1.) TMK 510 m.sine göre maddede yazılı durumlarda miras bırakan ,ölüme bağlı bir tasarrufla saklı pay mirasçısını mirasçılıktan çıkartabilir. 512/ 2 m.sine göre de, mirasçılıktan çıkartılanın itirazı halinde; mirastan çıkarılma sebebinin varlığı çıkarmadan yararlanan yada vasiyet alacaklısı tarafında ispat edilememiş veya çıkarma sebebi tasarrufta belirtilmemiş ise, çıkartılan mirasçının tenkis talebinde bulunma hakkı vardır ve bu durumda çıkartma tasarrufu mirasçının saklı payı dışında yerine getirilir.

2.) Mirastan çıkartma nedenine bağlı taşınmaz mala ilişkin tenkis davasında ; aynen bölünmenin mümkün olmaması halinde, vasiyet alacaklısı davalının TMK 564 maddesi gereği seçimlik hakkı vardır.

a.) Davalının malı tercih etmesi halinde , tenkisi gereken kısmı davacıya öder.Bu takdirde taşınmazın mülkiyeti davalı üzerinde bırakılır. Soruda geçen miktarlara göre ödenecek para (30) Birim TL.dir.

b.) Davalının parayı tercih etmesi halinde, davacı tasarruf edilebilir kısmın değerini davalıya öder. Buna karşın davalıya ait tapu kaydı iptal edilerek taşınmaz davacı adına tescil edilir. Bu takdirde mahkemece “ Tasarruf edilebilir kısmın değerini karşılayan şu kadar paranın davacıdan alınarak davalıya nakden ödenmesine, davalıya ait tapu kaydının iptali ile davacı adına tesciline “ şeklinde karar verilir.(Böyle karar verilmesi talep edilir.) Bu ifade belirtilen paranın nakden davalıya ödenmesi takdirinde tapunun iptal edileceği anlamını taşır. Para ödenmez ise kararın tescil bölümünün de infazı sağlanamaz. Zamanaşımı da söz konusu olmadığından devamlı bir endişe yaşanabilir. Davacının ekonomik durumunun müsait olmaması halinde bu şıkkın tercih edilmemesi tavsiye edilebilir.

Davalılar da saklı pay sahibi olup,TMK.nun 561 m.göre; davalıların saklı payını aşan kısım üzerinden hesaplama yapılacağından bu şıkkın uygulanmasında tasarruf edilebilen kısım davalıların saklı payı hariç tutularak sadece davacının saklı payını aşan kısımdır. Verilen örnekteki miktarlara göre davalıya ödenecek para 100 Birim-30 Birim= (70) Birim TL.olmaktadır.

Ayrıca Bkn. http://www.turkhukuksitesi.com/showthread.php?t=5966 ‘deki (Tenkis Davasında Uygulanacak Kurallar ) başlıklı yazımız.