25-08-2007, 14:40 | #1 |
|
Hasta Hekim ilişkisinde Hukuki Sorumluluk
I. HUKUKİ SORUMLULUK
veya ruhi müdahalelerinde kasten yada kast olmadan meydana getirdiği sonuçlardan dolayı borçlar kanunundaki haksız fiil esaslarına göre sorumlu tutulacaktır. Borçlar Kanununun 41. maddesine göre “hukuka aykırı kusurlu bir fiile başkasına zarar veren kimse bu zararı tazmine mecburdur” haksız fiil sorumluluğu açıklanmıştır. Bu madde gereğince haksız fiil sorumluluğu fiilin hukuka aykırılığını ve hatta failin kusurlu olmasına dayandırılmıştır. Kusur aranmaksızın sorumlulukların düzenlendiği kanunlarda görmekteyiz.[1]
Hasta uğrayacağı haksız fiilden dolayı hekimi sorumlu tutacaktır. Aralarında bir akit mevcut olsun veya olmasın hekim hastasına yapacağı operasyonlarda tam ve eksiksiz davranmalıdır. Hekim hukuka aykırı bir şekilde zarar verirse biz bunu hastaya yapılmış bir haksız fiil olarak görüyoruz.[2] 2. Hekimin Hastaya Karşı Sorumlu Olmasının Dayandığı Esaslar
mesul tutacaktır. Şayet bir hekim kusuru olmadan sorumlu tutulacak olursa bu pekte ahlaki olmayacaktır. Adil bir davranış için hekim kusuru dâhilinde sorumlu tutulacaktır. Hasta hekimin kusuru olmadan bir zarar altında kalırsa bunu nasıl açıklayacağız. Hekimin ağır ihmalimi yoksa tedbirsizlik mi? Kanaatimizce bir hekimin kusuru olmasa bile hastasına verdiği zarardan dolayı mesuliyeti vardır. Hekim hastasının vücut bütünlüğünün korunmasından sorumludur. Yapacağı müdahalelerde ihmal gibi mazeretlere yer vermemelidir.
hasta mağdur durumda kalacaktır ki böyle bir davranış adalete uygun değildir. Kanaatimizce zarara uğrayan hasta uğradığı zarardan dolayı sorumlu bir kişi arama hakkına haizdir.[3]
dolayı bile hekimi sorumlu tutabilir. [4]
dolayı hakimin takdir yetkisini kullanarak, hastanın hekim tarafından kendi üzerinde oluşturduğu zarardan dolayı adalet ilkesi çerçevesinde hakimin inisiyatifine kalabilir.[5] 3. Hekimin Hastaya Karşı Sorumluluğunun Sigorta Ettirilmesi Hekimler meslekleri ile ilgili faaliyetlerde hastalara karşı meydana getirebilecekleri zarar, hata, ihmal veya kusurdan dolayı mağdur kalan hastanın uğrayacağı zararların tazmininde hekim kendini güvence altına almak için ABD ve bazı Avrupa[6] ülkelerinde “malpractise insurence” faaliyette olan sigorta sistemi ülkemizde “Hekim Bireysel Mesleki Sorumluluk Sigortası” olarak hekimlerin sorumluluklarını sigorta ile hasta karşısında azaltmayı öngören bir güvencedir. Bu sigortanın amacı davacı olan hastanın uğrayacağı zararların maddi ödenekte sigorta tarafından karşılanmasıdır.[7] Hekim sorumlu olduğu olguyu bu sigorta sistemi ile ödemek zorunda kalacağı tazminatın sigorta tarafından ödenmesine ve bu sigorta ile hekim malvarlığını aşan hallerde ödemiş olduğu primlerle yapacağı zararlar karşısında kendini teminat altına almış olacaktır.[8] Sağlık bakanlığı hazırlamış olduğu kanun tasarısının birinci maddesin de sorumluluğu şöyle açıklıyor; “ Bu Kanunun amacı, sağlık personelinin koruyucu, teşhis, tedavi ve rehabilite edici standart tıbbi uygulamayı yapmaması, mesleki bilgi ve beceri eksikliği veya hastaya tedavi vermemesi ile oluşan zararlar ile ilgili sorumluluğa ilişkin usul ve esaslar ile bu zararları önleyici ve sağlık hizmetlerini geliştirici mekanizmaları düzenlemektir.”[9]Türkiye de Hekimlerin ilgili olduğu yasalar: “ 1982 Anayasası, 1219 Sayılı Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun, 1519 Sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanunu, 2219 Sayılı Hususi Hastaneler, 6119 Sayılı Adli Tıp, 3153 Sayılı Radyoloji, Radyum ve Elektrikli Tedavi ve Diğer Fizyoterapi Müesseseleri Hakkında Kanun, 6023 Sayılı Türk Tabipleri Birliği yasası, Tıbbi Deontoloji Tüzüğü, Hasta Hakları Yönetmeliği, Klinik Araştırmalar vs.”
