İlgili hukuki mevzuatın taranması sonucu kaptanı ilgilendiren konular:

Düşman nakil vasıtasındaki tarafsız mal serbesttir. Bu mallar aşağıdaki hallerde zapt ve müsadereye tabi olur. Düşman refakatinde giden, kuvvet istimaliyle mukavemet eden yahut düşmanca himaye ve yardımda bulunanbir nakil vasıtasının kaptan veya sahibine ait ise.
(Denizde Zabt ve Müsadere Kanunu mad.16)

Düşman harp gemileri eşliğinde yolculuk etmesi sebebiyle zapt, ve müsadereye tabi olan bir nakil vasıtasındakidüşman malı zapt ve müsadereye tabidir. Nakil vasıtasının kaptan veya sahibine ait mal da aynı suretle zapt ve müsadereye tabidir. (Denizde Zabt ve Müsadere Kanunu mad.32)

Bir nakil vasıtası durdurulduktan sonra kaptan veya gemi adamlarının tarzı hareketleri yüzünden durdurulması veya araştırılması yapılamazsa, pasif mukavemette bulunmuş sayılarak nakil vasıtası zapta tabi olur. (Denizde Zabt ve Müsadere Kanunu mad.34)

Sahibinin, kiracısının veya kaptanının malümatiyle bir düşman kıtasını havi olur yahut yolculuk esnasında düşman harekatını doğrudan doğruya himaye ve buna yardım eden eşhası taşırsa; Düşmanca himaye ve yardım mevcuttur. (Denizde Zabt ve Müsadere Kanunu mad.37/6)

Yalnız nakil vasıtasının vesaikinin tetkikle, vaziyet yeterli derecede tenevvür etmezse nakil vasıtasında arama yapılır. Arama kaptan, gemi adamları ve yolcuların sorguya çekilmesiyle vesikaların ve münderecatının tam ve hakikate uygun olup olmadıklarının tetkik ve tespiti maksadı ile nakil vasıtası ve yükün muayenesinden ibarettir.(Denizde Zabt ve Müsadere Kanunu mad.57)

Nakil vasıtasında bulunan vesaik hıfzedilir ve bunun listesi yapılır. Nakil vasıtasının teçhizat ve yükü emniyetaltına alınır.Mümkün olursa nakil vasıtası kaptanına zapt hakkında bir vesika verilir. (Denizde Zabt ve Müsadere Kanunu mad.66)

Malın zaptı, nakil vasıtasının zaptı sureti ile olur. Bununla beraber Kaptan malı teslime hazır olursa mal müstakilen zapt olunabilir. (Denizde Zabt ve Müsadere Kanunu mad.67)

Zapt olunan düşman nakil vasıtalarının kaptan, doktor ve çarkçıları: Bitaraf bir Devlet tabiiyetinde olduklarını ispat ettikleri ve Harbin devamı müddetince hiç bir düşman nakil vasıtasında hizmet deruhte etmeyeceklerine dair yazılı şekilde söz verdikleri taktirde serbest bırakılır. Zapt olunan bitaraf nakil vasıtalarının kaptan, çarkçı, doktor ve diğer gemi adamları bitaraf bir Devlet tabiyetinde olduklarını ispat ettikleri takdirde serbest bırakılırlar. (Denizde Zabt ve Müsadere Kanunu mad.75)

Zaptolunan nakil vasıtasının yolcu, kaptan,çarkçılar ve doktor ile diğer gemi adamlarından serbest bırakılmayacak olanlar mümkün olduğu nispette bir Türk veya müttefik bir Devlet limanına getirilirler. (Denizde Zabt ve Müsadere Kanunu mad.78)

Zati istimallerine mahsus ve kendilerine ait olup nakil vasıtası ile tahrip edilmiş olan eşyaları için kaptan, çarkçı, doktor ve diğer gemi adamları ve yolcular bu eşyanın kıymetine tekabül eden bir tazminat talep edebilirler. (Denizde Zabt ve Müsadere Kanunu mad.81/3)

