1. İNSANLARA KARŞI DÜRÜSTTÜR.
 Dürüstlüğe herhalde hiçbir zaman şimdiki kadar ihtiyaç duyulmamıştı. Üstelik bu, etkili bir insan olmayı arzu eden herkes için kesinlikle gerekli bir koşuldur.
 Gerçek dürüstlük satılık değildir.
 Dürüstlük küçük şeylerden geçer.
 Dürüstlük bir iç görevdir.
1. Dürüstlük koşullarla belirlenmez.
2. Dürüstlük kimliğe bağlı değildir.
3. Dürüstlük itibarla karıştırılmamalıdır.
 Dürüstlük, işte başarılı olmak için en gerekli özelliktir.
 Dürüstlük en iyi dostunuzdur.
 Dürüstlük dostunuzun en iyi dostudur.

2. BAŞKALARINI BESLER.
“İnsanları besleyip aynı zamanda kendine bağımlı kılıyorsan, onlara yardım etmiyor, gerçekte incitiyorsun.”
 Besleyici bir etkili insan vericidir.
1. Sevgi
“Sevgi olmadan bağ, gelecek ve ortak başarı olamaz.”
2. Saygı
3. Güvenlik duygusu
4. Tanınma
5. Cesaret verme
“Bir insan kendisine cesaret verildiğini hissettiğinde, olanaksız şeylere bile katlanabilir ve inanılmaz güçlükleri yenebilir.”
İnsanları aldıklar şeyler :
 Kendine olumlu değer verme
 Aidiyet duygusu
 Perspektif
“İnsanların çoğunu soğutan neden, ne olduklarını değil, ne olmadıklarını düşündüren şeydir.”
 Önem duygusu
 Umut
NASIL DOĞAL BİR BESLEYİCİ İNSAN OLUNUR?
1. Onlar söz verin.
2. Onlara inanın.
3. Kolay ulaşılabilir olun.
4. Zincirlere bağlanmadan verin.
5. Onlara fırsat verin.
6. Onları daha yükseklere çıkarın.

3. İNSANLARA İNANIR.
İNSANLARA İNANMANIN ÇEŞİTLİ YÖNLERİ :
Başkalarıyla çalışan etkili bir insan için, insanlara inanmak apayrı bir özelliktir. Ne yazık ki bu durum, günümüzde neredeyse ticari bir metaya dönüşmüştür. Onun için inançla ilgili aşağıdaki dört olguya bir göz atalım.
1. Çoğu insan kendisine inanmaz.
“İnsanlara inanırsanız, olanaksızı başarırlar”(Nancy Dornan)
“Zorluklar insanları nadir olarak yener, kendine güvensizlik ise çoğu zaman”
2. Çoğu insanın kendilerine inanan bir yakını yoktur.
3. Çoğu insan kendisine inanan birisine içini dökebilir.
4. Çoğu insanın hayatı ona inandığınız gibidir.
İNSANLARA İNANAN BİR İNSAN OLMAK
1. Başarmadan önce onlara inanın.
İnsanlara kendilerini kanıtlamadan önce inanmak, potansiyellerine ulaşmaları için motive etmenin anahtarıdır”
2. İnsanların güçlü yanlarını ortaya çıkarın.
3. Geçmişteki başarılarının listesini yapın.
4. İnsanlara başarısız olduklarında cesaret aşılayın.
5. Bazı başarıları beraber yaşayın.
6. Gelecekteki başarılarını zihninizde canlandırın.
7. Yeni bir hayat düzeyi bekleyin.
“İnsanları zafer kazanabileceklerine inandırabilmek için, küçük başarıları tadabilecekleri pozisyonlara getirin”

4. İNSANLARI DİNLER
DİNLEMENİN DEĞERİ :
1. Dinlemek saygıyı gösterir.
2. Dinlemek ilişkiler kurar
3. Dinlemek bilgiyi artırır.
“Dinlemeye istekli olmadıkça, zengin olmaya ne kadar yaklaştığınızı bilemezsiniz”
