Menfi Tespit - Bedelsiz Çek-Tedbir

Merhaba arkadaşlar,
Müvekkil şirket mal alımı için satıcı şirketle yaptığı şifahi anlaşmaya göre muhtelif tarihli çekleri (bağlantı) ön ödeme amacıyla veriyor. Anlaşmaya göre bir kısım malları teslim alıyor. Fakat satıcı şirket üretimi durdurduğu için artık mal teslim etmiyor. Cari hesaplarında alacaklı olduğumuzu yazılı olarak kabul ediyorlar. Bu durumda;
-Menfi tespit davası açmadan önce ticaret mahkemesinden tedbir talebinde bulunsak mahkeme teminatlı veya teminatsız olarak çekler hakkında ödeme yasağı kararı verir mi, veriyor mu? Teşekkürler..

Elbette davayı açmadan ihtiyati tedbir kararı alabilirsiniz ama 10 gün içinde menfi tespit davanızı da açmanız gerekeceği düşünüldüğünde çok pratik bir yol olmayacak. Tedbir talebinizle birlikte takibe girişilmeden menfi tespit davanızı açmanız yararınıza.

Alıntı: İİK.Madde 72 - (Değişik madde: 18/02/1965 - 538/43 md.)(*) Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tesbit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyle icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini istiyebilir. (Değişik fıkra: 09/11/1988 - 3494/6 md.)(**) Dava alacaklı lehine neticelenirse ihtiyati tedbir kararı kalkar. Buna dair hükmün kesinleşmesi halinde alacaklı ihtiyati tedbir dolayısıyla alacağını geç almış bulunmaktan doğan zararlarını gösterilen teminattan alır. Alacaklının uğradığı zarar aynı davada takdir olunarak karara bağlanır. Bu zarar herhalde yüzde kırktan aşağı tayin edilemez. (Değişik fıkra: 09/11/1988 - 3494/6 md.)(**) Dava borçlu lehine hükme bağlanırsa derhal takip durur. İlamın kesinleşmesi üzerine münderecatına göre ve ayrıca hükme hacet kalmadan icra kısmen veya tamamen eski hale iade edilir. Borçluyu menfi tespit davası açmaya zorlayan takibin haksız ve kötü niyetli olduğu anlaşılırsa, talebi üzerine, borçlunun dava sebebi ile uğradığı zararın da alacaklıdan tahsiline karar verilir. Takdir edilecek zarar, haksızlığı anlaşılan takip konusu alacağın yüzde kırkından aşağı olamaz. Borçlu, menfi tesbit davası zımmında tedbir kararı almamış ve borç da ödenmiş olursa, davaya istirdat davası olarak devam edilir. Takibe itiraz etmemiş veya itirazının kaldırılmış olması yüzünden borçlu olmadığı bir parayı tamamen ödemek mecburiyetinde kalan şahıs, ödediği tarihten itibaren bir sene içinde, umumi hükümler dairesinde mahkemeye başvurarak paranın geriye alınmasını istiyebilir. Menfi tesbit ve istirdat davaları, takibi yapan icra dairesinin bulunduğu yer mahkemesinde açılabileceği gibi, davalının yerleşim yeri mahkemesinde de açılabilir. Davacı istirdat davasında yalnız paranın verilmesi lazım gelmediğini ispata mecburdur.

Saygılarımla...

Şehper Ferda Hanım, Tedbir kararı çek hamili üçüncü kişiler aleyhine olacağından benzer olaylarda tedbir kararı almış olanın bulunup bulunmadığını merak etmiştim.
Ayrıca karşı tarafın borcunu kabul ettiğine dair yazılı beyanı bulunduğundan tedbir kararı verilmediğinde menfi tespit davası açmak yerine öncelikle ilamsız icra takibi yapmayı düşünmüştüm.Bu durumda ikinci sorum şu ki;
- Menfi tespit davasına konu olabilecek bu bedelsiz çeklerin günü gelip ödenmeden (ki biliyoruz çeklerde gün olmaz) alacak muaccel hale gelmez mi ve alacağın tahsili için icra takibi yapılamaz mı?

Sayın Av.Can,

Tedbir kararı çekler 3. kişilerde bile bulunsa verilir, ancak 3. kişi iyiniyetli hamil olduğundan bahisle tedbire itiraz ederse tedbir kaldırılır. Eğer çekler 3.kişilerde ise, ibraz edildiğinde ihtirazi kayıt düşerek ödemenizi öneririm. Aksi halde keşidecinin zararı katlanıyor. En sevimsiz dava türlerinden biridir , keşideci haklı olduğu halde 3.kişiye bu ödemeyi neden yapmak zorunda kaldığını bir türlü anlayamaz, anlamak istemez.

