Alıntı: Yazan isungur Değerli hukukçu arkadaşlarım, Gerek bankacılık operasyonlarımız gerekse de bilirkişilik yaptığımız bazı davalarda sıkça karşılaştığımız bir sorun vardır. Kart hamillerinin elinden bazı düzeneklerle banka kartları çalınıyor, çalan kişiler kart hamilinin şifresini de bir şekilde ele geçiriyor ve kartını şifresi ile birlikte kullanarak paralarını çekip kart hamilini zarara uğratıyorlar. Bankalar bu konunun kötüye kullanımını önlemek için düzenledikleri sözleşmelere, kartların şifre ile birlikte kullanılması halinde işlemlerden kesinlikle kart hamilinin sorumlu olacağı hükmünü eklemekte ve kart hamillerinin imzasını almaktadırlar. Şifre yalnızca kart hamili tarafından bilinen özel bir bilgi olduğu için, kartın bu şifre ile birlikte kullanılması durumunda kart hamilinin şifresini saklamakta kusuru olduğu bu nedenle de zarardan sorumlu olacağı banka sektörünün egemen görüşüdür. Son yıllarda ATM cihazlarının kart yuvalarına kartın sıkışmasını sağlayacak düzenekler koyup, kartları makinada kalan kişilerin makina başından ayrılmasını takiben bu kartları yuvadan alan ve kullanan pek çok kötüniyetli kişi saptanmıştır. Kartın çaldırılması tek başına zarar doğuracak bir eylem değildir. Yanında mutlaka şifreye de gerek vardır. Bu tür vakalarda dolandırıcılar genellikle yardım etme görüntüsü altında kart hamilleri ile temas kurarak onlardan şifrelerini öğrenmektedirler. Konu mahkemelere taşındığında da kart hamilleri genellikle şifrelerini vermediklerini ileri sürmektedir. Ancak şifrenin çalındığı da davalarda bir vakıa olarak durmaktadır. Burada tartışılmasını arzu ettiğim konu, banka sözleşmelerinde yer alan kartın şifre ile birlikte kullanılması halinde sorumluluğun kart hamiline ait olacağı hususunun hukuken ne derece koruma altında olduğu veya, bu hükmün, kart hamilini yükümlülükten kurtulmak için olayda kusuru olmadığını (kusursuzluğunu) ispat mükellefiyeti altına sokup sokmadığı hususudur. Bankalar bu hükmü sözleşmeye koyarak, kartların usulsüz kullanımından doğan sorumluluğu doğrudan kart hamiline transfer etmeyi, sorumluluktan kurtulmak için ispat mükellefiyetini kart hamiline transfer etmeyi, amaçlamaktadır. Kartın çaldırılması peşinen kart hamilinin ağır kusuru olarak kabul edilmekte ve zarardan sorumlu tutulmaktadır. Bu tutum hukuken ne kadar geçerlidir ve koruma altındadır. Kart hamillerinin banka kartlarını alırken bu riskleri bildiğini, sistemin getirdiği kolaylıklardan yararlanmak amacıyla bu riskleri göze aldıklarını, banka hesaplarında tasarrufta bulunmak için banka kartının mutlak gerekli bir araç olmadığını da göz önüne alırsak, kart hamillerinin bu tür olaylarda gerçekten de sorumlu olmaları gerektiği, sorumluluktan kurtulmalarının kusursuz olduklarını ispat şartına bağlı olduğu yolunda, bankacıların yaklaşımına yakın kişisel bir görüşüm olduğunu da bildirmek isterim. Değerli görüşleriniz için şimdiden teşekkürlerimi sunuyorum. Bu konudaki tartışmaların, konunun içtihatlarla açıklığa kavuşmasına da katkısı olacağına inanıyorum. Saygılarımla, İlhan Sungur

Sayın Sungur önce bir yasal duruma bakalım. Sonra devamını meslektaşların da katılımıyla getiririz diye umuyorum.

