Suç Gelirlerinin Aklanması |Kara Para Aklama | TCK 282

Kara Para Nedir?
Kara para en kapsamlı şekilde suçtan sağlanan maddi yarar olarak tanımlanmaktadır. Yasal olmayan bir ekonomik faaliyet sonucunda elde edilen ve vergi idaresinde bildirimde bulunulmamış paradır. Bir başka deyişle suç sayılan fiiller sonucu elde edilen ve değeri parayla ölçülebilen her türlü edinime kara para denmektedir.

Kara Para Aklama Nedir?
Kara para aklama en basit şekilde kazancın yasallaştırılması tekniği olarak tanımlanabilir. Hukuk kuralarına aykırı olarak ya da mevzuattaki boşluklardan yararlanılarak suçtan elde edilen gelirin, kaynağını gizleyerek yasal yollardan elde edilmişçesine ekonomik sisteme sokulmasıdır.

Bu işlem esnasında paranın gerçek kaynağı ve sahibi gizlenir, paranın şekli değiştirilir, izler ve ipuçları ortadan kalkar.

Kara paranın aklanmasında ilk seçenek söz konusu gelirin başlangıçtan itibaren yasadışı olmasıdır. Diğer seçenek ise yasaya uygun olarak elde edilen gelirin sonradan kara para niteliğini kazanmasıdır. Bu durumda para yasal yollarla elde edilmiştir ancak ödenmesi gerekli vergi miktarından kaçınılmıştır.

Kara Para Nasıl Aklanır? Kara para Aklama Aşamaları Nelerdir?
Kara para aklanmasında üç amaç bulunur. Bunlar:

-Yerleştirme Aşaması
-Ayrıştırma Aşaması
-Bütünleştirme Aşaması

En temel amaç paranın şekil değiştirmesi yani, yerleştirme aşamasıdır. Paranın yurt dışına çıkarılması bu aşamanın tamamlanmasını sağlamaktadır. Bu şekilde para suçun kaynağından ayrılır ve gerçek sahibi ve kaynağı gizlenerek ikinci amaç tamamlanır. Son olarak ise para üzerinde yasal yollarla elde edilmiş görüntüsü uyandırmak ve suçtan elde edilen gelirin gizlenerek geri getirilmesidir.

Yerleştirme Aşaması:
Yerleştirme; bir suçun sonucunda elde edilen gelirin yasal ekonomik sisteme sokulmasıyla yerleştirilmesini ifade eder. Yani, suçtan elde edilen gelir fiziken dağıtılmaktadır. Suçlular açısından en zor aşama bu aşamadır. Çünkü; faillerin tespit edilme olasılığı çok yüksektir.

Nakit olarak bulunan kara para, çeşitli bankalara küçük miktarlar halinde yatırılabileceği gibi direkt olarak ülke dışına çıkarılarak da aklanabilir. Söz konusu aşamadan sonra para nakit halinde bulunmayacağı için soruşturma mercilerince paranın fiziken tespiti zorlaşacak ve suçun ortaya çıkması güçleşecektir.

Kara paraya kirli bir çamaşır benzetmesi yapıldığında yerleştirme aşaması çamaşırın, çamaşır makinesine atıldığı aşama olarak söylenebilir. Bu yüzden yerleştirme aşamasında aynı zamanda ön yıkama aşaması da denmektedir.

Ayrıştırma Aşaması:
Ayrıştırma aşamasında, araya bir ya da birden fazla bankacılık işlemi konularak kara para kaynak suçtan ayrılır. Buradaki amaç, kara parayı kaynağından olabildiğince uzaklaştırmaktır. Bu şekilde kara paranın yasal bit takibata uğraması engellenir.
https://temizerhukuk.com/kara-para-aklama/

Bu aşamada suçluların kullandığı yöntemlerden biri Dünya Bankalar Arası Mali İletişim Sistemidir. Bu sistem yurtiçinde kullanılan ‘EFT’ sisteminin yurtdışı versiyonu olup ‘SWİFT’ olarak kısaltılmaktadır.

Bu aşamada kirli çamaşır olarak adlandırılan kara para çamaşır makinesinde iyice temizlenmektedir. Dolayısıyla bu aşamaya yıkama aşaması da denilmektedir.

