Ölümlü Trafik Kazası - Kusurlu Kişi Vefat

Merhabalar,

Müvekkil mirasçılar, iki taraflı bir trafik kazasında vefat eden baba/eş şahıstan dolayı destekten yoksun kalma tazminatı almak istiyor. Yargıtayın sık sık farklı kararlar verdiği bu konuyla alakalı, vefat eden kusurlu sürücü ve destekten yoksun kalma tazminatı taleplerine ilişkin güncel karar ve uygulama ne yöndedir acaba?

Birde kusurlu müteveffaya ilişkin kafamda oturtamadığım bir durum mevcut. Şöyle ki; Müteveffa arkadan çarpıyor ve hastanede ex oluyor. Elimde yalnızca kaza tutanağı olması sebebiyle şuan için asli kusurlu konumunda diye yorumluyorum. Bu ihtimal dahilinde ve Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları m.6A-d maddesinde belirtilen teminat dışı kalma hallerini birlikte değerlendirdiğimde, müvekkillerin destekten yoksun kalma tazminatı talep edemeyeceklerini düşünüyorum. Ama 2016 ve 2017 tarihli Yargıtay kararlarında ise bu tazminatın talep edilip alınabileceğini okudum. Bu konuya ilişkin sizlerin de fikrini ve yorumunu almak isterim.

Merhaba meslektaşım, sorunuzun cevabı poliçe teminat başlangıç tarihinin ve kaza tarihinin 01/06/2015’ten önce ya da sonra olmasına göre değişecektir. Zira bildiğim kadarıyla ve sizin de belirmiş olduğunuz üzere 01/06/2015 tarihinde yürürlüğe giren Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk ( Trafik ) Sigortası Genel Şartları "Teminat Dışında Kalan Haller" başlıklı A.6. maddesi ( d ) bendi gereğince destek tazminatı talebi ZMSS poliçe teminatı kapsamında değildir. Fakat poliçe teminat başlangıç ve kaza tarihi 01.06.2015 tarihinden önce ise 12/8/2003 tarihli ve 25197 Sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları uygulanmalı ve destek tazminatı poliçe teminatı kapsamında kabul edilmelidir. Yürürlükten kalkan ve yürürlükte olan her iki Genel Şarta ilişkin olarak verilen Yargıtay Kararlarını ekliyorum. Kararları okuduğunuzda kafanızdaki soru işaretlerinin gideceğini umuyorum. İyi çalışmalar dilerim.

T.C. YARGITAY 4. HUKUK DAİRESİ
E. 2021/8508 K. 2022/3972 T. 3.3.2022
• TRAFİK KAZASINDAN KAYNAKLANAN DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATI İSTEMİ ( Desteğin 20/07/2016 Tarihinde Kendi Kusuru İle Sebebiyet Verdiği Kazada Öldüğü Poliçe Teminat Başlangıç Tarihi 08/03/2016 Tarihi Olduğu - Davalının Sorumluluğunun Kapsamı 01/06/2015 Yani Poliçenin Teminat Başlangıç Tarihinden Önce Yürürlüğe Giren Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk ( Trafik ) Sigortası Genel Şartlarına Göre Belirleneceği )
• DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATI İSTEMİ ( Trafik Kazasından Kaynaklı - Kaza ve Poliçenin Teminat Başlangıç Tarihinde Yürürlükte Bulunan Karayolları Trafik Kanunu'nda Desteğin Kusuruna Denk Gelen Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Taleplerinin Sigorta Teminat Kapsamında Olduğuna İlişkin Düzenleme Olmadığına Göre Davacının Davalı Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortacısından Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Talep Etme Hakkı Bulunmadığı )
• KENDİ ÖLÜMÜNE SEBEP OLAN SÜRÜCÜ ( Trafik Kazasından Kaynaklı Destekten Yoksun Kalma Tazminatı İstemi - Genel Şartların "Teminat Dışında Kalan Haller" Başlıklı A.6. Md. ( D ) Bendinde "Destek Şahsının Kusuruna Denk Gelen Destek Tazminatı Talepleri" Teminat Kapsamı Dışında Bırakılmış Olup Kendi Ölümüne Neden Olan Sürücünün ( Desteğin ) Tam Kusuruna İsabet Eden Destek Tazminatı Talebi ZMSS Poliçe Teminatı Kapsamında Olmadığı )
2918/m.92
