Haberin veriliş şekline göre olay değerlendirildiğinde, A.G.nin testisleriyle ilgili problemin ve tesettürün varlığının ön plana çıkarılmış olduğunu görüyoruz. Şayet haber doğru ise, tesettürlü bayan doktorların dini inançları gereği A.G.'nin "mahrem bölge"si ile ilgili hastalığın tanı,kontrol ve/veya takibine yardımcı bulunacak olan ultrason çekiminin yapılması hususunda, kanunen ve tıp etiği anlamında yapmakla yükümlü oldukları icrai davranışlardan kaçınmış oldukları; bu nedenle de ulusal ve uluslararası mevzuat dahilinde hasta hakları ihlaline neden oldukları sonucuna ulaşıyorum. Aşağıda alıntıladığım ilgili maddeleri ve yaptığım yorumları da bu doğrultuda değerlendirmenizi rica ediyorum. Konu ilgimi fazlasıyla çektiği için boş vaktimde kendimce, mevzuat dahilinde(özellikle hasta hakları kapsamında)bir araştırma yaptım, sizlerle de paylaşmak istiyorum.

A-)Ulusal Mevzuatta Mevcut Bazı Düzenlemeler;

I-)TTB 47.Genel Kurulu’nda kabul edilen(10-11.10.1998)Hekimlik Meslek Etiği Kuralları ihlal edilmiştir. Aşağıda alıntıladığım ve koyu harflerle belirginleştirdiğim kısım yanılmıyorsam ilgili metnin başlangıcı/girişi. Oldukça etkileyici ve her doktor tarafından defalarca okunması gerektiğine inanıyorum. “İnsana insan olarak hizmet etmenin yüce onuru...”

“Kendilerini her zaman dünya hekimliğinin bir parçası olarak gören; Türkiye Cumhuriyeti toprakları üzerinde ulusal, evrensel ve çağdaş bir sorumluluk ve hizmet anlayışına sahip bulunan, hekimlik mesleğinin, içinde yer aldığı toplumsal ve kültürel koşullardan soyutlanmayacağının bilinci ile insanın sahip olduğu olanakları geliştirebilmesinin en temel koşulunun onun bedensel ve ruhsal sağlığı olduğunun bilincini taşıyan bu ülkenin hekimleri; dünyadaki ve Türkiye'deki toplumsal ve bilimsel değişimler göz önünde bulundurularak ve çeşitli platformlarda tartışılarak oluşturulan Hekimlik Meslek Etiği Kuralları'na bağlılıklarını bildirmekle, insana insan olarak hizmet etmenin yüce onurunu taşırlar.” ...

Alıntı: İKİNCİ BÖLÜM (Genel Kural ve İlkeler) Hekimin Görev ve Ödevleri: Madde:5- Hekimin öncelikli görevi, hastalıkları önlemeye ve bilimsel gerekleri yerine getirerek hastaları iyileştirmeye çalışarak insanın yaşamını ve sağlığını korumaktır. Meslek uygulaması sırasında insan onurunu gözetmesi de, hekimin öncelikli ödevidir. Hekim, bu yükümlülüklerini yerine getirebilmek için, gelişmeleri yakından izler. Etik İlkeler: Madde:6- Görevlerini yerine getirirken, hekimin uyması gereken evrensel tıbbi etik ilkeleri yararlılık, zarar vermeme, adalet ve özerklik ilkeleridir. Hekimin Yansızlığı: Madde:7- Hekim görevlerini her durumda hastaları arasındaki siyasal görüş, sosyal durum, dini inanç, milliyet, etnik köken, ırk, cinsiyet, yaş, toplumsal ve ekonomik durum ve benzeri farklılıkları gözetmeksizin yerine getirmekle yükümlüdür.

II-)HASTA HAKLARI YÖNETMELİĞİ(Resmi Gazete Tarih: 01.08.1998; Sayı: 23420);

Alıntı: ... İlkeler Madde 5- Sağlık hizmetlerinin sunulmasında aşağıdaki ilkelere uyulması şarttır: a) Bedeni, ruhi ve sosyal yönden tam bir iyilik hali içinde yaşama hakkının, en temel insan hakkı olduğu, hizmetin her safhasında daima göz önünde bulundurulur. b) Herkesin yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkını haiz olduğu ve hiçbir merci veya kimsenin bu hakkı ortadan kaldırmak yetkisinin olmadığı bilinerek, hastaya insanca muamelede bulunulur. c) Sağlık hizmetinin verilmesinde, hastaların, ırk, dil, din ve mezhep, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç ve ekonomik ve sosyal durumları ile sair farklılıkları dikkate alınamaz. Sağlık hizmetleri, herkesin kolayca ulaşabileceği şekilde planlanıp düzenlenir. ... İKİNCİ BÖLÜM Sağlık Hizmetlerinden Faydalanma Hakkı Adalet ve Hakkaniyete Uygun Olarak Faydalanma Madde 6- Hasta,adalet ve hakkaniyet ilkeleri çerçevesinde sağlıklı yaşamanın teşvik edilmesine yönelik faaliyetler ve koruyucu sağlık hizmetleri de dahil olmak üzere, sağlık hizmetlerinden ihtiyaçlarına uygun olarak faydalanma hakkına sahiptir. Bu hak, sağlık hizmeti veren bütün kurum ve kuruluşlar ile sağlık hizmetinde görev alan personelin adalet ve hakkaniyet ilkelerine uygun hizmet verme yükümlülüklerini de içerir.

