T.C.
YARGITAY
2. HUKUK DAİRESİ
E. 2018/815
K. 2018/2272
T. 20.2.2018

• EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI NEDENİYLE BOŞANMA ( Mahkemece Davalı Kadının Süresinde Sayılması Gereken Cevap Dilekçesi Duruşmada Hazır Bulunan Davacı Tarafa Tebliğ Edilmeyip Okunup Dosyasına Konulduğu Belirtilmekle Yetinilerek Dilekçelerin Karşılıklı Verilmesi Aşamasının Tamamlandığı - Dilekçelerin Karşılıklı Verilmesi Aşamasının Usulünce Tamamlandığından Bahsedilemeyeceği/Davacı Kadının Dilekçesi Usulüne Uygun tebliğ Edilerek İnceleme Tamamlanarak İşlem Yapılması Gerektiği )
• DİLEKÇELERİN KARŞILIKLI VERİLMESİ AŞAMASI ( Davalı Kadının Süresinde Sayılması Gereken Cevap Dilekçesi Duruşmada Hazır Bulunan Davacı Tarafa Tebliğ Edilmeyip Okunup Dosyasına Konulduğu Belirtilmekle Yetinilerek Aşamanın Tamamlandığı - Aşamanın Usulünce Tamamlandığından Bahsedilemeyeceği/Davacı Kadının Dilekçesi Usulüne Uygun tebliğ Edilerek İnceleme Tamamlanarak İşlem Yapılması Gerektiği )
• ÖN İNCELEME VE TAHKİKAT AŞAMASININ USULSÜZ OLMASI ( Davalı Kadının Süresinde Sayılması Gereken Cevap Dilekçesi Duruşmada Hazır Bulunan Davacı Tarafa Tebliğ Edilmeyip Okunup Dosyasına Konulduğu Belirtilmekle Yetinilerek Dilekçelerin Karşılıklı Verilmesi Aşamasının Tamamlandığı - Dilekçelerin Karşılıklı Verilmesi Aşamasının Usulünce Tamamlandığından Bahsedilemeyeceği/Davacı Kadının Dilekçesi Usulüne Uygun tebliğ Edilerek İnceleme Tamamlanarak İşlem Yapılması Gerektiği )
4721/m.166
6100/m.136, 137, 139, 140

ÖZET : Mahkemece davalı kadının süresinde sayılması gereken cevap dilekçesi duruşmada hazır bulunan davacı tarafa tebliğ edilmeyip, okunup dosyasına konulduğu belirtilmekle yetinilmiş, dilekçelerin karşılıklı verilmesi aşaması tamamlanmamıştır. Dilekçelerin karşılıklı verilmesi aşamasının usulünce tamamlandığından bahsedilemeyeceğinden, yapılan ön inceleme, tahkikat ve sözlü yargılama duruşmaları da usule aykırı hale gelmiştir. Mahkemece, davalı kadının cevap dilekçesinin davacı tarafa usulüne uygun şekilde tebliğinin sağlanması, dilekçelerin karşılıklı verilmesi aşamasının tamamlanmasından sonra ön inceleme duruşması için gün tayin edilerek, gerçekleşecek sonucu dairesinde işlem yapılması gerekir.

DAVA : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davacı erkek tarafından, kusur belirlemesi, kadın lehine hükmedilen manevi tazminat, nafakalar ve velayet düzenlemesi yönünden, davalı kadın tarafından ise, tüm yönlerden temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:

KARAR : Dava, evlilik birliğinin sarsılması hukuki sebebine dayalı olarak açılan boşanma davası olup ( TMK m.166/1 ) Hukuk Muhakemeleri Kanununun yürürlüğe girmesinden sonra 26.06.2014 tarihinde ikame edilmiştir.

Hukuk Muhakemeleri Kanununun 136. maddesinde davacının, cevap dilekçesinin kendisine tebliğinden itibaren iki hafta içinde cevaba cevap dilekçesi; davalının da davacının cevabının kendisine tebliğinden itibaren iki hafta içinde ikinci cevap dilekçesi verebileceği, 137. maddesinde, dilekçelerin karşılıklı verilmesinden sonra ön inceleme yapılacağı, ön inceleme tamamlanmadan ve gerekli kararlar alınmadan tahkikata geçilemeyeceği ve tahkikat için duruşma günü verilemeyeceği hükme bağlanmıştır. Ön inceleme duruşmasına davet ve ön inceleme duruşmalarının usulü ve yapılacak işlemler ise Hukuk Muhakemeleri Kanununun 139. ve 140. maddelerinde düzenlenmiştir. Mahkemece Kanun'un bu amir hükümlerine riayet edilmeksizin, usulüne uygun şekilde dilekçelerin karşılıklı verilmesi aşaması tamamlanıp yine usulüne uygun şekilde ön inceleme yapılmadan tahkikata geçilerek işin esası hakkında karar verilmesi usul ve kanuna aykırıdır.

Somut olayda davalı kadına tebliğe çıkarılan dava dilekçesi iade edilmiş, buna rağmen davalı kadın 01.10.2014 tarihli ön inceleme duruşmasında vekili aracılığıyla sunduğu dilekçesiyle davaya cevap vermiştir. Davalı kadın tarafından sunulan bu cevap dilekçesinin süresinde olduğu kabul edilmelidir. Ancak mahkemece davalı kadının süresinde sayılması gereken bu cevap dilekçesi duruşmada hazır bulunan davacı tarafa tebliğ edilmeyip, okunup dosyasına konulduğu belirtilmekle yetinilmiş, dilekçelerin karşılıklı verilmesi ( HMK m.126-136 ) aşaması tamamlanmamıştır. Şu hale göre, dilekçelerin karşılıklı verilmesi aşamasının usulünce tamamlandığından bahsedilemeyeceğinden, yapılan ön inceleme, tahkikat ve sözlü yargılama duruşmaları da usule aykırı hale gelmiştir. O halde mahkemece yapılacak iş; davalı kadının cevap dilekçesinin davacı tarafa usulüne uygun şekilde tebliğinin sağlanması, dilekçelerin karşılıklı verilmesi aşamasının tamamlanmasından sonra ön inceleme duruşması için gün tayin edilerek, gerçekleşecek sonucu dairesinde işlem yapmaktan ibarettir. Açıklanan bu husus davacının savunma hakkını kısıtlayan ve adil yargılanma hakkını etkileyen önemli bir usul hatası olup, hükmün bu sebeple bozulmasına karar verilmesi gerekmiştir.

SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarda gösterilen sebeple BOZULMASINA, bozma sebebine göre sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, temyiz peşin harcının istenmesi halinde yatırana iadesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 20.02.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Kazancı