ÖZET : Dava; trafik kazasından kaynaklanan destekten yoksun kalma tazminatı istemine ilişkindir. Somut olayda, desteğin sevk ve idaresindeki araç ile 20/07/2016 tarihinde kendi kusuru ile sebebiyet verdiği kazada öldüğü, poliçe teminat başlangıç tarihinin de 08/03/2016 tarihi olduğu anlaşılmaktadır. Davalının sorumluluğunun kapsamı 01/06/2015, yani poliçenin teminat başlangıç tarihinden önce yürürlüğe giren Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk ( Trafik ) Sigortası Genel Şartları'na göre belirlenecektir. Genel Şartların "Teminat Dışında Kalan Haller" başlıklı A.6. maddesi ( d ) bendinde; "destek şahsının kusuruna denk gelen destek tazminatı talepleri" teminat kapsamı dışında bırakılmış olup bu nedenle kendi ölümüne neden olan sürücünün ( desteğin ) tam kusuruna isabet eden destek tazminatı talebi ZMSS poliçe teminatı kapsamında değildir. Kaza ve poliçenin teminat başlangıç tarihinde yürürlükte bulunan Karayolları Trafik Kanunu'nda sigortalının sorumluluk riski kapsamında olmayan destek tazminatı talepleri ile destekten yoksun kalan hak sahibinin, sigortalının sorumluluk riski kapsamında olmakla beraber desteğin kusuruna denk gelen destekten yoksun kalma tazminatı taleplerinin sigorta teminat kapsamında olduğuna ilişkin bir düzenleme olmadığına göre, davacının davalı zorunlu mali sorumluluk sigortacısından destekten yoksun kalma tazminatı talep etme hakkı bulunmadığından ( H.G.K.'nın 20/04/2021 tarih 2021/17-86 E, 2021/516 K sayılı ilamı da bu yöndedir. ) davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu şekilde davanın kabulü yönünde karar verilmesi doğru görülmemiştir.
DAVA : Taraflar arasındaki tahkim davasının yapılan yargılaması sonunda; Sigorta Tahkim Komisyonu İtiraz Hakem Heyetince verilen 01/11/2017-2017/İHK-4346 Sayılı kararın süresi içinde davacı vekili ve davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
KARAR : Davacı vekili, 20/07/2016 tarihinde Ö. Şaban'ın sevk ve idaresindeki 48... plakalı aracın geçirdiği trafik kazası sonucu aynı zamanda başvuranın desteği olan Ö. Şaban'ın vefat ettiğini, kazanın meydana gelmesinde müteveffa sürücünün asli kusurlu bulunduğunu, sigorta şirketine başvurulmasına karşın ödeme yapılmadığını ileri sürerek fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak üzere 4.900,00 TL destekten yoksun kalma tazminatı ile 100,00 TL cenaze defin giderinin 01/11/2017 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesini talep etmiş, talebini ıslahla alınan bilirkişi raporu doğrultusunda 113.176,00 TL'ye artırılmıştır.
Davalı vekili, desteğin meydana gelen kazada kusuru bulunduğundan talebin teminat dışında kaldığını ileri sürerek davanın reddini savunmuştur.
Sigorta Tahkim Komisyonu Uyuşmazlık Hakem Heyetince, tek taraflı kazada sürücü kusuru ile vefat eden sürücünün yakınlarına destekten yoksun kalma tazminatı ile cenaze ve defin gideri ödenemeyeceği gerekçesiyle başvurunun reddine karar verilmiş; karara karşı davacı vekili tarafından itiraz edilmesi üzerine İtiraz Hakem Heyetince, itirazın kabulüyle uyuşmazlık hakem kararının kaldırılmasına, başvurunun kabulüyle 113.176,00 TL destekten yoksun kalma tazminatının talep gibi 01/11/2017 tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte karşı taraf Sompo Japan Sigorta A.Ş.'den alınarak başvurana ödenmesine karar verilmiş; karar, davacı vekili ve davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, trafik kazasından kaynaklanan destekten yoksun kalma tazminatı istemine ilişkindir.