III-)TÜRK TABİPLERİ BİRLİĞİ DİSİPLİN YÖNETMELİĞİ;(Resmi Gazete
Tarih: 28.4.2004; Sayı: 25446 Türk Tabipleri Birliğinden)

Alıntı: ... Uyarma Cezası Madde 3 - Uyarma (yazılı ihtar) cezası, hekime ve bu Yönetmelik kapsamındaki kişilere mesleğini uygularken ve/veya meslektaşları ile olan ilişkilerinde daha özenli tutum ve davranışlar içinde olması gerektiğinin yazı ile bildirilmesidir. ... e) Hasta haklarına saygı göstermemek, Geçici Olarak Meslekten Alıkoyma Cezası Madde 5 - Geçici olarak meslekten alıkoyma cezası, meslek uygulamasından 15 günden 6 aya kadar süreyle alıkonulmadır. ... j) Muayene ve tedavi sırasında hastaların cinsiyet, ırk, milliyet, etnik köken, din ve mezhep, ahlaki ve siyasi düşünce, kişilik, ekonomik ve sosyal durumuna göre ayrıcalıklı uygulama yapmak,

B-)Uluslararası Mevzuatta Mevcut Bazı Düzenlemeler;
I-)“HASTA HAKLARINA İLİŞKİN AVRUPA STATÜSÜ (ANA SÖZLEŞMESİ)TEMEL DOKÜMAN-Roma, Kasım 2002”;
Avrupa Statüsü’ne göre, hastalar on dört hakka sahiptir.Bunlar,belirtilmeden önce şöyle de bir açıklama yapılmıştır değerli üyeler;
• Yaş, cinsiyet, din, sosyo-ekonomik durum ve okur-yazarlığın, vs. arasındaki farklılıkların kişisel sağlık ihtiyaçlarını etkilediği gerçeği akılda tutularak, Statü herkes için geçerlidir (herkese uygulanmakta).
“Herkes”kelimesinin önemini,anlamını birer insan ve hukukçu olarak elbet biliyoruz! Ne kadar doğrudan ve basit ifade ediliyor. HERKES!!!
14 hasta hakkından bazıları şöyledir;
1.Koruyucu Tedbirlerin Alınması Hakkı; ilgili düzenlemede, her bireyin hastalıktan korunmak için uygun hizmet(tedavi) alma(görme)hakkına sahip olduğu belirtilmiştir.
2.Yararlanma Hakkı; “Her birey sağlık ihtiyaçlarının karşılanması için sağlık hizmetlerinden yararlanma hakkına sahiptir. Sağlık hizmetleri herkese eşit olarak verilmeli ve hastalığın türü, zamanı, ikamet yeri veya mali kaynaklar konusunda ayrım yapılmamalıdır.”...
II-)“Avrupa Hasta Haklarının Geliştirilmesi Bildirgesi(Amsterdam Bildirgesi)"(28-30.03.1994)
1.madde 6.fıkraya göre;

Alıntı: Herkes hastalıklarının önlenmesi ve sağlık bakımı için yeterli ölçüde çaba gösterilerek sağlığının korunması ve kendisi için edinilebilir en yüksek sağlık seviyesine kavuşma fırsatı hakkına sahiptir."

Sözü edilen olayda; sağlık bakımı için yeterli ölçüde çaba göstermek bir yana dursun, görevleri kapsamında gerekenleri ifa etmek, haberde sözü edilen şahıslar tarafından reddedilmiştir.

***
Son olarak;
Ben bu olaya ilişkin incelememi daha çok hasta hakları kapsamında yoğunlaştırdım çünkü işin bu kısmının da önemli bir boyut olduğunu düşünüyorum.
Bilindiği üzere, erken tanı ve tedavi sürecinde sürekli olarak kontrol,izleme büyük önem taşımaktadır. İlgili olayda, ultrason çekiminin en kısa sürede yapılıp alınan sonuca göre durum değerlendirmesi ve tıbbi müdahaleye girişilmesi belki de olayın sonucunu değiştirebilirdi. Tıbbi bilgi ve olaya ilişkin bilgi-görgü yoksunluğum nedeniyle bu konuda yorum yapamam fakat şunu biliyorum ki her hastalığın tedavisinde geçen 1 saniyenin bile büyük önemi vardır.
Saygılarımla.