Bütünleştirme Aşaması:
Önceki iki aşamayla birlikte gizlenen kara para bu aşamada yasal bir kimliğe bürünerek yeniden kullanıma sokulur. Dolayısıyla bu aşamada kara para artık kullanıma hazırdır. Suçlular, hedeflerine ulaşmakta ve kara parayı aklayarak rahatlıkla ülke içinde kullanmaktadır. Bu aşamanın sonucunda suçluların yaptığı işlemler ilgili birimlerin dikkatini çekmeyecektir. Çektiğinde bile artık servetlerinin kaynağına yönelik olarak suçluların vereceği cevapları olacaktır.

Bu aşamada kirli çamaşır artık temizlenmiştir ve çamaşır makinesinden çıkarılmaktadır. Bu aşamaya sıkma aşaması da denmektedir.

Kara paranın artık yasal bir kaynağı vardır. Artık bu para yasal işlere, gayrimenkule veya bonoya yatırılmaktadır.

Tüm bu süreci bir örnekle açıklayarak somutlaştıralım:

Bir ülkede uyuşturucu ticaretinden elde edilen para kaçak yollardan bir başka ülkeye sokuluyor ve yerleştirme aşaması tamamlanıyor. Bir sonraki aşamada ise gelirin suçtan uzaklaştırılması için değişik ülkelerde paravan şirketler kuruluyor ve banka hesapları açılıyor. Gelir bu şekilde şekil ve yer değiştiriyor, ayrıştırma aşaması da tamamlanıyor. Son aşama olan bütünleştirme aşamasına ise gelir para transferiyle baştaki ülkeye geri dönüyor ya da gayrimenkul, tarihi eser gibi araçlarla yatırıma dönüştürülüyor.

Suçtan Kaynaklanan Malvarlığı Değerlerini Aklama Suçu – Kara para Aklama Suçu
Türk Ceza Kanunu’nun 282.maddesinde tanımlanan bu suç ile, alt sınırı 6 ay ya da daha fazla hapis cezasını gerektiren bir suçtan elde edilen malvarlığı gelirini ülke dışına çıkaran ya da bu gelirin kaynağını gizleyen veya bu gelirin yasal yollardan elde edildiğine dair yanıltıcı bir izlenim yaratacak işlemler yapan kişi 3 yıldan 7 yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar asli para cezasına çarptırılır.https://temizerhukuk.com/kara-para-aklama/

Aynı maddenin devamı uyarınca bu suçun kapsamındaki malvarlığı gelirini, kara para olduğunu bilerek satın alan, kabul eden, bulunduran veya kullanan kişiler 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır.

Suçtan Kaynaklanan Malvarlığı Değerinin Bilerek Satın Alınması Suçu
Türk Ceza Kanunu’nun 282.maddesinin 2.fıkrasında düzenlenen bu suça göre, suçtan kaynaklanan geliri, bu özelliğini bilerek satın alan, kabul eden, bulunduran ya da kullanan kişiler 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Yani, kara parayı, kara para olduğunu bilerek satın alan kişi hapis cezasına çarptırılmaktadır. Bu suç açısından da şikâyet şart değildir, adli makamlar tarafından re’sen soruşturma başlatılır.

Kara para Aklama Suçunda Öncül Suç Nedir?
Kara para aklama suçunun gerçekleşebilmesi için daha önce işlenmiş bir suçtan elde edilen bir gelir bulunmalıdır. İşte bu suça öncül suç denmektedir. Dolayısıyla kara para aklama suçunun meydana gelmesi için öncül suçun varlığı bir ön koşuldur. Öncül suç; dolandırıcılık, uyuşturucu ticareti gibi suçlar olabilmektedir.https://temizerhukuk.com/kara-para-aklama/

TCK’nın 282.maddesinde düzenlenen ilgili suçta eşik sistemi kullanılarak öncül suç belirlenmektedir. Buna göre alt sınırı 6 ay ya da daha fazla hapis cezasını gerektiren bütün suçlar öncül suç olarak kabul edilebilir.

Öncül suç, aklama suçunun konusunu oluşturmaktadır. Çünkü; öncül suçtan elde edilen gelir yoksa aklama suçu da gerçekleştirilemeyecektir.

Kara para aklama suçu öncül suçun varlığına bağlı olarak işlenmesine rağmen mevzuatta öncül suçtan bağımsız bir suç olarak düzenlenmiştir. Bu nedenle, kara para aklama suçundan dolayı bir ceza verilmesi için öncül suç hakkında bir mahkûmiyet kararı gerekmemektedir. Ancak, öncül suçla ilgili olarak açılmış bulunan bir ceza davası varsa bu husus mahkeme tarafından bekletici mesele olarak değerlendirilir.

