|
|
|
|
|
|
Danıştay Sekizinci Dairesi'nin 14.05.2008 tarih ve E:2006/6384, K:2008/3514 sayılı kararı tedarik edebilen metni paylaşabilirse çok memnun olurum.
|
|
 |
|
 |
|
T.C.
DANIŞTAY
8. DAİRE
E. 2006/6384
K. 2008/3514
T. 14.5.2008
• SÜRÜCÜ ADAYLARI VE SÜRÜCÜLERDE ARANACAK SAĞLIK ŞARTLARI İLE MUAYENELERİNE DAİR YÖNETMELİK ( Yasak Zorunluluk ve Yükümlülüklere Uymayan Sürücülere "Araç Kullanmaktan Men" Yaptırımının Uygulanamayacağı )
• ARAÇ KULLANMAKTAN MEN ( Yönetmelikte Belirtilen Kural Yasak Zorunluluk ve Yükümlülüklere Uymayan Sürücülere Verilmesinin Cezaların Yasallığı İlkesine Uygun Bulunmadığı )
• CEZALARIN YASALLIĞI İLKESİNE AYKIRILIK ( Yönetmelikte Belirtilen Kural Yasak Zorunluluk ve Yükümlülüklere Uymayan Sürücülere "Araç Kullanmaktan Men" Yaptırımının Verilmesi )
2918/m.41,45,48
Sürücü Adayları ve Sürücülerde Aranacak Sağlık Şartları ile Muayenelerine Dair Yönetmelik/Md. 5/15,11
ÖZET : Yönetmelikte belirtilen kural, yasak, zorunluluk ve yükümlülüklere uymayan sürücülere, "araç kullanmaktan men", yaptırımının uygulanması, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun da yer alan cezaların dışında bir cezai uygulamayı getirdiğinden ve Yönetmelik ile konulan yaptırım, cezaların yasallığı ilkesine uygun bulunmadığından, dava konusu edilen Yönetmeliğin bu hükmünde hukuka uyarlılık bulunmamaktadır.
Davanın Özeti : 26.09.2006 gün ve 26301 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Sürücü Adayları ve Sürücülerde Aranacak Sağlık Şartları ile Muayenelerine Dair Yönetmeliğin 5. maddesinin 15. fıkrasının ( ç ) bendinin ( 7 ) ve ( 8 ) numaralı maddelerindeki monoküler kişilere yönelik kısıtlamalar ile 11. maddesinin iptali istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Yönetmelikte yer alan düzenlemelerin, 2918 sayılı Yasada yapılan değişikliğe uygun olduğu, uygulamanın Avrupa Birliği Ülkelerindeki uygulamalara paralellik arz ettiği, bilim kurulları oluşturularak koşulların belirlendiği, davanın reddi gerektiği savunulmuştur.
Danıştay Tetkik Hakimi Mevlüt Bedel'in Düşüncesi : Monoküler kişilerin gece araç kullanmaları hususunda getirilen kısıtlamaya dayanak oluşturan raporda monoküler kişilerin gece araç kullanmalarının trafik güvenliği açısından ne gibi olumsuz etkilerinin olacağı hususunda bir değerlendirmenin yapılmadığı görüldüğünden bu kısmının iptali, araçlarının arka camının sol ve sağ üst köşelerine monoküler olduklarını belirleyen işaret yapıştırılmasının zorunlu tutulmasına ilişkin kısmının eşitlik ilkesine aykırı bulunduğundan iptali, Yönetmeliğin 11. maddesinin ( 2 ) numaralı bendinin cezaların yasallığı ilkesine uygun bulunmadığından iptali, Yönetmeliğin 11. maddesinin ( 1 ) numaralı bendiyle getirilen hükmün ise üst hukuk normlarına uygun olduğundan reddinin gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı Ahmet Yahya ÖZDEMİR'in Düşüncesi : Dava, 26.09.2006 günlü ve 26301 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Sürücü Adayları ve Sürücülerde Aranılacak Sağlık Şartları ile Muayenelerine Dair Yönetmeliğin 5. maddesinin 15. fıkrasının ( ç ) bendinde yer alan 7 ve 8 numaralı düzenlemeler ile 11. maddesindeki tek gözü görmeyenlere yönelik kısıtlayıcı olduğu ileri sürülen hükmün iptali istemiyle açılmıştır.
