Son 5 Yılda 100 Namus/Töre Cinayeti İşlendi
İstanbul Valiliği Kadın Hakları Komisyon Başkanı Yirmibeşoğlu'nun Vali Güler imzasıyla komisyona sunduğu rapor, Emniyet ve Jandarma verilerine dayanıyor. Namus cinayeti nedenlerinden biri erkeğin, kadının duygu ve bedeni üzerinde hak iddiası.
--------------------------------------------------------------------------------
BİA Haber Merkezi
01/12/2005 Ayşe DURUKAN
ayse@bianet.org
--------------------------------------------------------------------------------
BİA (İstanbul) - İstanbul Valiliği Kadın Hakları Komisyonu Başkanı Vildan Yirmibeşoğlu'nun TBMM Töre/Namus Cinayetlerini Araştırma Komisyonuna sunduğu raporun özelliği, ilk kez bir Valiliğin, töre/namus cinayetlerine ilişkin hazırlattığı bir rapor olması.
Yirmibeşoğlu'nun hazırladığı raporda, töre ve namus cinayetinden kaçarak İstanbul'a gelenler ile öldürme İstanbul'da uzun süreli yaşayıp da töre ve namus cinayetlerine karışan yok denecek kadar az.
Töre/namus cinayeti: Kadın bedeni üzerinde hak talebi
Yirmibeşoğlu, töre/namus cinayetlerine ilişkin hazırladığı raporda, cinayetlerin nedenleri arasında, ailenin veya erkeğin, kadının duygu ve bedeni üzerinde kendini hak sahibi görmesini gösteriyor.
Komisyona verilen rapora göre, kadınların isteyerek veya istemeyerek karşı cinsle yaşadığı bir ilişkinin de yol açtığı cinayetlerde ailenin ya da erkeğin kendini kanun koyucu, kanun ve yargı yerine koyup kadını yargıladığı belirtiliyor.
Raporda töre/namus cinayetlerinin diğer nedenleri arasında şunlar gösteriliyor:
* Namus veya törel değerler,
* Çevre, toplum baskısı,
* Kadının bir mal, köle gibi veya kirlenmiş bir eşya gibi görülmesi,
* Bilinçli bir cinayetle namus ve şerefin temizleneceği inancı,
* Kadının öldürülmesi ile failin toplum ve çevrede saygınlık kazanacağı inancı.
Kadına şiddet bahanesi: Beklenti ve çıkara aykırı hareket
Rapor, töre/namus cinayetlerinin yanı sıra kadına yönelik şiddetle ilgili de bilgileri içeriyor. Bu bilgilere göre kadına yönelik şiddet uygulayan aile üyelerinin ya da erkeklerin çeşitli bahaneleri söz konusu.
Aile üyelerinden biri veya eş, sevgili, arkadaş, işveren gibi kişiler, benimsedikleri kurallar, beklentiler veya çıkarlarına aykırı saydıkları davranışları bahane ederek; kadınlara fiziksel, duygusal, cinsel ya da ekonomik şiddet uyguluyor.
Rapora göre töre ve namus cinayetlerinde 2005 yılında geçmişe göre bir azalma olduğu gözleniyor. 2004 yılında polis ve jandarma bölgesinde 22 cinayet işlenirken, bu sayı 2005 yılında dokuza düşüyor.
Kadınların yardım başvuruları
İstanbul Valiliği'ne2005 yılı içersinde, 267 kadının yardım başvurusunda bulunduğu belirtiliyor. Kadınların yardım ve sığınma istemelerinin nedenleri şöyle sıralanıyor:
* Namus cinayeti tehdidi
* Namus nedeniyle yaralanma
* Dayak
* Aile içi taciz ve tecavüz
* Psikolojik ve ekonomik şiddet
* İşyerinde taciz
Emniyet Müdürlüğü'nün verileri: 5 yılda 100 cinayet
İstanbul Valiliği'nin Emniyet Müdürlüğü kayıtlarına dayanarak verdiği rakamlara göre, İstanbul'da son beş yılda töre/namus cinayeti nedeniyle işlenen 100 cinayet var. 2000 yılında 18, 2001 yılında 19, 2002 yılında 16, 2003 yılında 24, 2004 yılında 17 ve 2005 yılında altı6 töre/namus cinayeti işleniyor.
2004 yılı içerisinde aile içinde kadın ve çocuklara yönelik, altı İlçede olay meydana gelmezken; 26 İlçedeki 262 olayda 245'i kadın ve 23 'ü çocuk olmak üzere 263 kişi mağdur oluyor.
Jandarma verilerine göre:2 yılda 8 cinayet
Yine İstanbul Valiliği'nin Jandarma Komutanlığı kayıtlarına dayanarak verdiği son iki yılın rakamlarında 8 töre/namus cinayetine rastlanıyor.
2004 yılında beş, 2005 yılında ise üç kadın İstanbul'da namus/töre nedeniyle öldürülmüş. Ayrıca 2005 yılında iki çocuğun ebeveynleri tarafında öldürüldüğü de kayıtlardan anlaşılıyor. (AD)