Öncül suçun faili aklama suçunun da faili olabilmektedir. Bu durumda kişiye hem öncül suç için hem de kara para aklama suçu için ceza verilmektedir.

Öncül Suçtan Elde Edilen Gelir

Kara para aklama suçunun oluşabilmesi için, suçun maddi konusu olan öncül suçun varlığı şarttır, ancak bu tek başına yeterli değildir. Bu suçtan kesinlikle bir gelir elde edilmiş olması gerekmektedir. TCK’da kara para yerine suçtan kaynaklanan malvarlığı değerleri kavramının kullanılmış olması kapsamına hem kara paranın hem de para, kıymetli evrak, mal ve gelirlerin de gireceği anlamına gelmektedir.

Öncül suçtan elde edilen gelir; öncül suçun gerçekleştirilmesinden elde edilen maddi ya da maddi olmayan, taşınır veya taşınmaz, somut ya da somut her türlü varlık ve bu varlıklara ilişkin tasarruf hakları ile ayni hakları gösteren yasal belgelerdir.


Kara para Aklama Suçunun Unsurları Nelerdir?
Maddi Unsur:
Kara para aklama suçu kanunda tanımlandığı şekilde seçimlik hareketlere dayanan bir suçtur. Bu seçimlik hareketler şunlardır;

Alt sınırı 6 ay ya da daha fazla hapis cezasını gerektiren bir suçtan kaynaklı malvarlığı değerini yurt dışına çıkarmak,
Bu malvarlığı değerinin gayrimeşru kaynağını gizlemek ve meşru bir yolla elde edildiği konusunda kanaat uyandırmak maksadıyla çeşitli işlemlere tabi tutmaktır.
Kara para aklama suçu sırf hareket suçu olduğundan netice aranmamaktadır. Yani, bahsedilen seçimlik hareketlerden birinin gerçekleştirilmesi yeterli olup, aklama işleminin tamamlanmasına gerek yoktur.

Manevi Unsur:
Söz konusu suç kasten işlenebilen suçlardandır. Yani, fail bilerek ve isteyerek söz konusu eylemleri gerçekleştirmelidir. Genel suç kastının varlığı, failin cezalandırılması için yeterlidir. Ayrıca özel bir kastın bulunup bulunmadığına bakılmamaktadır.

Kara para Aklama Suçunun Nitelikli Halleri Nelerdir?
Türk Ceza Kanunu’nun 282.maddesinin 3.fıkrası uyarınca kara para aklama suçu kamu görevlisi ya da belirli bir meslek grubuna ait kişi tarafından meslek faaliyetleri sırasında işlenirse, bu durumda uygulanacak hapis cezası yarı oranında artırılacaktır. Belli meslek sahibi ifadesinden anlaşılması gereken ise mesleki bilgileri ve uzmanlık alanları sebebiyle aklama işlemini daha kolay yapabilecek kişilerdir.https://temizerhukuk.com/kara-para-aklama/

Aynı maddenin devamında ise bir diğer nitelikli hal olarak suçun örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenmiş olması yer almaktadır. Bir örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenmiş olması nitelikli halinin uygulanması için öncül suçun da örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenmiş olmasına gerek yoktur. Bu halde verilecek ceza bir kat artırılır.

Kara Para Aklama Suçunda Etkin Pişmanlık:
Türk Ceza Kanunu’nun 282.maddesinin 6.fıkrasında kara para aklama suçu açısından etkin pişmanlık hali düzenlenmiştir. Bu çerçevede, kovuşturma aşamasına geçilmeden önce kara paranın ele geçirilmesini sağlayan ya da kara paranın bulunduğu yeri yetkili mercilere haber vererek ele geçirilmesine katkıda bulunan kişi hakkında kara para aklama suçuyla ilgili olarak ceza verilmez.

para aklamak

Kara para Aklama Suçunun Soruşturulması ve MASAK
Kara para aklama suçu şikâyete tabi değildir, re’sen takip edilmektedir. Dolayısıyla Cumhuriyet Başsavcılıkları tarafından doğrudan soruşturma yapılarak soruşturmanın sonunda iddianame hazırlanabilir.

Mali Suçları Araştırma Kurulu, kısaltılmış haliyle MASAK, Kara paranın Aklanmasının Önlenmesine Dair Kanun ile kurulmuştur. Görevleri ise kara para aklama suçu ile mücadele edilmesindeki politikaların belirlenmesi, veri toplanması, şüpheli işlem bildirimlerinin alınması, analiz edilmesi ve değerlendirilmesidir.

