www.zabita.hizmetleri.com

YEREL YÖNETİMLER VE BELEDİYE ZABITASI

Tabi buradan,İçinde bulunduğum bir teşkilat hakkında yazacaklarımın okuyucu tarafından nasıl algılanacağını kestirmek güç,daha önce dile getirilmemiş bir çok sorunu olan bir teşkilat mensubu olarak daha etkin ve daha verimli bir hizmet anlayışı ile bir dizi sorunlarımızı buradan sizlerle paylaşmak istedim.Mevcut Sorunların çözümü belki kolay değil bir çoğu yasal düzenlemeler gerektiriyor.Oysa bu konunun önemsiz bir konu olmadığını Yerel Yönetimler ve Zabıtayı bilen herkes anlayacaktır.Zabıta çok bilinmeyenli bir denklem gibi bu mevcut yapısıyla 21.yüzyıl Türkiye'sinde kendinden beklenenleri gerçekleştiremeyecektir.3200 belediyenin yaklaşık 40 bin zabıtası daha güzel,yaşanılır kentler için 24 saat görevinin başındadır.Ancak önemi farkedilmemektedir. Ben inanıyorum ki Zabıta Hakkettiği İlgiyi Görecektir.

İhtisab Neferinden,Belediye Zabıtasına - Belediye Zabıta'sından ,Kent Polisi'ne, ..

ZABITA BUNA HAZIRDIR

Yerel Yönetimlerin asli unsurlarından birisi de yerine getirdiği görevler ve hizmetler bakımından Belediye Zabıta'sı dır.

Belediye Zabıta'sının çok uzun soluklu ve köklü bir teşkilat geçmişi olduğunu söylersek pek de abartmış sayılmayız.

İnsanlığın yerleşik hayata geçtiği dönemlerden,Günümüz modern kentlerinin sosyokültürel ve sosyoekonomik hayatında muhtemel bir kaosu önleyip bazı keyfiyetlerin ve olumsuzlukların önüne geçilmesi bakımından DENETİMİN gerekli bir etkinlik olarak karşımıza çıktığı görülür.Özellikle metropol kentlerde bu etkinliğin daha bir önem kazandığı ortadadır.Kentlerin değişme ve gelişme göstermesi,paralelinde kent sakinlerinin ihtiyaç ve beklentilerinin çeşitlenmesine neden olmuştur.Bu tip gelişmeler karşısında Denetim etkinliğinin bu beklentilere karşılık gelecek şekilde daha çağdaş,etkin ve verimli hale getirilmesi ise kaçınılmazdır.

Belediyeler,hemşerileri için doğumdan ölüme kadar geçen süre zarfında,ihtiyaç duyulan hizmetleri vermesi beklenilen yüzü halka dönük kurumlardır.01. Eylül 1930 tarihli Belediye Kanunun 19.maddesinin 2.fıkrası, bu beklentiler doğrultusunda "Beldenin ve belde halkının sağlık,selamet ve refahını temin ve belde intizamını bozulmaktan korumakla görevli kılar,bu maksatla yasaların verdiyi yetkiye istinaden emirler vermek,belediye yasakları koymak ve infaz ettirmek aksine hareketleri görülenleri cezalandırmak yetkisi ile donatmış bulunmaktadır" Kent yaşamında her gün,her yerde ve her an yüzlerce Belediye emir ve yasakları ihlal edilmekte,başka bir değişle kente karşı suçlar işlenmektedir.İşte bu emir ve yasakların,Belediye suçlarının hangi görevlilerin araştıracağını,takip ve tespit edeceğini hükmolunan cezaların infazını kimlerin yapacağını aynı kanunun 104.maddesi Belediyelerin icra gücü ve kolluk kuvveti olarak BELEDİYE ZABITA'sını işaret etmektedir.

SORUN ÇÖZMESİ İSTENİLEN ZABITA'NIN SORUNLARI VARDIR.

Kendisinden Belediye emir ve yasaklarını takip etmesi,Kente karşı işlenen suçları tespit edip sorumluları hakkında yasal işlemleri başlatması beklenilen Zabıtanın aslında bir sürü sorunlar yumağı içinde kıvrandığı gözlerden hep kaçtı.Zabıta bu sorunlar karşısında sessizliğini bozup problemlerini dile getirmekte güçlüklere yaşadı.Belki bu durum,temsil yeteneğinden yoksun ve eğitimsiz oluşu belki de belediye içindeki öneminin kavranamaması sonucu,Çıkabilecek muhtemel seslerin duyulmasını engelleyerek,bir alt birim olmanın dezavantajlarını yaşıyor diye açıklanabilir.Oysa Zabıta Avrupalı Meslektaşlarının aynı sıkıntıları yaşamadıklarını,temsil kabiliyetlerini kazanmış,eğitimli, gerekli olan her türlü bilgi ve donanımla mücehhez kılındıklarını bilmektedir.