4. Dinlemek fikir üretir.
5. Dinlemek sadakat sağlar.
6. Dinlemek, Başkalarına ve Kendinize yardım etmenin iyi bir yoludur.
DİNLEMENİN ÖNÜNDEKİ YAGIN ENGELLER :
1. Konuşmaya aşırı değer vermek.
2. Bir konuda odaklanamamak.
3. Zihinsel yorgunluk yaşamak.
4. Klişelere başvurmak.
5. Kişisel duygu yükünü taşımak.
6. Kendisiyle meşgul olmak.
DİNLEME BAŞARILARI NASIL GELİŞTİRİLİR :
1. Konuşmacıya bakın.
2. Kimsenin sözünü bölmeyin.
3. Anlamaya odaklanın.
4. O andaki ihtiyacı saptayın.
5. Duygularınızı gözden geçirin.
6. Yargınızı askıya alın.
7. Belli aralıklarla özetleyin.
8. Açıklayıcı sorular sorun.
9. Daima dinlemeye öncelik verin.
“İnsanlara onlarla ilgilendiğinizi gösterip endişelendirecek sorular sormazsanız, beklediğinizden daha çok şey anlatacaklarını görünce şaşıracaksınız."

5. BAŞKALARINI ANLAR.
İNSANLAR BAŞKALARINI ANLAMAKTA NEDEN BAŞARISIZ OLUYORLAR ?
1. Korku.
2. Benmerkezcilik.
3. Farklılıkları takdir edememek.
4. Benzerlikleri tanıyamama.
İNSANLAR HAKKINDA HERKESİN ANLAMASI GEREKEN ŞEYLER
1. Herkes birisi olmak ister.
2. Kimse ne kadar önemsediğinizi bilmeden, ne kadar bildiğinizi umursamaz.
3. Herkesin birine ihtiyacı vardır.
4. Herkes birisinin kendisini anlayıp inandığı bir insan olabilir.
5. Birisine yardım eden kişi birçok kişiyi etkiler.
BAŞKALARINI ANLAMAYI SEÇMEK :
1. Diğer insanın perspektifi.
2. Kişisel empati.
3. İnsanlara karşı olumlu tavır.
“Karşımızdakinin bakış açısını, onun ne yapmaya çalıştığını anladığımızda, onda dokuz doğru şeyi yapmaya çalışıyordur. (Harry Truman)
“Karşılaştığınız insana sanki dünyadaki en önemli kişiymiş gibi davranırsanız, ona, sizin için bir anlam taşıdığını ifade etmiş olursunuz.”

6. İNSANLARI GELİŞTİRİR
AKILVERMENİN ANLAMI : İnsanlara gelişmelerini sağlayacak yöntemleri vermeden motive etmeyi denemek tam bir trajedidir. Ama akıl vermek, insanlara potansiyellerini gerçeğe, hayallerini kadere dönüştürme olanağı da tanır. Akıl hocaları sonsuzluğu etkiler, çünkü etkilerinin nerede biteceğini bilmek mümkün değildir.
“Akıl hocaları sonsuzluğu etkiler, çünkü etkilerinin nerede biteceğini bilmek mümkün değildir.”
BAŞKALARINI GELİŞTİRME BİR YATIRIMDIR
1. Hayat düzeylerini yükseltmek.
2. Başarı potansiyellerini artırmak.
3. Gelişme kapasitelerini çoğaltmak.
4. Kurumunuzun potansiyelini artırmak.
“Başkalarını geliştirdiğinizde, potansiyellerine ulaşmalarını sağlayacak bir fırsat yaratırsınız.”
KENDİNİZİ GELİŞTİRİCİ BİR İNSAN YAPIN : Pek çok insan açısından, başkalarını geliştirme isteği bu göreve hazır oldukları anlamına gelmez. Genellikle bir süre kendi üzerlerinde çalışmaları gerekir. Pek çok durumda, başkaları adına daha fazla kendiniz olmalısınız. Bu akıl verme alanında her zamankinden daha geçerlidir.
GELİŞTİRECEĞİNİZ KİŞİLERİ DİKKATLE SEÇMEK : Bir kez büyümeye başlayıp başkalarına kendilerini geliştirmek için yardım etmeye hazır olduğunuzda, beraber çalışmak için seçeceğiniz insanlar üzerinde düşünmelisiniz. Seçici olmalısınız. Size yakın kişilere olduğu kadar yabancılara da dürüstlük örneği olmalısınız. İlişkide olduğunuz tüm insanları, aile fertlerini, çalışanları, iş arkadaşlarınızı ve dostlarınızı motive etmeyi bir hedef haline getirmelisiniz. Ama hayatınızdaki herkesi geliştirmek için zaman yaratamazsınız, bu çok karmaşık bir iştir. Bu nedenle çevrenizdeki en ümit vaadeden kişilerle, büyümeye en fazla tepki verebilecek kişilerle çalışmayı tercih etmelisiniz.
