Mimari ("Hukuk" niyetine okuyabilirsiniz) Stajda Kalite

Metin KARADAĞ


Tekil bir olay olarak, sadece “kişi ile sınırlı” bir durumu anlatan kavram olsaydı sorun yoktu. Ancak tanımlı bir “karşılaştırma” ya da “ölçme sistemi” ile anlam kazanması nedeniyle “kalite” kavramının toplumsal olduğunu rahatça söyleyebiliriz. O halde toplumsal ölçme sistemi yani değerler bütününe sahip bir kavram olarak ele almak zorunda olduğumuz “kalite” kavramı, birlikte anıldığı kavrama da toplumsallık katabilir diye düşünebiliriz.
Bilindiği üzere Yükseköğretim Kurulu’nun (YÖK) “Eylül 2005 Kararnamesi” diye bilinen kararının Resmî Gazete’de yayımlanmasından sonra verilen üniversite (lisans) diplomalarında artık doğrudan “...meslek sahibidir” değil de “...meslek alanında eğitim görmüştür” tanımı yer almaya başlamıştır. Böylece YÖK’ün kurulmasından sonra başlatılmış olan bir yanlış uygulama daha ortadan kaldırılarak, dünya üniversiteleri ile eşdeğer uygulamaya geçilmiştir.
İşte yakın geçmişte Mimarlık Okulları Akreditasyon Kurulu (MİAK) ve Sürekli Mesleki Gelişim Merkezi (SMGM) gibi kurumların oluşturulmasını ve işletilmesini sağlayan “Mimarlık ve Eğitim Kurultayları Süreci”nin, önümüzdeki dönem hedeflerinden biri olan “Kayıt Kabul Kurumu” da yeni mezun olanların diplomalarında yer almayan “meslek sahibidir” tanımını vermek için kurulmak üzere.
“Kayıt Kabul Kurulu”, ilgili bakanlıklar, üniversiteler ve meslek alanından temsilcilerin yer aldığı; ancak hepsinden bağımsız olarak çalışacak bir yapı olarak; yeni mezunların “iki yıllık” bir süreçte yapacakları staj/lar sürecini izleyip “lisans sürecini tamamladıkları onayını” verecek bir kurum.
Neyi, nasıl, hangi kalite arayışı ile yapacağı kendi yönetmeliğiyle belirlenecek olan bu kurumun 2010 yılı ile birlikte tümüyle işliyor olması gerekmektedir. Çünkü YÖK’ün “Eylül 2005 Kararnamesi” sonrası, yani 2006 yılında üniversiteye kayıt olanlar, 2011 yılında ilk mezunlarını verecektir.
Buradaki yazımızın asıl konusu olan “Mimari Stajda Kalite” ise üniversitede mimarlık eğitimi süreci içinde yapılmakta olan stajların kalitesi üzerinedir.
Oysaki henüz ortada “Mimari Stajda Kalite”nin “mevcut uygulamalar açısından” herhangi bir “ölçme sistemine” sahip “toplumsal değerler bütünü” özelliğinden söz etmek olanaklı değildir.
Öğrencilerin tek tek “şansı/kaderi” ile sınırlı olan bir staj kalitesinin ise ne kadar bir toplumsal kalite değeri olarak dikkate alınabileceği düşündürücüdür.
Herhangi bir “karşılaştırma” ya da “ölçme sistemi” olmayan stajdan, havada uçuşan soyut staj modelleri ile ne derece sağlıklı sonuçlar alınabildiği; “staj” kavramının eğitim içinde yer aldığı ilk zamanlardan bugüne gelindiğinde hâlâ aynı sorunları sürekli bağrında taşıyor olmasından belli olmaktadır.
Bu nedenle bugüne kadar üretilmiş modeller içerisinde stajda kalitenin ne olup olmadığını sorgulayabileceğimiz ve her an mutlaka yanıt alabileceğimiz, yakın geçmişteki bir deneyi(!) bir kez daha dikkatle incelememiz gerekmektedir.
Birkaç küçük örnekle,
- eğitim sürecinin tümüne (dört yıl) yayılı olan,
- öğrencinin irili ufaklı tüm mimarlık eylemlerini kayda alan,
- staj sorununun çözümüne sorunun sahibi olan öğrenciyi aktif olarak katan,
- farklı sınıf ve farklı okullardaki öğrenciler arasında canlı ve yüz yüze “mimarlık gündemi” paylaşımını sürekli kılan,
- staj yerlerinin niteliği hakkındaki geri bildirimlerle tüm okullar için eşit kullanımlı bilgi bankası oluşturulmasını sağlayabilen bir yapıdan;
“Mimari Stajda Rotasyon Programı”ndan söz ediyoruz aynı zamanda...
Yani özetle, http://www.mimarist.org/msr.htm sayfasında geçmiş uygulamalardan örneklerin yer aldığı bu programın tek ihtiyacı, katılımcı tüm tarafların samimi ve ciddi olduğunu diğer tüm katılımcılara gösterebilmesidir, diyebiliriz...
Ve bu da hiç kimseye fazladan bir iş yükü getirmez diye düşünüyoruz.


Mimarlara Mektup Bülteni - 2009 TEMMUZ – Sayı: 125