Küreselleşen dünyada Yerel Yönetimlerin öneminin arttığı günümüz de,gerçekleştirilmesi düşünülen YEREL YÖNETİMLER REFORMUNDA Zabıtaya açık ve net ifadelerle yer verilmezse.Geçmişinde Bakanlık düzeyinde temsil kabiliyeti yakalamış olan Zabıtanın bugünkü geri kalmışlığıyla baş başa bırakılması farkında olmadan Yerel Yönetimlerde büyük ve etkin bir unsur olan Zabıta'nın sorun üreten bir yapıya doğru sürüklendiğini zaman bize gösterecektir.Ancak yetkililerin bunun önüne geçeceklerini ummaktayız.

ÇÖZÜM BEKLEYEN SORUNLAR VE BEKLENTİLER

Zabıtanın Zor Kullanma Yetkisi:

Bld.Zbt.Yön. 8.Mad. E Fıkrası "Belediye Emir ve yasaklarına aykırı davranışları sebebiyle hakkında işlem yapılmak üzere mevzuata uyması istenen fakat bu isteye uymayıp ayrıca direnen ve kimliğini açıklamaktan da kaçınan kimseleri en yakın polis veya belediye dairesine,muhalefet halinde zorla götürmeye" Belediye Zabıtasını yetkili kılar.Ancak Zabıta kendisine tanınan bu yetkileri kullanmakta tereddüde düşer,Çünkü Belediye Zabıtasına karşı koyanlar bakımından " Zabıtanın suçluyu karakola götürmek gibi adli bir görevi bulunmadığından bu eylemin suç teşkil etmemesi" cesaretlendirici bir unsur olarak karşı koymalara imkan tanımaktadır.Burada zorla götürmekten kastın ne olduğu nasıl bir zor kullanmanın kastedildiği bilinmemektedir.Zabıta bu konuda sıkıntıya düşürülmektedir.

Aynı Yönetmeliğin F fıkrası " Genel olarak kanun ve tüzüklerde belediye zabıtasına tanınan yetkileri kullanmaya mani olanlar hakkında adli kovuşturma yapılmak üzere tutanak düzenlemeye" de yetkili kılar.Bu hallerde de zabıta görevin gereğini yapmakta güçlükler yaşar.

Zabıta'nın,Belediye emir ve yasaklarının takibinde,kanunların ve yönetmeliklerin açıkça kendisine verdiği görevleri yerine getirirken karşı karşıya kaldığı zorluklar,mukavemet görme,darp alma,tehdit edilme gibi durumlarda zor kullanma yetkisi açık ve net ortaya konularak caydırıcı tedbirlerin kendisine kazandırılmasını gerekmektedir.Çünkü bu konu itilaflı olup Zabıta için sıkıntı yaratmaktadır.

Karşı Koymada Ceza Görme:

Bld.Zbt.Yön.10.Mad."Görevlerini Yaparken Belediye Zabıtasına karşı gelenler Devlet Zabıtasına karşı gelmiş gibi ceza görürler" uygulamada görülen aksaklıklar.Zor kullanma yetkisini kullanan bir Zabıta darpla karşılaştığı zaman yukarıda açıklamaya çalıştığımız durumlar ortaya çıkmaktadır.Yapmaya çalıştığı görev esnasında,muhalefet halinde, zor kullanıp ilgiliyi en yakın belediye yada polis dairesine götürürken aldığı darp sonucunda, sözkonusu ilgili mi madurdur yoksa zabıtamı bu net değildir.

Mevzuat Çelişkileri

Kanunlar.Yönetmelikler ve Genelgelerle kendisine verilen görevleri yerine getirme olanağının yine kanun ve yönetmeliklerle çelişiyor olması.bir kanun veya yönetmeliğin verdiği görevleri yerine getirme olanağını bir başka kanun ve yönetmeliğin ortadan kaldırıyor olması.görevin ifasını zorlaştırdığı gibi berberinde bir çok sıkıntıları da getirmektedir.bu çelişkiler ortadan kaldırılmalıdır.

