|
|
T.C. Askeri Yüksek İdare Mah.
2.Dairesi
Esas: 2005/447
Karar: 2005/860
Karar Tarihi: 30.11.2005
EŞİNİN TERHİS TARİHİNİN VE ASKERLİK HİZMETİNİ YAPTIĞININ TESPİTİ İSTEMİ - HİZMET KUSURU
ÖZET: Askerlik Şubesinden sevkle birliğine katıldığı, izin tecavüzü, hava değişimi tecavüzü, firar veya başka bir suç nedeniyle takip edildiğine dair herhangi bir kaydın bulunmaması nedeniyle davacının askerlik hizmetini yaptığı, ancak kayıtlardaki eksikliğin askerlik kayıtları gibi önem arz eden bilgi ve belgelerin tam, zamanında ve doğru olarak tutmakla görevli olan idarenin kayıtları gereği gibi tutup muhafaza edemediğinden kaynaklandığı, hizmetin iyi işlememesinden doğan zararlı sonuçların davacıya yükletilmesinin düzenli idare ilkesine ve hakkaniyete uygun olmayacağı değerlendirilmiştir.
(2709 S. K. m. 72, 125)
Davacı, 23 Mayıs 2005 tarihinde Malatya İdare Mahkemesi, 26 Mayıs 2005 tarihinde Askeri Yüksek Mahkemesinde kayda geçen dilekçesinde özetle, Eşi ……..’nün 18 Şubat 1941 tarihinde Kırkağaç 64.P.Al.3.Tb.Bl.K.lığında askerlik hizmetini yapmak için gittiğini ve 21 Şubat 1941 tarihinde birliğine katıldığını, askerlik hizmetini tamamlayarak terhis edildiği, ancak terhis tarihinin bilinmediğini, eşinin 24 Temmuz 1974 tarihinde öldüğünü, eşinden emekli aylığı alabilmesi için, hizmet müddetinin yeterli olmaması nedeniyle askerlik müddetinin de ilavesi gerektiğini, askerlik müddetinin tespiti maksadıyla Milli Savunma Bakanlığı Arşiv Müdürlüğü ve Adıyaman Askerlik Şubesine başvurduğunu ancak bir sonuç alamadığını belirterek, eşinin terhis tarihinin ve askerlik hizmetini yaptığının tespitini talep ve dava etmiştir.
Dava dosyasındaki bilgi ve belgelerin incelenmesinden; davacının eşi hakkında askerlik şubesinde belge bulunmayıp kütük defterinde, celp ve sevk muamelesi bölümü, mahalli mürettebi ve sevk tarihinde <Kırkağaç 64.P.A.K.> ihtihak ettiği kıt’a ve duhulü hanesinde <64.P.A.III.Tb.10.Bl.21.3.941> şerhlerinden başka bir belge mevcut olmadığından Milli Savunma Bakanlığı Arşiv Müdürlüğü ile yapılan yazışmalara rağmen terhis belgesinin temin edilememesi nedeniyle davacının eşinin terhis tarihinin tespit edilemediği ve terhis işleminin yapılamadığı anlaşılmıştır.
Davacı, dava dilekçesinde, dava konusu olarak, müteveffa eşi ………..’nün askerden terhis tarihinin tespiti isteminde bulunmuş ise de; davayı anlatış şekli ve istemlerinden, açıkça müteveffa ………’nün askerlik hizmeti yapmış sayılmama işleminin iptalini talep ettiği anlaşıldığından, bu hususta işlem tesis etmeyen davalı idarenin, işlem tesis etmeme şeklindeki olumsuz işlemi konusunda karar verilmiştir.
T.C. Anayasasının 72 nci maddesinde; vatan hizmeti, her Türk için hak ve ödev olarak kabul edilmiş, yükümlülerin sahip bulundukları niteliklere göre bu hak ve ödevlerini, hangi statüde nasıl yerine getirecekleri 1111 sayılı Askerlik Kanunu ile 1076 sayılı Yedek Subay ve Yedek Askeri Memurlar Kanununda düzenlenmiştir. Bahse konu Kanun hükümlerine göre; askerlik çağına giren yükümlülerin, yoklama döneminden başlayarak muvazzaflık hizmeti için çağrılmaları ve sevkleri, muvazzaflık hizmetini bitirenlerin terhisleri, kıtalarından izinli ayrılacaklar, cezalı askerlik, firar ve izin tecavüzü suçunu işleyenler hakkında yapılacak işlemlerin neler olduğu ayrıntılı şekilde belirtilmiştir. Askerlik hak ve ödevi, idarenin hüküm ve tasarrufu altında Kanunlarda belirtilen hallere uygun olarak belli süre kadar, belli bir yerde hizmet görmek suretiyle yerine getirilen bir kamu hizmetidir. Bu yönüyle de bir yükümlülüktür. İdarenin hüküm ve tasarruf alanında yerine getirilen askerlik hizmeti ile ilgili tüm kayıtların idare tarafından tutulması, saklanması ve korunması, bu işlevin gereği gibi yerine getirilmemesinin olumsuz sonuçlarının davacıya yükletilmemesi gerekmektedir.
Davacının ayrıntılı anlatımı, askerlik safahatı ve dosyadaki mevcut bilgiler dikkate alındığında Askerlik Şubesinden sevkle birliğine katıldığı, izin tecavüzü, hava değişimi tecavüzü, firar veya başka bir suç nedeniyle takip edildiğine dair herhangi bir kaydın bulunmaması nedeniyle davacının askerlik hizmetini yaptığı, ancak kayıtlardaki eksikliğin askerlik kayıtları gibi önem arz eden bilgi ve belgelerin tam, zamanında ve doğru olarak tutmakla görevli olan idarenin kayıtları gereği gibi tutup muhafaza edemediğinden kaynaklandığı, hizmetin iyi işlememesinden doğan zararlı sonuçların davacıya yükletilmesinin düzenli idare ilkesine ve hakkaniyete uygun olmayacağı değerlendirildiğinden, Adıyaman Merkez Kapcami C.1, H.702’de nüfusa kayıtlı Nuri oğlu 1920 doğumlu ………(As) …….. (TAS)’nün eşi ……..’nün beyanı esas alınarak, eşinin 21 Şubat 1941 tarihinde birliğine katıldığı ve askerlik hizmetini yaptığı kabul edilerek, askerlik hizmetini yapmış sayılmama işleminin hukuka ve mevzuata aykırı olması nedeniyle işlemin iptaline karar verilmesi gerektiği sonuç ve kanaatine varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle;
Adıyaman Merkez Kapcami C.1 H, 702 nüfusuna kayıtlı, Nuri oğlu 1920 doğumlu davacının eşi …….’nün, askerlik yükümlülüğünü 21 Şubat 1941-21 Şubat 1944 tarihleri arasında yaptığı kabul edilerek askerlik hizmetini yapmış sayılmama İŞLEMİNİN İPTALİNE, (¤¤)
Sinerji Mevzuat ve İçtihat Programları
|