Yargıtay'dan Basın Açıklaması 30.6.2005

T.C.

YARGITAY

Birinci Başkanlığı

BASIN AÇIKLAMASI



Yargıtay Başkanlar Kurulu’nun 30.6.2005 tarihinde yapmış olduğu toplantısında üzerinde görüş birliğine varılan aşağıdaki konuların kamuoyuna duyurulmasında zorunluluk bulunduğuna karar verilmiştir:

· 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanununda yapılan değişiklikler, yargıdaki çalışma koşulları, özlük hakları ve diğer konulardaki sorunları çözmekten uzak olup; yürütmenin yargıyı etki altına alma düşüncesinin bir örneği olarak karşımıza çıkmıştır.

· Hakim adaylığına atamaların yürütme organı içerisinde ki Adalet Bakanlığı tarafından yerine getirilmesi ve siyasi iradenin bu süreçte belirleyici olması, açık olan kadro sayısı da gözetildiğinde yargıda siyasallaşma yaratacaktır.

Bu durum laikliğe ve ulusal bütünlüğe aykırı söylemleri hayata geçirmeye çalışanlara destek yaratacak ve belirtilen değerler korumasız kalabilecektir. Hukuk devleti ilkesi ve cumhuriyetin nitelikleri anayasal düzen içerisinde yargı organlarınca korunması gereken değerlerden olup, laiklik ilkesi ve Ulus’un bütünlüğünün korunmasında Yargıtay dün olduğu gibi bugün ve bundan sonra da taraf olmaya devam edecektir.

· Özveriyle çalışan teşkilattaki beklentinin aksine, verilen sözlere rağmen “bazı kurumları birbiriyle karşı karşıya getirecek gerçeği yansıtmayan gerekçelerle” hakimler ve cumhuriyet savcılarının özlük haklarında iyileştirici düzenlemelere gidilmediği gibi, birinci sınıf hakimler arasında özlük hakları yönünden hukuksal dayanağı olmayan farklılıklar da yaratılmıştır. Devletin üç erkinden biri diğerine üstün olmayıp, özlük hakları da bu kapsamda düzenlenmelidir.

· Yasaların yeterli bir hazırlık ortamından geçmeden kabul edilmesi, uygulamada farklı sorunların ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Bu bağlamda bölge adliye mahkemelerinin mevcut görevleriyle faaliyete geçmesi, sistemin bütünüyle oturmadığı bu süreçte Yargıtay’ı ikinci planda bırakacak, sonuçta ise tam bir kaos ortamı ortaya çıkacaktır.

Temel yasaların bütünüyle değiştirildiği bu dönemde, yeni yasalara ilişkin uygulamalar Yargıtay içtihatlarıyla şekillenene kadar bölge adliye mahkemeleri faaliyete geçirilmemelidir. Ayrıca, bölge adliye ceza mahkemelerinin görev alanına giren konular daraltılmalı; adli denetim mercii olarak öngörülen bu mahkemeler üzerindeki yürütme organına bağlı teftiş sistemi ile “denetim altında bir denetim organı” yaratılmasının yargı bağımsızlığına aykırı olduğu da gözetilmelidir.

· Bölge adliye mahkemeleri kurulurken, ortaya çıkacak ihtiyaç ta gözetilerek dörtbin hakim kadrosu alınmış; bu kadrolara ivedilikle atama yapılabilmesi için staj süresi kısaltılmış, avukatlıktan hakimliğe geçiş koşulları da kolaylaştırılmıştır. Böylece yeterli donanıma sahip olmayan ve dolayısıyla hakimlik nosyonunu alamayan, mevcut kadronun da yarısını oluşturacak bu atamalar yoluyla önümüzdeki otuz kırk yıllık bir dönem şekillendirilmek istenmektedir ki, bu durum eklenecek yeni boyutlarıyla yargıdaki sorunları ayrıca artıracaktır. Anılan düzenleme yapılırken, en az dört yıl hakimlik yapanların avukatlık ünvanını alabilmesi ise gözetilmemiştir.

· Teftiş Kurulu Başkanlığı, ivedilikle yapılacak yasal bir düzenlemeyle Adalet Bakanlığı merkez teşkilatından alınarak, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’na (HSYK) bağlanmalı, adalet müfettişliğine yapılacak atamaların Adalet Bakanlığı yerine, bütünüyle HSYK tarafından gerçekleştirilmesi yoluna gidilmelidir. Mevcut düzenlemeye göre, Teftiş Kurulu Başkanlığı’nın Adalet Bakanlığı merkez teşkilatı kapsamında yer alması, geçmişte ve günümüzde örnekleri görüldüğü üzere yargı üzerinde vesayet yaratmaya elverişlidir. 2802 sayılı Kanun’da yapılan son değişikliklere yönelik tepkilerini demokratik yolla ortaya koyan hakimler hakkında soruşturma açılması da yargı üzerindeki vesayetin bir ifadesi olup, açılan soruşturmalar üzüntü ile karşılanmıştır.

· Hakimlerin kişisel veya görevle ilgili suçlarında farklı soruşturma yöntemlerine bağlı olmaları, yargı bağımsızlığı ve hakim teminatının bir gereğidir. Yargıda dokunulmazlık söz konusu olmayıp, hakimlere yönelik özel soruşturma yöntemlerinin, “mesleki dokunulmazlık” şeklinde yansıtılarak, yasama dokunulmazlıklarının kaldırılmamasına gerekçe yapılması da hukuksal gerçeklerle bağdaşmamaktadır.

Yargıtay olarak hukuk devleti ilke ve kurallarının uygulanmasında aynı duyarlılık ve kararlılık içerisinde hareket edilecek ve takipçisi de olunacaktır.

Kamuoyuna saygı ile duyurulur.