Davacının desteğinin, davalıya trafik sigortalı aracın sürücüsü iken gerçekleşen tek taraflı kazada öldüğü konusunda uyuşmazlık yoktur. Dosya kapsamında bulunan kaza tespit tutanağında, meydana gelen kazada desteğin tam kusurlu olduğu belirlenmiştir.
Türk Ticaret Kanunu'nun 1425. maddesine göre sigorta poliçesi genel ve varsa özel şartları içerir. Yeni Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk ( Trafik ) Sigortası Genel Şartları 01/06/2015 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Karayolları Trafik Kanunu'nun 92. maddesinin ( a ) ve ( c ) bentleri, Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk ( Trafik ) Sigortası Genel Şartları A.1. maddesi, A.3. maddesi, A.5. maddesinin ( ç ) bendi, yine A.6. maddesinin ( c ) ve ( d ) bentleri birlikte değerlendirildiğinde bir motorlu aracın işletilmesi sırasında destekten yoksun kalınan zararın, zorunlu mali sorumluluk sigortasının kapsamında olması için şu şartların gerçekleşmesi gerektiği söylenebilir.
a- ) Talep edilen destek tazminatı, 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanununa göre sigortalıya düşen hukuki sorumluluk ve sorumluluk riski çerçevesinde genel şartlarda içeriği belirlenmiş tazminatlara ilişkin olmalıdır. Sigortalının hukuki sorumluluğu olmayan veya sigortalının sorumluluk riski içinde bulunmayan tazminat taleplerinden sigortacının sorumluluğu bulunmayacaktır.
b- ) Motorlu aracın işletilmesinden dolayı ölen kişinin üçüncü kişi olması gerekir. İşleten ve işletenin sorumlu olduğu şahısların dışında bir üçüncü kişinin ölüm neticesi, destek zararlarından sigortacının sorumluluğu bulunmaktadır. Bunun sonucu olarak, poliçede taraf olan işleten ( sigortalı ) ya da işletenin eylemlerinden sorumlu bulunduğu kişilerin ölmesi durumunda ölen kişi, üçüncü kişi sayılmayacağı için desteğinden yoksun kalanların zararından sigortacı sorumlu olmayacaktır.
c- ) Sigortalının sorumluluk riski kapsamında olmakla beraber destek şahsının kusuruna denk gelen destek tazminatı taleplerinden sigortacının sorumluluğu bulunmamaktadır. Bir başka anlatımla desteğin kendi kusurundan kaynaklanan destek zararlarından sigortacının sorumluluğu bulunmamaktadır.
Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası teminatının kapsamı, poliçe ve poliçenin ayrılmaz bir parçası olan Genel Şartlara göre belirlenir. Nitekim Karayolları Trafik Kanunu'nun 90. maddesinde yapılan değişiklikle, zorunlu sigortacının kapsamındaki tazminatları belirlemede Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının göz önüne alınması esası getirilmiştir.