GELİŞTİRMEK İSTEDİĞİNİZ İNSANLARI DÜŞÜNDÜĞÜNÜZDE, ŞU NOKTALARI AKLINIZDA TUTUN :
1. Hayat felsefeleri size yakın olan insanları seçin.
2. Potansiyellerine inandığınız kişileri seçin.
3. Hayatlarını olumlu etkileyebileceğiniz kişileri seçin.
4. İnsanları hedefleriyle eşleştirin.
5. Doğru zamanda başlayın.
GELİŞTİRME SÜRECİNE ÖNCELİK TANIYIN :
“Büyümek için bedel ödemelisiniz. Bu bedel adanmışlıktır”
Başkalarını geliştirmek, eğlenceli ve karşılığını alabileceğiniz bir iş olabilir, ama aynı zamanda para, işgücü ve zamana da mal olacaktır. Bu nedenle kendinizi bu sürece adamalı ve en büyük önceliği ona vermelisiniz. Bir kez sorumluluk alınca ilerlemeye hazır olursunuz. Aşağıdaki öngörüler gelişme sürecini azamiye çıkarmada katkıda bulunacaktır :
1. Potansiyellerini görmek.
2. Gelecekleri için bir vizyon belirlemek.
3. Tutkularını kullanmak.
4. Karakter kusurlarını hedeflemek.
5. Güçlü yanlarında odaklanmak.
6. Her defasında bir adım atarak geliştirmek.
Ronald Osborn’un dikkat çektiği gibi, “ Zaten ele geçirdiğiniz bir şeyin ötesindekini denemediğiniz sürece hiçbir zaman gelişemezsiniz.” Başkalarını geliştirmek için, onları yormadan ve cesaretini kırmadan zorlayacak gelişme adımları atmalarında yardımcı olun.
Bu süreç her insana farklı görünecektir. Ama insanlar nereden gelirler veya nereye giderlerse gitsin, belirli alanlarda gelişmeye ihtiyaç duyarlar. Bu yüzden aşağıdaki dört alanı, geliştirme sürecinize dahil etmelisiniz :
1. Davranış.
2. İlişkiler.
3. Liderlik.
4. Kişisel mesleki beceriler.
7. İnsanların eline kaynak vermek.
8. Geliştirme deneyimlerine açık olmalarını sağlamak.
9. Kendilerini geliştirmeyi öğretmek.
“Geliştirici bir insan, başkalarının potansiyelini değerlendirir ve onları başarı kazanacakları bir konuma getirir.”

10. BAŞKALARINI YÖNLENDİRİR.
“Lider, Başkalarından daha çok şey gören, başkalarından daha uzağı gören ve başkalarından önce gören kişidir.” Leroy Eims
 Yönlendirici insan gidilecek yeri belirler.
 Yönlendirici insan rota çizer.
1. Nereye gitmeye ihtiyaçları var.
2. Neyi bilmeye ihtiyaçları var.
3. Nasıl büyümeye ihtiyaçları var.
 Yönlendirici insan ileriyi görür.
1. Herkes problem yaşar.
2. Başarılı insanlar başarısız insanlardan daha çok problemle karşılaşır.
3. Para sorunları çözmez.
4. Problemler gelişmek için fırsat sağlar.
 Yönlendirici insan rotayı zaman zaman düzeltir.
1. Kuşku salan eleştiricileri dinlemeyi öğretin.
2. Zorluklardan yılmamalarını sağlayın.
3. Basit çözümler aramaya teşvik edin.
4. Kendilerine güvenmelerini sağlayın.
 Yönlendirici insan yanındakileri terketmez.

11. İNSANLARLA BAĞ KURAR.
 Bağ kurmak başkalarının daha üst düzeylere çıkmasını sağlar.