Alıntı: Yazan 5464 sayılı Banka ve Kredi Kartları Kanunu KART ÇIKARMA VE BUNA İLİŞKİN YÜKÜMLÜLÜKLER Madde 8 - Kart çıkaran kuruluşlar, talepte bulunmayan veya sözleşme imzalamayan kişiler adına hiçbir şekil ve surette kart veremezler. Bu kuruluşlarca genel müdürlük veya şube haricinde kredi kartı talebi toplanabilecek yerler Kurumun uygun görüşü alınarak Türkiye Bankalar Birliği ve Türkiye Katılım Bankaları Birliği tarafından müştereken belirlenir. Asgarî tutarın son ödeme tarihini takip eden üç ay içinde ödenmemesi durumunda kart çıkaran kuruluşça kart hamiline yapılacak bildirimden itibaren bir aylık süre içerisinde bu tutarın ödenmemesi ya da banka kartı ile kredi kartı kullanımından dolayı adli cezaların uygulanması halinde, ilgili kart çıkaran kuruluşça kart hamiline verilen kredi kartları iptal edilir ve borcun tamamı ödeninceye kadar yeni kredi kartı düzenlenemez. Kart çıkaran kuruluşlar, kartların düzenli ve güvenli kullanımı ile bildirim, talep, şikâyet ve itirazlara ilişkin gerekli tedbirleri almaya yönelik sistemi kurmak ve kesintisiz olarak açık tutmakla yükümlüdür. Kart çıkaran kuruluşlar, kartın verilmesi anında kart hamilini yeteri derecede bilgilendirmek ve talep edilmesi halinde, gerçekleştirilmiş işlemlere ait kayıtları otuz günü geçmemek üzere işlemin mahiyetine uygun bir süre zarfında sağlamakla yükümlüdür. Yurt dışı işlemlerinde bu süre altmış gün olarak uygulanır. Kart çıkaran kuruluşlar, kartların kullanılması bir kod numarası, şifre ya da kimliği belirleyici başka bir yöntemin kullanılmasını gerektiriyorsa, bu tür bilgilerin gizli kalması amacıyla gerekli önlemleri almak ve harcama ve alacak belgesinin müşteri nüshası üzerinde ve yazışmalarda kart numarasının açıkça yer almasını engellemekle yükümlüdür. Kart çıkaran kuruluşlar, banka kartı ve kredi kartlarının asıl kart hamiline teslim edilmesini sağlayacak önlemleri almak, reşit olmayan ek kart hamilleri adına düzenlenen banka ve kredi kartlarının asıl kart hamillerine teslimini sağlamakla yükümlüdür. KARTIN HAKSIZ KULLANIMI VE SİGORTALANMASI Madde 12 - Kartın ya da 16 ncı maddede belirtilen bilgilerin kaybolması veya çalınması halinde kart hamili, yapacağı bildirimden önceki yirmidört saat içinde gerçekleşen hukuka aykırı kullanımdan doğan zararlardan yüzelli Yeni Türk Lirası ile sınırlı olmak üzere sorumludur. Hukuka aykırı kullanımın, hamilin ağır ihmaline veya kastına dayanması veya bildirimin yapılmaması hallerinde bu sınır uygulanmaz. Kart çıkaran kuruluş, yapılacak talep ve ilgili sigorta prim bedelinin ödenmesi koşulu ile kart hamilinin birinci fıkrada belirtilen yüzelli Yeni Türk Lirası tutarındaki sorumluluğunun sigortalanmasını sağlamakla yükümlüdür. Kartların sigortalanması ve sorumluluğun paylaşılmasına ilişkin usûl ve esaslar Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir. KART KULLANIMINA İLİŞKİN YÜKÜMLÜLÜKLER Madde 15 - Kart kullanımından doğan sorumluluk, sözleşme imzalandığı ve kartın zilyetliğine geçtiği veya fizikî varlığı bulunmayan kart numarasının öğrenildiği andan itibaren, kart hamiline aittir. Kartın imza hanesinin kart hamili tarafından imzalanmış olması zorunludur. Üye işyerinin talep etmesi durumunda kart hamili, kartın kullanımı sırasında kimlik belgesi ibraz etmek zorundadır. Bu Kanunun 20 nci maddesi uyarınca harcama belgesi düzenlenmeksizin çeşitli iletişim araçları yoluyla veya sipariş formu vasıtasıyla yapılan mal ve hizmet alımlarındaki hukuka aykırı kullanımlardan kaynaklanan zararlardan kart hamili sorumlu tutulamaz. BİLDİRİM ZORUNLULUĞU Madde 16 - Kart hamili, kendisine tevdi