Yargıtay 13. Hukuk Dairesi, 25.03.2002 T., Esas: 2002/1151, Karar: 2002/3096:"Davacı, emlak komisyoncusu olduğunu, davalı ile komisyon sözleşmesi yaptıklarını ve davalıya gösterdiği taşınmazlardan bir tanesini davalının kendisinden habersiz olarak satın aldığını, sözleşmenin 1 ve 2. maddeleri gereğince ödemesi gereken %4 komisyon ücretini ödemeyen davalının hakkındaki icra takibine de haksız olarak itiraz ettiğini ileri sürerek itirazın iptali ile icra inkar tazminatının tahsilini istemiştir.

Davalı, davacının herhangi bir komisyonculuk hizmeti vermediğini, taşınmazı tapu senedi ile 7.500.000.000 TL.' na satın aldığını, talebin fahiş olduğunu savunarak davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece; davalının tapuda gösterilen 7.500.000.000 TLnın %4'ü oranında komisyon ücretini ödemesi gerektiği, davalının icra takibinden önce temerrüde düşürülmediği için işlemiş faiz istenemeyeceği, istenilen miktarın likit olmadığı gerekçesiyle 300.000.000 lira üzerinden itirazın iptaline, birikmiş faiz ve icra inkar tazminatı isteminin reddine karar verilmiş; hüküm, her iki tarafça temyiz edilmiştir.
Davacının temyiz itirazlarının incelenmesinde; taraflar arasında düzenlenen tellallık sözleşmesinde davalının gerçek satış bedeli üzerinden komisyon ücreti ödeyeceği kararlaştırılmıştır. Ayrıca sözleşmede taşınmazın değerinin 30-35 milyar TL'na kadar olabileceği belirtilmiştir. Mahkemece tapuda yazılı satış bedeli üzerinden komisyon ücretine karar verilmesi anılan sözleşme hükmüne aykırıdır. Mahkemenin konusunda uzman bilirkişi vasıtasıyla dava konusu taşınmazın satış tarihindeki gerçek değeri belirlenmeli ve sözleşmede kararlaştırılan bedeli aşmamak üzere belirlenecek gerçek satış bedeli üzerinden komisyon ücretine hükmedilmelidir. Değinilen bu yön gözardı edilerek gerçek satış bedeli yerine tapuda gösterilen değer esas alınarak yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır.
Davalının temyiz itirazlarının incelenmesinde; davacı sözleşmenin 1. maddesi uyarınca %2, 2. maddesi uyarınca davalının kendisini aradan çıkartmak suretiyle taşınmaz almasından dolayı satıcının ödemesi gereken %2 komisyon ücreti olarak toplam %4 komisyon ücreti talep etmiştir. Dava konusu olay ve sözleşme birlikte değerlendirildiğinde sözleşmenin 2. maddesinde kararlaştırılan %2 oranındaki komisyon ücreti cezai şart niteliğindedir. Davalı tacir değildir. Bu itibarla sözleşmede kararlaştırılan bu cezai şartın fahiş olup olmadığının BK.nun 161/son maddesi uyarınca araştırılıp değerlendirilmesi gerekir. Mahkemece bu husus gözardı edilerek cezai şart mahiyeti niteliğindeki istek konusunda herhangi bir değerlendirme yapılmadan yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır."

Saygılarımla...