Borçlar Kanunu m.41 de “ Gerek kasden gerek ihmal ve teseyyüp yahut tedbirsizlik ile haksız bir surette diğer kimseye bir zarar ika eden şahıs, o zararın tazminine mecburdur” Hekimin kusurunu arıyoruz. Bir haksız fiil varsa burada hekimin yaptığı operasyonda ki kusuru meydana gelen zarar madde 41 ile açıklığa kavuşuyor. [10] 2. Hekimin Hukuka Aykırı Bir Fiil Gerçekleştirmiş Olması a. Genel Olarak Hekimin kusura dayanan bir sorumluluğundan söz edebilmek için hastaya karşı gerçekleştirmiş olduğu bir hukuka aykırı bir fiil olmalı.[11] b. Hekimin Meydana Getirdiği Fiil Hekim hastasına karşı yaptığı tıbbi operasyonlarda, yapma veya yapmama tarzında gerçekleştirdiği hareketlere Borçlar Hukuku çerçevesinde fiil diyoruz. Fiil sorumluluğu için önce bir fiil ardından bu fiille ortaya çıkan sorumluluk vardır. Fiil hekimin yaptığı iradi bir davranıştır. Mesela hekimin hastasını belli aralıklarla kontrol edip ilacını vermesi hekimin yaptığı fiildir. Hekim saati geldiğin de vermesi gereken ilacı hastasına vermezse burada ağır ihmal söz konusudur. Fakat Hekim saati bilerek ve isteyerek kaçırırsa burada hekimin kastından söz edilir.[12] Burada hekim sorumludur. 3. Hekimin Hukuka Aykırı Bir Fiili Hastaya Karşı Gerçekleştirmiş Olması Hekim hataya yaptığı müdahalede ortada bir zararın olması gerekir. Bu zarar yapılan haksız fiil neticesinde gerçekleşmiş olmalı.[13] 4. Hekimin Hastaya Yaptığı Müdahalede Kusurlu Olması 5. Hekimin Hukuka Aykırı Fiilini Önleyen Sebepler a. Genel Olarak Medeni Kanun madde 24/f.2 de “ Kişilik hakkı zedelenen kimsenin rızası, daha üstün nitelikte özel veya kamusal yarar ya da kanunun verdiği yetkinin kullanılması sebeplerinden biriyle haklı kılınmadıkça, kişilik haklarına yapılan her saldırı hukuka aykırıdır.” Bu madde gereğince hasta ameliyat sırasında veyahut ta herhangi bir tıbbi müdahale gereken bir fiilde alenen rıza göstermişse hekimin yetkileri dahilinde davrandığı ve hukuka aykırı davranmadığı kanaatine varıyoruz. b. Hastanın Rızası Hastanın rıza gösterdiği tıbbi müdahalelerde hekimin davranışı hukuka aykırı sayılmayacaktır. Gerekli olan bir tıbbi müdahalede hekimin hastanın bacağını kesmesi, fiilin hukuka aykırılığını önler. Tıbbi müdahalelerde rıza ayrı bir önem taşır. Vücut bütünlüğüne müdahale tıbbi bir gerekçe ile gerçekleşirse bu hukuka aykırı sayılmaz. Tabi önemli olan burada gerçekten bu müdahalenin gerekli olması ve tıbben yeterli imkânlarla yapılmasıdır. Hastanın rızası hukuka aykırı olmamalıdır. Hastanın vücut bütünlüğüne veya yaşamını kaybetmesine ya da sakat kalmasına sebebiyet verecekse söz konusu rıza geçersizdir.