Merhabalar,

Öncelikle müvekkilinizin parseli içinden geçen gayrı resmî yolun hukuken bir karşılığı yoktur. Malik isterse bu yolu kapatabilir. Ancak aynı şeyi kaynak suları için söyleyemiyoruz çünkü kadimden beri kullanılan kaynakların diğer parsellere geçmesinin ve onlar tarafından kullanılmasının engellenmesi mümkün değildir (TMK Madde 742, 743). Buna göre:

1) Normalde suyun doğal aktığı yer için el atmanın önlenmesi veya ecrimisil talep edilemez. Ancak bahsettiğiniz borular önceki doğal kullanımdan aşırı bir farklılık ve müvekkil taşınmazı üzerinde fazladan yük oluşturuyorsa, dava konusu edilebilir diye düşünüyorum. En kötü eski doğal halinde kalmasına karar verilir.

2) Aynı şekilde suyun doğal akıntı yeri için mecra hakkı istenemez. Ancak yapılacak borular taşınmaz üzerinde kullanımı kısıtlayıcı fazladan bir yük getiriyorsa mecra hakkından da bahsedilebilir. Buna hakimin karar vermesi gerektiğini düşünüyorum.

3) Resmi olmayan yol için ise müvekkilin geçit hakkı istemesi mümkündür. İsterse yolu kullanıma kapatabilir de. Ancak kapatması durumunda karşı tarafın başka yolu yoksa, veya olsa bile o yolu kullanmak çok masraflı ise, bu kez de karşı taraf geçit hakkı için dava açabilir ve o zaman da müvekkile ödenecek bedel de hakim tarafından belirlenmiş olur (TMK 747, 748).

Saygılarımla,
Öğr.Gör.Dr. Yunus Konbul
Har. Müh.