Bu şekilde çekler üzerindeki tedbirler kalkar ve ödemeler bizarur yapılırsa, yegane seçeneğiniz, -tabi eğer 3.kişinin kötüniyetini kanıtlayabilecek dökümanlarınız varsa 3.kişi aleyhine de dava açabilirsiniz, mesela çek keşide ttiğiniz şirkettir, çek 3. kişi olan bir şahısta çıkar, ticari defterlerin ibrazını ister, aralarında alış veriş olmadığını, 3.kişinin gizli tahsil cirosu saikiyle hareket ederek esasen çeki keşide ettiğinizle birlikte kötüniyetle hareket ettiğini kanıtlayabilirsiniz, vb. vb.- ancak bu durum yoksa çeki kime keşide etmişseniz, sözleşmenin tarafı olan kişiye karşı açtığınız menfi tespit davanızı istirdata dönüşmüş hali ile sürdürürsünüz.

Siz öncelikle ihtiyati tedbir talepli menfi tespit davanızı takibe geçilmesini beklemeden açın. Sonra gelişmelere göre devam ederiz.


Saygılarımla...

Sayın Can bende düşündüğünüz gibi düşünüyorum, tespit davasından önce tedbir kararı alın,

Sayın Demirel'in bahsettiği ince ve uzun yolda meşakatli işlerle uğraşma olasığınız yüksek, borçlunun tedbire itirazda neden tedbirin kalkacağını anlamadım, elinde çek olanın borcu oluğuna dair belgeniz nasıl olsa mevcut...

Sayın Balku,

10 gün sonra tedbirin devam edebilmesi için zaten dava açılmayacak mı?

Soru sahibinin belirttiği belge, anladığım doğruysa 3.kişilere karşı, onlardan elde edilmiş bir belge değil, keşide edilenden alınmış bir belge.

Çeklerin kimde çıkacağı bile belli değil. 3.kişide çıktığı takdirde, 3.kişinin kötüniyeti keşideci tarafından kanıtlanamadığı takdirde, Mahkeme tedbiri kaldırır.

Saygılarımla

Alıntı: Çeklerin kimde çıkacağı bile belli değil. 3.kişide çıktığı takdirde, 3.kişinin kötüniyeti keşideci tarafından kanıtlanamadığı takdirde, Mahkeme tedbiri kaldırır.

Benim bildiğim kadarıyla; mahkemeler tedbir kararı verirken; "tedbirin lehdar hakkında geçerli olmasına" şeklinde karar vermektedirler. En azından benim başımdan geçen olaylarda böyle oldu. Mahkeme işin başında 3 üncü kişinin kötüniyetli olacağını bilemeyeceğinden 3 üncü kişilere etkili olacak bir tedbir kararı da veremeyecektir/vermemelidir. Böyle bir tedbir kararı alan varsa, kararı veren hakimi merak ederim.

Saygılarımla

Ben kararlarımı hep merak ettiğiniz şekilde aldım. E./K. numaralarını bilahare bildiririm

Sayın katılımcılar,

Av.Suat Ergin'e katılıyorum. Adı belli olmayan, hakkında dava açılmayan 3.kişlere karşı tedbir kararı veren mahkemeyi ben de merak ediyorum. Böyle bir karar hataen bile verilemez. Ancak keşideci tarafından değil de 3.bir kişi tarafından elindeki çeki zayi ettiğinden bahisle dava açılması halinde tedbir kararı verilebilir. Keşideci açısından böyle bir karar bugüne kadar duymadım, görmedim. Bu da normal, zira böyle bir kararın kukuki gerekçesi yoktur.

Evet böyle bir karar var. Benim dosyamda çekte üçüncü kişiyiz. Üstelik bankayız ve çeki krediye teminat olarak almışız. keşideci imza inkarında dahi bulunmuyor sadece çeki verdiği kişiden mal alamamamış, karşılığı olmadığından dolayı menfi tespit davası açmış icradan önce hem lehdara hemde bize karşı. Hakim tutumuş %100 teminatla icrayı durdurmuş. Bende ihtimal veremiyordum, gittim görüştüm böyle bir karar nasıl verilir diye, hukukta iki kere iki dört etmezmiş kendi takdirri bu yöndeymiş, alın size böyle bir karar, memleketimin hakimi,

Selamlar,

ben de bu bahsedilen karar örneklerinden çok acil talep ediyorum,sayın meslektaşlarım.Zira,çek bedelsiz kaldığı halde iade etmeyen muhataba karşı açtığımız menfi tespit davasından sonra - ki bu davada tedbir kararı verilmedi, şimdi müvekkil aleyihene üçüncü kişi tarafından icra takibi yapıldı. İcra mahkemesine itiraz ettik fakat bu kez icra mahkemesi de tedbir kararı vermedi.

iŞTE BU NEDENLERLE ELİNDE TEDBİR KARARI ÖRNEĞİ OLAN MESLEKTAŞLARIMIZIN BUNU PAYLAŞMASINI DİLİYORUM,HERKESE İYİ ÇALIŞMALAR.

