T.C.

YARGITAY

20. HUKUK DAİRESİ

E. 2015/5409

K. 2015/12013

T. 2.12.2015

DAVA : Taraflar arasındaki maddi ve manevi tazminat davasında Alanya 1. Asliye Hukuk ve Alanya İş Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:

KARAR : Dava, maddî ve manevi tazminat istemine ilişkindir.

Asliye Hukuk Mahkemesince, “taraflar arasında, 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 1. maddesi kapsamında, işveren ile işçi arasındaki iş sözleşmesinden doğan bir uyuşmazlık bulunduğu” gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir.

İş Mahkemesi ise, “taraflar arasında işçi-işveren ilişkisi bulunmadığı, haksız fiilden kaynaklanan davada, genel hükümlere göre, asliye hukuk mahkemesinin görevli olduğu” gerekçesiyle görevsizlik yönünde hüküm kurulmuştur.

4857 sayılı İş Kanununun 1/II maddesinde “Bu Kanun, 4. maddedeki istisnalar dışında kalan bütün işyerlerine, bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine ve işçilerine faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanır.” hükmüne yer verilmiştir.

İş Mahkemeleri, 5521 sayılı Kanun ile kurulmuş olan istisnai nitelikte özel mahkemelerdir. 5510 sayılı Kanunun 101. maddesi bu kanunun uygulanmasından doğan uyuşmazlıkların iş mahkemelerinde görüleceğini hükme bağlamıştır. Buna göre, bir davanın iş mahkemesinde görülebilmesi için taraflar arasında işçi ve işveren ilişkisinin bulunup uyuşmazlığın bu ilişkiden kaynaklanması ya da davanın, 5510 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanması ile ilgili olması gerekmektedir.

Somut olayda davacılar, yakını/mirasçısı oldukları ve kendi aracı ile nakliye işi yapan M.. Ö..'ın, davalı inşaat şirketine ait çakıl ocağında iş makinasının çarpması sonucu hayatını kaybettiğini belirterek, maddi ve manevi tazminat istemiyle dava açmışlardır. Davalılar, kazanın meydana geldiği işyerinin sahibi olan şirket, şirket yetkilisi, araç sürücüsü ile kazaya neden olduğu ileri sürülen aracın sigortacısıdır. Dosya kapsamından, kazada hayatını kaybeden M.. Ö..'ın, kazanın meydana geldiği işyerinde çalışmadığı ve taraflar arasında işçi-işveren ilişkisi bulunmadığı anlaşılmaktadır. Bu nedenlerle, olayda iş mahkemeleri görevli değildir. Ancak, davalılar arasında yer alan Sigorta Şirketinin sorumluluğu zorunlu mali mesuliyet sigortası sözleşmesinden kaynaklanmaktadır. Zorunlu sigortalar, 6102 sayılı TTK'nın 1483 ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. TTK'nın 4/1-a maddesi uyarınca, TTK'da öngörülen hususlardan kaynaklanan davalar mutlak ticari dava olup, aynı Kanunun 5/1. maddesi uyarınca görevli mahkeme asliye ticaret mahkemeleridir.

Diğer taraftan, aynı davada, bir kısım davalılar hakkında genel mahkemenin, diğer davalılar hakkında ise, uzman olan özel mahkemenin görevli bulunması halinde, uyuşmazlık aynı olaydan kaynaklanıyor ve zarar tek ise ya da taleplerden birisi yönünden verilecek karar diğerini doğrudan ilgilendirecek nitelikte bulunuyorsa; sözkonusu özel mahkeme ile genel mahkeme arasında “yargılama usulüne” ilişkin esaslı farklılıklar bulunmaması kaydıyla, bütün taraflar ve talepler yönünden uzman olan özel yetkili mahkemece yargılama yapılarak uyuşmazlığın çözülmesi gerekir. Bu husus, hukukun öngörülebilir olmasının, usûl ekonomisinin ve davaların makul süre içinde bitirilmesi yükümlülüğünün de gereğidir. Somut olayda, davalı sigorta şirketi ile diğer davalıların sorumluluğu aynı maddi olaydan kaynaklanmış ve zarar tek olmakla, davaların birlikte görülmesi zorunludur. Bütün talepler yönünden ihtilafın özel görevli mahkeme olan asliye ticaret mahkemesince çözüme kavuşturulması gerekmektedir.

Her ne kadar görev uyuşmazlığı, asliye hukuk ve iş mahkemeleri arasında çıkmış ise de; 6100 sayılı HMK'nın 22/2. maddesi uyarınca, görev ya da yetki uyuşmazlığı çıkması halinde yargı yerini belirleyecek olan mercînin, uyuşmazlık çıkaran mahkemelerle sınırlı olmaksızın, “davaya bakmakla görevli ya da yetkili bulunan doğru mahkemeyi” belirlemesi gerektiğinden, Ticaret Mahkemesi sıfatıyla Alanya 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin yargı yeri olarak belirlenmesine karar verilmiştir.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK'nın 21 ve 22. maddeleri gereğince Alanya 1. Asliye (Ticaret Mahkemesi sıfatıyla) Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 02/12/2015 gününde oy birliği ile karar verildi.