[14] Mesela Ölmekte olan kardeşi için iki böbreğini vermeye rıza gösterme hukuken geçersizdir. [1] Oğuzman, M. Kemal, Öz, M. Turgut; Borçlar Hukuku Genel Hükümleri, İstanbul 2000, s.467; bknz. Kusursuz Sorumluluk, s. [2] Oğuzman, M. Kemal, Öz, M.Turgut; s.468 [3] Oğuzman, M. Kemal, Öz, M. Turgut; s. 468 [4] Oğuzman, M. Kemal, Öz, M. Turgut; s. 469 [5] Oğuzman, M. Kemal, Öz, M. Turgut; s. 469–470 [6] Almanya, Avusturya, Belçika, Fransa, İtalya, Hollanda, İspanya, İsveç, İsviçre, Lüksemburg, Portekiz bu ülkelerde mesleki sorumluluk sigortası yaptırmak zorunlu tutulmamaktadır. Fakat Almanya, Hollanda ve Lüksemburg da ise sigorta mecburi tutulmasa da sigortalı olmadıkları gerekçesiyle iş yapabilme ruhsatları verilmemektedir. [7]M.Ü. Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü- “Mesleki Sorumluluk Sigortalarından Hekim Mesleki Sorumluluğunun Türkiye deki ve AB’deki Uygulamalarının Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi” adlı yüksek lisans tezi s: 97-98-99 [8] Oğuzman, M. Kemal, Öz, M. Turgut; s. 471 [9] Türkiye Tabipler Birliği [10] Oğuzman, M. Kemal, Öz, M. Turgut; s. 476 [11] Oğuzman, M. Kemal, Öz, M. Turgut; s. 476 [12] Oğuzman, M. Kemal, Öz, M. Turgut; s. 476–477 [13] Oğuzman, M. Kemal, Öz, M. Turgut; s. 476 [14] Oğuzman, M. Kemal, Öz, M. Turgut; s. 484; Bak. Çilingiroğlu, C. , Tıbbi Müdahaleye Rıza, İstanbul 1993, s.42 *** Bu çalışma kendi tezimdendir . Çok Önemli gördüğüm noktalarda sizlerle paylaşmaya çalışacağım. Saygılarımla Av.Yasemin Güllüoğlu*** |
Şu anda Bu Konuyu Okuyan Ziyaretçiler : 1 (0 Site Üyesi ve 1 konuk) | |
|
Benzer Konular | ||||
Konu | Konuyu Başlatan | Forum | Yanıt | Son Mesaj |
Kene Isırığı - Hukuki Sorumluluk - İdarenin Sorumluluğu | OLCAYK | Meslektaşların Soruları | 4 | 11-06-2007 09:52 |
Üçüncü Kişiye Ait Adreste Yapılan İhtiyati Hacizde Cezai ve Hukuki Sorumluluk | preator44 | Meslektaşların Soruları | 3 | 13-04-2007 20:10 |
hatalı yapılan iğne sonucu hukuki sorumluluk | avnecati | Meslektaşların Soruları | 4 | 12-01-2007 00:39 |
Hekim Mesleki Sorumluluk Sigortası | Av.Habibe YILMAZ KAYAR | Hasta Hakları Çalışma Grubu | 0 | 24-09-2006 21:41 |
Türk Hukuk Sitesi (1997 - 2016) © Sitenin Tüm Hakları Saklıdır. Kurallar, yararlanma şartları, site sözleşmesi ve çekinceler için buraya tıklayınız. Site içeriği izinsiz başka site ya da medyalarda yayınlanamaz. Türk Hukuk Sitesi, ağır çalışma şartları içinde büyük bir mesleki mücadele veren ve en zor koşullar altında dahi "Adalet" savaşından yılmayan Türk Hukukçuları ile Hukukun üstünlüğü ilkesine inanan tüm Hukukseverlere adanmıştır. Sitemiz ticari kaygılardan uzak, ücretsiz bir sitedir ve her meslekten hukukçular tarafından hazırlanmakta ve yönetilmektedir. |