Teşebbüste Aracın Yeterliliği

Merhaba
YTCK m.35/1'e göre teşebbüsün varlığı için işlenmesi kastedilen suçun elverişli hareketlerle icrasına başlanılması gerekmektedir.Suçun işlenmesi için elverişli ancak yeterli olmayan bir hareketin ya da vasıtanın varlığı halinde teşebbüsün varlığından söz edilebilir mi?Mesela adam öldürme kastıyla bir kimseye zehir veren ancak ölüm neticesi için elverişli olduğu halde yeterli olmayan zehir adam öldürmeye teşebbüse yol açar mı?

Aracın veya hareketin elverişli olup da, yeterli olamaması durumunda aracın elverişliliği ortadan kalkmayıp, failin cezai sorumluluğunda bir değişiklik sözkonusu olmayacaktır. Yani teşebbüsün 'elverişli hareketlerle yapılması' koşulu bu durumda gerçekleşmiş olup, fail teşebbüsten dolayı cezalandırılır. Örneğin, öldürmek kastıyla verilen zehrin beklenen etkiyi yaratmaması durumunda fail kasten adam öldürme suçuna teşebbüsten dolayı cezalandırılacaktır.

Saygılarımla.

TCK m.35 e göre 'Kişi, işlemeyi kastettiği bir suçu elverişli hareketlerle doğrudan doğruya icraya başlayıp da elinde olmayan nedenlerle tamamlayamaz ise teşebbüsten dolayı sorumlu tutulur.' sizin bahsettiğiniz yeterliliğe gelince,eğer araç fail tarafından kastedilen diğer bir değişle istenen sonucu oluşturma yönünden objektif olarak yeterli ise bu aracı elverişli olarak kabul etmek gerekir. örneğin içnde mermi olmayan bir tabanca ya da az miktarda ilaç teşebbüs için yeterli dolayısıyla elverşli değildir.

Şeker hastasına şeker verilmesi elverişli harekettir; ancak, normal bir insana zehir yerine şeker verilmesi durumunda elverişsiz hareket söz konusu olur ve öldürmeye teşebbüsten cezalandırılmaz.

Konuya ilişkin tartışmalar için bakabilirsiniz:

http://www.turkhukuksitesi.com/showthread.php?t=8704

saygılarımla..

Teşebbüs, işlenmesine karar verilen bir suçun, elverişli hareketlerle doğrudan doğruya icrasına başlanmasına karşın, elde olmayan nedenlerle tamamlanamamasıdır. Yasal suç tanımına girmeyen hareketler, teşebbüs hükümleri sayesinde cezalandırılmaktadır. Bu açıdan bakılırsa teşebbüse ilişkin hükümler ceza sorumluluğunu daraltıcı değil, genişletici niteliktedir. Teşebbüs aşamasında kalan eylemlerin cezalandırılması Türk hukukunda objektif kuramla açıklanmıştır. Kurama göre teşebbüsün cezalandırılmasının nedeni, failin hareketinin suçun hukuksal ve maddi konusu üzerinde oluşturduğu tehlikedir. Fail, meydana gelen zarar veya tehlikenin ağırlığına göre cezalandırılabilecektir.

Olayımızda kasten işlenen suçun, icrasına başlanılmış olup aracın elverişli fakat yetersizliği sonucu suç tamamlanamamıştır. Suça teşebbüste kullanılan aracın suçun yasal tanımında öngörülen eylemi gerçekleştirmeye elverişli olması gerekir. Miktardaki yetersizlik teşebbüsün oluşmasına engel değildir. Kaldıki elverişlilik yalnızca araç bakımından aranmaz, bütün eylem yönünden de aranmalıdır. Teşebbüsün cezalandırılma nedeni de göz önünde bulundurulur ise kasten adam öldürme neticesinde meydan gelecek zarar büyük ve telafisi imkansız olacağından teşebbüs kapsamında değerlendirilmeli, fail cezalandırılmalıdır. Saygılarımla...

elverişsizlik nispi ya da mutlak olabilir. mutlak elverişsizlik cezalandırılmaz ancak nispi elverişsizlik suça teşebbüs sonucunun doğmasına engel değildir.

Sayın Keklik

Teşebbüsten söz edebilmek için şu dört koşulun gerçekleşmesi gerekir:

1-Kast
2-Hareketin suçun kanui tanımındaki neticeyi gerçekleştirmeye elverişli olması
3-Doğrudan doğruya suçun icraya başlanılması
4-Failin elinde olmayan nedenlerle suçun kanuni tanımındaki neticenin gerçekleşmemesi

Sizin sorunuz yukarıdaki ikinci şartla ilgilidir.TCK.35'te bu husus '... işlemeyi kastettiği bir suçu elverişli hareketlerle doğrudan doğruya icraya başlayıp da ... ' denmek suretiyle açıkça düzenlenmiştir. Dikkat ederseniz elverişlilik araç bakımından değil hareket bakımından aranmıştır.

Madde gerekçesinde ise '... Suça teşebbüste suçun kanuni tanımında öngörülen fiili meydana getirmeye elverişli olmalıdır.Ancak elverişlilik sadece kullanılan araç bakımından değil, suçun konusu da dahil olmak üzere bütün fiil yönünden bulunmalıdır.Nitekim uygulamada da elverişlilik bu şekilde anlaşılmaktadır.Bu nedenle maddeye , suça teşebbüsün bu unsurunu tam anlamıyla ifade eden 'uygun hareketler' kavramı dahil edilmiştir'.

Verdiğiniz örnekte elverişsiz teşebbüs vardır.Elverişsiz teşebbüs şu iki halde söz konusu olur:

1-Suçun maddi konusunun bulunmaması
2-Kullanılan araçların elverişsiz oluşu

Elverişsiz teşebbüsün cezalandırılıp cezalandırılmayacağı Ceza Hukukunun en tartışmalı konularından biridir.Burada bazı yazarlarca yukarıda Sayın g 'nin belirttiği gibi mutlak ve nispi diye ikiye ayrılmakta; mutlak elverişsiz teşebbüs cezalandırılmamakta, nispi elverişsiz teşebbüs ise cezalandırılmaktadır.Ancak ben bu ayrıma ve elverişsiz teşebbüsün cezalandırılması görüşüne iştirak etmiyorum.

http://auhf.ankara.edu.tr/kitaplar/kamu-hukuku/islenmez-suc-ugur-alacakaptan/ adresinden ulaşabileceğiniz Doç.Dr.Uğur ALACAKAPTAN'a ait işlenemez suç isimli eser konu hakkında oldukça aydınlatıcıdır. Kitapta
61-98. sayfalarda farklı görüşler çerçevesinde konu irdelenmektedir.