Bağ kurmak, başkalarına akıl verme sürecinin en önemli bölümüdür. İnsanları olumlu yönde etkilemek istiyorsanız kesinlikle belirleyicidir de. Başkalarına kılavuzluk yaptığınızda onların yanında olur ve hayatlarındaki zorluklarla tersliklerin yükünü taşımalarına yardım ederek bir süre onlarla yol alırsınız. Ama bağ kurduğunuzda, onlara sizin yanınızda olup, sizin yolunuzda, sizin ve onların ortak yararı için yürümeyi teklif etmiş olursunuz.
İnsanları yolculuğa çıkarmadan önce, onların nerede olduklarını bulmak, bağ kurmak için onlara doğru hareket etmek ve nihayet o bağlantıyı kurmak gerekir. Bunu başlarıyla yaparsınız, ilişkinizde ve gelişmelerinde karşınızdaki insanları yukarılara taşırsınız. Unutmayın ki, bir sonraki yol yokuş yukarıdır ve insanlar bu yüksek düzeye çıkmak için yardıma ihtiyaç duyarlar.

İNSANLARLA BAĞ KURMANIN DOKUZ YOLU :
Ne iyi ki, insanlarla bağ kurmak için mühendis olmanız gerekmiyor, ama güç gerekiyor. İletişim becerileri, insanların büyümeleri ve değişmelerine yardım etme arzusu, kişisel misyon veya amaç duygusu; bunların yanı sıra, insanları götüreceğiniz yeri bilmeniz. Bunun için, aşağıdaki adımları inceleyin ve etkilediğiniz insanlarla bağ kurmak üzere onları kullanın:
1. İnsanları oldukları gibi görmeyin.
Sadece insanlara değer verdiğinizde, bağ kurup onları yönlendirebilirsiniz. Zayıf liderler kimi zaman gittikleri yerin görüntüsüne o kadar kapılırlar ki, rehberlik yaptıkları insanları unutabilirler. Oysa liderliğiniz bitmeye başlamadan önce insanları bir süreliğine de olsa oldukları gibi kabul edemez, onlarla bağ kuramazsınız.
İnsanlara değer vermek bağ kurmanın ilk adımıdır, ama ek yararları da vardır. İnsanlara onları önemsediğinizi belli ederseniz, onlar da size karşı aynı tutumu gösterirler. İnsanlara sık sık , tamamen açık biçimde onları ne kadar sevdiğinizi söyleme fırsatınız her zaman olacaktır.
2. Bir değişiklik yapın düşünme setiniz olsun.
Gerçekten harika bir şey başarmak istiyorsanız, bir-değişiklik-yapın perspektifine sahip olmanız gerekir. Bir değişiklik yapamayacağınıza inanırsanız zaten yapamazsınız. Peki, etkili bir–değişiklik-yapın düşünme setini nasıl kullanabilirsiniz.
 Bir farklılık yapabileceğinize inanın.
 Paylaştığınız şeyin bir farklılık yaratabileceğinize inanın.
 Başkalarına sunacağınız şeylerin onların hayatlarında bir farklılık yaratabileceğine inanmak zorundasınız.
 Paylaştığınız insanın bir farklılık yaratabileceğine inanın.
3. Onlara doğru harekete geçin.
4. Ortak zemin arayın.
5. Kişilik farklılıklarını görün ve saygı duyun.
6. Başkalarının hayatlarını açan anahtarı bulun. Kalpten iletişim kurun.
7. Ortak deneyimleri paylaşın.
8. Bağ kurunca süreklilik sağlayın.
“Kimse başka insanlarla ortaklaşa yapabileceği şeyleri tek başına başaramaz.”
“İnsanlara sadece değer verdiğinizde, onlarla bağ kurup liderlik yapabilirsiniz.”

12. BAŞKALARINA YETKİ VERİR.
“Başkalarına yetki verme hayatları değiştirir ve gerek sizin, gerekse yetki verdiğiniz insan açısından bir kazan-kazan durumu yaratır.”
“İnsanları yetkilendirdiğinizde, yalnızca onları etkilemekle kalmaz, onların etkilediği insanları da etkilersiniz.”
YETKİ AKTARAN İNSANIN ÖZELLİKLERİ :
Hemen herkes yetki aktaran bir insan olma potansiyeline sahiptir ama herkesi yetkilendiremezsiniz. Bu süreç sadece bazı durumlarda çalışır. Yetki aktarmak için şu özelliklere sahip olmalısınız.