MASAK yaptığı araştırma sonucunda kara para aklama suçunun işlendiğini tespit ettiğinde Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunacaktır. MASAK soruşturma aşamasına katkı sunmaktadır ancak bir yargılama makamı değildir.

Kara Para Aklama Suçunda Güvenlik Tedbirleri
Kara para aklama suçunda uygulanacak olan güvenlik tedbirleri kişinin gerçek kişi olmasına ya da tüzel kişi olmasına göre değişebilmektedir. Uygulanan güvenlik tedbirleri; belli hakları kullanmaktan yoksun bırakılma, müsadere, akıl hastalarına özgü güvenlik tedbirleri, sınır dışı edilme ve tüzel kişilere uygulanan güvenlik tedbirleri olan iznin iptali ve müsaderedir.

Müsadere:
Müsadere; kanunda yazılı olan hallerde belli eşyaların ya da kazancın mahkeme kararıyla, sahibinden alınarak kamuya teslim edilmesidir. Bir suçla ilgili olan eşyanın mülkiyeti kamuya geçmektedir. Kara para aklama suçunda suçtan elde edilen gelirin başka bir şeye dönüştürülmesi durumunda eşya üzerinde müsadere uygulanabilmektedir. Kazanç üzerinde müsadere ise maddi çıkar elde etme amacıyla işlenen suçlarda elde edilen gelirin alınmasıdır. Suç sonucu elde edilen gelirin müsadere edilmesi yoluna gidilmektedir.

Müsadere, hüküm kesinleştikten sonra uygulanmakta olup kişinin ilgili mal üzerindeki mülkiyet hakkını tamamen sona erdirir.

Tüzel Kişilere Uygulanacak Güvenlik Tedbirleri:
Tüzel kişilere uygulanacak olan güvenlik tedbirleri iznin iptali ve müsadere olup, Türk Ceza Kanunu’nun 282.maddesinin 5.fıkrasına göre kara para aklama suçu bir tüzel kişinin faaliyeti çerçevesinde ve bu tüzel kişinin yararına işlenirse bu tedbirler uygulanacaktır.

El koyma Nedir? El koyma ve Kara Para Aklama Suçu:
El koyma, suçun ya da tehlikenin önlenmesi için ya da suç delili sayılabileceği veya müsadereye tabi olduğu için bir eşya üzerinde zilyedin tasarruf yetkinin kaldırılmasıdır.

Söz konusu eşya geçici olarak devletin hakimiyeti altına alınmaktadır. El koyma koruma tedbiri Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 128.maddesinde düzenlenmiştir.

Kara para aklama suçu açısından çıkması muhtemel olan zararların önüne geçmek ve ispat açısından el koyma tedbiri oldukça önemlidir.

El koyma kararı soruşturma aşamasında sulh ceza hakimince verilirken, kovuşturma aşamasında davanın açılmış olduğu mahkemece verilir. Fakat, gecikmesinde sakınca bulunan hallerde Cumhuriyet Savcısı da el koyma işlemini yerine getirebilir.

El koyma, hükümden önce verilen bir kararla uygulanarak zilyedin tasarruf yetkisini sınırlandırmaktadır.

Kara Para Aklama Suçunda Zamanaşımı:
Kara para aklama suçu dava zamanaşımı ve ceza zamanaşımına tabi bir suçtur:

Dava Zamanaşımı:
Kara para aklama suçunun temel şekli için öngörülen ceza 3 yıldan 7 yıla kadar hapis cezası olduğundan, suçun temel şekli için zamanaşımı süresi 15 yıldır. Zamanaşımı süresi nitelikli haller bakımından bir farklılık arz etmemektedir. Dava zamanaşımı süresi öncül suç tarihini değil, öncül suçtan kaynaklanan gelirin aklanmasıyla ilgili fiillerin işleniş tarihi esas alınır.

Ceza Zamanaşımı:
Ceza zamanaşımı kişi hakkında kesinleşmiş bir mahkûmiyet kararı bulunmasına karşın, mahkumiyet kararının hüküm tarihinden itibaren belli bir süre içinde infaz edilmemesi sebebiyle ilgili cezanın infaz yetkisini ortadan kaldırır. Kara para aklama suçunda ceza zamanaşımı süresi 20 yıldır.https://temizerhukuk.com/kara-para-aklama/