01/06/2015 tarihinde yürürlüğe giren Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları'nın amacı A.1 maddesinde “Karayolları Trafik Kanunu uyarınca motorlu araç işletenlerine yüklenen hukuki sorumluluk için düzenlenen Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasına yönelik ilgililerinin hak ve yükümlülüklerine ilişkin usul ve esasların düzenlenmesidir.” şeklinde belirlenmiştir. Sigortanın kapsamı ise Genel Şartların A.3. maddesinde “Sigortacı, poliçede tanımlanan motorlu aracın işletilmesi sırasında, üçüncü şahısların ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına sebebiyet vermiş olmasından dolayı, Karayolları Trafik Kanunu'na göre sigortalıya düşen hukuki sorumluluk çerçevesinde Genel Şartlarda içeriği belirlenmiş tazminatlara ilişkin talepleri, kaza tarihi itibariyle geçerli zorunlu sigorta limitleri dahilinde karşılamakla yükümlüdür. Sigortanın kapsamı üçüncü şahısların, sigortalının Karayolları Trafik Kanunu çerçevesindeki sorumluluk riski kapsamında, sigortalıdan talep edebilecekleri tazminat talepleri ile sınırlıdır.” şeklinde düzenlenmiştir. Kapsama giren teminat türlerinin tanımlandığı A.5. maddesinin ( ç ) bendinde ise Destekten Yoksun Kalma ( Ölüm ) Teminatı “Üçüncü kişinin ölümü dolayısıyla ölenin desteğinden yoksun kalanların destek zararlarını karşılamak üzere bu genel şart ekinde yer alan esaslara göre belirlenecek tazminattır.” şeklinde ifade edilmiştir. Genel Şartlar A.6. maddesinin ( c ) bendinde “İlgililerin, sigortalının sorumluluk riski kapsamında olmayan tazminat talepleri” ve ( d ) bendinde, "destekten yoksun kalan hak sahibinin, sigortalının sorumluluk riski kapsamında olmayan destek tazminatı talepleri ile destekten yoksun kalan hak sahibinin, sigortalının sorumluluk riski kapsamında olmakla beraber destek şahsının kusuruna denk gelen destek tazminatı talepleri” Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası teminatının dışında kalan hallerden sayılmıştır.
Somut olayda, desteğin sevk ve idaresindeki araç ile 20/07/2016 tarihinde kendi kusuru ile sebebiyet verdiği kazada öldüğü, poliçe teminat başlangıç tarihinin de 08/03/2016 tarihi olduğu anlaşılmaktadır. Davalının sorumluluğunun kapsamı 01/06/2015, yani poliçenin teminat başlangıç tarihinden önce yürürlüğe giren Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk ( Trafik ) Sigortası Genel Şartları'na göre belirlenecektir.
Genel Şartların "Teminat Dışında Kalan Haller" başlıklı A.6. maddesi ( d ) bendinde; "destek şahsının kusuruna denk gelen destek tazminatı talepleri" teminat kapsamı dışında bırakılmış olup bu nedenle kendi ölümüne neden olan sürücünün ( desteğin ) tam kusuruna isabet eden destek tazminatı talebi ZMSS poliçe teminatı kapsamında değildir.
Kaza ve poliçenin teminat başlangıç tarihinde yürürlükte bulunan Karayolları Trafik Kanunu'nda sigortalının sorumluluk riski kapsamında olmayan destek tazminatı talepleri ile destekten yoksun kalan hak sahibinin, sigortalının sorumluluk riski kapsamında olmakla beraber desteğin kusuruna denk gelen destekten yoksun kalma tazminatı taleplerinin sigorta teminat kapsamında olduğuna ilişkin bir düzenleme olmadığına göre, davacının davalı zorunlu mali sorumluluk sigortacısından destekten yoksun kalma tazminatı talep etme hakkı bulunmadığından ( H.G.K.'nın 20/04/2021 tarih 2021/17-86 E, 2021/516 K sayılı ilamı da bu yöndedir. ) davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu şekilde davanın kabulü yönünde karar verilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle kararın BOZULMASINA, bozma nedenine göre davacı vekilinin temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacı ve davalıya geri verilmesine, 03.03.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.

T.C. YARGITAY 4. HUKUK DAİRESİ
E. 2021/4207 K. 2021/5456 T. 27.9.2021
DAVA : Taraflar arasındaki tahkim davası hakkında, Sigorta Tahkim Komisyonu İtiraz Hakem Heyeti tarafından verilen 20/10/2018 tarih, 2018/İHK-9096 Sayılı kararın, süresi içinde davacılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği düşünüldü:
KARAR : Davacılar vekili, 17.07.2009 günü sürücü ...'un sevk ve idaresindeki aracıyla seyir halindeyken aniden yoldan çıkarak 15 m. yüksekliğindeki yamaçtan aşağı düşmesi sonucu meydana gelen trafik kazası sonucu vefat ettiğini, kazada destek asli kusurlu ise de geride kalan ve üçüncü kişi konumunda olan eşi ve çocuğunun sorumlu olmayacağını belirterek, fazlaya dair haklar saklı kalarak, müteveffanın eşi ... için 49.000,00TL, oğlu ... için 1000,00TL maddi tazminatın davalıdan tazmini isteminde bulunmuş, ıslah dilekçesiyle de talebini toplam 96.308,67TL ye çıkarmıştır.