 Pozisyon.
 İlişki.
 Saygı.
 Bağlılık.
BAŞKALARINA POTANSİYELLERİNE GÖRE YETKİ VERMEK
1. Onları değerlendirin.
 Bilgi.
 Beceri.
 Arzu.
2. Onlara örnek olun.
3. Başarılı olmaları için olanak sağlayın.
 Bunu bekleyin.
 Bunu dile getirin.
 Onu kuvvetlendirin.
4. Yetkilerinizi onlara devredin.
5. Onlara güveninizi açıkça gösterin. Onlara geri bildirim verin.
6. Kendi başlarına devam etmeleri için serbest bırakın.

13. BAŞKA ETKİLİ İNSANLAR YARATIR.
 Liderler üretmek etkinizi yeni bir düzeye yükseltir.
 Liderler üretmek yeni liderlerin kişisel potansiyelini artırır.
 Liderler üretmek kaynakları çoğaltır.
 Liderler üretmek kurumunuzun pozitif geleceğinin güvencesidir.
İÇİNİZDEKİ ÜRETİCİYİ UYANDIRIN :
Herkesin lider yetiştirmek ve üretmek yoluyla etkisini artırma potansiyeli vardır. İçinizdeki üreticiyi uyandırmak için aşağıdaki ilkeleri hayatınızın bir parçası haline getirin.
1. Kendinizi iyi yönetin.
2. Sürekli olarak potansiyel liderler arayın.
3. Önceliği takıma verin.
BAŞARILI BİR TAKIM OYUNU İÇİN YEDİ SORU :
1. Diğer insanlara değer katıyor muyum?
2. Kuruma değer katıyor muyum?
3. Her şey yolunda gittiğinde başkalarını çabuk takdir edebiliyor muyum?
4. Takımınız yeni üyeler bulmakta istikrarlı mı?
5. Kenar oyuncularını mümkün olduğu kadar etkili kullanabiliyor muyum?
6. Takımdaki insanlar istikrarlı bir şekilde önemli kararlar alabiliyorlar mı?
7. Takımınızın amacı yıldızlar üretmekten çok zaferler kazanmak mı?
Birkaç soruya “hayır” yanıtı verdiyseniz, Takıma karşı tutumunuzu yeni baştan değerlendirmek isteyebilirsiniz. “Büyük lider. İnsanları bilgi ve beceri yönünden kendisini geçecekleri noktaya kadar geliştirmek isteyen kişidir.” Denir. Liderleri geliştirerek etkinizi artırdıkça, bu sizin amacınız olmalıdır.
4. Takipçiler yerine, liderleri geliştirin.
BAKIMDAN ÜRETİME GEÇMEK :
1. Ayaküstü.
Liderlerin yüzde yirmisi gelişme sürecinin en düşük düzeyinde yaşarlar. Kurumlarındaki insanların gelişmesi için kıllarını bile kıpırdatmaz ve bunun sonucunda yıpranma hızları büyük ölçüde artar. İşe aldıkları hiç kimseyi ellerinde tutmazlar. Onların ayaküstü aşamasında olmalarını söylememizin nedeni budur. Zamanlarının çoğunu kaybettikleri insanların yerine birilerini arayarak geçirirler. Ayaküstü aşamasında olan bazı küçük ölçekli iş sahiplerini tanıyor olabilirsiniz. Bu insanların kurumlarındaki moral düzeyi düşüktür ve tamamen yanıp tükenmeleri çok zaman almaz.
2. Ayakta kalma.
Gelişim merdivenindeki bir sonraki aşama ayakta kalma ruhudur. Bu durumda liderler, takipçilerini geliştirmek için hiçbir şey yapmaz, ama sahip oldukları ellerinde tutmayı becerirler. Tüm kurumsal liderlerin yüzde ellisi bu düzeydedir. Kurumları ortalama başarıyla faaliyet gösterir, çalışanları memnun değildir ve hiç kimse kişisel potansiyelini geliştirmez. Hiç kimse bu şekilde bir liderlik yaklaşımından yararlanamaz. Herkes, gelecek adına fazla umut beslemeden günü kurtarmaya bakar.
