Ben de sayin Habibe Hanimin degerli görüslerine katilmaktayim. Hastanin iyilestirilecegi beklentisi icinde, bana ne gerekiliyorsa yapilsin seklindeki bir ifadesi, kesinlikle dogrudan bu ifadelere dayanilarak, hastaya her türlü tibbi müdahale yapilabilecegi ve hastanin da bunlara bastan riza gösterdigi seklinde yorumlanamaz.

Cünkü tip hukukunda riza, hasta, hastaligi, kendisine yapilacak müdahale, müdahelenin sinirlari ve neticesi konusunda aydinlatildiktan sonra ancak, hukukca kabul görebilecek, saglikli bir "iradenin" dayandigi rizadir. Aydinlatilmamis hastanin rizasi, temelde sakat bir rizadir, saglikli bir irade olusmasi bu tür rizada söz konusu olmadigindan, rizanin hukukca gecerli oldugu söylenemez.

Ayrica sunu da ifade etmek gerekir ki, hastanin riza aciklamasinda bulunurken temelde yapmis oldugu, kendi gelecegini belirleme hakkini yani özerklik hakkini kullanmaktir. Ancak bu hakkin kullanilmasi da "sInirsiz" degildir. Bilindigi gibi hastanin, hekim tarafindan etken bir sekile ölümüne yardim edilmesini isteme hakki yoktur, yani bu hak, yasam hakki acisindan bu noktada sInirlandirilmistir.

Buna ek olarak, ülkemizde bir cok hukukcu tarafindan da kabul edilen, rizanin ahlaka aykiri olmamasi, benim tibbi müdaheleyle ulasmak istenen amacla kullanilan arac arasindaki oranti bulunmasi olarak kabul ettigim orantililik ilkesi hususuna da uyulmasi gerekir. Hastanin ahlaka aykiri yani orantilsiz bir tibbi müdahaleye riza göstermesi de söz konusu olamayacaktir. Mesela, tibbi gerekliligi olmadigi halde, cesitli sebeplerle kolunun bacaginin kesilmesinin istenmesi vs, hemsireden kendisine bagimlisi oldugu uyusturucu maddeyi enjekte etmesini istemesi vs. olaylari, bu anlamda, orantisiz (yani ahlaka aykiri) olduklarindan, bu konuda verilen rizanin gecersizligine dayanilarak, istem geri cevrilmelidir.

Dolayisiyla, hekimin sinirsiz tedavi hakki zaten olmadigi gibi, hekimin, sinirsiz olmayan hasta rizasina da dayanarak hareket etmesi hukuken kabul edilemez. Hekim daima, tibbi gereklilik (endikasyon), tedaviyle erisilmek istenen amac, kullanilan yöntemlerin amaca ulasmaya uygunlugu ve tüm bu konular konusunda hastasini yeterli seviyede bilgilendirmis olup olmadigini hususlarini daima göz önünde bulundurarak hareket etmesi gerekmektedir.


Saygilarimla
G.A. Aygörmez