Devlet ajanı deniz müsadere mahkemesinin hükmüne esas teşkil edebilecek subut delillerini toplar ve lüzumu halinde ehlihibre dahi celp ve istima eder. Devlet ajanı: Evrak ve vesikaları açarken mümkün olan hallerde zabtolunan nakil vasıtasını sevkeden komutan veya kaptanı da celbederek hazır bulundurur; (Denizde Zabt ve Müsadere Kanunu mad.105/1)

Kaptanı ve nezaret altına alınan kimseleri ve icap eden şahitleri dinler. (Denizde Zabt ve Müsadere Kanunu mad.105/4)

1. Limandan sağlık işlemi yaptırmadan hareket eden, 2. Sağlık işlemlerini yaptırmak için sağlık merkezleri önünde, bu merkezlerin gösterdikleri yerde durmayan, 3. Yabancı bir limandan gelen bir geminin, limanda sağlık denetimi yapılıp serbest pratika almadan her hangi bir madde alan veya insan indirip bindiren, 4. Gerçeğe uymayan sağlık bildirimi veren, 5. Gerektiğinde mikrop, haşere ve fare ile mücadele hizmetlerini yaptırmak için ilgili görevlilere zamanında başvurmayan, 6. Bulaşık bir limandan gelen gemilerin sağlık muayenesi bitip temiz pratika almadan rıhtıma yanaşması ya da sağlık muayenesi sonunda temiz pratika alan ve fakat bazı şartlar altında rıhtıma yanaşmasına izin verilen gemilerin rıhtıma yanaştıktan sonra bu şartları yerine getirmeyen, 7. Bulaşık bir geminin, sağlık muayenesi bitip temiz pratika almadan limana girmesi ya da koruma yerine alınan bulaşık bir geminin, sağlık tedbirlerinin eksiksiz yerine getirilmesine karşı engeller ve güçlükler çıkarması ve temiz pratika almadan koruma yerinden hareket eden, 8. Gerektiğinde, geminin, gündüzleri ön direğine sarı karantina bayrağı ve geceleri de üstte kırmızı, altta beyaz fener bulundurmayan Gemi kaptanlarından, geminin ödemesi gereken sağlık resminin %25’i oranında para cezası alınır. Ancak, ceza miktarının tespitinde, 3. maddenin ikinci fıkrasında belirtilen indirimler dikkate alınmaz ve Bu ceza, 1000 net tonluk bir gemiden tahsili gereken sağlık resminden az olamaz. Verilecek para cezası için,Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü nezdinde itirazda bulunulabilir. (Gemi Sağlık Resmi Kanunu mad.6 –Değişiklik)


Yeterlik Belgesi Harçları:
Uzakyol Kaptanı,
Uzakyol Başmakinist/Başmühendisi,
Uzakyol Birinci Zabiti,
Uzakyol İkinci Mühendisi/Makinisti,
Uzakyol Vardiya Zabiti,
Uzakyol Vardiya Mühendisi/Makinisti,
Liman Kılavuz Kaptanı,
İstanbul Boğazı Kılavuz
Kaptanı ve Çanakkale Boğazı Kılavuz kaptanı
(37,80 TL.) - (31.100.000 TL.) (Harçlar Kanunu Liman işlemleri 6)

Kaptan veya işveren adına ve hesabına harekete yetkili olan kimseye “işveren vekili”denir. İşveren vekilinin bu sıfatla gemi adamlarına karşı muamele ve taahhütlerinden doğrudan doğruya işveren sorumludur.(Deniz İş Kanunu Mad.2.ç)

Her kaptan, denizde, can tehlikesine uğramış olarak rast geldiği kimselere, düşman bile olsa,kendi gemisini, gemi adamlarını ve yolcusunu ciddi bir tehlikeye atmaksızın elinden gelen heryardımı yapmakla ödevlidir. (Denizde Can ve Mal Emniyeti Kanunu Mad.14)

