Sayın yusufhatay,

Her ne kadar hakim, hukuku re’sen uygulamakla (HMK m.33) yükümlü ise de –doğru kavramları- kullanmamızda fayda var diye düşünüyorum ve:

Cezai Şart ve Gecikme Tazminatı farklıdır:

İfaya Ekli “Cezai Şart”: (Müspet zarar niteliğindedir)
TBK m.179/2: Ceza, borcun belirlenen zaman veya yerde ifa edilmemesi durumu için kararlaştırılmışsa alacaklı, hakkından açıkça feragat etmiş veya ifayı çekincesiz olarak kabul etmiş olmadıkça, asıl borçla birlikte cezanın ifasını da isteyebilir.

Neden? Çünkü cezai şart asıl borcun fer’idir ve:

TBK m.131/1: Asıl borç ifa ya da diğer bir sebeple sona erdiği takdirde, … ceza koşulu gibi buna bağlı hak ve borçlar da sona ermiş olur.

P.S 1: Sözleşmede aksi kararlaştırılabilir.

Yani sözleşmenizdeki “cezai şart”tır dersek müvekkiliniz, teslimi, çekincesiz kabul ettiğinde artık –teslimden sonraki tarihte dava açarak veya takip başlatarak- “cezai şart”ı talep edemez de demeliyiz.

Gecikme Tazminatı: (Müspet zarar niteliğindedir)
TBK m.112: “Borç hiç veya gereği gibi ifa edilmezse borçlu, kendisine hiçbir kusurun yüklenemeyeceğini ispat etmedikçe, alacaklının bundan doğan zararını gidermekle yükümlüdür.”

(Gecikme Tazminatı) TBK m.118: Temerrüde düşen borçlu, temerrüde düşmekte kusuru olmadığını ispat etmedikçe, borcun geç ifasından dolayı alacaklının uğradığı zararı gidermekle yükümlüdür.

Gecikme tazminatı, borcun fer’i olmadığından –ve kanundan doğan bir hak olmakla- müvekkiliniz, teslimi, çekincesiz de kabul etse –ve hatta sözleşmesinde maktu bir miktar kararlaştırılmış olmasaydı dahi- gecikme tazminatını (örn: geç teslimden dolayı mahrum kaldığı kira bedelini) talep edebilir.

P.S 2: Sözleşmede aksi kararlaştırılabilir.