Anayasanın 124. maddesinde; Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzel kişilerinin kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunlar ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak koşulu ile yönetmelik çıkarabilecekleri öngörülmüştür.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 41. maddesinin ( c ) bendi ile düzenlenen sürücü adaylarının sağlık şartları ile ilgili "sürücü belgesi alacakların resmi ve özel sağlık kuruluşlarında İç Hastalıkları, Ortopedi, Göz, Kulak-Burun-Boğaz ve Psikiyatri uzmanları bulunan Sağlık kurulunca yönetmelikte belirtilen esaslara göre sürücü olur raporu almaları gereklidir." kuralı 05.07.2006 günlü Resmi Gazetede yayımlanan 5537 sayılı Kanunla değiştirilerek sözü edilen ( c ) bendi "sağlık şartları bakımından kimlere hangi tür sürücü belgesi verilebileceği hususu yönetmelikle düzenlenir. Sürücü belgesi alacakların ilgili yönetmelikte belirtilen hekimden sürücü olur raporu almaları zorunludur. Bu maddede sözü edilen yönetmelik İçişleri ve Sağlık Bakanlıklarınca müştereken hazırlanarak yürürlüğe konulur." biçiminde değiştirilmiştir.
Sözü edilen 41. madde ile getirilen yasal düzenleme uyarınca adı geçen bakanlıklarca uzman hekimlerin de katılımı ile oluşturan ortak çalışma grubunca uluslararası ve ulusal hukuk normları gözönüne alınarak davaya konu yönetmeliğin hazırlandığı ve sürücü adaylarının sağlık şartlarının saptanmasının yönetmelikte koşulları yazılı olan tek tabibe indirildiği, ancak engel hastalığa dayalı sürücü olamaz raporuna karşı hastalıkla ilgili uzmanların katılımı ile oluşacak üç kişilik kurulca verilen raporun esas alınacağı genel kuralı getirilerek; Göz, Kulak-Burun-Boğaz, Ortopedi ile Ruh ve Sinir Hastalıklarına ait hastalıkları ve bu hastalıkların tespiti ile kabul edilebilirlik sınırları belirlenmiştir.
Öte yandan 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 45. maddesinde sağlık şartlarının sonradan kaybedilmesi nedeniyle ve hile ile alınan sürücü belgesinin geri alınması, 48. maddesinde Yönetmelikte belirlenen oranın üzerinde alkollü araç kullanılması, 51. maddesinde yasal hız sınırlarına uyulmaması nedeniyle sürücü belgesinin geçici süre ile geri alınması 118. maddesinde sürücü belgesinin ceza puanlarının yasal sınırı aşması nedeniyle geçici süre ile geri alınması, 119. maddesinde de kanunda yazılı belge almaya engel olan mahkumiyet nedeniyle sürücü belgesinin geri alınmasına ilişkin yasal cezai hükümler getirilmiştir.
Davaya konu yönetmeliğin Göz Muayenesine ilişkin Esaslar başlıklı 5. maddesinin 15. fıkrasının ( ç ) bendinde monoküler ( tek gözü görmeyen ) kişilerle ilgili hususlara yer verilmiş 7. alt bendinde "gece araç kullanamaz" ( Gece gün batınımdan bir saat sonrası ile gün doğumundan bir saat öncesidir. )
8. alt bendinde, kullandıkları aracın arka camının sol ve sağ üst köşelerine monoküler olduklarını belirleyen işaret yapıştırılması zorunludur, ( EK-1 ) kuralları getirilmiş,
Yönetmeliğin cezai işlemler başlıklı 11. maddesinde ( 1 ) bu yönetmelikte belirtilen hükümlere uymayan sürücüler 2818 sayılı Karayolları Trafik Kanununun ilgili hükümlerine göre cezalandırılır.
( 2 ) Ayrıca bu yönetmelikte belirtilen kural, yasak, zorunluluk ve yükümlülüklere uymayan sürücüler araç kullanmaktan men edilir, hükümlerine yer verilmiştir.
Yasal sınırlar içinde monoküler kişilerin koşulları gözetilerek düzenlenen uyuşmazlık konusu yönetmeliğin 5. maddesinin 15. fıkrasının ( ç ) bendinin 7. ve 8. alt bentleri ile 11. maddesinin 1. fıkrasında, üst hukuk normlarına aykırılık görülmemektedir.