3. Sifon.
Tüm liderlerin yüzde onu, çalışanlarını daha iyi liderler olmaları yönünde geliştirir, ama çalışanlarıyla ilişki kurmayı reddeder. Sonuçta potansiyel liderler de, o kurumu başka fırsatlar aramak üzere terkeder. Başka bir deyişle, kurumdan çekilirler. Bu sonuç lider tarafından genellikle hayal kırıklığıyla karşılanır, çünkü ayrılanların çabasından başkaları yararlanacak ve onların yerine yenilerini bulmak için çok zaman harcayacaktır.
4. Sinerji.
Liderler sağlam ilişkiler kurdukları, çalışanları iyi birer lider olacak şekilde geliştirdikleri, potansiyellerine ulaşmaları için yetkilendirdikleri ve onları kurumda tutabildikleri zaman harika bir şey gerçekleşir. Buna “sinerji” denir ve bunun anlamı, bütünün, onu oluşturan parçaların toplamından parçaların etkileşim içinde olması, enerji, çalışma ve coşku üretmesi nedeniyle gittikçe büyümesi anlamına gelir. Sinerji düzeyindeki bir kurum yüksek oranda morale ve iş tatminine sahiptir. Herkes bu ortamdan faydalanır. Tüm liderlerin sadece yüzde on dokuzu düzeydedir, ama en iyilerde bunlardır.
5. Önemli.
Sinerji düzeyine ulaşmış pek çok insan daha fazla ilerlemeyi denemez, çünkü gelişme sürecinde bir adım daha atıp önemli düzeyine gelebileceklerinin farkında değillerdir. Bu düzeydeki liderler kurumda kalan liderler geliştirip üretirler, potansiyellerine erişmeleri için çalışırlar ve onların da başka liderler üretmelerini sağlarlar. İşte tam bu noktada, etki gerçekten katlanarak çoğalır. Tüm liderlerin sadece yüzde biri bu düzeye gelmeyi başarmıştır, ama bu kişiler sınırsız büyüme ve etki potansiyeline sahiptir. Önemli olma düzeyindeki bir avuç lider kalıcı etkiler bırakabilir.
LİDER ÜRETEN LİDERLER YETİŞTİRMEK :
Harward Busines Review tarafından yayınlanan bir makalede, yazar Joseph Bailey başarılı bir yönetici olmanın gereklilikleri üzerinde duruyor. Araştırmasını derinleştirmek için, otuzdan fazla yöneticiyle görüşmüş ve hepsinin de bildiklerini bir akıl hocasından öğrendiklerini ortaya çıkarmış. Lider üretebilecek liderler yetiştirmek istiyorsanız, onlara akıl vermelisiniz.
Artık etkili bir insan olmanın, başkalarının hayatlarını olumlu yönde etkilemenin neler gerektirdiğini biliyorsunuz. Etkileyici bir kişi olmak demek...
 ilişkide olduğunuz herkese dürüstlük örneği olmak,
 hayatınızdaki insanları, kendilerini değerli hissetmeleri için beslemek,
 başkalarına inanmak, böylece kendilerine inanmalarını sağlamak,
 onlarla ilişki kurabilmek için dinlenmek,
 hayallerini gerçekleştirmelerine yardımcı olabilmek için onları anlamak,
 potansiyellerini artırabilmeleri için onları geliştirmek,
 kendi başlarına yapana kadar hayatın zorlukları arasında onları yönlendirmek,
 onları daha yüksek bir düzeye çıkarabilmek için bağ kurmak,
 olmak üzere yaratıldıkları kişi olabilmeleri için onları yetkilendirmek,
 etkinizin büyüyerek başkalarında devam etmesi için liderler üretmektir,
Dostum, sen de Jim Dornan’ la aynı potansiyele sahipsin. Sen de etkili bir insan olup pek çok insanın hayatını etkileyebilirsin. Ama karar senindir. Ya etki potansiyelini geliştirir, ya da farkedilmeden kalmanı sağlarsın. Bu sizin şansınız. Elinizi uzatın ve bayrağı alın, sadece sizin koşabileceğiniz bu yarışa başlayın.
ETKİLİ BİR İNSAN OLUN VE DÜNYANIZI DEĞİŞTİRİN.