanın kısmen kabulüyle 300.000.000.- TL alacak için itirazın iptaline, inkar tazminatına hükmedilmesine yer olmadığına karar verilmiş; hüküm, davalı vekilince temyiz edilmiştir.
Sonuç: Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı vekilinin yerinde görülmeyen bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun bulunan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edenden alınmasına, 03.03.2005 gününde oybirliği ile karar verildi.