Ancak, 11. maddenin 2. fıkrasında yer verilen, Yönetmelikte belirtilen kural, yasak, zorunluluk ve yükümlülüklere uymama nedeniyle "araç kullanmaktan men" yaptırımının uygulanması, Yasanın sözü edilen 45., 48., 51., 118. ve 119. maddesinde eylemin sınırları, tanımı yaptırımı belirtilerek öngörülen cezaların dışında da bir cezai uygulamayı getirdiğinden ve Yönetmelik ile konulan yaptırım cezaların yasallığı ilkesine uygun bulunmadığından bahsedilen bu kuralın hukuka uygunluğundan sözedilmesine olanak bulunmamaktadır.
Belirtilen nedenlerle, dava konusu Yönetmeliğin 11. maddesinin 2. fıkrasının iptalinin, Yönetmeliğin diğer kısımlarına yönelik davanın reddinin uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince duruşma için önceden belirlenen 14.05.2008 gününde davacılar Bekir Yarım, Oğuz Akdemir ile davalı İçişleri Bakanlığını temsilen Hukuk Müşaviri Mehmet Erdoğan'ın, Sağlık Bakanlığını temsilen Hukuk Müşaviri Orhan Bolat'ın duruşmaya geldikleri görülüp, taraflara usulüne uygun söz verilip, sav ve savunmaları alındıktan ve Danıştay Savcısının düşüncesi dinlenip duruşmaya son verildikten sonra işin gereği görüşüldü:
KARAR : Dava, 26.09.2006 gün ve 26301 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Sürücü Adayları ve Sürücülerde Aranacak Sağlık Şartları ile Muayenelerine Dair Yönetmeliğin 5. maddesinin 15. fıkrasının ( ç ) bendinde yer alan ( 7 ) ve ( 8 ) numaralı tek gözü görmeyenlere yönelik kısıtlamalar ile 11. maddesinin iptali istemiyle açılmıştır,
Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının, "Yönetmelikler", başlıklı 124. maddesinde; "Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzelkişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilirler." hükmü yer almıştır.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun "sürücü adaylarında aranacak şartlar" başlıklı 41. maddesinin sağlık şartlarını düzenleyen ( c ) bendinde; sağlık şartlan bakımından kimlere hangi tür sürücü belgesi verilebileceği hususunun yönetmelikle düzenleneceği, sürücü belgesi alacakların ilgili yönetmelikte belirtilen hekimden sürücü olur raporu almalarının zorunlu olduğu ve bu yönetmeliğin İçişleri ve Sağlık Bakanlıklarınca müştereken hazırlanarak yürürlüğe konulacağı düzenlenmiştir.
26.09.2006 gün ve 26301 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Sürücü Adayları ve Sürücülerde Aranacak Sağlık Şartları ile Muayenelerine Dair Yönetmeliğin, "göz muayenesine ilişkin esasları düzenleyen 5. maddesinin 15. fıkrasının ( ç ) bendinde. monoküler kişiler için sürücü belgesi alma koşulları belirlenmiş; ( 7 ). numaralı alt bendinde, bu kişilerin gece araç kullanamayacakları ( Gece: gün batımından bir saat sonrası İle gün doğumundan bir saat öncesidir. ) ( 8 ). numaralı alt bendinde, kullandıkları aracın arka camının sol ve sağ üst köşelerine monoküler olduklarını belirleyen işaret yapıştırılmasının zorunlu okluğu, "Cezai işlemler", başlıklı Yönetmeliğin 11. maddesinin ( 1 ) numaralı bendinde ise, bu Yönetmelikte belirtilen hükümlere uymayan sürücülerin, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun ilgili hükümlerine göre cezalandırılacağı, ( 2 ) numaralı bendi uyarınca da ayrıca, bu Yönetmelikte belirtilen kural, yasak, zorunluluk ve yükümlüklere uymayan sürücülerin araç kullanmaktan men edileceği düzenlenmiştir.