edilen kartı ve kartın kullanılması bir kod numarası, şifre veya kimliği belirleyici başka bir yöntemin kullanılmasını gerektiriyorsa bu bilgileri güvenli bir şekilde korumak ve başkaları tarafından kullanılmasına engel olacak önlemleri almak, kartın kaybolması, çalınması veya iradesi dışında gerçekleşmiş herhangi bir işlemi öğrenmesi halinde kart çıkaran kuruluşu derhal haberdar etmek zorundadır. Kart hamili adresinde meydana gelen değişiklikleri, değişiklik tarihinden itibaren onbeş gün içinde kart çıkaran kuruluşa bildirmekle yükümlüdür. KARTIN KONTROL VE KABULÜ Madde 17/2 - Üye işyerleri, mal ve hizmet bedeli karşılığını banka kartı veya kredi kartı ile ödemek isteyen kişilerin imza gerektiren işlemlerde imza kontrolünü yapmak, kartın tahrifata uğrayıp uğramadığını kontrol etmek ve üye işyeri anlaşması yapan kuruluşlarca kendilerine ulaştırılan bilgiler çerçevesinde kartın geçerliliğini tespit etmekle yükümlü olup, gerekli durumlarda kart üzerinde yer alan bilgilerle kimlik belgesi üzerinde yer alan bilgileri karşılaştırmak üzere geçerli bir kimlik belgesi ibrazını talep etmek ve harcama belgesi üzerindeki bilgilerle kredi kartı üzerindeki bilgileri karşılaştırarak kontrol etmekle yükümlüdür. Bu kontrollerin yapılmamasından doğan zararlardan üye işyerleri sorumludur. GERÇEĞE AYKIRI BEYAN, SÖZLEŞME VE EKİ BELGELERDE SAHTECİLİK Madde 37 - Banka kartı veya kredi kartını kaybettiği ya da çaldırdığı yolunda gerçeğe aykırı beyanda bulunarak kartı bizzat kullanan veya başkasına kullandıran kart hamilleri ile bunları bilerek kullananlar bir yıldan üç yıla kadar hapis ve ikibin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılırlar. Kredi kartı veya üye işyeri sözleşmesinde veya eki belgelerde sahtecilik yapanlar veya sözleşme imzalamak amacıyla sahte belge ibraz edenler bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasına mahkûm edilirler.

Alıntı: Yazan 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakıında Kanun SÖZLEŞMEDEKİ HAKSIZ ŞARTLAR MADDE 6.- (Değişik madde ve başlığı: 4822 - 6.3.2003 / m.7 - Yürürlük m.38) Satıcı veya sağlayıcının tüketiciyle müzakere etmeden, tek taraflı olarak sözleşmeye koyduğu, tarafların sözleşmeden doğan hak ve yükümlülüklerinde iyi niyet kuralına aykırı düşecek biçimde tüketici aleyhine dengesizliğe neden olan sözleşme koşulları haksız şarttır. Taraflardan birini tüketicinin oluşturduğu her türlü sözleşmede yer alan haksız şartlar tüketici için bağlayıcı değildir. Eğer bir sözleşme şartı önceden hazırlanmışsa ve özellikle standart sözleşmede yer alması nedeniyle tüketici içeriğine etki edememişse, o sözleşme şartının tüketiciyle müzakere edilmediği kabul edilir. Sözleşmenin bütün olarak değerlendirilmesinden, standart sözleşme olduğu sonucuna varılırsa, bu sözleşmedeki bir şartın belirli unsurlarının veya münferit bir hükmünün müzakere edilmiş olması, sözleşmenin kalan kısmına bu maddenin uygulanmasını engellemez. Bir satıcı veya sağlayıcı, bir standart şartın münferiden tartışıldığını ileri sürüyorsa, bunu ispat yükü ona aittir. 6/A, 6/B, 6/C, 7, 9, 9/A, 10, 10/A ve 11/A maddelerinde yazılı olarak düzenlenmesi öngörülen tüketici sözleşmeleri en az oniki punto ve koyu siyah harflerle düzenlenir ve sözleşmede bulunması gereken şartlardan bir veya birkaçının bulunmaması durumunda eksiklik sözleşmenin geçerliliğini etkilemez. Bu eksiklik satıcı veya sağlayıcı tarafından derhal giderilir. Bakanlık standart sözleşmelerde yer alan haksız şartların tespit edilmesine ve bunların sözleşme metninden çıkartılmasının sağlanmasına ilişkin usul ve esasları belirler.