Davalı vekili, talep edilen tazminatın çok yüksek olduğunu belirterek talebin reddi gerektiğini savunmuştur.
Sigorta Tahkim Komisyonu Uyuşmazlık Hakem Heyetince; başvurunun kısmen kabulüne, eş ... için 65.490,00TL, oğul ... için 11.556,77TL olmak üzere toplam 77.046,94TL destek tazminatının 17.04.2018 tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalı ... şirketinden alınarak davacılara verilmesine karar verilmiş; davalı ... şirketinin itirazı üzerine de İtiraz Hakem Heyetince itirazının kabulüyle uyuşmazlık hakem heyeti kararının kaldırılmasına ve başvurunun reddine karar verilmiş; karar, davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, trafik kazasından kaynaklanan destekten yoksun kalma tazminatı istemine ilişkindir. Davacılar desteğinin, davalıya zorunlu mali sorumluluk sigortası ile sigortalanmış aracın sürücüsü iken gerçekleşen tek taraflı kazada asli kusuru sonucunda vefat ettiği dosya kapsamından anlaşılmaktadır.
Karayolu Trafik Kanunu'nun 91. maddesi gereği, KTK 85. maddesinde belirtilen, bir motorlu aracın işletilmesi bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına yahut bir şeyin zarara uğramasına sebep olması durumunda, poliçe limiti dahilinde işletenin sorumluluklarının karşılanmasını sağlamak üzere, mali sorumluluk sigortası yaptırılması zorunludur.
Türk Ticaret Kanunu'nun 1425. maddesine göre sigorta poliçesi genel ve varsa özel şartları içerir. Yeni Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk (Trafik) Sigortası Genel Şartları 01/06/2015 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Genel şartlar C.10. maddesiyle
12/8/2003 tarihli ve 25197 Sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları yürürlükten kaldırılmıştır. Yeni Genel Şartlar C.11 maddesine göre genel şartlar yürürlük tarihi olan 01/06/2015 tarihinden sonra akdedilmiş sözleşmelere uygulanacaktır. Bunun doğal sonucu olarak yeni genel şartların, yeni genel şartların yürürlük tarihinden önce düzenlenen poliçelerde uygulanma imkanı bulunmamaktadır.
Somut olayda davacılar vekili, sigortalı araç sürücüsü desteğinin sevk ve idaresindeki araçla %100 kusurlu olarak tek taraflı olarak yapmış olduğu trafik kazasında ölmesi sonucu aracın zorunlu mali sorumluluk sigortacısından destekten yoksun kalma tazminatı talebinde bulunmuştur. Muris ile davalı ... şirketi arasında düzenlenen poliçenin teminat başlangıç ve bitiş tarihleri 06/01/2009-2010 tarihleri olup, kaza da 17/07/2009 tarihinde meydana gelmiştir. Bu durumda; davalı ... şirketinin sorumluluğunun kapsamı 01/06/2015 tarihinde yürürlüğe giren Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk (Trafik) Sigortası Genel Şartları'na göre belirlenmeyecektir. Açıklanan gerekçelerle davacının davalı ... şirketinden destek tazminatı talep etme hakkı bulunduğu gözetilerek (HGK 05/06/2011 gün 2011/17-42 E, 411 K.) işin esasının incelenmesi ve davacıların tazminat talebinin değerlendirilmesi gerekirken talebin reddedilmesi usul ve yasaya uygun düşmemiş, bu durum kararın bozulmasını gerektirmiştir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle İtiraz Hakem Heyeti kararının BOZULMASINA; dosyanın, hakem dosyasının saklanması kararını veren ... 27. Asliye Ticaret Mahkemesi'ne gönderilmesine, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacılara geri verilmesine 27/09/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Merhabalar. Meslektaşım ölen sürücünün tam kusurlu olması halinde destekten yoksun kalma tazminatı için kendi sigorta şirketimize mi başvurmamız gerekmektedir?