Bu çelişkilerin en somut örneği,2918 sayılı karayolu trafik kanunu ve yönetmeliğinin,diğer kanunlarda zabıtaca yerine getirmesi gereken görev ve sorumluluklar önünde bir bakıma engel teşkil ediyor olmasıdır.Belediye Zabıtası 3285 sayılı hayvan sağlığı ve zabıtası kanunun ve yönetmeliğinin Yurt içinde "Hayvan ve Hayvan Maddelerinin Nakli" esnasında araç da bulundurulması gereken Menşe şahadetnamesi,sağlık raporu,Dezenfeksiyon belgesi gibi evrakların kontrolünü yapabilmesi,şehre girebilecek,yada girmiş olan kaçak Hayvan ve hayvan maddelerinin satışa sunulmasının önüne geçilebilmesi bakımından sözkonusu nakil araçlarını şehir girişlerinde yada şehir içinde durdurup kontrol etmesi gerekmektedir.Oysa 2918 sayılı kanun Belediye Zabıtasına böyle yetki tanımamaktadır.Keza şehirlere girip halkımızın tüketimine sunulan gıda maddeleri bundan ibaret değildir.Süt ve Süt Ürünleri,Su Tankerleri,Canlı Hayvan Araçları,Kömür Araçları,Sebze Meyve Araçları,vb.dir.Burada Sebze ve Meyve Araçları ayrı bir önem arz etmektedir.Belediye Zabıtasının görevlerinden biride Belediye Gelirlerini korumaktır.Belediye Rusumunu ödemeyen yüzlerce Meyve ve Sebze Araçlarını trafik de seyrederken görmek mümkündür.

Belediye Zabıta Yönetmeliği Yeniden Düzenlenmelidir.

15 Temmuz 1969 yılında çıkarılan yönetmelik ,geçen zaman içinde bir çok yeni kanunun çıkması ve değiştirilmesi sonucu çok geride kalmıştır.İvedilikle değiştirilmelidir.

Belediye Zabıtası Kıyafet Yönetmeliğinde Değişikliğe Gidilmelidir.

Belediye Zabıtası günün 24 saatinde hizmet veren özel bir kolluk kuvvetidir ve Üniformalıdır.Hizmet alanları gün geçtikçe çeşitlenmektedir.İmar,Çevre,Tüketici,Turizm,Sağlık vb. gibi sayabiliriz.Çalışma koşulları da oldukça maşekkatlıdır.Mevcut üniforması ceket,pantolon,gömlek,kravattan oluşmaktadır ve bu kıyafetlerin nasıl olacağı yönetmelikte belirtilmiştir.Oysa Ceket yerine Emniyet teşkilatı mensupları gibi Mont kullanılabilir.Bu zabıta için çok daha rahat bir kıyafet olacaktır.Hatta bu mont reflektif olmalıdır.Montla çok daha rahat çalışıyor olsa gerek ki zabıta, bu tip montları kendisi temin edip giymektedir.

Mesleki Eğitim.

Unutulmamalıdır ki Belediye Zabıtası 200 e yakın kanun,yönetmelik ve talimatnamelerle iç içe çalışmaktadır.Böylesi bir durumda eğitimi ve bilgi donanımı büyük önem kazanmaktadır.Şimdilik bu kurum içi mesleki temel eğitimle zabıta memurlarına kazandırılmaya çalışılmaktadır.Bu eğitimin yeterli olduğunu söylemek mümkün değildir.Zabıta Şayet belediyelerin vitrini olacaksa telsiz muhaberesinden tutun,halkla ilişkilere kadar çok geniş tabanlı bir eğitim programına tabi tutulmalıdır.Hatta bu bir Üniversite Çatısında Olmalıdır.

Teşkilat Hüviyeti Kazandırılmalıdır.

Zabıta Teşkilatı Yasası Çıkarılmalıdır. Zabıta İl Bazında Müdürlük olarak Teşkilatlanmalıdır. Zabıta,görevlerin ifasında karşılaştıkları siyasi baskılardan kurtarılmalıdır.

Fiili Hizmet Zammı Verilmeli.

Belediye Zabıtası Diğer Kolluk kuvvetleri gibi sitresli ve maşakkatlı bir mesleğe sahiptir.Amir hükümler gereğince 24 sat esasına göre çalışır ve zabıta hizmetleri hafta tatili ve bayram tatili gibi günlerde bile aksatılamaz.bundan dolayıdır ki diğer kolluk kuvvetlerine verilmiş olan fiili hizmet zammı Zabıtaya da verilmelidir.

SONUÇ

Aslında bu konu çok etraflıca ele alındığında Zabıtanın çözüm bekleyen bir çok sorunu olduğu ortaya çıkacaktır.Belediye Zabıtası Olmazsa olmazdır ancak değeri yokluğunda anlaşılacağa benzemektedir.Yerel yönetimlerin güçlendirilmesi,daha etkin ve daha verimli çalıştırılması,hizmet götüren,çözümler sunan bir konuma getirilmesi isteniyorsa burada Zabıta ihmal edilmemelidir çünkü bu mevcut yapısıyla,bu performansı ve sorunlarıyla yapılmak istenen bir reformu bu gün olmazsa yarın hiç kimse farketmeden Zabıtanın kendisi bir yönüyle kadük bırakacaktır.Bu gözden kaçırılmamalıdır.