Dava konusu edilen Yönetmeliğin 5. maddesinin 15. fıkrasının ( ç ) bendinin "monoküler kişilerin gece araç kullanamayacaklarına ilişkin" ( 7 ) numaralı maddesinin iptali istemine gelince; dosya içeriğinden, dava konusu yönetmelik hazırlanırken sürücü adaylarında aranacak sağlık şartları ve muayenelerine ilişkin esasları belirlemek amacıyla Sağlık Bakanlığınca 20.1.2003 günlü olurla oluşturulan Bilim Komisyonunda yer alan Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi ve Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesinde Göz Hastalıkları bölümünde Klinik Şefi olarak çalışan hekimlerce hazırlanan raporda; monoküler kişilerin, hangi koşullarda sürücü belgesi alabileceklerinin belirlendiği, bu kapsamda monoküler kişilerin gece araç kullanamayacakları görüşüne yer verildiği anlaşılmaktadır. Ancak söz konusu raporun, monoküler kişilerin gece araç kullanmalarının hangi nedenlerle trafik güvenliği açısından sakınca doğuracağına ilişkin bilimsel değerlendirmeler içermediği, yeterli açıklamaların raporda yer almadığı görülmüştür.
Bu durumda, Yönetmeliğin 5. maddesinin 15. fıkrasının ( ç ) bendinin ( 7 ) numaralı maddesiyle getirilen, monoküler kişilerin gece araç kullanmalarının yasaklanması yönündeki düzenlemenin, bilimsel değerlendirmeler esas alınmadan yapıldığı anlaşıldığından hukuka uyarlılık bulunmamaktadır.
Dava konusu edilen Yönetmeliğin 5. maddesinin 15. fıkrasının ( ç ) bendinin "monoküler kişilerin kullandıkları aracın arka camının sol ve sağ üst köşelerine monoküler olduklarını belirleyen işaret yapıştırılmasının zorunlu tutulmasına ilişkin" ( 8 ) numaralı maddesinin iptali istemine gelince; ilgili mevzuatta monoküler kişilerin sürücü belgesi almasını engelleyen bir hüküm bulunmamasına karşın, dava konusu edilen yönetmelik maddesiyle, monoküler kişileri toplumda diğer kişilerden ayrı ve farklı tutan bir uygulama ortaya çıkmaktadır. Bu durum, devlet organları ve idare makamlarını toplumun her bireyi hakkında eşit işlem yapmaya zorlayan eşitlik ilkesine aykırıdır.
Belirtilen nedenlerle, monoküler kişilerin sürücü belgesi almasını yasaklayan yasal bir kuralın olmaması karşısında, bu kişilerin kullandıkları aracın arka camının sol ve sağ üst köşelerine monoküler olduklarını belirleyen işaret yapıştırılmasının zorunlu tutulmasına ilişkin dava konusu edilen Yönetmeliğin 5. maddesinin 15. fıkrasının ( ç ) bendinde hukuka uyarlılık bulunmamaktadır.
Dava konusu edilen Yönetmeliğin 11. maddesinin ( 1. ) bendinin İptali istemine gelince; Yönetmeliğin 11. maddesinin ( 1 ) numaralı bendinde yeralan; bu Yönetmelikte belirtilen hükümlere uymayan sürücülerin, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun ilgili hükümlerine göre cezalandırılacağına ilişkin kuralda üst hukuk normlarına aykırılık görülmemektedir.
Dava konusu edilen Yönetmeliğin 11. maddesinin ( 2 ) numaralı bendinin iptali istemine gelince; Yönetmelikte belirtilen kural, yasak, zorunluluk ve yükümlülüklere uymayan sürücülere, "araç kullanmaktan men", yaptırımının uygulanması, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun da yer alan cezaların dışında bir cezai uygulamayı getirdiğinden ve Yönetmelik ile konulan yaptırım, cezaların yasallığı ilkesine uygun bulunmadığından, dava konusu edilen Yönetmeliğin bu hükmünde hukuka uyarlılık bulunmamaktadır.
SONUÇ : Açıklanan nedenlerle, davanın, Yönetmeliğin 11. maddesinin ( 1 ) numaralı bendine ilişkin kısmının reddine, Yönetmeliğin 5. maddesinin 15. fıkrasının ( ç ) bendinde yer alan ( 7 ) ve ( 8 ) numaralı düzenlemeler ile 11. maddesinin ( 2 ) numaralı kısmının iptaline, dava kısmen retle sonuçlandığından, 175,00-YTL yargılama giderinin yarısı olan 87,50 -YTL'nin davacı üzerinde bırakılmasına, 87.50-TL'nin davalı idareden alınarak davacılara verilmesine, 14.05.2008 gününde oybirliği ile karar verildi.