sayın fthçetin, benim de başımdan daha cuma günü böyle bir olay geçti. şöyle ki;
davacı şahıs alışveriş esnadında davalıya çek veriyor. davalı şahıs ise malları teslim etmediği için davacı çeke tedbir koydutturup menfi tespit davası açıyor. davalı ise; müvekkilim banka şubesine olan kredi borcundan dolayı çeki bankaya ibraz ediyor. ben iyiniyrtli 3. kişi vekili olarak söz konusu karara itiraz ettim. ancak; davaya bakan hakim dilekçemi okumadan dosyadaki delillere göre tedbiri kaldıramam dedi ve reddetti. ve bunu yapan 1. sınıf bir hakim. şahıslar arasındaki kişiler defiler iyiniyetli 3. şahıslara karşı ileri sürülemez der çek hukuku. 1 yıllık avukatım daha ama hakime hanımla acayip inatlaştım. uğraşıyorum ama nafile gibi görünüyor

herkese selamlar saygılar. şu an aynı konu benimde önümde. mahkeme çek için tedbir kararı vermiş. şu an çek elinde olan 3. bir kişide tedbirin kaldırılması için başvurmuş. keşidecinin müvekkili olarak şu an 3. kişinin kötüniyetini ispatlamaya çalışıyorum. başka da bir yol yok sanırım.

Arkadaşlar malesef bu tip davalarda Asliye Ticaret mahkemeleri tedbir talebini kabul etmiyor. Dava konusu olarak; bedelsiz çekin ödenmesi'nin durdurulması, icraya koyulduğu taktirde icra takibi'nin durdurulması,borcun olup olmadığı'nın tespiti hakkında dava açtığınızda, mahkeme bu talebinizi "dava konusu uyuşmazlık yargılamayı gerektirdiğinden(borcun olup olmadığı, çekin bedelsiz kalıp kalmadığı), tedbir verildiği taktirde, tedbir kararının, yargılama yerine geçeceğinden red ediyor" ...yani alacaklı çekinizi yazdırıp rahatlıkla icraya koyuyor, tahsil ederse davanız istirdat davasına dönüşüyor o kadar.

Maalesef bu şekilde hatalı tedbir kararları ile karşılaşıyoruz, bu kez dosyamda ytakip açılmamsına, çekin ciro edilmemesine diye tedbir kararı vermiş. Komik gerçekten çekin ciro edilip edilmediğini nerden biliyorsun, önceden ciro edilmişse ne yapacaksın. İyi niyetli 3. kişi diye bir kavram var kıymetli evrak hukukunda bunu geçerseniz kambiyo evrakının adi senetten hiçbir farkı kalmaz. Örnek Yargıtay kararları; tedbire karşı istinafa başvuracağız artık..

Yatgıtay Hukuk Genel KuruluEsas 2013/12-2113, Karar 2014/210
.....Somut olayda, takip konusu senedin kambiyo senedi özelliklerini taşıdığı ve alacaklının kambiyo hukuku gereğince takip hakkına sahip bulunduğu anlaşılmaktadır. Diğer taraftan 6762 sayılı TTK’nun 690. maddesinin yollamasıyla bonolarda da uygulama yeri olan 6762 sayılı TTK’nun 599. maddesi uyarınca poliçeden dolayı kendisine müracaat olunan kimse keşideci veya önceki hamillerden biriyle kendi arasında doğrudan doğruya mevcut olan münasebetlere dayanan def'ileri müracaatta bulunan hamile karşı ileri süremez; ancak, hamil poliçeyi iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olması halinde bu def’iler ileri sürebilecektir.

Dosya kapsamına göre, takip alacaklısının kötüniyetli olduğu iddia ve ispat edilmediği gibi senet metninde de tüketici sözleşmesi nedeniyle verildiğine ilişkin bir ibare bulunmadığı anlaşılmaktadır. Ayrıca muteriz borçlular tarafından takip dayanağı senetteki imzaya itiraz edilmediği gibi borcun ödendiği de ispat edilmemiştir.

Yargıtay 19. Hukuk DairesiE 2003/5813, K. 2004/3436, T. 29.3.2004 tarihli kararında TTK.nun 599. maddesinde yazılı olduğu gibi keşidecinin lehtar ile kendi arasında doğrudan doğruya mevcut olan ilişkiye dayanan defileri müracaatta bulunan hamile karşı ileri sürülebilmesi için hamilin bonoyu iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olması gerekir. Bunu kanıt yükü de hiç şüphesiz keşideciye ( davacıya ) düşer. Çeki elinde bulunduran hamilin ( davalı ), davacıyla çek lehtarı arasındaki ilişkiyi bilmesi yeterli olmayıp, davalı hamil Yusuf Soysal'ın çeki iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket ettiğinin kanıtlanması gerekir.