Başka gemiden imdat işareti alan bir geminin kaptanı tehlikede bulunan kimselerin yardımınabütün hızı ile gitmek ödevindedir. Ancak kaptan bu türlü hareket etmeyi imkansız görür veya içinde bulunduğu özel haller dolayısı ile makul veya faydalı görmez veya 17. ve 18. maddeler gereğince bu ödevden muaf tutulmuş ise yardım yapmayabilir ve bu hali hemen, imdat işareti veren geminin kaptanına bildirmekle beraber kendisini yardıma gitmekten alıkoyansebepleri gemi jurnaline kaydeder. (Denizde Can ve Mal Emniyeti Kanunu Mad.15)

Yabancı ülkelerden geldiği halde geçerli neden olmaksızın belgelerinin gösterdiği rota dışında Türkiye karasularında rastlanan gayrisafi ikiyüz tonilato hacminden aşağı taşıtların yüküne el konulur. Yükü bulunmadığı halde, yükü olmadığını veya başka bir limana çıkarıldığını veya avarya olduğunu kanıtlayamayan gemi kaptan veya acentesine tonilato başına ellimilyon lira para cezası uygulanır. (Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu mad.14)

Yabancı ülkelerden gelen yasak eşya, yükleme veya taşıma elgelerinde belirtilerek gümrüğe getirilirse sağlam teminat altında geldiği yere veya diğer bir yabancı yere iade ve sevk olunur. Yükleme veya taşıma belgelerinde yer almayan yasak eşya, varış liman veya istasyonuna gelmesinden hemen sonra kaptan veya acentesi veya demiryolu idaresi tarafından gümrüğe bildirilip ve hatta teslim edilmiş olsa bile zoralımına karar verilmekle birlikte taşıyanlar hakkında 4 üncü maddenin (b) bendi uygulanır. Toplum ve çevre sağlığı yönünden tehlikeli ve zararlı eşya ile atık maddelerin zoralımına karar verilmeyip, geldiği yere sevk olunur ve verilecek cezaya eşyanın gümrüklenmiş değeri kadar ağır para cezası ilave edilir. Eşyanın değersiz, artık veya atık madde olması durumunda dökme halinde gelen eşya için ton başına birmilyar liradan; ambalajlı gelmesi halinde kap başına ellimilyon liradan az olmamak üzere ağır para cezasına hükmolunur. (Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu mad.15)

Limanlar dahilinde seyir ve seferin selametine engel olabilecek suret ve vaziyette batan bilcümle gemileri ve eşyasını liman reisleri tarafından tayin olunacak kısa bir müddet zarfında çıkarmağa bunların sahip, kaptan ve acentaları mecburdurlar. Bu müddet gazetelerle ilan ve ilişikliler malum olduğu takdirde kendilerine noterlik marifetile de tebliğ edilir. Fenni zaruret veya eşya ve gemiler üzerindeki hukuki vaziyet ve ihtilaf gibi sebeplerle ilişikliler tarafından yapılacak itirazlar üzerine bu müddet İktisat Vekaletince lüzumu kadar uzatılabilir. Sahip, kaptan veya acentaları tarafından tayin edilen müddetler içinde, çıkarılmayan gemi ve eşyasını, liman idareleri istedikleri gibi çıkartmağa veya imha ettirmeğe salahiyetlidir.Liman idarelerince imha edilmeyerek çıkarılabilen enkaz ve eşyayı çıkarma masraflarını ödeyerek almak üzere sahipleri gazetelerle ilan suretile çağrılırlar. Bu ilandan sonra onbeş gün geçtiği halde sahiplerince çıkarma masrafı ödenerek alınmayan enkaz ve eşya liman idarelerinin müracaatı üzerine mal memurları tarafından satılarak bedeli Haziney irat kaydedilir. Satış bedeli çıkarma masrafından fazla olursa farkı, müracaatlarında, Hazinece hak sahiplerine verilir. (Limanlar Kanunu mad.7)